Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Δύο εκτοπισμένοι που ξεγελούν διαρκώς τον θάνατο: η διάσημη Τσεχοεβραία πιανίστρια Άλις Χερτζ-Σόμμερ και ο Πολωνοεβραίος ξυλουργός Γιάνκελ Γουέρνικ. Δύο "πόλεις" που έχτισε ο Φύρερ ειδικά για τους Εβραίους: το Τερεζίενσταντ, ένα γκέτο για μουσικούς, ηθοποιούς, συγγραφείς και σκηνοθέτες, λίγες μόνο δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από την Πράγα, και η Τρεμπλίνκα, η κόλαση επί της γης, όχι πολύ μακριά από τη Βαρσοβία. Δύο στρατόπεδα εξόντωσης που συνδέονται με τον έξω κόσμο με τα τρένα της σιωπής. "Επιβάτες" των τρένων οι εκατοντάδες χιλιάδες ζωντανοί-νεκροί και τα χιλιάδες πτ...

[...] Η Καστοριά, ανάμεσα στις δεκάδες ελληνικές πόλεις όπου προπολεμικά ζούσαν ανθηρές και καλά συγκροτημένες ελληνοεβραϊκές κοινότητες, έχει το αρνητικό προνόμιο της απουσίας, σε αντίθεση με άλλες πόλεις, όπου διασώθηκαν κάποια από τα εβραϊκά μνημεία του χθες. Στην Καστοριά, δυστυχώς, ενώ κουβαλά π΄λισω της υπερχιλιόχρονη εβραϊκή παρουσία με λαμπρή ιστορία, δεν απέμεινε τίποτε σχεδόν να θυμίζει το παρελθόν αυτό. Και το χειρότερο είναι ότι η απουσία πέρασε και στη συλλογική μνήμη. Οι Καστοριανοί Εβραίοι είναι άγνωστοι στους νεώτερους συμπολίτες τους... Η διαπίστωση αυτή α...

Με εργαλείο τις μαρτυρίες των επιζώντων, στο βιβλίο αυτό επιχειρείται μια φυσική και ηθική αναπαράσταση των διώξεων σε βάρος των Ελληνοεβραίων κατοίκων της Βέροιας, κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, οι οποίες οδήγησαν στον θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων στα κρεματόρια του Άουσβιτς/ Μπιρκενάου, αλλά και στην οριστική απώλεια της ιδιοσυστασίας της πόλης.

"Δεν θα μπορούσα να συνεχίσω να ζω στο Ισραήλ χωρίς να γράψω αυτό το βιβλίο. Δεν πιστεύω ότι τα Βιβλία μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά όταν ο κόσμος αρχίσει να αλλάζει, αναζητά διαφορετικά Βιβλία". (Shlomo Sand) Η εθνική μυθολογία καθόρισε ότι οι Εβραίοι -διωγμένοι, εξορισμένοι ή φυγάδες πρόσφυγες - οδηγήθηκαν σε μια μακρά και θλιβερή εξορία, που τους έκανε να περιφέρονται σε στεριές και θάλασσες στα πέρατα της γης, ωσότου η έλευση του σιωνισμού τούς ώθησε να γυρίσουν και να επιστρέψουν μαζικά στην ορφανεμένη πατρίδα τους. Αυτή η πατρίδα δεν ανήκε ποτέ στους Άρα...

Αυτή η μικρή συλλογή των χαιρετισμών στις εκδηλώσεις των τελευταίων πέντε ετών υπηρετεί δύο στόχους: αφενός την ευαισθητοποίηση και αφετέρου την ενεργοποίηση των πολιτών, και ειδικά των νέων, για να περάσουμε από τις επετειακές εκδηλώσεις στην κατάκτηση της Μνήμης μέσα από τη Γνώση της Ιστορίας. Γιατί "από την Ιστορία δεν μπορούμε να αποδράσουμε", όπως θύμιζε, απευθυνόμενος, την 1η Δεκεμβρίου του 1862, στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, ο Αμερικανός Πρόεδρος Αβραάμ Λίνκολν. Ούτε απόδραση ούτε αδιαφορία λοιπόν, ειδικά σήμερα, περίοδο κατά την οποία στην Ευρώπη, την ήπειρο που σημαδεύτ...

Πριν από το ξέσπασμα του πολέμου ζούσαν στη Θεσσαλονίκη περισσότεροι από 50.000 Εβραίοι. Η ιταλική παρουσία στην πόλη ήταν διαρκής χάρη στην επαφή των Ιταλών με αρκετούς Εβραίους που είχαν διατηρήσει την ιταλική υπηκοότητα. Η μακρόχρονη αυτή σχέση κλονίστηκε το 1938 με την εφαρμογή στην Ιταλία των φυλετικών-ρατσιστικών νόμων που εξοβέλιζαν τους Εβραίους από τη δημόσια ζωή. Το πρώτο μέρος του βιβλίου εξετάζει τη σχέση των Ιταλών με ένα μέρος της εβραϊκής κοινότητας τα χρόνια μέχρι το ξέσπασμα του πολέμου. Το χρονικό του διωγμού των Εβραίων της Θεσσαλονίκης από τους ναζί...

Σχεδόν εβδομήντα χρόνια έχουν περάσει από τις ζοφερές εκείνες μέρες που άνοιξαν οι πύλες του Άουσβιτς και άλλων στρατοπέδων συγκέντρωσης. Εβδομήντα χρόνια έχουν περάσει και έχουν χυθεί πολύ μελάνι για το τι έγινε εκεί πίσω αλλά και το τι απέμεινε στο σήμερα. Ο Moishe Postone σε αυτό το δοκίμιο προσπαθεί να ενσωματώσει αυτή την περίοδο του πόνου μέσα στις γενικότερες ιστορικές συνθήκες του 20ού αιώνα. Μέσω των σύνθετων και γοητευτικών εργαλείων που χρησιμοποιεί, κυρίως μαρξιστικών και ψυχαναλυτικών, διατυπώνει μια ερμηνεία της ιστορίας του Ολοκαυτώματος ως μιας "κομφορμιστι...

Από τα τέλη του 15ου αιώνα μέχρι τα τέλη του 20ού ζούσαν στην Ζάκυνθο, Εβραίοι και μάλιστα με έντονη παρουσία στην κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική και πολιτική ιστορία της. Κάλλιστα μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι η Ζάκυνθος φέρει έντονα τα ίχνη της εβραϊκής παράδοσης . Αυτό κυρίως ήταν η αιτία, αλλά και η συγκυρία να βρίσκονται ως Μητροπολίτης και ως Δήμαρχος στο νησί δυο δυναμικοί ανθρωπιστές, που σύσσωμη η Ζάκυνθος αγωνίστηκε και κατάφερε να σώσει από τα στρατόπεδα και τα κρεματόρια του Χίτλερ τους 275 Εβραίους της. Σε αυτό το μοναδικό στον κόσμο συμβάν συνεργάστη...

Από τα τέλη του 15ου αιώνα μέχρι τα τέλη του 20ού ζούσαν στην Ζάκυνθο Εβραίοι και μάλιστα με έντονη παρουσία στην κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική και πολιτική ιστορία της. Κάλλιστα μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι η Ζάκυνθος φέρει έντονα τα ίχνη της εβραϊκής παράδοσης . Αυτό κυρίως ήταν η αιτία, αλλά και η συγκυρία να βρίσκονται ως Μητροπολίτης και ως Δήμαρχος στο νησί δυο δυναμικοί ανθρωπιστές, που σύσσωμη η Ζάκυνθος αγωνίστηκε και κατάφερε να σώσει από τα στρατόπεδα και τα κρεματόρια του Χίτλερ τους 275 Εβραίους της. Σε αυτό το μοναδικό στον κόσμο συμβάν συνεργάστη...

Ο τόμος "Οι Έλληνες Εβραίοι: Στοιχεία της ιστορίας τους μέσα από διπλωματικά και ιστορικά έγγραφα του Υπουργείου Εξωτερικών" περιλαμβάνει επίσημα διπλωματικά και ιστορικά έγγραφα από την αρχειακή συλλογή του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών. Η παράλληλη ιστορική πορεία των δύο λαών διασταυρώθηκε ήδη από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, συνεχίστηκε την εποχή των μαζικών αφίξεων των Σεφαραδιτών Εβραίων από την Ισπανία στη Βαλκανική Χερσόνησο και διεκόπη με το πιο τραγικό γεγονός, το Ολοκαύτωμα. Τις δραματικές εκείνες στιγμές λαός, κλήρος και κυβερνήσεις έδειξαν αποφασισμένοι...

Πόλη γεμάτη μνήμες και ιστορική φόρτιση, αλλά και εθνικό παλμό, το Διδυμότειχο είναι η "βυζαντινή πρωτεύουσα" της Ελλάδας και ο προμαχώνας των ελληνικών επάλξεων. Πόλη σημαντική στρατηγικά και οικονομικά από πολύ παλιά, το Διδυμότειχο κατοικούνταν ανέκαθεν από ποικίλες πληθυσμιακές ομάδες, που περιστοίχιζαν τον ελληνικό του κορμό. Τσιγγάνοι, μουσουλμάνοι, Αρμένηδες και εβραίοι ζούσαν στην πόλη από την απαρχή της ιστορίας της, σχηματίζοντας μια πολυπολιτισμική κοινωνία. Η σημερινή αδιαφορία του ελλαδικού κράτους για την ανάπτυξη του Διδυμοτείχου και της Θράκης γενικότερα, μ...

Η μελέτη του καθηγητή κ. Θ. Καλαφάτη, πέρα από την ιστορική πλευρά της, περιλαμβάνει κάτι πολύ υψηλό: τη διήγηση και την προβολή της καλοσύνης που κρύβει η ψυχή του ανθρώπου. Τα όσα συνέβησαν στη Λευκάδα, τις λίγες ώρες του Ιουνίου 1944 που οι Εβραίοι της Κέρκυρας πέρασαν από κει οδηγούμενοι στα χιτλερικά στρατόπεδα του θανάτου, απέδειξαν το μεγαλείο της καρδιάς των απλών ανθρώπων του νησιού που αυθόρμητα έσπευσαν να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους που βρίσκονταν σε ώρα ανάγκης. Εκείνη την ώρα οι Λευκαδίτες δεν γνώριζαν ούτε για τη φρίκη των γερμανικών στρατοπέδων, ούτε γι...

Το βιβλίο αυτό για τους Εβραίους της Καβάλας βγήκε κατά κάποιον τρόπο χωρίς πρόγραμμα. Ήταν μια ιδέα του καλού φίλου εκδότη Αργύρη Βουρνά, τον οποίο θερμά ευχαριστώ και γι' αυτό, αλλά και γιατί χρόνια τώρα οι σελίδες των "συλλογών" του ήταν ανοιχτές και πρόθυμα φιλοξένησαν δεκάδες κείμενα μου για τον Ελληνικό Εβραϊσμό. Ο Εβραϊσμός της Καβάλας, εξαφανισμένος πια, έχει μεγάλο ιστορικό βάθος και ξεχωριστή σημασία για τη γενικότερη ιστορία της Μακεδόνικης πόλης. Το ανά χείρας βιβλίο αποτελεί μια πρώτη προσέγγιση και μια πρόσκληση. Στους Εβραίους της Καβάλας θα άξιζε επισταμέ...

Η σημαντική αυτή μελέτη της Ρένας Μόλχο για την εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης την περίοδο 1856-1919 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 2000 και θεωρείται μοναδική σε τεκμηρίωση λόγω της πληθώρας ανέκδοτων πηγών που περιλαμβάνει. Η χρονική περίοδος 1856-1919 αποτελεί για τη Θεσσαλονίκη την πιο πολυκύμαντη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της. Κατά την πρώτη τριακονταετία, η Θεσσαλονίκη, που ήταν τότε μια σημαντική αλλά υπανάπτυκτη οθωμανική πόλη, αντιμετώπισε με επιτυχία την πρόκληση των θεσμικών, ιδεολογικών αλλά και πολιτικών αλλαγών που υιοθετήθηκαν από την οθωμανι...

Το διάστημα μεταξύ του 1856 και του 1919 είναι ίσως η πιο πολυκύμαντη περίοδος της σύγχρονης ιστορίας της μακεδονικής πρωτεύουσας. Στην πρώτη τριακονταετία, η Θεσσαλονίκη, που τότε ήταν μια σημαντική αλλά υπανάπτυκτη οθωμανική πόλη, αντιμετώπισε με επιτυχία την πρόκληση των θεσμικών, ιδεολογικών αλλά και πολιτικών αλλαγών που υιοθετήθηκαν από την οθωμανική κυβέρνηση ως λύσεις διεξόδου από την παρακμή. Στο ίδιο διάστημα παρουσίασε σημαντικότατη οικονομική, δημογραφική, πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη. Κατά τη δεύτερη τριακονταετία η Θεσσαλονίκη κατέστη το επίκεντρο των πολ...

Το βιβλίο ερευνά και καταγράφει πληροφορίες σχετικά με την εβραϊκή κοινότητα Θεσσαλονίκης από άτομα που επισκέφθηκαν την πόλη ή έζησαν κατά διαστήματα σ' αυτήν, από τα χρόνια του Αποστόλου Παύλου (50 μ.Χ.) μέχρι τον Οκτώβριο του 1912, ημερομηνία απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης. Πηγή της έρευνας υπήρξαν περιηγητές, ταξιδιώτες, επιστήμονες (αρχαιολόγοι, γεωγράφοι, βοτανολόγοι, γιατροί) ιεραπόστολοι, δημοσιογράφοι, διπλωμάτες, εκπαιδευτικοί, πολιτικοί, αξιωματούχοι και άλλοι, ενώ ερευνήθηκαν βιβλία, εφημερίδες, ημερολόγια, χειρόγραφα, προξενικές εκθέσεις, παλαιότυπα και αρχειακ...

Ο τόμος περιλαμβάνει τα κείμενα: - Ρίκα Μπενβενίστε, "Η ιστορία των Εβραίων της Ελλάδας κατά τη γερμανική Κατοχή" - Μπάρμπαρα Αξιοπούλου-Σπένγκλερ, "Αλληλεγγύη και βοήθεια προς τους Εβραίους της Ελλάδας κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής 1941-1945" - Σούζαν-Σοφία Σπηλιώτη, "Μια υπόθεση της πολιτικής και όχι της δικαιοσύνης: η δίκη του Μέρτεν (1957-59) και οι ελληνο-γερμανικές σχέσεις" - Ελένη Χαϊδιά, "Οι Έλληνες Εβραίοι της Θεσσαλονίκης: από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης στις αίθουσες των ειδικών δικαστηρίων" - Mark Mazower, "Οι συνέπειες του Διωγμού των Εβραίων για...

Καβάλα. Η γενέτειρά μου. Πάντα ερωτεύσιμη, πάντα εντυπωσιακή και μόνη της σε οδηγεί εκεί που ελάχιστες πόλεις στη χώρα μας μπορούν να σε πάνε. Περνώντας από τα σοκάκια του Αϊ-Γιώργη, θαρρώ κάθε φορά πως θα ακούσω τα μελωδικά Λαντίνο απ' το στόμα του Αβραάμ, του Μωύς, της Σάρας, του Σάμπυ, του Λέων, ανάλαφρα, όπως αυτοί μόνο ήξεραν να τα μιλάνε. Το τιτίβισμα των παιδιών στην Ευγενίου Ιορδάνου, από τα εβραιόπουλα στο σχολείο, ηχεί στα αυτιά μου και ο Μπίνιος Σαραγούσης, ο τελευταίος διευθυντής, προσπαθεί να μην χαμογελάσει, δείχνοντας την ανύπαρκτη αυστηρότητά του. Λίγο πιο κ...