Η μαντάμ Ορτάνς και τα τέσσερα λογοτεχνικά πορτραίτα της
Μανουσάκης Γιώργης 1933-2008
Έρεισμα (1996)
[...] Η καθαρά ανθρώπινη πλευρά της Αδελίνας Γκυττάρ, της γνωστότερης ως μαντάμ Ορτάνς, βάρυνε ίσως πιο πολύ από την "ιστορικότητα", την ψυχολογική πλευρά και τη "γραφικότητα" στη λογοτεχνική της "αξιοποίηση". Και στους τέσσερις συγγραφείς ή ποιητές που ιστόρησαν τη ζωή της είναι ευδιάκριτη η φυσική συμμετοχή σ' ότι αφηγούνται ή παρουσιάζουν λυρικά. Τούτη η συμμετοχή είναι πιο κραυγαλέα, με μελοδραματικούς τόνους, στο διήγημα "Ορτάνς" της Γαλάτειας Καζαντζάκη, πιο "στοχαστική" στο απόσπασμα από το "Χρονικό μιας πολιτείας" του Παντελή Πρεβελάκη, πιο "υπαρξιακή" στο ποίημα "Ο...
Για τον Αναγνωστάκη
Συλλογικό έργο
Αιγαίον (1996)
Το βιβλίο αυτό είναι κάτι περισσότερο και κάτι λιγότερο από μιαν ανθολογία. Περισσότερο, γιατί περιέχει και κείμενα που δεν θα ικανοποιούσαν την έννοια του όρου ανθολόγηση· λιγότερο, γιατί αυτά τα "εξωανθολογικά" κείμενα υπονομεύουν τον ανθολογικό χαρακτήρα του βιβλίου. Ονομάζω τον ανά χείρας τόμο επιλογή, γιατί προσπάθησα να συνδυάσω σ' αυτόν το ανθολογικό με το ιστορικό στοιχείο: αφενός να προσδιορίσω τα, κατά τη γνώμη μου (δηλαδή σύμφωνα με τα σημερινά μου κριτήρια), σημαντικότερα κριτικά κείμενα για το έργο του Αναγνωστάκη· και αφετέρου να εντοπίσω τα κείμενα που θα μπο...
Η ακάθιστη σκέψη
Αριστηνός Γιώργος 1945-
Δελφίνι (1996)
Η Λογοτεχνία είναι ένα τεράστιο παλίμψηστο, μια πυκνή στιβάδα με αναρίθμητους γλωσσικούς χιτώνες ή αλλιώς, ένα αιώνιο μουρμουρητό (chuchotement) που αρχίζει με τους πρώτους αβέβαιους φθόγγους για να φτάσει σε εκείνη τη μεγαλειώδη ανακεφαλαίωση ολόκληρης της Λογοτεχνίας που, σύμφωνα με τον Μπόρχες, συνοψίζεται στον "Οδυσσέα" του Joyce. Μέσα σ' αυτό τον κυκλικό λαβύρινθο οι ποιητικές φωνές συγχέονται, συντήκονται, αλληλοϋποβλέπονται ή αλληλοπεριχωρούνται. Το σύγγραμμα αυτό περιέχει παλιότερες και νεότερες, δημοσιευμένες και αδημοσίευτες μελέτες. Σύνοψη μιας δεκαπενταετούς...
Η φωνή του γενέθλιου τόπου
Καστρινάκη Αγγέλα
Πόλις (1997)
Στην ελληνική πεζογραφία-όπως και στην ελληνική κοινωνία-το χωριό και η ύπαιθρος δεν έχουν απορροφηθεί εξ ολοκλήρου από την πόλη. Ο γενέθλιος τόπος διαθέτει ακόμα και στο τέλος του 20ου αιώνα τη δική του θέση και τη δική του φωνή στη λογοτεχνία μας. Το χωριό όμως και η παραδοσιακή κοινωνία γενικότερα, σε όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, είναι το σκηνικό διαρκών μεταβολών, όχι μόνο στην ιστορική πραγματικότητα, αλλά κυρίως στην συνείδηση των συγγραφέων. Άλλοτε ζοφερό και άλλοτε φωτεινό, άλλοτε τόπος της πανανθρώπινης αλληλεγγύης και άλλοτε κοιτίδα "εθνικών" φρονημάτων, το χωρ...