Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στην κριτική και την ιστοριογραφία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, καθώς και σε εκείνες της τέχνης, η έννοια της "γενιάς" έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως τόσο για την περιοδολόγησή τους όσο και για τον προσδιορισμό μιας πληθώρας "γενιών" λογοτεχνικών ή καλλιτεχνικών. Εντούτοις, η βασική διεθνής βιβλιογραφία και η θεωρητική συζήτηση σχετικά με την έννοια αυτή αγνοείται σχεδόν ολοσχερώς. Ως εκ τούτου, θεωρώ πως εκκρεμούν αναπάντητα μια σειρά από θεμελιακά ερωτήματα: Πώς ορίζεται μια λογοτεχνική ή καλλιτεχνική "γενιά"; Πότε και πώς συγκροτείται; Ποια ηλικιακά όρια έχει; Ποιους πε...

Στον τόμο αυτό συγκεντρώνονται 36 ανακοινώσεις που παρουσιάστηκαν στο Ε΄ Συνέδριο Ιστορίας της Τέχνης, με τίτλο "Ζητήματα ιστορίας, μεθοδολογίας, ιστοριογραφίας", το οποίο οργανώθηκε από την Εταιρεία Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης το 2016 και πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη. Το βιβλίο δεν επιδιώκει μόνο να αποτυπώσει τις εργασίες του συνεδρίου, αλλά κυρίως να αποτελέσει μια βάση προβληματισμού για περαιτέρω μελέτη και έρευνα από όσους ασχολούνται με την ιστορία της τέχνης και παράλληλα ένα βιβλίο ενδιαφέρον για το ευρύτερο κοινό. Οι ιστορικές μελέτες που παρουσιάζονται κ...

Η Νίκη Λοϊζίδη υπηρετεί την ιστορία της τέχνης στην Ελλάδα και την Κύπρο για σχεδόν σαράντα χρόνια. Ο τόμος αυτός αποτελεί έναν φόρο τιμής σε αυτή τη μακρά πορεία. Το ερευνητικό και διδακτικό έργο της Νίκης Λοϊζίδη περιλαμβάνει την επιστημονική της δραστηριότητα (δημοσιεύσεις, επιμέλειες βιβλίων, διδασκαλία, οργανωτικό και διοικητικό έργο, επίβλεψη διατριβών, συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα αλλά και επιμέλειες εκθέσεων, επιφυλλιδογραφία και τεχνοκριτική) και εμπλουτίζεται με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ακαδημαϊκών προγραμμάτων ιστορίας της τέχνης σε προπτυχιακό κ...

Το τρίτομο βιβλίο του Άλκη Χαραλαμπίδη Η Τέχνη του Εικοστού Αιώνα επανεκδίδεται αναθεωρημένο σε έναν πλέον τόμο 780 περίπου σελίδων. Το βιβλίο ξεκινά με μια εισαγωγή που αφορά την τέχνη του 19ου αιώνα και στη συνέχεια εξετάζονται σε παγκόσμια βάση, η ζωγραφική, η γλυπτική και η αρχιτεκτονική του 20ού καθώς και άλλες μορφές έκφρασης που κυριάρχησαν στην τέχνη, ιδιαίτερα μετά τον Β? Παγκόσμιο Πόλεμο (Happening, Environment, Body Art, Performance, Land Art, Conceptual Art, Video Art κ.ά.). Το κείμενο, που συντονίζεται με το επικαιροποιημένο οπτικό υλικό (1.267 εικόνες), προ...

"Η μοντέρνα Ζωγραφική ζήτησε κυρίως να διαφυλάξει την πεμπτουσία της δημιουργικής χειρονομίας του ζωγράφου, να την απαλλάξει από κάθε τι ανώφελο για την έκφραση, από κάθε τι που είναι σεβασμός σε μια νεκρή σύμβαση και που τα μάτια μας μόνα τους συνηθίζουν όλο και περισσότερο να το απαλείφουν. Έτσι η κυριότερη πράξη της μοντέρνας Ζωγραφικής, καθώς αναζητεί με πάθος την πραγματικότητα, ήταν να λυτρώσει σιγά σιγά το όραμα του ζωγράφου, να προσπαθήσει να εκφράσει την ακαθόριστη και απαιτητική παρουσία των πραγμάτων, τις λυρικές τους αναλογίες, τις σχέσεις τους με τον άνθρωπο-ζω...

Το 1917 συμβολίζει μια κορύφωση της νεωτερικότητας, και ειδικότερα του μοντερνισμού, αλλά ταυτόχρονα κι ένα ευδιάκριτο όριό τους. Συνοψίζει μια μακρά επαναστατική διαδικασία, από το 1905 έως περίπου το 1930, τόσο στο πεδίο της πολιτικής όσο και σε αυτό της τέχνης, διαδικασία που δεν είχε "αίσια έκβαση", σύμφωνα τουλάχιστον με την κινούσα αντίληψή της, αλλά κατέληξε, από τη μια, στην ακύρωση/διάψευση του πρωτοφανούς πειράματος λυσιτελούς κοινωνικού μετασχηματισμού, και, από την άλλη, στην ακύρωση/διάψευση των επαναστατικών προταγμάτων των καλλιτεχνικών κινημάτων. [...]...

Η μεταπολεμική τέχνη στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες και οι εικαστικές πρωτοπορίες. Παρουσιάζονται ξένοι δημιουργοί, όπως ο Τζάκσον Πόλοκ, ο Φράνσις Μπέηκον, ο Άντυ Γουόρχολ, αλλά και Έλληνες, όπως ο Γεράσιμος Σκλάβος, ο Νίκος Κεσσανλής, ο Αλέξης Ακριθάκης, ο Αλέκος Φασιανός κ.ά. Η ιστορία της τέχνης, όπως εξελίχτηκε μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Την περίοδο αυτή η τέχνη έγινε ευρηματική και πλούσια σε τρόπους έκφρασης, αλλά συγχρόνως δύσκολη και αινιγματική. Τόσο στην γηραιά Ευρώπη όσο και...

Συνηφασμένο με το μηδέν που προηγείται της Γένεσης του κόσμου, το μαύρο λαμβάνει ενίοτε μια υποτιμητική χροιά. Εντούτοις, κατά την περίοδο της ιταλικής Αναγέννησης, όταν πρίγκιπες το υιοθετούν φορώντας μαύρα πολύτιμα ενδύματα, το μαύρο αστράφτει. Από πολύ νωρίς, το χρώμα αυτό βάζει σε δοκιμασία τη ζωγραφική και τη χαρακτική. Ορισμένοι ζωγράφοι υποκύπτουν στις πολλαπλές πτυχές της σαγήνης του: Ο Βελάσκεθ, ο Ρέμπραντ, ο Γκόγια, ο Μανέ, ο Μαλέβιτς, ο Ματίς, ο Μισώ και, ασφαλώς, ο Σουλάζ... Στη λογοτεχνία, στις αρχές του 19ου αιώνα, οι Ρομαντικοί, αφού έχουν τιμήσει δεόντως...

... Όχι, ούτε η σύνθεση του Raffaelo ούτε πολύ περισσότερο η πρωτότυπή της δια χειρός του Ζωγράφου του Θανάτου, δε διακατέχονται απ' το αναπόφευκτα πένθιμο τούτο πνεύμα της συμπόνιας, που καθοδηγούσε τις ενοχές του τεχνίτη των "Ωρών Ροέν" καθώς ιστορούσε το "Νεκρό άνθρωπο ενώπιον του Κριτή του", εν μέσω του τρόμου της πανώλης, κυρίως δε, υπό το βάρος μιας έξωθεν υπαγορευμένης εκλογής. Τόσο το Θείο Σώμα του Χριστού στον πίνακα του Ραφαήλ όσο κι εκείνο του νεκρού οπλίτη στην πρόσοψη της αττικής ληκύθου, ανήκουν στην ίδια "ανευσεβή φυλή" - "φυλή" ενεργητική, με αυτοπεποίθηση κ...

Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη Ρωσική Επανάσταση, η οποία πλαισιώθηκε από το κίνημα της Ρωσικής Πρωτοπορίας. [...] Ο όρος "Ρώσικη Πρωτοπορία" δόθηκε από τους ιστορικούς της τέχνης μεταγενέστερα και αφορά το σύνολο των καλλιτεχνικών κινημάτων και ρευμάτων που εμφανίστηκαν στη Ρωσία την εικοσαετία 1910-1930 και τα οποία -παρά τις μεταξύ τους διαφοροποιήσεις και τις έντονες συχνά διαμάχες- είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: την απόρριψη του καλλιτεχνικού παρελθόντος και την αναζήτηση καινοτόμων μορφών και μέσων έκφρασης στα διάφορα είδη της τέχνης και τη μεταξύ τους σύνδε...

Η μελέτη του Χάρη Σαββόπουλου, το λέω όσο πιο απλά κι έντιμα γίνεται, αποτελεί ένα μοναδικό γεγονός στην ελληνική βιβλιογραφία κι ένα επίτευγμα στην εγχώρια έρευνα ως προς την ιστορία της τέχνης. Επιστημονική, αλλά συγχρόνως γλαφυρή, κομίζει καινά δαιμόνια, κυρίως γιατί αμφισβητεί -τι τολμητίας!- την επίσημη άποψη και την κυρίαρχη προπαγάνδα περί μοντερνισμού, σύμφωνα με τις οποίες το σχετικό φως προέρχεται αποκλειστικά από τις ΗΠΑ, με τη Γηραιά Ευρώπη να παραμένει απλώς ουραγός. Με άλλα λόγια, όπως πρεσβεύουν και οι δικοί μας σύγχρονοι μελετητές, η Αφαίρεση είναι κατάκτηση...

H αποκάλυψη και η αφήγηση των παράνοµων ή ηµι-παράνοµων µουσικών-καλλιτεχνικών κινήσεων µέσα στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης της Τερεζίν (Τερέζιενσταντ) στην Τσεχία και η εξέλιξή τους σε ένα πελώριο κίνηµα δηµιουργίας αποτελεί το κεντρικό θέµα του βιβλίου. Αντίθετα, το πρώτο µέρος του βιβλίου επιχειρεί να ανιχνεύσει τις ρίζες και την εξέλιξη των πολιτισµικών θέσεων και των πολιτικών του φασισµού και του ναζισµού, των ιστορικών προκειµένων τους στη δυτική σκέψη που, για αιώνες πριν, διαχέονταν στις χώρες της Ευρώπης και στην Αµερική. Ευγονισµός, φυλετικές διακρίσεις, κ...

40 ιστορικοί της Τέχνης παρουσιάζουν τις ερευνητικές εργασίες τους γύρω από ζητήματα ιστορίας της τέχνης που καλύπτουν ένα ευρύτατο χρονικά πεδίο από τον Μεσαίωνα μέχρι τις μέρες μας. Οι μελέτες που περιέχονται στον τόμο μπορούν να διαβαστούν ως ενδεικτικές -ενίοτε παραδειγματικές- περιπτώσεις εξέτασης ενός ειδικού αντικειμένου με ευρύτερη πάντα σημασία: άλλοτε τα συγκεκριμένα αυτά θέματα συνδέονται με τη σημασία και τον ρόλο της αρχαιότητας στην ευρωπαϊκή νεώτερη εποχή, άλλοτε με τις ιδεολογικού χαρακτήρα αναγνώσεις των εικόνων και άλλοτε πάλι με τις θεσμικές παρεμβάσεις σ...

[...] Το ανά χείρας βιβλίο προσεγγίζει την περιηγητικη εικονογραφία του ελληνικού χώρου από τα τέλη του 15ου ώς και τον 19ο αιώνα, και κατ' επέκταση το φαινόμενο του περιηγητισμού, από τη σκοπιά του ιστορικού της τέχνης. Εξετάζονται ισότιμα το θεματικό πραγματολογικό στοιχείο και η μορφοπλαστική γλώσσα, η μορφολογία αυτών των έργων, η οποία ώς τώρα δεν έχει μελετηθεί συστηματικά στις ποικίλες παραμέτρους της, και μάλιστα με όρους διαχρονικής αλλά και συγχρονικής εξέτασης των εικόνων. Εξέτασης που καθιστά δυνατή μια συνθετική- συνδυαστική θεώρηση και ανάγνωση του υλικού, ανα...

Στο "Ready, Steady, Go!" ο Σον Λέβι συλλαμβάνει και αποτυπώνει το πνεύμα της δεκαετίας του '60 σε όλη του την πληθωρικότητα. Αυτό το πορτρέτο του Swinging London από το 1961 μέχρι το 1969 καταγράφει την έκρηξη της δημιουργικότητας -στην τέχνη, τη μουσική και τη μόδα- και τις επαναστάσεις -τη σεξουαλική, την κοινωνική και την πολιτική- που αναδιαμόρφωσαν τον κόσμο. Ο Λέβι συνδυάζει τον ενθουσιασμό ενός φαν, το διεισδυτικό βλέμμα κοινωνικού σχολιαστή και την αντικειμενικότητα ιστορικού, καθώς αναπλάθει τον ταραχώδη ρυθμό της εποχής, τον απόλυτο πειραματισμό στο πεδίο του ροκ...

Οι εννοιολογήσεις του Μουσείου στη Νεότερη Τέχνη εξετάζονται στο βιβλίο αυτό, το οποίο αποτελεί μια μελέτη για το μουσείο ως "ιστοριογραφικό τόπο". Η αφορμή και βασική ιδέα που συνδέει τα τέσσερα δοκίμια που απαρτίζουν τα τέσσερα κεφάλαιά του δεν είναι άλλη από την παραδοχή, που διατυπώνει πρώτος ο Francis Haskell, δεύτερος καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, στο βιβλίο του Το Εφήμερο Μουσείο (The Ephemeral Museum: Old Master paintings and the rise of the art exhibition), ότι δηλαδή το φαινόμενο των περιοδικών εκθέσεων (το οποίο εξέτασε αναφορικ...

Στο "Παράδειγμα της σύγχρονης τέχνης" η Nathalie Heinich περιγράφει το εσωτερικό του κόσμου της σύγχρονης τέχνης. Με πλούσιο υλικό από τις απαρχές έως τις πλέον πρόσφατες εξελίξεις της σύγχρονης τέχνης στον 21ο αιώνα, αναδεικνύει τις χαρακτηριστικές πρακτικές και νοοτροπίες που σπανίως γίνονται αντιληπτές αν και οριοθετούν αυτόν τον κόσμο. Τα ερωτήματα που τίθενται είναι ποικίλα: πώς γίνεται κάποιος καλλιτέχνης της σύγχρονης τέχνης, ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν τα σημερινά μουσεία, ποια είναι η δύναμη της αγοράς της τέχνης, ποιες είναι και πώς εφαρμόζονται οι κρατικές πολ...

Τα κείμενα που περιλαμβάνονται στο νέο βιβλίο του Νίκου Δασκαλοθανάση έχουν γραφτεί σε άτακτα χρονικά διαστήματα, τα περισσότερα την τελευταία επταετία. Τρία είναι τα κοινά τους χαρακτηριστικά: κατά πρώτον, έχουν γραφτεί από τον ίδιο άνθρωπο (ό,τι και αν σημαίνει αυτό), κατά δεύτερο, αφορούν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο την ιστορία της τέχνης και, κατά τρίτο, ενώ αρκετά από αυτά προορίζονταν να δημοσιευθούν τελικώς έμειναν (με δύο εξαιρέσεις) αδημοσίευτα (ορισμένα μάλιστα δεν έφτασαν καν στο ακροατήριο παρότι αυτός ήταν ο αρχικός τους προορισμός). Ατύχησαν, με δυο λόγια....