Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Κατάλαβες ποτέ, καλή μου, πόσα πήρες μαζί σου όταν έφυγες; Μου αφαίρεσες ακόμα και το παρελθόν μου, ακόμα και τα πράγματα που δεν μοιραστήκαμε ποτέ". Οι στοχασμοί ενός μεγάλου επιστήμονα μετά το θάνατο του πιο αγαπημένου του προσώπου, της γυναίκας του. Μακριά από κάθε διάθεση συμβατικού πένθους, ο συγγραφέας δεν θρηνεί, δεν αφήνεται σε καμιά αυτολύπηση, ούτε επιδιώκει τη συμπόνια των άλλων. Κάνει μια βαθιά ανατομία της οδύνης του, μελετώντας το αιώνιο πρόβλημα της ζωής μπροστά στο θάνατο τόσο από συναισθηματική όσο και από φιλοσοφική άποψη. Έρευνα ενός πόνου πανανθρώ...

Όταν στα 1982 παρουσίαζα στην Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας δύο έργα του Samuel Beckett, τον "Ερημωτή" και τη "Συντροφιά", σε μετάφρασή μου (τυπώθηκαν σε τόμους χωριστούς από τις εκδόσεις της "Λέσχης", Αθήνα 1983), είχα πει, τελειώνοντας τα εισαγωγικά μου προλογίσματα: "Τέλος, -mea culpa: τα κείμενα που θ' ακούσετε θα διαβαστούν, μοιραία, με κάποια νοερή στίξη. Μια δοκιμή θα σας έπειθε ότι το αντίθετο, η έλλειψη δηλαδή κατά την ανάγνωση της νοερής και συνακόλουθα φωνητικής αυτής στίξης, θα συνιστούσε ένα ακρόαμα αφόρητα μονότονο, -εφ' ώ και θ...

Οι γοητευτικές και τόσο πικρές ιστορίες του Όσκαρ Γουάιλντ προέρχονται από τις δύο συλλογές που δημοσίευσε όσο ζούσε, τον Ευτυχισμένο πρίγκιπα και το Σπίτι με τις Ροδιές. Ο ίδιος ο Γουάιλντ υποστήριζε πως "είναι δεν είναι ιστορίες για παιδιά, αλλά για παιδικές ψυχές, από οχτώ ως ογδόντα χρονών". Και παρόλο που "δοκίμαζε" κάθε ιστορία διαβάζοντάς την στα παιδιά του, φαίνεται πως είχε δίκιο. Η αγέραστη γοητεία του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα και του Εγωιστή Γίγαντα, και η μαγική έλξη που ασκούν σε μικρούς και μεγάλους εδώ και έναν αιώνα, τους κατατάσσουν επάξια στο πάνθεο των παραμ...

Κοντά έναν αιώνα από τότε που γράφτηκε, το "De profundis" παραμένει ένα από τα πιο συναρπαστικά αυτοβιογραφικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και ταυτόχρονα το πιο αληθινό και ανθρώπινο βιβλίο του Όσκαρ Γουάιλντ. Πικρός, σαρκαστικός, πονεμένος, πέφτοντας ξάφνου από τα φτερά της δόξας στα ανήλιαγα κελιά της φυλακής του Ράιντιγκ, ο ποιητής της Σαλώμης και του Ντόριαν Γκρέυ απευθύνει στο νεκρό ερωμένο του Άλφρεντ Ντάγκλας ένα αμείλικτο "κατηγορώ", που στρέφεται ουσιαστικά ενάντια στην πουριτανική ηθική της βικτοριανής Αγγλίας.

[...] Κουβέντες ασύνδετες, Α, Β, Γ, από την ίδια φωνή, τη δική του, του έρχονται αντίστοιχα από δεξιά, αριστερά, και από πάνω. Ακούονται συνέχεια, χωρίς διακοπή, εκτός των δύο παύσεων των δέκα δευτερολέπτων. [...] Α τότες που είχες γυρίσει, την ύστερη εκείνη φορά, να ιδείς αν ήταν ακόμα στη θέση του το ερείπιο όπου κρυβόσουνα μικρός, πότε ήτανε, (τα μάτια κλείνουν, το φως ελαφρώς χαμηλώνει) μέρα μουντή, με το 11 μέχρι το τέρμα κι από κει με τα πόδια, όχι, ψέματα, τότες πια δεν είχε τραμ, τέλος τα τραμ, χρόνια και ζαμάνια, τότες που είχες γυρίσει να ιδείς αν ήτανε ακόμα...

Μια φωνή φτάνει σε κάποιον στο μαύρο σκοτάδι. Να φαντασιωθεί. Σε κάποιον ανάσκελα στο μαύρο σκοτάδι. Αυτό μπορεί να το πει από την πίεση στα νώτα του, και από το πώς αλλάζει το σκοτάδι όταν κλείνει τα μάτια και πάλι όταν και πάλι τα ανοίγει. Απ' ό,τι λέγεται μικρό μόνο μέρος μπορεί να επαληθευθεί. Όπως παραδείγματος χάριν όταν ακούει, Είσαι ανάσκελα στο μαύρο σκοτάδι. Εδώ δεν μπορεί να μην παραδεχτεί ότι αυτό που λέγεται είναι αλήθεια. Αλλά το ασυγκρίτως μεγαλύτερο μέρος απ' ό,τι λέγεται δεν μπορεί να επαληθευθεί. Όπως παραδείγματος χάριν όταν ακούει, Είδες πρώτη φορά το...

Το έργο του Τζαίημς Τζόυς δε θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς την "αναπόφευκτη μεταβλητικότητα του ορατού" και κυρίως τη μεταβλητικότητα της γλώσσας, που αενάως μεταμφιέζεται στα πιο γκροτέσκα ή σοφά της μασκαρέματα. Ο δημιουργός αυτού του έργου ήταν πολύ περήφανος που κατόρθωσε να γράψει τα δεκαοχτώ επεισόδια του "Οδυσσέα", σε δεκαοχτώ διαφορετικές γλώσσες και ανάλογες φιλοσοφικές θέσεις. Η γνωστή εξίσωση των στρουχτουραλιστών: γλώσσα = πρόσωπο+πράγμα, κατορθώθηκε στον "Οδυσσέα". Η ίδια εξίσωση στη μέγιστη υπερβολή μπόρεσε να πραμγατοποιηθεί στο Finnegans Wake.