Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ένδεκα πρωτοποριακές και ενδελεχείς κριτικές μελέτες για τους εξής έλληνες λογοτέχνες: Στρατή Μυριβήλη, Αλέκο Δούκα, Δημήτρη Χατζή, Αντώνη Σαμαράκη, Βασίλη Βασιλικό, Νίκο Καχτίτση, Γιώργο Σεφέρη, Ανδρέα Εμπειρίκο, Λεύκιο Ζαφειρίου, Γιώργο Παπουλια και Γιώργο Βέη. Αλλά και θεωρητικά κείμενα και προβληματισμοί για τη θέση της νεοελληνικής λογοτεχνίας διεθνώς, τη λογοτεχνία της ελληνικής διασποράς, καθώς και τη λογοτεχνική μετάφραση, από την πένα του διακεκριμένου και βραβευμένου νεοελληνιστή πανεπιστημιακού και συγγραφέα Γιάννη Βασιλακάκου.

Στα μέσα της δεκαετίας του 80, διαβάζοντας μία συνέντευξη του κυρ Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη στο περιοδικό "Το Τέταρτο", μου έκανε εντύπωση μια φράση του στον δημοσιογράφο Στάθη Τσαγκαρουσιάνο, ότι δηλαδή στην Παράδοσή μας "ο θάνατος είναι μία κοπέλα όνειρο, μ' ένα φουστάνι μούρλια, μ' ένα φτερό παγωνιού στο κεφάλι, να σέρνει χορό, με μαντηλάκι μπροστά, και πίσω ν' ακολουθούν νέοι, γέροι, γυναίκες, μωρά, καλαματιανό". Η φράση αυτή με σημάδεψε στη μέχρι τώρα πορεία μου και αποτέλεσε τον άξονα γύρω από τον οποίο κινούμαι πλέον, άρα και στο κείμενο που κρατάς στα χέρια σου, φίλε α...

Η περίπτωση του Θανάση Βαλτινού αποτελεί ένα φαινόμενο στη λογοτεχνία μας αλλά και στα πολιτιστικά πράγματα της εποχής μας. Ο άνθρωπος που θα θελήσει να το μελετήσει, θα σκοντάψει σε τόσες κριτικές, επώνυμων και ανώνυμων, τόσες στήλες εφημερίδων, περιοδικών και ιστοσελίδες, που εκθειάζουν το έργο του, το οποίο δεν έχει σχεδόν ποτέ και πουθενά μειονεκτήματα, ώστε θα αναγκαστεί να σηκώσει ψηλά τα χέρια και να παραμείνει άφωνος. Θα σκοντάψει, έπειτα, σε τόσες συνεντεύξεις του συγγραφέα, όλα αυτά τα χρόνια, όσες δεν έχει αξιωθεί κανένας άλλος λογοτέχνης, ακόμη και οι νομπελ...

Το βιβλίο αυτό περιέχει 12 μελετήματα για τον Διονύσιο Σολωμό, ανάμεσα στα οποία σημαντική είναι η σχολιασμένη αναδημοσίευση έξι επιστολών του Σολωμού από τα χρόνια 1824-27 προς τον Άγγλοφιλέλληνα λόρδο Γκίλφορντ. Σημαντική είναι επίσης η ερευνητική εργασία για τον οικοδιδάσκαλο του Σολωμού, τον Ιταλό ιερωμένο Σάντο Ρόσσι, που επέδρασε ουσιαστικά στη διάπλαση του χαρακτήρα του νεαρού Σολωμού. Για να πλησιάσουμε και να γνωρίσουμε κάπως τον εθνικό μας ποιητή κατατοπιστικές είναι οι γνώμες και οι κρίσεις που είχαν διατυπώσει γι' αυτόν άνθρωποι του κύκλου του, φίλοι και...

Οι λογοτέχνες που πρωτοεμφανίζονται στην εικοσαετία του Μεσοπολέμου (1918-1939) -μια περίοδο πολύμορφων κρίσεων που παρουσιάζει πολλές αναλογίες με τη σημερινή- βρίσκονται αντιμέτωποι με ποικίλα ερωτήματα αναφορικά με τον ρόλο της λογοτεχνίας στο κοινωνικό και ιστορικό γίγνεσθαι, την επικοινωνιακή της λειτουργία ή δυσλειτουργία, τις ιδεολογικές της παραμέτρους, τη σχέση της με τις άλλες τέχνες, όπως και τη σχέση του δημιουργού με το κοινωνικό σύνολο. Παράλληλα, την εποχή αυτή δοκιμάζονται εκφραστικοί τρόποι, ανασημασιοδοτούνται μορφικά στοιχεία, αρθρώνονται διάλογοι ανοιχτο...

Η συνομιλία του Λόγου με την Εξουσία αποτελεί κεντρικό άξονα που συνδέει τη φιλολογική με την ιστορική επιστήμη, όπως και τον κάθε τεχνίτη του λόγου με την εποχή του. Στην Ελλάδα του 2018, το αέναο τούτο θέμα γίνεται επίκαιρο, αν όχι και επίμαχο. Γύρω από αυτόν τον άξονα οργανώνονται τα εννέα κεφάλαια στο βιβλίο "Πεζογραφία και εξουσία στη νεότερη Ελλάδα" του Κώστα Δημάδη, νεοελληνιστή και συγκριτολόγου με λαμπρή ακαδημαϊκή σταδιοδρομία στα Πανεπιστήμια του Άμστερνταμ, του Χρόνινγκεν και του Βερολίνου. Με εύστοχες αναλύσεις, εμπλουτισμένες με την παρουσίαση αδημοσίευτου...

Ο Ουράνιος γέλως - Ανατροπές του υψηλού στην πεζογραφία του Γ. Μ. Βιζυηνού της Ολυμπίας Ταχοπούλου, δεινής μελετήτριας της νεοελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής, αποτελεί όντως μια ανατροπή σε ό,τι γνωρίζαμε ως σήμερα για τον μεγάλο διηγηματογράφο. Έχοντας κατά νου το κλίμα και την τραγικότητα που αποπνέει το έργο του Βιζυηνού, καθώς και τις ιδιαιτερότητες της ζωής του και το θλιβερό του τέλος, φαίνεται πως η ως τώρα κριτική του έργου του δεν είχε επισημάνει ιδιαίτερα την παρουσία του κωμικού στοιχείου που διανθίζει τα διηγήματά του, χωρίς βέβαια να αναιρεί τη σοβαρότητα κ...

Στον προκείμενο τόμο δημοσιεύονται δοκίμια και κριτικά κείμενα τα οποία φιλοξενήθηκαν σε λογοτεχνικά, έντυπα ή ηλεκτρονικά περιοδικά ως βιβλιοκριτικές και αφορούν σε βιβλία των Βασίλη Αμανατίδη, Γιάννη Αντιόχου, Γιώργου Βέη, Χάρη Βλαβιανού, Νίκου Ερηνάκη, Γιάννη Ευθυμιάδη, Βασίλη Ζηλάκου, Κώστα Κουτσουρέλη, Γιώργου Παναγιωτίδη, Στρατή Πασχάλη, Δημήτρη Περοδασκαλάκη, Γιώργου Πρεβεδουράκη, Βασίλη Ρούβαλη, Σωτήρη Σελαβή, Αγγελικής Σιγούρου και Χάρη Ψαρρά. Τα δε κείμενα που αναφέρονται στις ποιήτριες Χλόη Κουτσουμπέλη και Ειρήνη Παραδεισανού δημοσιεύονται για πρώτη φορά....

Ο "Ιμπέριος", ένα εκτενές αφηγηματικό ποίημα με περιπετειώδες και ρομαντικό περιεχόμενο, άγνωστου συγγραφέα, πρωτοτυπώθηκε στη Βενετία το 1543 και αποτέλεσε εκδοτικό φαινόμενο με 26 εκδόσεις έως το 1806. Το ποίημα ανήκει στην εναρκτήρια παραγωγή της νεοελληνικής λογοτεχνίας, με την οποία τα πρώτα ελληνικά τυπογραφεία κατασκεύασαν το αρχικό αναγνωστικό κοινό της νέας ελληνικής λογοτεχνίας. Η κομψή πλοκή των μόλις 1.046 στίχων εξακολουθεί να συγκινεί σήμερα. Ο πρίγκιπας της Προβηγκίας Ιμπέριος αναχωρεί από το οικογενειακό σπίτι για ένα μεγάλο ταξίδι στον κόσμο αναζητώντας την...

Το βιβλίο του Μ. Ζ. Κοπιδάκη, ""Πέθανε πράγματι ο Μέγας Πάν;" Και άλλα κείμενα παντοδαπά", με φιλολογική επιμέλεια του Κώστα Μπουρναζάκη, συγκροτείται από έξι Ενότητες, υπό τους τίτλους: α) "Η αρχαιότητα και οι καταβολάδες της", β) "Βίβλου ζηλωτές και αντιλέγοντες", γ) "Ποικίλα Νεοελληνικά", δ) "Ώσπερ ο Πρωτεύς παντοδαπός", ε) "Καστρινοί και Καστροφόροι", στ) "Σκαλαθύρματα". Αποτελείται από 52 κείμενα: μελέτες, φιλολογικά δοκίμια, ομιλίες, κριτικές, και άρθρα, μιας ευρύτατης περιοχής των Γραμμάτων και των Τεχνών, που εκτείνεται από την Ελληνική, τη Ρωμαϊκή Αρχαιότητα, και τ...

Το θεωρητικό έργο με τίτλο "Υπερρεαλισμός και αυτονόμηση των ιδεών. Για μία νέα κατασκευή της παράδοσης" αποτελεί την ολοκληρωμένη επεξεργασία των θέσεων της Υπερρεαλιστικής Ομάδας Θεσσαλονίκης όπως αυτή αποτυπώθηκε στις διαλέξεις τις οποίες έφερες εις πέρας σε Θεσσαλονίκη, Ξάνθη και Λάρισα. Από την ίδρυση της η Υπερρεαλιστική Ομάδα Θεσσαλονίκης έθεσε ως στόχο την επανερμηνεία και επαναξιολόγηση των λογοτεχνικών, ποιητικών και καλλιτεχνικών δεδομένων όπως τα κατέγραψε η ιστορία χωρίς ωστόσο την, εκ των προτέρων, προσκόλληση και αντιγραφή αυτής. Στόχος τέθηκε η κατασκευή ενό...

Όλα τα πεζογραφικά έργα του Γιώργου Χειμωνά - του συγγραφέα που -"σημαδεμένος εξαρχής με τη σφραγίδα της ιδιοφυΐας", σύμφωνα με τη διατύπωση του Δ. Ν. Μαρωνίτη- "βρίσκεται ανάμεσα στον μύθο και στην ιστορία, στην τελετουργία και στο τετελεσμένο γεγονός, στην πεζογραφία και στην ποίηση" και "έχει κάτι το αγγελικό αλλά και το δαιμονικό συνάμα. Είναι ένας εξερευνητής της αβύσσου", όπως έχει σημειώσει ο Παναγιώτης Μουλλάς. Ο τόμος περιλαμβάνει άπαντα τα πεζά του Γιώργου Χειμωνά - "Πεισίστρατος", "Η εκδρομή", "Μυθιστόρημα", "Ο γιατρός Ινεότης", "Ο γάμος", "Ο αδελφός", "Οι χτί...

O µεγάλος νεοελληνιστής Edmund Keeley γράφει ένα βιβλίο όπου η Ιστορία γίνεται λογοτεχνία και κατόπιν προσωπική αποκάλυψη. Παρουσιάζοντας µια σύνθεση προσωπικών αναµνήσεων, λογοτεχνικής κριτικής και ερµηνευτικής αφήγησης, αποτιµά ότι η αφοσίωση µιας λογοτεχνικής συντροφιάς τη δεκαετία του 1940 διατήρησε τη σαγήνη της Ελλάδας ζωντανή στη Δύση, τη στιγµή που η γερµανική κατοχή, ο Εµφύλιος, αλλά και ο µαζικός τουρισµός απειλούσαν να καταστρέψουν ό,τι εκείνοι είχαν αγαπήσει. Ο Χένρυ Μίλλερ και ο Λόρενς Ντάρρελ συναντούν στην Ελλάδα τον Γιώργο Σεφέρη, τον Γιώργο Κατσίµπαλη κα...

Ο Γιώργος Κοτζιούλας γεννήθηκε το 1909 στην Πλατανούσα της Ηπείρου και πέθανε το 1956 στην Αθήνα. Ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη του νεοελληνικού λόγου: ποίηση, πεζογραφία, κριτική, δοκίμιο, θέατρο, χρονογράφημα. Έγραψε ακόμη ιστορικές αναμνήσεις, λαογραφικά και γλωσσοφιλολογικά σημειώματα και ημερολογιακές σελίδες. Ήταν δεινός φιλόλογος και έκανε μεταφράσεις ποιητικών και πεζών κειμένων από την αρχαία ελληνική και λατινική γραμματεία και από τη νεότερη παγκόσμια λογοτεχνία. Στο αφιέρωμα αυτό εκλεκτοί πανεπιστημιακοί και ειδικοί ερευνητές, με τις επιστημονικές ανακοινώσε...

Η Ρένα Κοσσέρη πριν αποφασίσει να αποσυρθεί από τη δημοσιότητα της γραφής, στερώντας τις σελίδες του περιοδικού "Σημειώσεις" από την πολύτιμη παρουσία της, είχε ήδη αφήσει το αποτύπωμα της σκέψης της σε μία σειρά δοκιμίων για τον Αρτώ, τον Ντοστογιέφσκι, τον Τόμας Μάν κ.ά. Το δοκίμιό της για τον Παπαδιαμάντη είναι γραμμένο σε μία περίοδο πού ηχούσαν εκκωφαντικά τα τύμπανα της γαλλοτραφούς μεταπολιτευτικής Νεοορθοδοξίας αναγγέλλοντας την επαναφορά στην αγορά των ιδεών ενός πολυφορεμένου θρησκευτικού "παπαδιαμαντισμού", τον όποιο - με τον δικό του ιδιαίτερα προσεκτικό τρόπο,...

Στον συλλογικό αυτό τόμο μελετάται για πρώτη φορά τόσο διεξοδικά η σχέση του Νίκου Καζαντζάκη με την πολιτική. Πανεπιστημιακοί, ειδικοί ερευνητές του έργου του, πολιτικοί, διπλωμάτες και δημοσιογράφοι παρουσιάζουν ποικίλες πτυχές αυτής της σχέσης μέσα από πρωτότυπη έρευνα, που φέρνει στο φως άγνωστα ή ελάχιστα γνωστά στοιχεία. Εξετάζονται η εξέλιξη και το βάθος της πολιτικής σκέψης του Καζαντζάκη, οι δεσμοί του με τις μεγάλες ιδεολογίες -ιδιαίτερα με τον κομμουνισμό και τον φασισμό-, η ενεργή πολιτική του δράση (οι σχέσεις του με τα πολιτικά κόμματα και τον Ελευθέριο Βενιζέ...

Στο βιβλίο αυτό συμπεριλαμβάνονται μερικές από τις προσεγγίσεις του Δημήτρη Κονιδάρη σε βιβλία (δεν τίθενται οι όροι βιβλιοκρισίες ή βιβλιοπαρουσιάσεις) που είχαν δημοσιευθεί κατά καιρούς στην εφημερίδα "Το Βήμα" (της Κυριακής), στο περιοδικό "Πόρφυρας" και στην κερκυραϊκή καθημερινή εφημερίδα "Ενημέρωση", ιδίως σε βιβλία για παραδοσιακές προσωπικότητες της λογοτεχνίας και της τέχνης ή με θέματα που παρουσίαζαν ένα ευρύτερο γραμματολογικό ή ιστορικό ενδιαφέρον, χωρίς να υποδηλώνεται άρνηση των ποικίλων άλλων προσεγγίσεων του συγγραφέα στα παραπάνω ή σε άλλα έντυπα. Ως εκ το...