Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η εκτενής αλληλογραφία που παρουσιάζεται εδώ μας δίνει πραγματικά μια καταπληκτική εικόνα όχι μόνον της φιλίας δύο ξεχωριστών Ελλήνων της διασποράς (ο ένας αυτοεξόριστος υπερρεαλιστής και τεχνοκρίτης - ο άλλος πολιτικός εξόριστος για πολλά χρόνια και «περιπλανώμενος επαναστάτης») αλλά και της εποχής 1967-1984. Το πρώτο και μεγαλύτερο μέρος της αλληλογραφίας περιγράφει, βεβαίως, μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εποχή για την Ελλάδα και παγκοσμίως, καθώς ήταν ιδιαίτερα συναρπαστική σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στην Αριστερά. Τα γεγονότα στο Παρίσι του Μάη 1968 και στην Πράγα, ο πόλ...

Καθημερινό φως: Χρόνια, συνομιλίες, προσεγγίσεις, θέσεις, αντιθέσεις, με ποιήτριες, ποιητές, συγγραφείς, δημοσιογράφους και πνευματικούς φίλους με εκλεκτική συγγένεια. Όλοι εδώ με συντροφεύουν με τα γραφτά τους. Κι εγώ, εδώ· μέσα στο καθημερινό τους φως. Τρυφερή μνήμη: Όσοι μας αποχαιρέτισαν, όταν αγγίζω τα χειρόγραφά τους, αναδύουν το άρωμα της εποχής τους. Αραχνοΰφαντα γραφτά, εαρινών συλλαβισμών... Ευλάβεια ευχαριστίας στην μουσική τους Ακολουθία!...

[...]Τα γράμματα του Ψυχάρη προς στο Νικόλαο Πολίτη τοποθετούνται ανάμεσα στα χρόνια 1884 (είναι η χρονολογία του πρώτου) και 1915 (η χρονολογία του τελευταίου). Τα γράμματα αυτά, όπως είπα, συχνά αναφέρονται σε προμήθειες βιβλίων από την Αθήνα. Πολλές φορές όμως αγγίζουν και το γλωσσικό ζήτημα από ορισμένες πλευρές ή αναφέρονται σε μικρότερα γλωσσικά θέματα. Δίνουν άλλοτε πληροφορίες για την πνευματική κυρίως δραστηριότητα του Ψυχάρη στη Γαλλία. Επίσης πολλά γράμματα αναφέρονται και σε βιβλία του Νικόλαου Πολίτη και του Κωστή Παλαμά, καθώς και του Γεωργίου Χατζιδάκι. Γίνετ...

Η αλληλογραφία του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου με τον Εμμανουήλ Κριαρά αποτελεί ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον τεκμήριο της πολυετούς και αδιατάρακτης προσωπικής και οικογενειακής φιλίας των δύο ανδρών, παράλληλα όμως αποκαλύπτει μέσα από στιγμιότυπα της πηγαίας και απροσχημάτιστης ιδιωτικής ζωής το χαρακτήρα και το ήθος των αλληλογράφων. Σπουδαίος λογοτέχνης και δοκιμιογράφος, οξυδερκής κριτικός, δεινός φιλόλογος, διευθυντής του ομώνυμου ιδιωτικού εκπαιδευτηρίου ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, επιφανής πανεπιστημιακός, σπουδαίος επίσης φιλόλογος και μελετητής της μεσαιωνικής και νεότερης γρα...

[...]Τα δημοσιευμένα αυτά γράμματα απλώνονταν στα χρόνια 1884-1915. Η εκδιδόμενη σήμερα σειρά αναφέρεται στα χρόνια 1883-1905. Το δημοσιευμένο στο τέλος της δεύτερης σειράς αχρονολόγητο επισκεπτήριο του Ψυχάρη στην κυρία Πολίτη το χρονολογώ στα 1925. Τότε ο Ψυχάρης βρισκόταν στην Αθήνα. Στη δεύτερη σειρά καταλέγοναι και δύο γράμματα αχρονολόγητα, που πιθανώς θα πρέπει να τοποθετηθούν πριν από το 1915. Με την αποκάλυψη των νέων γραμμάτων έχομε στη διάθεσή μας και το πρώτο γράμμα του Ψυχάρη στο Νικόλαο Πολίτη, γαλλικά γραμμένο, με το οποίο εγκαινιάζονται οι σχέσεις τους.[......

Τα προσωπικά γράμματα, αν έχουν παρά μόνο μια ιδιωτική σημασία, δεν είναι σκόπιμο να εκδίδονται από τον ίδιο τον συγγραφέα. Όμως, στην περίπτωση των γραμμάτων μου απ' το Λονδίνο προς τον Γιώργο Σεφέρη -ας μου συγχωρεθεί μια κάποια φιλαρέσκεια- ήταν η επιθυμία μου να γνωρίσει το ελληνικό κοινό μια άγνωστη πτυχή του αγώνα μας για τη διεθνή αναγνώριση. Έχουν πια σήμερα πιστεύω μιαν ιστορική σημασία. Αφορούν μία "ηρωική έξοδο" των ελληνικών γραμμάτων και ιδιαίτερα της νέας ελληνικής ποίησης απ' το γκέτο των ακαδημαϊκών μελετών και του φολκλόρ όπου βρίσκονταν έως το 1944... Τα γ...

Μ' αυτό το βιβλίο ξεπληρώνω ένα χρέος στον εαυτό μου. Λέω πράγματα που χρόνια ήθελα να πω, αλλά δεν είπα. Δε στέλνω τυχαία καμιά επιστολή. Όλες οι επιστολές περιέχουν τουλάχιστον έναν προσωπικό λόγο. Κι αυτό είναι ακριβώς το σημείο που κάνει τούτο το βιβλίο μοναδικό. Έγραψα γράμματα και τα στέλνω. Στον καθένα από τους παραλήπτες είχα και κάτι να του πω που ίσως δεν το 'ξερε. Ή δεν το θυμόταν. Ή ήθελε να το ξεχάσει. Τα είκοσι έξι γράμματα απευθύνονται στους: Χαράλαμπο Τσιριμονάκη, Μαρία Ρεζάν, Μαλβίνα Κάραλη, Μελίνα Μερκούρη, Δημήτρη Παπαμιχαήλ, Αντώνη Σαμαράκη, Οδυσσέα Ελύ...

Η έκδοση των επιστολών της Σοφίας Σλήμαν προς τον σύζυγό της Ερρίκο δίνει στον αναγνώστη τη δυνατότητα να σχηματίσει μια εικόνα του διάσημου αυτού γάμου, καθώς ο Σλήμαν, ένας από τους διασημότερους άνδρες του 19ου αιώνα, συγκέντρωσε τα φώτα της δημοσιότητας πάνω του, και ακόμη συγκεντρώνει, εκατόν δεκατέσσερα χρόνια μετά το θάνατό του, εξαιτίας του έργου του και της προσωπικότητάς του, τα οποία αμφισβητήθηκαν και αμφισβητούνται ακόμη. Η δεκαοχτάχρονη αρσακειάδα Σοφία Εγκαστρωμένου παντρεύτηκε το 1869 τον σαρανταεπτάχρονο εκατομμυριούχο, ο οποίος, εγκαταλείποντας τις επιχει...

Ένα καλοκαιρινό δειλινό του 1986 στο αυλιδάκι με τη ραδινή λεύκα της οδού Άγρας 20, παρουσία του Γιώργου και της Λένας Σαββίδη, η Μάρω Σεφέρη, με το βλέμμα βουρκωμένο, μου εμπιστεύτηκε το σώμα των επιστολών που είχε ανταλλάξει με τον ποιητή κατά την τετραετία 1936-1940. Ομογνωμονήσαμε πάραυτα και στα τρία καίρια σημεία που αφορούσαν στον καταρτισμό της έκδοσης. Πρώτον, τα κείμενα θα δημοσιεύονταν δίχως περικοπές. Τι να περικόψεις άλλωστε από τα λόγια των ερωτευμένων; Δεύτερον, ο σχολιασμός δεν θα ήταν φορτικός παρά θα περιοριζόταν στα απολύτως αναγκαία. Τρίτον, επειδή ένιοι...

[...] Δεν πιστεύω ότι οι προσωπικές αλληλογραφίες πρέπει να εκδίδονται. Κοινοποιούν κάτι που αφορά τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις εξάρσεις ή την καθημερινότητα, τις σχέσεις γενικά, δύο ατόμων. Οι ερωτικές ή συζυγικές μάλιστα από αυτές, όχι σπάνια, συντηρούν την αδιακρισία της κλειδαρότρυπας και, συχνά, διαλύουν τους μύθους. Ένα υλικό προορισμένο για διμερή επικοινωνία εκτίθεται στα μάτια εκατοντάδων ανθρώπων, ενδιαφερόμενων ή απλώς περίεργων, φιλέρευνων λογίων ή επιπόλαιων αναγνωστών. Τα πράγματα αλλάζουν βέβαια στην περίπτωση που έχουμε εκφρασμένη την επιθυμία και των δ...

Πράγματι ο Άγρας, με την πρόθεση να συμβουλέψει, κατ' ουσίαν εξομολογείται. Εξομολογείται, με τη γνώριμη ψυχονοοτροπία του μέσα από το "πνεύμα παρακμής" της εποχής του, όπως εύστοχα τον σκιαγράφησε ο αρμοδιότερος μελετητής του. Και εξομολογούμενος αυτοχαρακτηρίζεται: πότε αυτοψυχαναλύεται και πότε παρακάμπτει τα λεγόμενα του "συνομιλητή" του και προβάλλει τις απόψεις του. Τι συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση; Ο Ευάγγελος Ιωάννου (γεν. 1899), καθιερωμένος στη "Διάπλασι των Παίδων" ήδη από το 1911 ως Τέλλος Άγρας και απ' το 1916 (6 Αυγούστου) ως "συνεργάτης" πλέον, αλληλογ...

Οι επιστολές του Γεωργίου Α' προς τον φίλο του Uldall, από τις 26 Μαρτίου 1897 ως τις 8 Μαρτίου 1913, που παρουσιάζονται στην παρούσα μελέτη έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι χαρακτηρίζονται από ειλικρινή διάθεση στην εξιστόρηση σημαντικών πολιτικών και στρατιωτικών γεγονότων της παραπάνω περιόδου. Μέσα από αυτές διαφαίνεται η φιλοαγγλική πολιτική του Γεωργίου και ο φόβος για τη στάση της Γερμανίας στα Βαλκάνια.

Είναι μεγάλο, σε κάθε περίπτωση, το ενδιαφέρον των επιστολών του Γεωργίου Ράλλη προς τον καθηγητή Εμμανουήλ Κριαρά. Και οι δύο, άνθρωποι του καθήκοντος, με υψηλό πολιτικό και επιστημονική ήθος αντίστοιχα, υπηρέτησαν τους χώρους στους οποίους τάχθηκαν με υποδειγματική ευσυνειδησία και παρήγαγαν σημαντικό έργο. Το ενδιαφέρον αυτό αυξάνει όταν η ουσία των επιστολών αυτών αναφέρεται στη δημοτική γλώσσα για την οποία αγωνίστηκαν και οι δύο άνδρες, ο καθένας από το δικό του χώρο, με τη δική του σκευή και την προσωπική του ευαισθησία. Αξίζει να προσεχθεί η αμοιβαία εκτίμηση, ο...

[...] Η επιστολογραφία αποτελεί πάντα πρωτογενές υλικό. Ακόμη και αν πρόκειται για επίσημη ανταλλαγή επιστολών. Μεταξύ αρχηγών κρατών ή υπουργών, για παράδειγμα, έχει ένα χαρακτήρα πιο άμεσο από τις διακοινώσεις, και επιτρέπει προσεγγίσεις πιο εκλεπτυσμένες, ως προς το ύφος, την επιλογή των λέξεων, και ίσως ως προς τα επιφανειακά αλλά και τα βαθύτερα κίνητρα του γράφοντος. Όταν πρόκειται για επιστολές λιγότερο επίσημες ή ιδιωτικές, τότε τα είδη πληροφοριών που αντλούμε αυξάνονται δραματικά, και αντιστοίχως πληθαίνουν τα ερωτήματα που μπορεί να θέσει στο υλικό του ο ερευνη...

Μία εκ των περιόδων με την οποία ο Γρηγόριος Ξενόπουλος ασχολήθηκε ελάχιστα, εντελώς επιφανειακά και εμφανώς επεδίωξε να προσπεράσει, αφιερώνοντας ελάχιστες σειρές στις αυτοβιογραφικές σελίδες του, είναι το διάστημα κατά το οποίο αγανακτισμένος και απογοητευμένος από την συνεχή άρνηση του Αριστείου των Γραμμάτων και Τεχνών, αποφάσισε να δηλώσει ότι διακόπτει κάθε συγγραφική δραστηριότητα, ανακοινώνοντας ότι προχωρά σε "απεργία". Οι τέσσερις επιστολές του Ξενόπουλου στον Μιλτιάδη Λιδωρίκη, καθώς και η μία του Λιδωρίκη στον Ξενόπουλο, που δημοσιεύονται σχολιασμένες παρουσιάζ...