Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στα χρόνια του Αρχιμήδη και του Ευκλείδη (τον 3ο π.Χ. αιώνα) γεννήθηκε η επιστήμη, με την έννοια που τη δεχόμαστε και την ορίζουμε σήμερα και έδωσε ώθηση στην ανάπτυξη μιας πολύπλοκης τεχνολογίας. Αυτή η επιστημονική επανάσταση συνοδεύτηκε από σημαντικές αλλαγές και πρωτοφανή πρόοδο και σε πολλούς άλλους κλάδους όπως η ιατρική, οι εικαστικές τέχνες, η φυσική, τα μαθηματικά, η μηχανολογία, η ναυσιπλοϊα, η υδραυλική, η τεχνολογία, η βοτανική, η ζωολογία, η αστρονομία, η πολεοδομία, η γλωσσολογία, η λογική, η ψυχολογία, η μουσική. Ποια ήταν όμως τα ορόσημα αυτής της απίστευτης...

Το 1932, δύο νεαροί ερευνητές πραγματοποίησαν ένα θαύμα. Διέσπασαν τον πυρήνα του ατόμου. Ο δρόμος προς τη γνώση για τον Έρνεστ Ουόλτον και τον Τζον Κόκροφτ ξεκίνησε σε ένα σκοτεινό υπόγειο του Εργαστηρίου Κάβεντις στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Υπό την καθοδήγηση του νομπελίστα φυσικού Έρνεστ Ράδερφορντ, οι δύο επιστήμονες κατάφεραν, έπειτα από: επίμονες και κοπιαστικές προσπάθειες, να λύσουν ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ύλης. Παράλληλα, και εν αγνοία τους τότε, έθεσαν τα θεμέλια για τη δημιουργία της πιο ολέθριας εφεύρεσης στην ιστορία της ανθρωπότητας, της ατομικής...

Ο Φιλόπονος ήταν ο χριστιανός συγγραφέας του 6ου αιώνα ο οποίος εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά της αριστοτελικής επιστήμης. Απέρριψε, μεταξύ άλλων, την αριστοτελική θεωρία περί δυναμικής, στην οποία δεν υπήρχε θέση για έναν Δημιουργό, υποκαθιστώντας τη με τη δική του θεωρία περί ωθητικής δύναμης (impetus). Η εισαγωγή αυτής της θεωρίας χαρακτηρίστηκε από τον Τόμας Κουν επιστημονική επανάσταση. Για τις ετερόδοξες απόψεις του περί Τριάδας ο Φιλόπονος καταδικάστηκε από την Εκκλησία. Στη λατινική Δύση επανεμφανίζεται μόλις τον 13ο αιώνα, όταν ορισμένες ιδέες του γίνονται γνωστές...

Ο Φιλόπονος ήταν ο χριστιανός συγγραφέας του 6ου αιώνα ο οποίος εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά της αριστοτελικής επιστήμης. Απέρριψε, μεταξύ άλλων, την αριστοτελική θεωρία περί δυναμικής, στην οποία δεν υπήρχε θέση για έναν δημιουργό, υποκαθιστώντας τη με τη δική του θεωρία περί ωθητικής δύναμης (impetus). Η εισαγωγή αυτής της θεωρίας χαρακτηρίστηκε από τον Τόμας Κουν επιστημονική επανάσταση. Για τις ετερόδοξες απόψεις του περί Τριάδας ο Φιλόπονος καταδικάστηκε από την Εκκλησία. Στη λατινική Δύση επανεμφανίζεται μόλις τον 13ο αιώνα, όταν ορισμένες ιδέες του γίνονται γνωστές...

"Όταν ο ένθερμος καρτεσιανός Poullain δήλωνε ότι "ο νους δεν έχει φύλο", στήριζε το επιχείρημά του στη νέα (τότε) επιστήμη της ανατομίας. Οι γυναίκες διαθέτουν αισθητήρια όργανα παρόμοια με των αντρών και εγκεφάλους με την ίδια λογική δύναμη και φαντασία· άρα λοιπόν γιατί, αναρωτιόταν, να μην είναι ίσες με τους άντρες, να μην υπηρετούν ως καθηγήτριες, δικαστές, στρατιωτικοί αξιωματούχοι ή πρέσβειρες; Τα λόγια τού Poullain βρήκαν απήχηση σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το 1674, τα επικαλέστηκε μια χημικός προκειμένου να υπερασπιστεί τη δημοσίευσή της, ενώ τα επανέλαβε και ένας λόγιο...

Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος (100-178 μ.Χ.), φημισμένος γεωγράφος της αρχαιότητας, συνέγραψε την "Γεωγραφικήν υφήγησιν", έργο πρωτοποριακό που επηρέασε καθοριστικά την εξέλιξη της γεωγραφικής και χαρτογραφικής επιστήμης μέχρι τον Μεσαίωνα και τους Νέους Χρόνους. Σε αντίθεση όμως με τα σχόλια σε άλλα έργα του Πτολεμαίου που έχουν μελετηθεί επαρκώς, τα κείμενα (επώνυμα και ανώνυμα) που αποτελούν την εξηγητική παράδοση της "Γεωγραφικής υφηγήσεως" απασχόλησαν τους μελετητές μόνο ευκαιριακά και παρέμειναν αδημοσίευτα. Στο βιβλίο αυτό μελετάται η επώνυμη εξηγητική παράδοση του έργου, δη...

Παρόλο που στην αρχαία ελληνική γλώσσα δεν υπάρχει ακριβές αντίστοιχο του σύγχρονου όρου "επιστήμη", μπορεί εντούτοις να υποστηριχθεί ότι η δυτική επιστήμη άρχισε με τους αρχαίους Έλληνες, καθώς ήταν οι πρώτοι που επιχείρησαν με συνέπεια να εξηγήσουν τα φυσικά φαινόμενα με φυσιοκρατικούς όρους και εκείνοι που καθιέρωσαν την πρακτική της ορθολογικής κριτικής των επιστημονικών θεωριών. Το βιβλίο παρακολουθεί την πορεία της αρχαίας ελληνικής επιστήμης μέσα από το έργο των Πυθαγορείων, των προσωκρατικών φυσικών φιλοσόφων, των συγγραφέων της Ιπποκρατικής συλλογής, του Πλάτωνα, τ...

Μέσα από αυτή την πολύτιμη έκδοση, ο φυσικός-φαινόμενο Stephen Hawking καταφέρνει έναν μοναδικό συνδυασμό: υφαίνει περίτεχνα τον ιστορικό καμβά της επιστήμης και της εξελισσόμενης αντίληψής μας για το Σύμπαν, κοσμώντας τον με τα χειρόγραφα διαμάντια των επαναστατών της σκέψης. Ο καθηγητής Hawking ταξιδεύει τον αναγνώστη στον κόσμο του Κοπέρνικου, του Γαλιλαίου, του Κέπλερ, του Νεύτωνα και του Αϊνστάιν, μέσα από συναισθηματικά φορτισμένες σκηνές που σημάδεψαν τη ζωή του καθενός αλλά και την ίδια την επιστήμη. Και σαν να μην φτάνει το κλίμα της εποχής του κάθε "γίγαντα" ξεχω...

Πρόσφατες εξελίξεις στη θεωρητική φυσική, συμπεριλαμβανομένης της θεωρίας των συστημάτων και της θεωρίας του χάους, θέτουν υπό αμφισβήτησιν τις μέχρι τούδε ισχύουσες μηχανιστικές απόψεις περί του σύμπαντος. Πολλοί στοχαστές έχουν διατυπώσει τη θέση ότι επιβιώνουν σήμερα απομεινάρια της αρχαίας επιστήμης μέσα στη Μυθολογία και στην Εσωτερική Γνώση, αλλά μέχρι τώρα η επιστημονική βάση αυτής της πεποίθησης παραμένει τυλιγμένη στον μανδύα του μυστηρίου. Ο Πολ Λα Βιολέτ αποκαλύπτει έναν σημαίνοντα παραλληλισμό μεταξύ της ακραιφνούς επιστημονικής σκέψης και των μύθων περί Δημιου...

Από τα παγωμένα νερά του Ατλαντικού ως τους δρόμους του Αμβούργου και από τη φωτιά του Δεύτερου Παγκόσμιου πολέμου ως το εσωτερικό του ανθρώπινου σώματος, το βιβλίο "Ηλεκτρικό Σύμπαν" είναι ένα μαγευτικό ταξίδι ανακάλυψης από ένα δεξιοτέχνη συγγραφέα επιστημονικών θεμάτων. O Nτέιβιντ Μποντάνις υφαίνει ιστορίες έρωτα, θεϊκής έμπνευσης αλλά και απάτης, συνθέτοντας με τρόπο εύληπτο τις εξηγήσεις σπουδαίων επιστημονικών ανακαλύψεων. Mεγάλοι ερευνητές ζωντανεύουν με όλη τη λαμπρότητα και τις ιδιομορφίες τους: ο οραματιστής Μάικλ Φαραντέι, που αγωνίστηκε εναντίον των προκαταλήψ...

Ο πρώτος σημαντικός σταθμός στην ιστορία του πολιτισμού ήταν όταν ο άνθρωπος έγινε γεωργός. Τότε δημιούργησε τους πρώτους οικισμούς και άρχισε να μετρά. Μετρούσε για τις ανάγκες της φορολογίας και για να κτιστούν οι κατοικίες των βασιλιάδων, μετρούσε για να διασφαλίσει την περιουσία του και για να μοιράσει τη γη, μετρούσε για να διαμορφώσει τους χώρους λατρείας. Έτσι αρχίζει η ιστορία που παρουσιάζεται στις 280 περίπου σελίδες αυτού του βιβλίου. Είναι η ιστορία των οργάνων και των μεθόδων των επιστημών της αποτύπωσης του γήινου χώρου. Ράβδοι, διόπτρες, χωροβάτες, αστρολάβοι...

Αυτό το βιβλίο αφηγείται την ιστορία των επιτευγμάτων που άλλαξαν τη ροή όχι μόνο της επιστήμης αλλά και του ίδιου του τρόπου σκέψης μας. Καλύπτει τις παραδοσιακές φυσικές επιστήμες (φυσική, χημεία, βιολογία, αστρονομία, επιστήμες της Γης) αλλά και την ψυχολογία, την αρχαιολογία, την παλαιοανθρωπολογία, την ιατρική και τα μαθηματικά. Η τεχνολογία εμφανίζεται μόνο εκεί όπου οδήγησε ευθέως σε επιστημονική πρόοδο, όπως συνέβη με το τηλεσκόπιο, το μικροσκόπιο και τον υπολογιστή. Παρόλο που η επιστήμη δεν εξελίσσεται γραμμικά, η χρονολογική διάρθρωση του βιβλίου παρέχει μια μον...

Ο μυστηριώδης κόσμος των αλχημιστών, που αναζητούσαν τη φιλοσοφική λίθο και το ελιξίριο της μακροζωίας, φαντάζει απόλυτα διαχωρισμένος από τις σύγχρονες επιστήμες. Είναι όμως έτσι; Με αφετηρία τον όρο "αλχημεία" -ένα αντιδάνειο από τη θαυμαστή Ανατολή, που μεταφράζεται ως "η χημεία"- το βιβλίο του Ολιβιέ Λαφόν μας οδηγεί σ' ένα ταξίδι μέσα στους αιώνες: ξεκινώντας από τον Μιλήσιο φιλόσοφο που εντόπιζε την Αρχή στο νερό, περνώντας από τον Δημόκριτο, προπάτορα των ατομικών φυσικών, και από τον εκκεντρικό, αγενή και ιδιοφυή Παράκελσο, για να φτάσουμε τελικά στον επιστήμονα που...

Μελετώντας κανείς την ιστορία, διαπιστώνει πως παράλληλα με την εξέλιξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων, ο Αλέξανδρος έδινε μεγάλη σημασία και στην ανεύρεση νέων δρόμων στον επιστημονικό τομέα. Ειδικά όσον αφορά τη γεωπονική επιστήμη, με την ευρύτερη έννοια του όρου, ο Μακεδόνας στρατηλάτης έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ανάπτυξη της επηρεαζόμενος ίσως από τα συγγράμματα του δασκάλου του, Αριστοτέλη. Απ' όποιο μέρος κι αν περνούσε ο στρατός του, ο Αλέξανδρος έδινε εντολή στο επιστημονικό του επιτελείο να εξερευνήσει, να περιγράψει και να χαρτογραφήσει...

Το βιβλίο παρακολουθεί την παράλληλη ανάπτυξη και την αλληλεπίδραση φιλοσοφίας και επιστήμης στην αρχαία Ελλάδα. Προσπαθεί να προσδιορίσει με ποιον τρόπο κατοχυρώνει την αυτονομία της η αρχαία ελληνική επιστήμη, τι είδους σχέσεις διατηρεί με τη φιλοσοφία, αλλά και πώς οριοθετείται από τις διαδεδομένες ψευδοεπιστήμες (αστρολογία, ονειροκριτική) της ύστερης αρχαιότητας. Η ιστορική περίοδος που καλύπτει ξεκινά από τα χρόνια του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη και φθάνει μέχρι το τέλος της ελληνικής αρχαιότητας. Φιλοδοξία του βιβλίου είναι να φέρει στο προσκήνιο εκείνες τις ιδιαίτ...

Στο έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ «Η ζωή του Γαλιλαίου», ο Γαλιλαίος λέει: «Η επιστήμη γνωρίζει μία και μόνη εντολή: να συμβάλλεις στην επιστήμη». Στην περίπτωση του ίδιου του Γαλιλαίου, η συμβολή του ήταν μοναδικών διαστάσεων. Ξεπέρασε σε πολλά σημεία τα σύνορα της φαντασίας. Οι περισσότεροι επιστήμονες δεν μπορούν να συμβάλουν στην επιστήμη στον βαθμό που το έπραξε ο Γαλιλαίος, ακριβώς όπως οι περισσότεροι δραματουργοί δεν μπορούν να πλησιάσουν τον Σαίξπηρ. Παρ’ όλα αυτά, επικεντρώνοντας την προσοχή τους στη φύση και προσπαθώντας να την κατανοήσουν από τη δική της πλευρά, πολλ...

Η δημιουργία και η εδραίωση της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας έχουν αποτελέσει αντικείμενο συστηματικής ιστορικής έρευνας. Οι ιστορικοί των φυσικών επιστημών έχουν διερευνήσει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα ερωτήματα: Ποια ήταν τα προβλήματα που απασχολούσαν τους φυσικούς του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα; Πώς συνέβαλαν άλλοι φυσικοί στη δημιουργία της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας; Ποια ήταν η προβληματική του Αϊνστάιν που τον οδήγησε στην διατύπωση της θεωρίας; Ποιες φιλοσοφικές, πολιτισμικές και τεχνολογικές επιρροές μπορεί να διακρίνει κανείς στη σκέψη...

Tο βιβλίο έχει ως αντικείμενο τη νέα αστρονομία, τις παρατηρήσεις που σημειώθηκαν με το τηλεσκόπιο και το μικροσκόπιο, την αρχή της αδράνειας, τα πειράματα στο κενό, την κυκλοφορία του αίματος, τις μεγάλες κατακτήσεις του λογισμού κλπ., αλλά στοχεύει και στην έκθεση των μεγάλων ιδεών και των μεγάλων θεμάτων τα οποία στάθηκαν στο κέντρο εκείνης της "επανάστασης": την απόρριψη της ιερατικής ή ερμητικής αντίληψης της γνώσης, την επανεκτίμηση της τεχνικής, τον υποθετικό ή ρεαλιστικό χαρακτήρα της γνώσης που αποκτάμε για τον κόσμο, τις απόπειρες να χρησιμοποιήσουμε -και στην περ...

Η Ιστορία των Επιστημών είναι η ιστορία των ανθρώπων που προσπάθησαν να διερευνήσουν και να κατανοήσουν τη δομή και τη λειτουργία της φύσης. Οι ιδέες, οι τεχνικές και οι πρακτικές που επινόησαν οι άνθρωποι για να διερευνήσουν τη φύση, οι οντότητες, οι αρχές και οι νόμοι που ανακάλυψαν, οι πολύπλευροι θεσμοί που δημιούργησαν, οι εφαρμογές που μηχανεύτηκαν - όλα αυτά συνδιαμορφώνουν τις επιστήμες. Αλλά συνδιαμορφώνουν τις επιστήμες και οι άνθρωποι, με τις διαφορετικές ιδεολογικές, φιλοσοφικές, αισθητικές, θρησκευτικές και πολιτικές τους απόψεις, και με τις διαφορετικές κοινων...

[...] Στη μελέτη αυτή προτάσσεται μια αναφορά στην αντίληψη του κόσμου που διαμορφώθηκε στην κλασική αρχαιότητα, καθώς έκρινα σκόπιμο να παρουσιαστεί η γένεση του κοσμολογικού στοχασμού. Στη συνέχεια εξετάζονται αναλυτικά οι απόψεις του Αριστοτέλη και του Πτολεμαίου για τον κόσμο, με έμφαση στο σύστημά τους για τη λειτουργία του σύμπαντος. Η διαμάχη μεταξύ των δύο αυτών συστημάτων έμελλε να σημαδέψει την πορεία της σκέψης για πολλούς αιώνες. Ύστερα παρουσιάζονται οι κοσμολογικές θέσεις από την εποχή του Αυγουστίνου έως και το 12ο αι., ενώ αμέσως μετά η σκυτάλη περνά στον αρ...