Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η ποίηση στις μεγάλες της στιγμές φωτίζει αποκαλυπτικά την ύπαρξή μας σ' ότι αυτή πρωταρχικό κρύβει μέσα της. Το πρωταρχικό αυτό, που με τη σφραγίδα του οντογενιτικά και φυλογενετικά, μας γεννά και μας πλάθει, μένει χωρίς την ποίηση επικαλυμμένο και απρόσιτο. Όντας εγκοιτασμένο μέσα στους μύθους, τα οράματα και τις άφωνες εμπειρίες και πράξεις των λαών εγγράφεται,όπως και τα αρχέγονα βιώματα και συμβαίνοντα της προσωπικής μας ζωής, ιδιαίτερα της παιδικής, μέσα στον χώρο, που τον σκεπάζει σε μεγάλο βαθμό η λήθη, το σκοτάδι του ασυνειδήτου ή του υποσυνείδητου. [...]

Ο τόμος επιγράφεται με τον τίτλο του εκτενέστερου αρχαιόθεμου δοκιμίου που περιλαμβάνει. Το συνοδεύουν, ωστόσο, κείμενα που αφορούν κυρίως σε θέματα της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας, ερμηνευτικά, αξιολογικά, μεταφρασεολογίας και ποιητικής. Το σύνολο, είκοσι (δύο σε πρώτη δημοσίευση). Το παλαιότερο, του 1989, τα περισσότερα όμως της τελευταίας δεκαπενταετίας. Άλλη μια ευκαιρία να απολαύσει κανείς τον ιδιαίτερο λόγο και τη "λοξή" ματιά του Λουκά Κούσουλα σε δοκίμια όπου ο φιλόλογος δεν προδίδει τον καλλιτέχνη.

[...] Η θεματική του συμποσίου φέτος αναφέρεται στην Ιστορία, Πεζογραφία και Μουσικολογία. Το θέμα της ιστορίας "Οι αγροτικές εξεγέρσεις στη Λευκάδα", πέρα από τη σημασία που έχει για τον πολίτη της Λευκάδας, έχει καθαυτό μια γενικότερη επικαιρότηα για κάθε άνθρωπο, σε μια εποχή που η αποδιάρθωση της αγροτικής κοινωνίας πραγματοποιείται με τρόπο επώδυνο και τραυματικό. [...] Η δεύτερη ημέρα του συμποσίου είναι αφιερωμένη στον Χριστόφορο Μηλιώνη, διακεκριμένο πεζογράφο, καταγόμενο από τη γείτονα Ήπειρο. [...] Το συμπόσιο κλείνει με την παρουσίαση της προσωπικότητας του Μάρκ...

Στον παρόντα τόμο αναδημοσιεύουμε κείμενα που είδαν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία τέσσερα περίπου χρόνια σε διάφορα περιοδικά ή Πρακτικά συνεδρίων και ασχολούνται με θέματα που αφορούν στη λογοτεχνία. Τα κείμενα αυτά καλύπτουν ένα ευρύ πλαίσιο θεμάτων και δημιουργών και τούτο, όσο και αν καθιστά έναν τόμο κάπως απροσανατόλιστο, προσφέρει, όμως, ένα ευρύ φάσμα προβληματισμών οι οποίοι σχετίζονται με τον Ερωτόκριτο, τον Σεφέρη, τον Καβάφη, τον Χαραλαμπίδη, την Ελληνοαυστραλιανή λογοτεχνία κτλ. Ο τρόπος με τον οποίο κοιτάζουμε τα σχετικά κείμενα ελπίζουμε ότι προσφέρ...

Ο "Β΄ Κύκλος" συνεχίζει προφανώς το "Και μόνος και μετά πολλών ή όπως όπως" χωρίς τη διάζευξη τώρα, χωρίς το "όπως όπως" (ας είναι μακάρι αύτη ή διαφορά του από το προηγούμενο). Παραμένει λοιπόν κάτι σαν συνηθισμένες ημερολογιακές καταγραφές, καθημερινότητα του συγγραφέα, σχόλια για έργα και πρόσωπα της λογοτεχνίας· αναλαβαίνει επιπλέον, ατόπως ίσως, και πολυσέλιδα ενίοτε βάρη... Φιλοδοξία του εν τέλει, όπως το παρατήρησε και ο φίλος Α.Ζ. για το προηγούμενο βιβλίο, "το καλό γράψιμο", αυτό το λίγο. Προμοντέρνα πράγματα μάλλον...

Όταν κυκλοφόρησε το 2009 το "Και μόνος και μετά πολλών ή όπως όπως", δεν πρόβλεπε Β΄ και Γ΄ κύκλο του κουτσουρεμένο απλώς κατά το "όπως όπως". Τύχη αγαθή εντούτοις, χάρη και στην καλή διάθεση του εκδότη, ιδού ό,τι συναπαρτίστηκε... Τριλογία! Ώρες αργίας περίπου, όπως τιτλοφορούσε ο μακαρίτης Γιώργος Θεοτοκάς -πριν από τον Κλέωνα Παράσχο του "Χρονικού"- ανάλογες καταγραφές. Αν τώρα, η συνέχεια αυτή έχει κανένα λόγο, διαφέρει τυχόν από κύκλο σε κύκλο, ας το κρίνει ο αναγνώστης.

Στο οπισθόφυλλο του "Και μόνος και μετά πολλών" ή όπως όπως έγραφα... κι επαναλάμβανα στον Β΄ και Γ΄ κύκλο ότι πρόκειται για δοκιμιακού χαρακτήρα κείμενα, ημερολογιακές περίπου καταγραφές, φιλοδοξώντας επιπλέον το καλό γράψιμο. Τόση μετριοφροσύνη! Και τώρα, ο προσεκτικός αναγνώστης θα παρατηρήσει ότι, αν και όχι χωρίς κάποιες μεταμορφώσεις, το ίδιο βιολί συνεχίζεται. Δε γίνεται φαίνεται διαφορετικά. Πώς λέει δηλαδή ο πάντοτε πρόθυμος να συντρέξει Ανδρέας Κάλβος; "Κατά δε το παρόν άλλους παρά τους άνωθεν δεν δύναμαι να προσφέρω" (εννοεί στίχους). "Ούτε λόγους ή μύθου...

Πρόκειται για έναν τόμο με μικρές αυτοτελείς ενότητες δοκιμιακού μάλλον χαρακτήρα, για πρόσωπα κι έργα της λογοτεχνίας, κοντά στο είδος των ημερολογιακών καταγραφών. Η ευχαρίστηση που αντλεί ο γράφων από το γραμματειακό είδος, την οποία προσπαθεί να μεταδώσει στον αναγνώστη, έχει να κάνει κυρίως με την ευκολία που επιτρέπει αυτό το είδος. Ευκολία που προφανώς δεν ακυρώνει το λεγόμενο "καλό γράψιμο" ούτε την απόλαυση της ανάγνωσης.

Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ίαμβος η νέα συλλογή δοκιμίων του Λεωνίδα Γαλάζη, υπό τον τίτλο "Κείμενα, τρόποι, σημασίες" (Θέματα λογοτεχνίας) (2018). Στο βιβλίο περιέχονται δοκιμές και σημειώματα γύρω από θέματα της ευρύτερης νεοελληνικής και της κυπριακής λογοτεχνίας. Το ενδιαφέρον του συγγραφέα επικεντρώνεται στην ποίηση των Γιώργου Σεφέρη, Βασίλη Μιχαηλίδη, Κώστα Μόντη, Ντίνας Κατσούρη, Κώστα Βασιλείου, Μελίτας Τόκα Καραχάλιου, Βικτωρίας Καπλάνη, Γιώργου Καλοζώη, Γιώργου Χριστοδουλίδη, Άντη Κανάκη και άλλων. Στον τομέα της πεζογραφίας ο συγγραφέας, μεταξύ άλλων, καταθέτε...

Το "Κήρυγμα ηρωισμού" εντόπισα στο Τμήμα Χειρογράφων της Εθνικής Βιβλιοθήκης (Φ. 1019/ΙΒ΄). Αποτελείται από σαράντα δύο σελίδες, με το ίδιο υδατογραφημένο, χειροποίητο χαρτί που χρησιμοποιήθηκε στην α' έκδοση του "Αλαφροΐσκιωτου", σε παραπλήσιο σχήμα (29χ21)· η γραφή της πένας του Σικελιανού είναι αναγνωρίσιμη και σχετικώς ευανάγνωστη· μεγαλογράμματη, καλλιγραφημένη, αραιών αράδων γραφή, φανερώνει ότι αυτό το χειρόγραφο είχε ενώπιόν του ο ποιητής εκείνο το χειμωνιάτικο βράδυ του 1909. (από τα προλεγόμενα του Κώστα Μπουρναζάκη)

Ο Γιώργος Κοτζιούλας ήταν εκτός από λογοτέχνης και σημαντικός κριτικός. Ο Α΄ τόμος των κριτικών του με τον τίτλο "Η ασυλία του πνεύματος" περιέχει κριτικά σημειώματα γενικά και ειδικά: δοκίμια και μελέτες για θέματα που απασχόλησαν τη νεοελληνική κριτική, άρθρα για θεωρητικά προβλήματα και λογοτεχνικά ζητήματα, επιφυλλίδες, κριτικά χρονογραφήματα και σχόλια για πολιτισμικά και πολιτικά γεγονότα της εποχής του. Οι κριτικές αυτές, που προσεγγίζουν τα πρόσωπα και τα ζητήματα μέσα από τη δική του ματιά, παρέχουν πληροφορίες και ερμηνείες, άγνωστες πολλές φορές, συμβάλλοντας...

Στο εκδοτικό σημείωμα του πρώτου τόμου του σχετικού με το αφηγηματικό μέρος του μητσακικού έργου είχαμε αναφέρει ότι το έργο της σημαντικής και πολυσχιδούς αυτής νεοελληνικής πνευματικής μορφής θα παρουσιασθεί σε δύο συνολικά τόμους. Το "Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη" και ο υπογραφόμενος πραγματοποιούμε την υπόσχεσή μας με την ανά χείρας έκδοση. Σ' αυτήν παρουσιάζουμε τα κριτικά κείμενα του Μιχαήλ Μητσάκη, κάποιες επιστολές του και μέρος από την ποιητική του δημιουργία. [...] (από τον πρόλογο του επιμελητή)

Ο τόμος αυτός, έπειτα από το παρεμφερών εκδοτικών στοχεύσεων βιβλίο με τα μελετήματα για την Έλλη Αλεξίου, έρχεται ως δεύτερο βήμα, ως συνεπής συνέχεια, στην προσπάθεια της Τράπεζας Αττικής για την προβολή των Νεοελλήνων λογοτεχνών, για τη γνωριμία του έργου τους από τους νεότερους φιλαναγνώστες ή την αναθέρμανση της αναγνωστικής σχέσεώς τους με τους πρεσβύτερους αναγνώστες, αλλά και για την έκδοση ενός, κατά το δυνατόν σφαιρικού και συνάμα χρηστικού εργαλείου για όσους ασχολούνται διδακτικά, ερευνητικά ή και εξειδικευμένα με τη λογοτεχνία μας. Η Λιλίκα Νάκου, παρά τη μακρ...

Ο τόμος απαρτίζεται από 32 κείμενα που έχουν την αφετηρία τους στις ανακοινώσεις του ομότιτλου συνεδρίου νεοελληνικών σπουδών που οργάνωσε το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης το 2013 προς τιμήν του Αλέξη Πολίτη, κορυφαίου μελετητή του νεοελληνικού πολιτισμού. Με κεντρικούς άξονες τις διάφορες μορφές και λειτουργίες του λόγου και του χρόνου από την εποχή του Διαφωτισμού ως τις παραμονές των Βαλκανικών πολέμων ανιχνεύονται οι δράσεις, οι ιδέες και οι πραγματώσεις της ελληνικής κοινωνίας και χαρτογραφούνται οι σημαντικότεροι αναβαθμοί που οδήγησαν στη διαμόρφωσή της....

Ο ισχνός αυτός τόμος που απαρτίζεται από ένα δοκίμιο και ένα ανθολόγιο έχει ήδη τη μικρή του ιστορία. Το δοκίμιο, με τίτλο "Γραμματολογία της πόλης" και υπότιτλο "Λογοτεχνία της πόλης / πόλεις της λογοτεχνίας. Αθήνα: 1870-1920", πρωτογράφηκε εν θερμώ το καλοκαίρι του 1984 στη Θεσσαλονίκη, κάτω από συνθήκες εναλλασσόμενης δυσθυμίας και ευφορίας, όχι άσχετες με το ζήτημα της πόλης· εκφωνήθηκε εν ψυχρώ στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, στο πλαίσιο του Διεθνούς Συμποσίου Ιστορίας που πραγματοποίησε η Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού (Αθήνα: 26-28 και Ερμούπολη: 29-30...

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει δοκίμια με θέμα την αρχαία και σύγχρονη λογοτεχνία, ελληνική και ξένη, τα οποία έχουν κατά καιρούς δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά ή σε πρακτικά συνεδρίων, αλλά και εισηγήσεις που δόθηκαν σε επιμορφωτικά σεμινάρια εκπαιδευτικών. Συγκεντρωμένα στον τόμο αυτό συνιστούν προτάσεις ανάγνωσης της λογοτεχνίας τόσο για το μαχόμενο εκπαιδευτικό της τάξης όσο και για κάθε αναγνώστη της λογοτεχνίας και φιλοδοξούν να δείξουν ότι η λογοτεχνική δημιουργία είναι συνεχής και αδιάλειπτη, αλλά και σχετική, υποκείμενη στις αξίες και τα δεδομένα κάθε εποχής.

Διαμετρικά αντίθετοι, ως χαρακτήρες, μεταξύ τους δημιουργοί, όπως ο Τ.Κ. Παπατσώνης, ο Νίκος Καρούζος ή ο Γιάννης Τσαρούχης, αισθάνονται, κάτω από την καταλυτική παρουσία του Μουντέ, να επικοινωνούν με ανυποψίαστες, για τους ίδιους, ως τη στιγμή που επραγματοποιείτο, γέφυρες. Αν ο ίδιος ο Μουντές δεν επέτρεπε ποτέ στον εαυτό του να γίνει σκοτεινά εμβριθής στις αναλύσεις του, ήταν από σεβασμό προς τα ποιητικά μεγέθη που μ' αυτά καταπιανόταν. Η απροσχημάτιστα δυσκολοπροσέγγιστη ερμηνεία του θα τον έφερνε να θέλει να τα ανταγωνιστεί ή ίσως και να ιδιοποιηθεί το μέγεθός τους (γ...

Πέντε χρόνια μετά το θάνατο του Φίλιππου Ηλιού, το τομίδιο αυτό εκδίδεται εις ανάμνησιν εκείνης της ημέρας του Μαρτίου του 2004. Ανάμνηση κριτική, με τους τρόπους τους δικούς του, που θέλω να τη μοιραστώ με φίλους και συνοδοιπόρους. Αναδημοσιεύονται, λοιπόν, στη συνέχεια, δύο από τα κείμενα που γράφτηκαν, το διάστημα που μεσολάβησε, για να νικήσουν τη σιωπή και να πατήσουν με τη γραφή το θάνατο. Επικεντρώνονται, αμέσως ή εμμέσως, σε μία επαφή κομβική με τον πρεσβύτερο ομότεχνο Κ. Θ. Δημαρά και τα συνεπακόλουθά της. Κι ίσως δεν είναι άτοπο να ξαναθυμίσω εδώ πως τον ιστ...