Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Σ' αυτόν τον κόσμο, όπου άνθρωπος και φύση ταυτίζονται, και ο οποίος τείνει πλέον να αποτελέσει παρελθόν, σήμερα, μας μεταφέρει, έστω και με ρομαντικό κίνητρο όπως προείπα, η κυρία Λεμπέση. Ευαίσθητος άνθρωπος ("μουσικήν ποιεί και εργάζεται"), με πολλαπλά ενδιαφέροντα και πολυσχιδή πνευματική δράση, συγκεντρώνει προ πολλού, ανάμεσα στις άλλες ασχολίες της, αποσπάσματα λαϊκού ποιητικού λόγου, σαν ένα επιπλέον τρόπο να έλθει η ίδια σε επαφή με τη "μουσική" της λαϊκής ποίησης. Το πόνημά της είναι πρωτίστως έκφραση της δικής της εσωτερικής ανάγκης να μιλήσει -και μ' αυτό...

Μια ανθολόγηση στο χώρο των δημοτικών τραγουδιών με θέμα τους φυτά λουλούδια δέντρα που ξεκίνησε πριν τριάντα περίπου χρόνια, όταν, παρότι μουσικός στη Μέση Εκπαίδευση, ανέθεσαν στη Λίτσα Λεμπέση τη διδασκαλία του μαθήματος της Φυτολογίας. Συνεχίζοντας αδιάλειπτα την ερευνητική αλλά και συνδυαστική, μεταξύ των τεχνών και κυρίως της μουσικής, προσπάθειά της η συγγραφέας σκέφτηκε να δώσει στην αποκομμένη από τις ρίζες, βιώματα και μνήμες από ήχους παραδοσιακής μουσικής εποχή μας, ένα δείγμα αυτής της σχέσης μεταξύ φύσης, δημώδους ποίησης και μουσικής. Σημειώνει σχετικά...

Ο κύκλος των πτωχοπροδρομικών ποιημάτων είναι ένα πολύτιμο μνημείο για τη λαλούμενη δημοτική γλώσσα του 12ου αιώνα. Ταυτόχρονα, αποτελεί και πλουσιωτάτη πηγή λαογραφικών στοιχείων για τον βίο και τον πολιτισμό των Βυζαντινών. Τα ποιήματα αυτά διακρίνονται για τη χάρη και την ιδιορρυθμία του ύφους των. Παράλληλα, τα πτωχοδρομικά ποιήματα έχουν έντονο κοινωνικό χαρακτήρα και αποτελούν διαμαρτυρία για την ανισότητα που επικρατούσε στις τάξεις της βυζαντινής κοινωνίας.

Με τη νέα της εργασία, η ερίτιμη κυρία Θεανώ Μεταξά, μια γνήσια κρητική ψυχή, γεμάτη από την ευγένεια και την αρχοντιά της κρητικής παράδοσης, έρχεται να μας θυμίσει το ύφος της αληθινής κρητικής μαντινάδας, μαζί με το παρθένο και μεθυστικό άρωμα των λουλουδιών της κρητικής γης. Η συλλογή της "Το λουλούδι στην κρητική μαντινάδα" είναι μια αληθινή ανθοδέσμη, που από χρόνια με μεράκι η ίδια σπουδάζει. Είναι ένα νοσταλγικό κέντρισμα της μνήμης των παλαιότερων και ένα μάθημα της γνήσιας κρητικής παράδοσης, για τους νεότερους.

Δίχως καμία υποψία υπερβολής, θα λέγαμε ότι τα λαϊκά δίστιχα κυρίως ορισμένων κύκλων (ερωτικά, γαμήλια, μοιρολόγια, της ξενιτειάς...), προσεγγίζουν θαρραλέα ακόμη και αυτή την ποίηση της Σαπφώς. Δεν μετράει σχετικά μόνον ο γενικότερος λυρισμός τους και το εγκώμιο. Είναι πρώτα από όλα ο λαμπρός και πολύχρωμος ανοιξιάτικος κόσμος τους, η ωραιότητα και τα νιάτα, η υγεία και η αλκή, η ευγένεια του αισθήματος και η ένταση του πάθους, ειδικά του ερωτικού, ο πόνος, ο καϋμός και η θλίψη του χωρισμού. Συνάμα όμως, είναι παράλληλη και η λάμψη πολλών εκφράσεων και εικόνων, η απλότητά...

Οι "λαϊκές" αντιλήψεις, οι "αναπαραστάσεις" του γυναικείου σώματος στα δημοτικά τραγούδια, είναι το θέμα αυτού του βιβλίου. Στα δημοτικά τραγούδια βρίσκουμε συχνά περιγραφές του σώματος της γυναίκας και ιδίως της νέας γυναίκας. Το γυναικείο σώμα στα τραγούδια περιγράφεται συνήθως όχι ως σώμα στατικό αλλά στην κίνησή του στον χώρο, εκφράζοντας μέσα από την ενδυμασία, το βάδισμα, τις χειρονομίες και το βλέμμα διάφορα συναισθήματα και επιθυμίες αλλά και το καθεστώς της γυναίκας (ανύπαντρη, αρραβωνιασμένη/παντρεμένη, χήρα), όπως και την κοινωνική θέση. Το σώμα κινείται στον χώ...

Οι μαντινάδες, έχοντας γίνει με την πάροδο των χρόνων αναπόσπαστο χαρακτηριστικό της έκφρασης των Κρητικών, δεν άφησαν ασυγκίνητο τον Ανδρέα Ακουμιανάκη, που συγκέντρωσε εκείνες τις μαντινάδες που ο ίδιος τραγούδησε και τραγουδάει όταν το θέλει η περίσταση. Ένα ιδιαίτερο στοιχείο του βιβλίου είναι το σαρανταμαντίνιαδο, μια αριθμητική κατάταξη των δίστιχων. Το μόνο που είχε στο μυαλό του ο συγγραφέας όταν έγραφε με αλφαβητική σειρά τις μαντινάδες ήταν να τις σώσει, να τις διασώσει σε αυτούς που δεν τις ξέρουν, ή να τις ξαναθυμίσει σ' αυτούς που ακούν τη λύρα να παίζει και η...

Άφθονο και ακατάσχετο ρέει το αίμα στην επικράτεια του έρωτα, όπως τη γεωγραφεί η δημοτική ποίηση, από τις παραλογές έως τα καθαυτό ερωτολογικά τραγούδια, εκτενή ή δίστιχα. Της αγάπης τα αίματα, στη μεταφορική ή την κυριολεκτική τους χρήση, λειτουργούν σαν απόλυτο τεκμήριο της ψυχικής συγκίνησης, σαν ακράδαντο πειστήριο της πίστης και της αφιέρωσης. Και σαν αδιαμφισβήτητη μαρτυρία του ερωτικού πάθους, και των παθημάτων που αναπόφευκτα συνεπάγεται. Ένα κόκκινο ποτάμι διασχίζει την επικράτεια της αγάπης, και με τη ροή του υπηρετεί τον μέγα στόχο: Να γίνει νόημα το αίμα. Να...

Ο ανώνυμος συγγραφέας, πρόσφυγας από τα Σφακιά, δημοσιεύει και υπομνηματίζει (με γλωσσικές και ιστορικές παρατηρήσεις) επώνυμο ριζίτικο τραγούδι, του συμπατριώτη του Γερο-Θόδωρου Ασπρομάδαρου. Το ποίημα εξιστορεί τα δεινά που υπέστη η ιδιαίτερη πατρίδα του από τους Σαρακηνούς, του Βενετούς και τους Τούρκους δυνάστες, και εξυμνεί τους αγώνες των Σφακιανών για τον χριστιανισμό και την ελευθερία. Μέσω αυτού ο εκδότης διαμαρτύρεται κατά του αγνώμονα πρωθυπουργού της Ελλάδας Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, που διέκοψε το χρηματικό βοήθημα προς τους Σφακιανούς πρόσφυγες το 1879.

Τα "Μοιρολόγια της Αιανής" αποτελούν το προϊόν μιας πολύχρονης σχέσης με τη σκέψη και τη δράση των λαϊκών γυναικών της Αιανής. Μπορεί, βέβαια,τα μοιρολόγια να εξυπηρετούσαν πρακτικούς σκοπούς, αλλά, αν κανείς ψάξει τον σκληρό πυρήνα της λαϊκής στιχουργίας τους, θα αντιληφθεί τον εκπληκτικό λόγο και τον παρηγορητικό-θυμοσοφικό χαρακτήρα τους. Πράγματι, τα περισσότερα μοιρολόγια μας, συνθεμένα προφανώς σε ακραίες ανθρώπινες στιγμές, όπως ο θάνατος, συγκλονίζουν με την υψηλή ποιητικότητα και τη λυρική τους δύναμη. Κι ενώ πολλοί συνδέουν συνειρμικά τα μοιρολόγια με τη θλίψη κα...

Μια ανθολογία με πρώτο κριτήριο την ποιητική αξία των τραγουδιών. Μια επιλογή 385 δημοτικών τραγουδιών από τα πιο όμορφα: - Ακριτικά - Παραλογές - Ιστορικά - Κλέφτικα - Ερωτικά - του Γάμου - Θρησκευτικά, λατρευτικά - Νανουρίσματα - Ταχταρίσματα - της ξενιτιάς - Γνωμικά, διδακτικά, κοινωνικά - Μοιρολόγια και τραγούδια για το Χάρο και τον Κάτω Κόσμο

Ο Παύλος Φαφουτάκης από τα Σφακιά, φοιτητής (τότε) της ιατρικής, δημοσιεύει 26 δημοτικά ποιήματα (ελεγείες) για πεσόντες αγωνιστές κατά τους ηρωικούς αγώνες της Κρήτης, όπως τον Δασκαλογιάννη (της επανάστασης του 1769), το ποίημα του οποίου είναι και το μακροσκελέστερο (από 1.032 στίχους), τον Αναγνώστη Μανουσογιαννάκη (που αγωνίστηκε κατά του Οθωμανού τυράννου του Αποκορώνου Αληδάκη το 1773), τον πειρατή Νικόλαο Παπαντωνάκη, τον Νικόλαο Μαλικούτη (απεβ. 1828), τους Παύλο Δεντιδάκη, Ηρακλή Κοκκινίδη και Μάσταχα (της επανάστασης του 1866-69) κ.ά. Ορισμένα ποιήματα αναφέροντα...

Το Κέντρο Τέχνης Michelangelo στην προσπάθεια του να αναδείξει τις παιδικές δημιουργίες προβαίνει στην έκδοση του παρόντος λευκώματος. Η ιδιαιτερότητα του είναι ότι τα παιδιά έρχονται σε επικοινωνία με την διαχρονικότητα της λαϊκής μας ποίησης και την εικονοποιούν. Ευχαριστώ τον καθηγητή μουσικής Παναγιώτη Παππά για την παραχώρηση των τραγουδιών του από τον Α΄ τόμο ("Παιδικά, εποχιακά, δημοτικά τραγούδια"),να χρησιμοποιηθούν σε αυτή την έκδοση. Επίσης την Άννα Μελή και τον Χρόνη Αμανατίδη για την υλοποίηση αυτού του λευκώματος. Μαργαρίτα Ράντεβα Διευθύντρια του Κέντρ...

[...] Τα ποιήματα και των τριών ενοτήτων του βιβλίου αυτού γράφτηκαν στα τελευταία γυμνασιακά και στα πρώτα φοιτητικά χρόνια του ποιητή (1955-1960) στην Περίστα Ναυπακτίας, στο Θέρμον Αιτωλίας και στην Αθήνα. Από τότε ξανακοιτάχτηκαν πολλές φορές, κατά την προτροπή του Κορνάρου "οι στίχοι θέλου διόρθωση και σάσμα όσο μπορούσι". Εδώ, στην οριστική τους πια μορφή, αποτελούν, ως πρωτόλεια πνευματικών καρπών, σεμνή κατάθεση στο χώρο της ρουμελιώτικης παράδοσης και επισφραγίζουν την σαραντάχρονη πνευματική πορεία του δημιουργού τους. (από τον πρόλογο του βιβλίου)

[...] Πολλά τραγούδια μου, ιδιαιτέρως οι ομολογουμένως λιγοστές ρίμες μου, είναι περιγραφικές νοσταλγικές αθιβολές (αναπολήσεις) των περασμένων ευτυχισμένων παιδικών μου χρόνων με συναισθήματα και λαογραφικά στοιχεία. Σχεδόν όλα μου τα δίστιχα τα έγραψα κατά αραιά διαστήματα πριν αρχίσω να γράφω ριζίτικα, και ελάχιστα μετά. Τα ριζίτικα και οι ρίμες της συλλογής, εκτός από τα "Γ-η μαμά μου γ-η Μαριώ" (1983) και "Ν-τ' ο-σπίθι μας" (2003), γράφτηκαν σε διάστημα επτά μηνών, από τα μέσα Αυγούστου 2008 έως τα μέσα Μαρτίου 2009, παρ' όλες τις παντοειδείς πιέσεις, και οικογενειακέ...

400 μεταπολεμικά ριζίτικα τραγούδια, ιαμβικά, δεκαπεντασύλλαβα, ανομοιοκατάληκτα, στο παληό γλωσσικό ιδίωμα της ορεινής Β.Δ. επαρχίας Κυδωνίας της δυτικής Κρήτης, κατά την χρονική περίοδο από το 1855 έως το 1865.

Το ριζίτικο τραγούδι εκφράζει τα αισθήματα ολόκληρου του περήφανου κρητικού λαού. Εκφράζει ολόκληρη την Κρήτη απ' άκρη σ' άκρη, πληθυσμιακά και χωροταξικά, γιατί γεννήθηκε στις ρίζες των βουνών της και απλώθηκε σ' όλο το νησί. Τραγουδήθηκε και τραγουδιέται σήμερα σ' όλες τις περιοχές της, αλλού περισσότερο και αλλού λιγότερο. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία, πως το ριζίτικο τραγούδι είναι γνωστό είναι γνωστό στα περισσότερα χωριά της Κρήτης, όχι μόνο σήμερα αλλά από τα πολύ χρόνια, και είναι εθνική κληρονομιά ολόκληρου του κρητικού λαού. Χρέος όλων μας είναι, να διατηρήσουμε κα...