Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ήταν μια πολύ ωραία ημέρα εκείνη τη Τρίτη στην Αθήνα, Πρωταπριλιά του 1947, πριν από 61 χρόνια από σήμερα (2008), όταν ξεκίνησε αυτή η μικρή ιστορία. Μόλις ξύπνησα το πρωί και άνοιξα τα πατζούρια στο παράθυρό μου, με εκείνη τη θαυμάσια θέα την Ακρόπολη, ένας λαμπρός ήλιος φώτιζε τον αττικό ουρανό, ήταν άνοιξη και μια γλυκιά ευωδιά πλανιόταν στην ατμόσφαιρα, ίσως από τα τρία μικρά δεντράκια, μια αμυγδαλιά, μια λεμονιά και μια γαζία, πού άνθιζαν στην αυτή, δίπλα στο σπίτι μας. Εκείνη την εποχή κατοικούσαμε στο Μοναστηράκι, στην Ερμού, στο δεύτερο πάτωμα, σ' ένα παλιό διώρο...

Οι ιστορικές φωτογραφίες της Αθήνας ανήκουν στους: Edmond Boissonnas, Αδερφοί Ρωμαΐδη, Κωνσταντίνος Δημητρίου, Αδερφοί Ζαγκάκη, Silberhubern, Κωνσταντίνος Αθανασίου, American Stereoscopic Company, Carl Boehringer, Nelly's Underwood & Underwood, Αδερφοί Διρμική, Neue photographische gesellscheft, Πέτρος Μωραΐτης, Αδερφοί Alinari, H.C. White & Co. Οι σύγχρονες φωτογραφικές λήψεις των ίδιων τοπίων έγιναν από τον Laszlo Lugo Lugosi το 2003 (για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004), και σε ορισμένες, μόνο, περιπτώσεις από τον Λεωνίδα Κουργιαντάκη.

Περπατώντας στους δρόμους της Αθήνας ο συγγραφέας έχει συντροφιά του τον αναγνώστη και τον ξεναγεί σε χώρους και κτήρια, σε πλατείες και πάρκα, του μιλάει για το σήμερα, αλλά και για το χτες, του διηγείται ιστορίες και γεγονότα που συνέβησαν τα παλιά χρόνια και κάνουν συγκρίσεις με τα όσα ζούμε τώρα στην πόλη της Αθήνας. Κάνουν όμως και μια διαπίστωση: ότι πολλά άλλαξαν, αλλά και πολλά όχι.

Κάθε βιβλίο, όσο επιστημονικό κι αν είναι, φέρει ίχνη αυτοβιογραφίας. Έτσι κι εγώ, πιστεύω πως πρέπει εδώ να διατυπώσω τις δικές μου εμπειρίες και τη δική μου θέση ως ιστορικού στο θέμα που συνειδητά αλλά κι αναπόφευκτα υιοθέτησα στη μελέτη αυτή της Αθήνας του 19ου αιώνα. Σκοπός μου εδώ είναι να περιγράψω τη γένεση μιας σύγχρονης πρωτεύουσας στο πλαίσιο της συγκρότησης της νεοελληνικής πολιτείας. Περιγράφω, όμως, τη δημιουργία αυτής της πρωτεύουσας και του σύγχρονου ελληνικού έθνους, όντας εγώ η ίδια θρέμμα της ίδιας ακριβώς διαδικασίας που μας έδωσε και τον εθνικισμό και τ...

Ένα ανάγλυφο ιστορικό της εξάπλωσης της Νέας Σμύρνης, από τη στιγμή που βρήκαν εδώ καταφυγή οι ξεριζωμένοι πρόσφυγες από τη Μικρασία και άλλοι Ελλαδίτες μέχρι τις ημέρες μας. Ένα δρομολόγιο στο χθες και το τώρα, με βασικότερες στάσεις στη ρυμοτομία της Νέας Σμύρνης και στα σημαντικότερα κτίριά της, στην εμπορική της ανάπτυξη, στις διάφορες προσωπικότητες που την τίμησαν ή την αμαύρωσαν με την παρουσία τους, στο φυσικό περιβάλλον και στη νοοτροπία κα στις συνθήκες ζωής των κατοίκων της.

"Ο Ρόμπιν Γουότερφιλντ μας προσφέρει μια κομψή αφήγηση της ιστορίας της κλασικής Αθήνας δίνοντάς μας παράλληλα και μια γοητευτική εικόνα της σύγχρονης ιστορίας της εκπληκτικής αυτής πόλης." (Μαίρη Μπέαρντ συγγραφεύς του Parthenon) "Η "Αθήνα" του Γουότερφιλντ είναι μια θαυμάσια εισαγωγή, χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις, συμπαθητική και γεμάτη πληροφορίες για όλους όσους νοιάζονται για την Ελλάδα, την αρχαία αλλά και την σύγχρονη." (Μαίρη Λέφκοβιτς συγγραφεύς του "Not out of Africa") "Η ιστορία των Αθηνών μέσα στον χρόνο και στον χώρο, του Γουότερφιλντ, είναι μια...

Ο καθηγητής Αλέξανδρος Παπαγεωργίου - Βενετάς έχει συγκεντρώσει πολύτιμο αρχειακό υλικό, όπως το μοναδικό σχέδιο από την εποχή της δημιουργίας του κήπου (σχέδιο Bareaud) που ανακαλύφτηκε πρόσφατα στο Μόναχο, ιστορικά σχέδια και φωτογραφίες καθώς και σύγχρονες φωτογραφίες του κήπου. Επίσης θίγονται τα σημερινά κηποτεχνικά και τεχνικά προβλήματα αλλά και οι προοπτικές προστασίας και ανάδειξης του ιστορικού αυτού χώρου. Η έκδοση προσφέρει στους αναγνώστες ένα ευρύ φάσμα γνώσεων, μια πιστή εικόνα ενός δημόσιου κήπου που αξίζει να γνωρίσουμε και να προστατεύσουμε.

Στον παρόντα τόμο έχουν συγκεντρωθεί τα κείμενα των ομιλιών του διεθνούς αρχαιολογικού συμποσίου που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη από 19 έως 21 Οκτωβρίου 2006, με θέμα "Η Αθήνα κατά την ρωμαϊκή εποχή: Πρόσφατες ανακαλύψεις, νέες έρευνες". Στόχος του συμποσίου ήταν η ανάδειξη της εικόνας του δημόσιου και ιδιωτικού βίου στην Αθήνα κατά την ρωμαϊκή εποχή, μέσω της παρουσίασης νέων και αδημοσίευτων ευρημάτων, καθώς και πρόσφατων ανασκαφικών ερευνών από Έλληνες και ξένους μελετητές. Επιπλέον, αντικείμενο των εργασιών ήταν η διερεύνηση της επίδρασης των ρωμαϊκών αντιλ...

Η παρούσα διατριβή στοχεύει στην κατά το δυνατόν αποκατάσταση της εικόνας που παρουσίαζε το αθηναϊκό πεδίο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στην Αττική (1456-1821), με βάση τις γραπτές πηγές και τα αρχαιολογικά τεκμήρια. Η συγκεκριμένη περιοχή διαχρονικά είχε μεγάλη σημασία για την Αθήνα, καθώς αποτελούσε την ενδοχώρα που τροφοδοτούσε την πόλη με προϊόντα και ανθρώπινο δυναμικό και επιδρούσε στην ιστορική εξέλιξη της ως ο ζωτικός, περιβάλλων χώρος της. Αντίστοιχα, η πεδιάδα επηρεαζόταν πάντοτε από τη ζωή της πόλης, καθώς αυτή ρύθμιζε την εξέλιξη των περιχώρων της σε όλες...

H παρούσα συλλογή φωτογραφιών και σχεδίων της Aθήνας του κλασσικισμού αποτελεί ένα έργο εξαιρετικής σημασίας από πλευράς επιστημονικής, εποπτικής και καλλιτεχνικής, κυρίως όμως κρινόμενη ως ένα θησαύρισμα τεκμηρίων ιδιαίτερης ιστορικής αξίας, τόσο για την εποχή του όσο και για τους σημερινούς αποδέκτες του. Oι δημιουργοί αυτού του λευκώματος διαισθάνθηκαν φαίνεται σε ανύποπτο χρόνο την επερχόμενη κατά τον 20ό αιώνα αλλοίωση της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας αυτής της μοναδικής νεοκλασικής πόλης. O Heinz Johannes, συνεργάτης για λίγα χρόνια (1931-1933) του Γερμανικού Aρχαι...

Το λεύκωμα αυτό έχει ιδιαίτερη συναισθηματική αξία γιατί απεικονίζει, μέσα από την ανάκληση της μνήμης, την ιστορία της πόλεως των Αθηνών και της ευρύτερης περιοχής, ενώ παράλληλα αποτελεί ένα οδοιπορικό στον πολιτισμικό περιβάλλον της κάθε εποχής. Η εμπλουτισμένη αυτή έκδοση φιλοξενεί καρτ ποστάλ από την Αθήνα, το Φάληρο, τον Πειραιά και την Κηφισιά. Ιχνηλατεί τις αναμνήσεις των γενεών που έζησαν αυτές τις εποχές και παρουσιάζει στους νεότερους τοπία, κτήρια και μνήμες που χάθηκαν.

Πριν πολλά χρόνια, τον Ιούλιο του 1927, γεννήθηκα εδώ στα Πετράλωνα. Και απ' ότι φαίνεται, επειδή πια δεν μετακινούμαι εύκολα, θα μένω στα Πετράλωνα. Ό,τι καλύτερο άνθρωπος μπορούσε να θέλει. Εδώ σε αυτή τη γειτονιά πήγα σχολείο κι απέκτησα πολλούς φίλους. Μπορώ να πω ότι γνώρισα τον κόσμο της Αθήνας πριν τον Πόλεμο και μετά τον Πόλεμο. Μεγάλο ορόσημο δυο πολύ διαφορετικών εποχών. Στο διάστημα της ζωής μου πολλές φορές έφυγα από τα Πετράλωνα. Πολλές φορές ηθελημένα για να γνωρίσω τον κόσμο και να δουλέψω σε άλλους τόπους. Άλλες φορές ηθελημένα για να γνωρίσω τον κόσμο και...

Στις 26 Οκτωβρίου 1852 ξέσπασε στην Αθήνα μια φοβερή καταιγίδα, η οποία έπληξε και το ναό του Ολυμπίου Διός. Ο Βίλχελμ Λάγκους, σε επιστολή στη μητέρα του, περιγράφει πολύ παραστατικά την καταστροφή του μνημείου: "Επέλεξα το δρόμο που περνάει από τα ερείπια του ναού του Διός. Οι φήμες ήταν αληθινές. Η φοβερή καταιγίδα δεν είχε καταστρέψει μόνο σύγχρονα κτήρια. Είχε ρημάξει και ένα από τα ομορφότερα μνημεία [...] των Αθηνών. Ένας από τους τεράστιους κίονες που ανήκει σε έναν από τους μεγαλύτερους ναούς των θεών των Ελλήνων, το ναό του Ολυμπίου Διός, έχει σκύψει το περήφαν...

[...] Έτσι, μετά από πολύχρονες προσπάθειες συγκέντρωσε ένα μεγάλο αριθμό μοναδικών μαρτυριών και συγκρότησε τη "Νεοελληνική Ιστορική Συλλογή", όπως ο ίδιος την ονόμασε, ένα πολύτιμο θησαυρό από όπου αντλούνται μοναδικές πληροφορίες τόσο για την ιστορία και τη φυσιογνωμία του τόπου, όσο και για την ιστορία της ελληνικής φωτογραφίας. Είναι φανερό από τον τίτλο της συλλογής, αλλά και από τη δομή της, ότι αξιολογούσε τη φωτογραφία κατεξοχήν ως ιστορικό τεκμήριο ή, κατά τον Σπύρο Ασδραχά, ως πηγή ιστορίας που καθορίζει μια δίοδο προς τον χαμένο χρόνο. Με κριτήριο, λοιπόν, τη...

Αν υπάρχει ένας τόπος όπου υφίσταται η τελειότητα, αυτός είναι η Ακρόπολη. Ο Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας Ερνέστος Ρενάν δεν είχε κάνει λάθος όταν, έκπληκτος μπροστά στην αιώνια ομορφιά αυτού του "ιδεώδους, αποκρυσταλλωμένου σε πεντελικό μάρμαρο", είπε ότι του αποκαλύφθηκε το ελληνικό θαύμα. Ο Παρθενώνας, στολίδι του λόφου που ήταν αφιερωμένος στους θεούς, υπήρξε, ιστορικά, σύμβολο της νίκης του ελληνισμού επί των βαρβάρων. Όμως, η Ακρόπολη αντιπροσωπεύει επίσης -και κυρίως- την υπεροχή της Αθήνας, τη δόξα και την ισχύ της, για την οποία καθοριστικός υπήρξε ο Περικλής. Τ...

Η θεµατική αυτή ανθολογία συγκεντρώνει µια πλειάδα λογοτεχνικών στη µεγάλη πλειονότητά τους κειµένων µε θέµα την Αθήνα και µε ιστορικό, πολιτισµικό και κοινωνιολογικό ενδιαφέρον για την πόλη, από το 1834 έως τη σηµερινή εποχή. Μέσα από αυτές τις αντιπροσωπευτικές, αυτοτελείς και εµβόλιµες λογοτεχνικές εικόνες της πόλης, αντιδιαστέλλονται η διαχρονική τοπιογραφία και αισθητική της µε τις κυρίαρχες αντιθέσεις της ανάµεσα στην παλιά και τη νέα εποχή. Ξεκινώντας µε την εικόνα του κεντρικού ήρωα στο µυθιστόρηµα "Ο Ζωγράφος" (1842) του Γρηγόριου Παλαιολόγου, του Φιλάρετου, ο οποί...

Αυτό το βιβλίο γράφτηκε για να αντικρούσει την ευρύτατα διαδεδομένη αντίληψη ότι η ελληνική πόλη, όπως εκφράζεται στο υπέρτατο παράδειγμά της, την Αθήνα, είναι ένας αναγκαστικός τόπος εξορίας για τους κατοίκους της, αφιλόξενη και δίχως περιεχόμενο. Η αντιστροφή του αρνητικού κλίματος ενάντια στη σύγχρονη πόλη οδηγεί άμεσα στους τρόπους που τη ζούμε, άρα και στο πώς επεμβαίνουμε "σωστικά" για να τη βελτιώσουμε. Άρα, ζητάμε νέους τρόπους "ανάγνωσης" της πόλης, που να αποκαλύπτουν την εσωτερική λογική των κάποτε τρομακτικών αντιφάσεων της, ικανούς να κωδικοποιηθούν σε τρόπους...

Το παρόν βιβλίο επιχειρεί να συγκροτήσει μια μέθοδο ανάγνωσης του αρχιτεκτονικού χώρου και των μορφών κατοίκησης, η οποία να βασίζεται σε λογοτεχνικά κείμενα για την Αθήνα στο τέλος του 19ου αιώνα. Κυρίως μελετήθηκαν οι συγγραφείς: Γρηγόριος Ξενόπουλος, Νικόλαος Σπανδωνής, Ιωάννης Κονδυλάκης, Εμμανουήλ Ροΐδης, Γεράσιμος Βώκος, Μιχαήλ Μητσάκης και Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Πως αυτοί οι λογοτέχνες αποδίδουν τον αστικό χώρο; Σε ποια Αθήνα αναφέρονται; Σε ποια σημεία η λογοτεχνική Αθήνα διασταυρώνεται με την πραγματική; Για να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, χρησιμοποιήθηκε μ...