Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Μέχρι πόσων χρόνων μπορείς να θεωρείσαι νέος καλλιτέχνης; Ποια είναι η δουλειά ενός κιουρέιτορ; Τι είναι οι εναλλακτικοί χώροι; Τι ρόλο παίζουν οι συλλέκτες; Αυτά και πολλά ακόμα ερωτήματα βρίσκουν απαντήσεις στο κωμικό αυτό expose του κόσμου της ελληνικής τέχνης, γραμμένο από έναν άνθρωπο που τον έχει ζήσει από την πρώτη γραμμή. Τα είκοσι τέσσερα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου φιλοξενούν αντίστοιχα λήμματα και έννοιες που ξεδιπλώνουν το ελληνικό εικαστικό σύστημα και τους μηχανισμούς του. Γραμμένο με χιουμοριστική διάθεση, αλλά και με αγάπη απέναντι στην τέχνη και...

Τι είναι η ιστορία της τέχνης; Ό,τι αφηγείται ο Πλίνιος, ό,τι περιλαμβάνει ο Bαζάρι στους Βίους του ή μήπως η Ιστορία της τέχνης των αρχαίων, το κύκνειο άσμα του Βίνκελμαν; Είναι βέβαιο ότι τα γραπτά όλων αυτών των συγγραφέων συνδέονται τόσο με την τέχνη όσο και με την ιστορία της. Ωστόσο το θέμα τού ανά χείρας βιβλίου είναι διαφορετικό. Αφορά το πώς η ιστορία της τέχνης συγκροτείται ως επιστήμη, το πώς δηλαδή προσδιορίζει το πεδίο μελέτης της, ταξινομεί το αχανές υλικό της, αναπτύσσει τον δικό της θεωρητικό λόγο. Θέση του συγγραφέα είναι ότι η διαδικασία αυτή πρέπει απαραι...

Στο τέλος του 19ου και στην αρχή του 20ού αιώνα το κίνημα της "Art nouveau" εισήγαγε μια ζωτική αίσθηση καλλιτεχνικής και πολιτιστικής αναγέννησης στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες και "υλοποιήθηκε" μέσω μιας ποικιλίας ονομασιών και όρων που κυριάρχησαν στην Ευρώπη: Αυστρία (Sezessionsstil), Γερμανία (Jugendstil), Κάτω Χώρες (Nieuwe Kunst), Ισπανία (Modernismo), Αγγλία και Σκοτία (Modern Style), Γαλλία και Βέλγιο (Art Nouveau), Ιταλία (Liberty ή stile floreale). Αυτή η επικρατούσα μόδα διαδόθηκε ευρέως και διαπέρασε όλες τις απόψεις της καλλιτεχνικής έκφρασης και παρα...

Η έναρξη της περιόδου της Γοτθικής Τέχνης τοποθετείται χρονικά στα τέλη του πρώτου μισού του 12ου αιώνα. Με αφετηρία το Ile de France, αυτή η τάση εξαπλώθηκε ραγδαία και με εναλλασσόμενους ρυθμούς σε όλη την Ευρώπη και σε κάθε μορφή τέχνης, κυριαρχώντας μάλιστα σε κάποιες περιοχές μέχρι και τον 16ο αιώνα. Η ειδοποιός διαφορά σε σχέση με την πρότερη περίοδο, όσον αφορά την αρχιτεκτονική, ήταν η αιχμηρή αψίδα, τα ψηλά αντιτειχίσματα, οι οβελίσκοι και οι διάδρομοι, στοιχεία που ευνοούσαν τη δημιουργία στέρεων, αλλά πιο φωτεινών και πιο ψηλών κτισμάτων. Η γλυπτική έκοψε τον ομφ...

0 19ος αιώνας ήταν μια σημαντική περίοδος για τη δυτική ιστορία, που σημαδεύτηκε από μια επανάσταση που έλαβε χώρα όχι μόνο στο πολιτικό αλλά και στο εικαστικό πεδίο και στη συνολική αντίληψη για το κάλλος. Οι ρίζες αυτής της αλλαγής χρονολογούνται πίσω στη δεκαετία του 1840, όταν και μεγάλωσε η απαίτηση για μια τέχνη χρήσιμη και επιμορφωτική, τόσο ηθικά όσο και αισθητικά, σε αντίθεση με την ιλαρή και αχαλίνωτη τάση του Ροκοκό. Το νέο πρότυπο βρήκε την ταυτότητα του ηθικά και αισθητικά στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη. Υπήρχε η πίστη πως μέσα από τη μίμηση αυτών των τεχνοτροπ...

Η τεράστια έκταση ανάμεσα στην Ασία και την αμερικανική ακτή είναι η κοιτίδα ενός πανάρχαιου και συναρπαστικού κόσμου. Στις οδούς που άνοιξαν οι άνεμοι και τα ρεύματα στην πορεία των αιώνων εμφανίστηκαν, ολοκληρώθηκαν αλλά και χωρίστηκαν ολόκληροι πληθυσμοί και πολιτισμοί, οι οποίοι προσαρμόστηκαν στον παντοδύναμο ωκεανό, μια γενεσιουργό δύναμη μοναδικών θρησκευτικών πρακτικών, που αποτέλεσαν και κομμάτι της καλλιτεχνικής τους έκφρασης. Η ιστορία της Αυστραλίας, της Μελανησίας, της Μικρονησίας, της Νήσου του Πάσχα και της Πολυνησίας προήλθε από αρχαίες μετακινήσεις πληθυσμώ...

Η τέχνη της Υποσαχάριας Αφρικής έχει μακρά παράδοση, αν και είναι δύσκολο να αποδοθεί με ακρίβεια, επειδή πολλά έργα, φτιαγμένα από ξύλο και χώμα, δεν άφησαν ίχνη, ενώ και η αρχαιολογική έρευνα, που θα μπορούσε να εμπλουτίσει τις γνώσεις μας για την περιοχή, βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα. Ωστόσο, ό,τι έχει διασωθεί -κυρίως έργα των τελευταίων 150 ετών, αν και κάποια χρονολογούνται χιλιετίες πριν- αποτελούν σημαντικές μαρτυρίες μια σπουδαίας και πολυσχιδούς καλλιτεχνικής παράδοσης, η οποία ανάγεται σε ευρείες ιστορικές -γεωγραφικές περιοχές και σε εθνικές ή φυλετικές, ομάδες....

H Άπω Ανατολή αποτελεί μια σχετικά ομοιογενή περιοχή της Ασίας όσον αφορά την ιστορία της τέχνης που αναπτύχθηκε εκεί, μιας τέχνης πλούσιας και με μοναδικές πτυχές. Αναμφίβολα η απέραντη Κίνα ήταν αυτή που επηρέασε την περιοχή -χάρη στις πανάρχαιες ρίζες της και στην εξαιρετική φύση της τέχνης της- και που άφησε τη σφραγίδα της πολιτιστικής της επιρροής αλλά και συχνά της πολιτικής κυριαρχίας της. Κατά τον ίδιο τρόπο η Ιαπωνία και η Κορέα αφομοίωσαν αυτές τις επιρροές και τις τροποποίησαν εν μέρει σε σχέση με τις δικές τους παραδόσεις. Κάθε χώρα έχει τη δική της ιδιαίτε...

Η κάθοδος των Δωριέων οτην Ελλάδα σηματοδότησε την έναρξη του λεγόμενου "Ελληνικού Μεσαίωνα", μιας περιόδου σημαντικής για τη διαμόρφωση του ελληνικού πολιτισμού. Οι Δωριείς αναμείχθηκαν με τους απογόνους των Μυκηναίων και έτσι γεννήθηκε ένας νέος πολιτισμός, που βασιζόταν στην πόλη-κράτος και ο οποίος ήδη από τον 8ο αιώνα π.Χ. είχε αποικήσει μεγάλες περιοχές στον Εύξεινο Πόντο και στη Μεσόγειο, περιλαμβανομένων της Ν. Ιταλίας και της Σικελίας. Το 753 π.Χ. ιδρύθηκε η Ρώμη, η οποία ξεκίνησε ως μοναρχία, αλλά από το 509 π.Χ. έγινε δημοκρατική. Την ίδια περίοδο δημοκρατικές αλ...

Το λεξικό αυτό περιλαμβάνει όρους βυζαντινής αρχιτεκτονικής και γλυπτικής οι οποίοι χρησιμοποιούνται στη σύγχρονη βιβλιογραφία. Με βάση την ελληνική γλώσσα, δίνονται οι αντίστοιχοι όροι και τα συνώνυμά τους σε εννέα γλώσσες: την αγγλική, την αλβανική, τη γαλλική, τη γερμανική, την ιταλική, τη ρουμανική, τη βουλγαρική, τη ρωσική και τη σερβική. Τα λήμματα συνοδεύονται από σχέδια και φωτογραφίες που έχουν επιλεγεί για να λειτουργήσουν ερμηνευτικά. Η έκδοση φιλοδοξεί να καλύψει ένα σημαντικό κενό στη βιβλιογραφία, καθώς δεν υπάρχει αντίστοιχη εργασία σε ελληνικό και διεθνές επ...

Στη Γαλλία του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα, εν μέσω ενός κλίματος ανανέωσης, άρχισε να εξαπλώνεται μια νέα ζωγραφική τεχνοτροπία, η οποία από το 1874 θα γινόταν γνωστή ως Ιμπρεσιονισμός. Οι πρωταγωνιστές του κινήματος αυτού, οι Claude Monet, Edgar Degas, Auguste Renoir, Edouard Manet, Camille Pissarro, Alfred Sisley, Mary Cassatt και Berthe Morisot, η φήμη των οποίων έμελλε να διαδοθεί πέρα από την Ευρώπη και τις Η Π Α, ήθελαν να δώσουν στην τέχνη μια σύγχρονη διάσταση, μακριά από τις συμβάσεις και τις επιταγές της ακαδημαϊκής παράδοσης. Αυτές οι ιδέες οδήγησαν στην ε...

Η Τέχνη του 20ού αιώνα ξεκίνησε το 1907 με το έργο του Πικάσο "Les Demoiselles d'Avignon". Αυτό το έργο σηματοδότησε τη ρήξη με το παρελθόν και χάραξε ένα από τα σημαντικότερα μονοπάτια έρευνας για το μέλλον. Μάλιστα, περίπου την ίδια εποχή τα πρώτα πρωτοποριακά κινήματα ξεκίνησαν τους πειραματισμούς με τη μορφή, τη γλώσσα, τις τεχνικές και τα υλικά που επρόκειτο να χαρακτηρίσουν ολόκληρο τον αιώνα: ο Κυβισμός, ο Εξπρεσιονισμός, η Αφηρημένη Τέχνη, ο Φουτουρισμός και ο Ντανταϊσμός άνοιξαν τις πύλες σε νέες εκφραστικές δυνατότητες. Πλέον υπήρχε μια νέα σχέση μεταξύ τέχνης και...

Ο ορισμός της περιόδου του Μπαρόκ, το σύνολο δηλαδή των σύνθετων πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκφράσεων που αναπτύχθηκε στην Ευρώπη κατά τον 17ο αιώνα, εξακολουθεί να παραμένει αντικείμενο συζήτησης μεταξύ κριτικών και ιστορικών. Σε μια από τις πιο κοινά παραδεκτές έννοιες του, το Μπαρόκ περιγράφει, με επίκεντρο τη μεγαλοπρεπή Ρώμη, ορισμένες πτυχές της τέχνης του 17ου αιώνα που αναστάτωσαν τις αναλογίες και τη στατική αρμονία της Αναγέννησης -οι οποίες είχαν ήδη υπονομευθεί από τον Μανιερισμό του προηγούμενου αιώνα- μέσω της χρήσης καμπυλών, παράξενων κινήσεων των φορμών...

Ο όρος Ρομανική Τέχνη, αν και αόριστος, είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για να κατανοήσουμε μια περίοδο βαθύτατων καινοτομιών. Όπως οι λατινογενείς γλώσσες μοιράζονταν μια κοινή ρίζα και διαφοροποιήθηκαν όταν εξαπλώθηκαν σε όλη την Ευρώπη, έτσι και η καλλιτεχνική γλώσσα της "Ρομανικής Τέχνης" διαφοροποιήθηκε με βάση το πώς ερμηνεύθηκε στις διάφορες περιοχές της Ευρώπης από τον 11ο αιώνα. Αυτό το γεγονός μας επιτρέπει να μιλάμε για μια "ευρωπαϊκή τέχνη", ακόμα και σε μια εποχή ακραίου γεωπολιτικού κατακερματισμού. Κοινές πολιτισμικές αναφορές αλλά και καλλιτεχνικές προϋποθέσεις κ...

Δύο είναι οι παράμετροι που χαρακτηρίζουν τη συνάντηση με την καλλιτεχνική κληρονομιά του Ισλάμ και την κάνουν πολύ ξεχωριστή: η τεράστια έκταση που οι περιοχές αυτές περιλαμβάνουν, από την Ισπανία στην Κεντρική Ασία και μέχρι την Κίνα -δίχως να ξεχνάμε την επέκταση μέχρι την Υποσαχάρια Αφρική- και η συνέχιση του φαινομένου αυτού σε δεκατέσσερις αιώνες ιστορίας. Είναι λοιπόν δυνατόν να εξετάσουμε ένα τόσο περίπλοκο και πολυδιάστατο φαινόμενο ως ένα ενιαίο θέμα; Οι εικόνες που ακολουθούν είναι η ίδια η απάντηση. Μέσα στη μεγάλη ποικιλία των κατασκευαστικών δομών και υλικών...

Η Αναγέννηση, ένα τεράστιο πολιτιστικό και ιδεολογικό κίνημα, ήταν η περίοδος της εντατικής φιλολογικής, καλλιτεχνικής και επιστημονικής δημιουργικότητας που εξελίχθηκε οτην Ευρώπη ανάμεσα στον 14ο και τον 16ο αιώνα και σηματοδότησε τη μετάβαση από τη μεσαιωνική προς μία πιο μοντέρνα αντίληψη διανόησης. Κατά τη διάρκεια της πρώιμης Αναγέννησης, η οποία εστιάστηκε και άνθησε στη Φλωρεντία και την Ιταλία, οι τέχνες και ο πολιτισμός υπέστησαν μια ριζική ανανέωση, που εξαπλώθηκε σταδιακά σε ολόκληρη την Ευρώπη με διάφορα μέσα και στιλιστικές εκφράσεις. Η Αναγέννηση βασίστηκε στ...

Κανένας πολιτισμός δεν έχει αφήσει τόσο σημαντικά και εντυπωσιακά ίχνη από το παρελθόν όσο ο αιγυπτιακός, και, ταυτόχρονα, τόσο λίγα στοιχεία αναφορικά με το "ανθρώπινο" στοιχείο. Στην αρχαία Αίγυπτο η τέχνη δεν αποτελούσε έκφραση του κόσμου του ανθρώπου. Ήταν μια ζωντανή, δυναμική αναπαράσταση της τέχνης της δημιουργίας. Η επιβλητική, εντυπωσιακή φύση της Κοιλάδας του Νείλου, η εύφορη γη της οποίας διατρέχει αδιάκοπα την έρημο, όπου οι ετήσιες πλημμύρες δημιουργούν ένα νέο τοπίο στη θέση του παλιού, σε έναν ατέρμονο κύκλο δημιουργίας, διαμόρφωσε την αιγυπτιακή τέχνη. Κατ'...

Ο μεγάλος αριθμός πολιτισμών που αναπτύχθηκαν στην αμερικανική ήπειρο πριν από την άφιξη των Ευρωπαίων οφείλεται κυρίως στο αχανές μέγεθος της. Σκοπός του βιβλίου αυτού δεν είναι η αναφορά όλων αυτών, ούτε η ολοκληρωμένη μελέτη κάποιου εξ αυτών. Αντιθέτως, ο σκοπός του είναι να προσφέρει μια γενική επισκόπηση της μεγάλης ποικιλίας υφών, υλικών και τεχνικών που εφαρμόστηκαν στις τέχνες των διαφόρων περιοχών, από την προϊστορική περίοδο μέχρι τον 16ο αιώνα, παρουσιάζοντας κάποια από τα σπουδαιότερα έργα που δημιουργήθηκαν. Αν και η συλλογή αφιερώνει περισσότερες εικόνες στους...

Εκείνοι οι ποιητές, οι διανοούμενοι και οι Ευρωπαίοι καλλιτέχνες, πολλοί από αυτούς μαρξιστές, των οποίων την προσοχή προσέλκυσαν το περιοδικό "La Revolution Surrealiste" και ο Αντρέ Μπρετόν, συνειδητοποίησαν ότι είχε έρθει ο καιρός να απελευθερώσουν τη μορφή έκφρασης, να δώσουν υπόσταση στον κόσμο του ασυνείδητου, του ονείρου και του "καθαρού ψυχικού αυτοματισμού". Ήταν πρόθυμοι να δώσουν μορφή και σχήμα στους εφιάλτες τους, στην παράνοιά τους, στον καταπιεσμένο ερωτισμό τους και στη σκοτεινή πλευρά του μυαλού τους. Ο "Σουρεαλισμός", όπως τον όρισε ο Μπρετόν, ήταν "πέρα απ...