Κινηματογράφος, Ελληνικός - Ερμηνεία και κριτική

Χρήστος Βακαλόπουλος

Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (2000)

Η έκδοση αυτή έγινε με την ευκαιρία του αφιερώματος στο Χρήστο Βακαλόπουλο στην Αθήνα, στις 11 Φεβρουαρίου 2000, στον κινηματογράφο "Παλλάς". Το αφιέρωμα περιελέμβανε την προβολή των τεσσάρων ταινιών του σκηνοθέτη και έκθεση των βιβλίων που εξέδωσε. Περιέχονται τα κείμενα: - Κωστής Παπαγιώργης, "Γεια σου Ασημάκη" - Ηλίας Κανέλλης, "Όχι κριτικές, μόνο ψίθυροι" - Ευγένιος Αρανίτσης, "Δυο λόγια για τον Χρήστο, εν θερμώ - Μανώλης Σαββίδης, "Ωσάν να μη συμβαίνει τίποτε" - Μιχάλης Δημόπουλος, "Τα μάτια δεν θέλουν πάντα να κλείνουν" - Αντώνης Κιούκας, "Στιγμιότυπα" - Νίκ...

Χούντα είναι. Θα περάσει;

Εκδόσεις Καστανιώτη (2013)

Το 1967 κυρίαρχα μέσα κυβερνητικής προπαγάνδας στην Ελλάδα είναι το ραδιόφωνο και ο κινηματογράφος με τα Επίκαιρα - τα δεκάλεπτα "εικονογραφημένα εμβατήρια" που προβάλλονται υποχρεωτικά κάθε εβδομάδα σε όλες τις αίθουσες της χώρας. Η μελέτη τους για την περίοδο 1967-1974 δείχνει την εικόνα που το καθεστώς της Χούντας σκηνοθετεί για τον εαυτό του, αλλά και κάτι σημαντικότερο - το πόσο αλλάζει ριζικά στα χρόνια αυτά η όψη της Ελλάδας. Δεν είναι μόνο η κατάργηση νόμων και η θέσπιση της ανεξέλεγκτης δόμησης, ή οι εικόνες από τα στρατόπεδα, τις δοξολογίες, τις επετείους συντριβή...

Χούντα είναι. Θα περάσει;

Εκδόσεις Καστανιώτη (2013)

Το 1967 κυρίαρχα μέσα κυβερνητικής προπαγάνδας στην Ελλάδα είναι το ραδιόφωνο και ο κινηματογράφος με τα Επίκαιρα - τα δεκάλεπτα "εικονογραφημένα εμβατήρια" που προβάλλονται υποχρεωτικά κάθε εβδομάδα σε όλες τις αίθουσες της χώρας. Η μελέτη τους για την περίοδο 1967-1974 δείχνει την εικόνα που το καθεστώς της Χούντας σκηνοθετεί για τον εαυτό του, αλλά και κάτι σημαντικότερο - το πόσο αλλάζει ριζικά στα χρόνια αυτά η όψη της Ελλάδας. Δεν είναι μόνο η κατάργηση νόμων και η θέσπιση της ανεξέλεγκτης δόμησης, ή οι εικόνες από τα στρατόπεδα, τις δοξολογίες, τις επετείους συντριβή...

Το φως στον ελληνικό κινηματογράφο

Αιγόκερως (2009)

Το ομιχλώδες τοπίο της ιστορίας

Αιγόκερως

Το ελληνικό κινηματογραφικό μιούζικαλ

Εκδόσεις Παπαζήση (2009)

Το μιούζικαλ ήταν το πιο δημοφιλές κινηματογραφικό είδος στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1960. Τα τραγούδια του έγιναν αμέσως επιτυχίες, οι χοροί του χορεύτηκαν στα πάρτυ και άνθρωποι όλων των ηλικιών μιμήθηκαν τις μόδες του. Αυτά τα μιούζικαλ δεν ήταν απλές απομιμήσεις του Χόλυγουντ. Αντίθετα, το είδος απεικόνισε σημαντικούς κοινωνικούς και πολιτιστικούς προβληματισμούς και είχε σημαντική επίδραση στη λαϊκή κουλτούρα στην Ελλάδα. Τις δύο δεκαετίες της επιτυχίας του, το μιούζικαλ εξέφρασε την αισιοδοξία των καιρών ενώ παράλληλα συνέλαβε τις εντάσεις από την ταχεία κοινωνική α...

Το ανοιχτό παράθυρο

Αιγόκερως (2005)

Οι αναφερόμενες ταινίες είναι με τη σειρά της καταγραφής τους οι παρακάτω: Πρώτο βλέμμα: -Τα ντοκιμαντέρ των Αδελφών Μανάκη. -"Ανάθεμα" του Ζοζέφ Χεπ. -"Το ελληνικό θαύμα" και "Η μικρασιατική καταστροφή" του Δημήτρη Γαζιάδη. -"Κοινωνική σαπίλα" του Στέλιου Τατασόπουλου. Δεύτερο βλέμμα: -"Quo vantis Σπυριντιών", "Ο Σπυριντιών μπέμπης", "Ο Σπυριντιών χαμαιλέων" του Σπύρου Δημητρακόπουλου. -"Ο γάμος του Μιχαήλ και της Κοντσέττας" του Μιχαήλ Μιχαήλ. -"Οι περιπέτειες του Βιλάρ" του Νίκου Σφακιανάκη. -"Μαρία Πενταγιώτισσα" και "Ο μάγος της Αθήνας" του Αχιλλέα Μαδρά. -"...

Στέλλα, γυναίκα ελεύθερη

Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης "Πυξίδα της Πόλης" (2019)

Έκδοση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, βιβλίο αφιέρωμα στην εμβληματική ταινία «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη με σπάνιες αφίσες και φωτογραφίες, δημοσιεύματα και κριτικές από όλη τη διαδρομή της ταινίας.

Οπτικοακουστική κουλτούρα: Όψεις του νέου ελληνικού κινηματογράφου

Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών (2002)

Η ταυτότητα του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου είναι πολύ πιο περίπλοκη και αντιφατική απ' όσο συνήθως φαίνεται. Αν θέλουμε να την κατανοήσουμε πληρέστερα, θα πρέπει να διερευνήσουμε το πλαίσιο των περιορισμών και των προταγμάτων μέσα στο οποίο δημιουργήθηκε. Όψεις, λοιπόν, του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, με την έννοια αφενός των επάλληλων θεματικών του πλευρών και αφετέρου των διαφορετικών οπτικών θεώρησής του. Μια πρώτη συλλογή μελετών-αναστοχασμών για έναν κινηματογράφο που σημάδεψε τη μεταπολιτευτική καλλιτεχνική μας κουλτούρα. Ένα καλλιτεχνικό κινηματογραφικ...

Οπτικοακουστική κουλτούρα: Ξαναβλέποντας τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο

Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών (2002)

Ξαναβλέποντας τον Παλιό Ελληνικό Κινηματογράφο (ΠΕΚ) συνειδητοποιούμε για μια ακόμη φορά τη ραγδαία αλλαγή της ελληνικής κοινωνίας τα τελευταία χρόνια, αλλά συγχρόνως και την εξέλιξη μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα της αισθητικής και, ειδικότερα, της κινηματογραφικής θεωρίας. Κατά την άποψή μας, η ελληνική κοινωνία πέρασε με "συνοπτικές διαδικασίες" από μια σχεδόν προνεοτερική κατάσταση σε μια sui generis μετανεοτερική, χωρίς στο μεταξύ να προλάβει να αφομοιώσει πλήρως τους χυμούς της νεοτερικότητας. Ο πολιτικός και πολιτισμικός συντηρητισμός της περιόδου 1950-1974 αντικα...

Οπτικοακουστική κουλτούρα: Ανιχνεύοντας τον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο

Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών (2002)

Με τον τόμο αυτό ολοκληρώνεται μια τριλογία για τον ελληνικό κινηματογράφο (παλιό, νέο, σύγχρονο). Αν ο λεγόμενος Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος, όπως είδαμε στον προηγούμενο τόμο, υπήρξε σε γενικές γραμμές νεοτερικός, καλλιτεχνικός, αντισυμβατικός, πολιτικοποιημένος και "κινηματογράφος του δημιουργού", ο Σύγχρονος θα πρέπει να θεωρηθεί μάλλον ως μετανεοτερικός (κυρίως στη λαϊκή έκδοση του όρου), εμπορικότερος, καλλιτεχνικά συμβατικότερος και σίγουρα απολιτικός. Σε πολλές από τις ταινίες του τελευταίου η σοβαρότητα των θεμάτων τους εξανεμίζεται σε μια ελαφρότητα που δι...

Οδύσσειες σωμάτων στο έργο του Νίκου Κούνδουρου

Αιγόκερως (2009)

Το σώμα-εργαλείο της φιλμικής γλώσσας του Κούνδουρου πάσχει από το πρώτο πλάνο της "Μαγικής πόλης" έως το τελευταίο των "Φωτογράφων", μέσα σε ένα χώρο, τόσο ιστορικά καθορισμένο, όπως η Ελλάδα του μεταπόλεμου, του 1821, του τέλους του 19ου αιώνα, του 1922, όσο και συμβολικά τοποθετημένο, όπως Οδησσός αντί Μεσολόγγι, Λαύριο αντί Ασία, νταμάρια του Λεκανοπεδίου αντί Αλμυρά Έρημος, ή ακόμα και αφαιρετικά, όπως οι χώροι στο "Ποτάμι" και ποιητικά, όπως οι χώροι στις "Μικρές Αφροδίτες". Και πέρα από τις ταινίες του, στο θέατρο που κατά καιρούς καταπιάστηκε, στην όπερα, στη ζωγραφ...

Ο νεοελληνικός διχαμός και το μυστήριο της τέχνης

Εκδόσεις Πατάκη (2014)

Το βιβλίο αυτό, καρπός της συνάντησης του συγγραφέα Γιάννη Κιουρτσάκη με τον κινηματογραφιστή Λάκη Παπαστάθη, είναι μια δοκιμή διαλόγου της λογοτεχνίας με τον κινηματογράφο: μια κριτική εξερεύνηση όπου ο συγγραφέας, επιχειρώντας να φωτίσει το έργο του σκηνοθέτη με την προσωπική ανάγνωση των δυο πρώτων μεγάλου μήκους ταινιών του, αντλεί από αυτές την έμπνευση για να εμβαθύνει το δικό του έργο.

Ο Γκρέκο στη μεγάλη οθόνη

Άγρα (2008)

Είναι υποχρεωτικό η μυθοπλασία, σε μια "ταινία εποχής", να σεβαστεί την ιστορική πραγματικότητα; Ποια ήταν η σχέση του Γκρέκο με την Καθολική Εκκλησία στα χρόνια που έζησε στο Τολέδο; Αληθεύει ότι η Ιερά Εξέταση, με κύριο όργανό της τον Νίνιο ντε Γκεβάρα, δίκασε τον καλλιτέχνη; Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος υπήρξε πραγματικά ένα είδος Ζορρό, υπερασπιστής των αδυνάτων και του φωτός; Στο κείμενο της διάλεξης που έδωσε με αφορμή τον "Ελ Γκρέκο" του Γιάννη Σμαραγδή, ο Νίκος Χατζηνικολάου ανασκευάζει τις ιστορικές ανακρίβειες της ταινίας, επικρίνει την προσφυγή σε εύκολους εντυπ...

Ο Βέγγος δεν είναι κιτς -ο Χάρρυ Κλυν, δυστυχώς είναι... Η λογοτεχνία ως σινεμά (και το σινεμά ως λογοτεχνία...)

Αιγαίον (2011)

Μία συζήτηση του ποιητή Σωτήρη Κακίση με τον σκηνοθέτη και συγγραφέα Χρήστο Βακαλόπουλο για τους κωμικούς και το κιτς. Όταν ένας τόσο σημαντικός Έλληνας σκηνοθέτης, ο Γιώργος Πανουσόπουλος, αποφασίζει να συνομιλήσει μ’ έναν σπουδαίο ποιητή, τον Γιάννη Βαρβέρη, για βιβλία και όχι μόνο, πολλές φράσεις συγκινητικές και όχι μόνο καταγράφει το μαγνητόφωνο του Σωτήρη Κακίση. Πολλές εικόνες σαν του σινεμά, σαν του κινηματογράφου, από τις λέξεις τους ζωντανεύουν, αλλά και νοήματα συχνά σαν με καρδιά, όλο ψυχή ξαφνικά παρουσιάζονται. Μιλάνε για τον Σολωμό ως τον Καββαδία, για τον...

Κοινωνία, θρησκεία και πολιτισμός στον ελληνικό κινημογράφο της δεκαετίας του '50

Αιγόκερως (2019)

Στην παρούσα έρευνα και μελέτη επιχειρούμε μια προσπάθεια ενοποίησης του τεμαχισμένου καθρέφτη της κοινωνικής και πολιτισμικής πραγματικότητας μέσα από κινηματογραφικές ταινίες. Ενδεχομένως, να μην είναι δυνατή η συγκόλληση των επιμέριυς κομματιών ώστε να έχουμε πλήρη και ολοκληρωμένη την κοινωνική και πολιτισμική εικόνα. Ωστόσο, όμως, τα κομμάτια του παζλ της κινηματογραφικής κοινωνίας ενώνονται, μορφοποιούνται και σχηματίζουν ένα μωσαϊκό, που αν και ασπρόμαυρο, είναι ζωντανό, πολύχρωμο και αντανακλά την κοινωνική εικόνα, τον πολιτισμό και τους ανθρώπους του. Εξάλλου, η κά...

Κινηματογραφώντας σαν ζωγράφος

Εκδόσεις Βακχικόν (2013)

Το "αγγελοπουλικό" πλάνο είναι ίσως το πλέον πολυσυζητημένο χαρακτηριστικό του έλληνα σκηνοθέτη. Αναλύσεις επί αναλύσεων, από τις πιο αδύναμες μέχρι τις πιο αριστουργηματικές, αδυνατούν να προσεγγίσουν το κινηματογραφικό έργο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, δίχως να περάσουν -αναγκαστικά- από το κεφάλαιο κάδρο-εικόνα-πλάνο. Χωρίς να ξεφεύγει από τον κανόνα αυτόν, ο Θανάσης Βασιλείου επιχειρεί μία ανάγνωση του έργου του έλληνα σκηνοθέτη μέσα από μια ξεκάθαρα εικαστική ματιά. Λαμβάνοντας υπόψη τις ομολογημένες επιρροές τόσο του ίδιου του σκηνοθέτη αλλά όσο και του διευθυντή φωτ...

Κινηματογραφώντας σαν ζωγράφος

Εκδόσεις Βακχικόν (2013)

Το "αγγελοπουλικό" πλάνο είναι ίσως το πλέον πολυσυζητημένο χαρακτηριστικό του έλληνα σκηνοθέτη. Αναλύσεις επί αναλύσεων, από τις πιο αδύναμες μέχρι τις πιο αριστουργηματικές, αδυνατούν να προσεγγίσουν το κινηματογραφικό έργο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, δίχως να περάσουν -αναγκαστικά- από το κεφάλαιο κάδρο-εικόνα-πλάνο. Χωρίς να ξεφεύγει από τον κανόνα αυτόν, ο Θανάσης Βασιλείου επιχειρεί μία ανάγνωση του έργου του έλληνα σκηνοθέτη μέσα από μια ξεκάθαρα εικαστική ματιά. Λαμβάνοντας υπόψη τις ομολογημένες επιρροές τόσο του ίδιου του σκηνοθέτη αλλά όσο και του διευθυντή φωτο...

Κάτι τρέχει με την οικογένεια

Εκδόσεις Πατάκη (2018)

Γιατί φωνάζει στη σκηνή η Λένα Κιτσοπούλου; Πόσο Λούλα Αναγνωστάκη και Δηµήτρη Δηµητριάδη έχουµε ακόµα να δούµε; Είναι πολιτικές ταινίες ο "Κυνόδοντας" κι η "Στρέλλα"; Μπορεί ένα µυθιστόρηµα του Αύγουστου Κορτώ να βοηθήσει στην αναζήτηση της κρυµµένης ιστορίας του AIDS στην Ελλάδα; Πόσα βιβλία λεσβιακής λογοτεχνίας πρέπει να έχει στη βιβλιοθήκη της µια συγγραφέας και τι τη νοιάζει αυτό την Άντζελα Δηµητρακάκη; Τι σηµαίνει, τέλος, ο όρος "αναταραχή αρχείου" και γιατί µας βοηθάει να καταλάβουµε τη θεαµατική επιστροφή της ελληνικής οικογένειας στον κινηµατογράφο, στο θέατρο, σ...

Συνολικά Βιβλία 36
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου