Λογοτεχνία - Λόγοι, δοκίμια, διαλέξεις

Ο πόλεμος της τέχνης

Εκδόσεις Πατάκη (2011)

Η δημιουργικότητα αποτελεί ένα δώρο στον κόσμο των ανθρώπων. Μη μας στερείτε τη συμβολή σας. Δώστε μας αυτό που έχετε μέσα σας. Στήβεν Πρέσσφιλντ - Ονειρεύεστε να γράψετε το επόμενο μυθιστόρημα - σταθμό; - Μετανιώνετε που δεν ολοκληρώνετε τους πίνακες, τα ποιήματα ή τα σενάρια σας; - Θέλετε να δημιουργήσετε μια επιχείρηση ή μια μη κυβερνητική οργάνωση; - Θα θέλατε να αρχίζατε σήμερα κιόλας δίαιτα ή γυμναστική; - Ελπίζετε κάποια μέρα να τρέξετε μαραθώνιο; Αν απαντήσετε "Ναι" σε κάποια από αυτές τις ερωτήσεις, τότε σας χρειάζεται... "Ο Πόλεμος της Τέχνης" Σ'αυτ...

Ο συγγραφέας ως παραγωγός

Πλέθρον (2017)

Εκλεπτύνοντας, στο τεταμένο κλίμα του μεσοπολέμου, το εργαλείο της μαρξιστικής κριτικής για την τέχνη, o Benjamin θα παραμερίσει τις έννοιες της "στρατευμένης" τέχνης, τις άγονες αντιθέσεις μορφής-περιεχομένου, και θα αποτιμήσει το καλλιτεχνικό έργο όχι ως αντανάκλαση των παραγωγικών σχέσεων, αλλά βάσει της θέσης του μέσα στις παραγωγικές σχέσεις. Για τον σκοπό αυτόν χρησιμοποιεί την έννοια της "τεχνικής": η πρόοδος ή η οπισθοχώρησή της θα γίνει το κριτήριο μιας υλιστικής και διαλεκτικής αποτίμησης. Έτσι, θα ασκήσει κριτική στους διανοούμενους που η επαναστατικότητα των φρο...

Ο σύντομος αφηγηματικός λόγος

Πρόσπερος (1990)

Με βάση την συγκριτική οπτική, επιχειρήσαμε μια προσέγγιση του σύντομου αφηγηματικού λόγου μέσα από έξι κείμενα που ανήκουν σε κορυφαίους συγγραφείς του είδους και με κύριο σημείο αναφοράς τη γαλλική φιλολογία. Πράγματι, πρότυπα σύντομου αφηγηματικού λόγου θεωρούνται τα διηγήματα του Guy de Maupassant τα οποία διαβάζει κανείς ξανά και ξανά ανακαλύπτοντας κάθε φορά καινούργιες πτυχές. Ο ίδιος θαυμάζει τον Tourgueniev ο οποίος ξέρει να συνθέτει μέσα σε λίγες σελίδες ένα ολοκληρωμένο έργο και αναρωτιέται πώς ο ρώσος διηγηματογράφος φθάνει σε τέτοιο αποτέλεσμα με τόσο απλά μέσα...

Ο υπεράνθρωπος των μαζών

Ελληνικά Γράμματα (2019)

Τα κείμενα του βιβλίου αυτού διαπνέονται από μια ενιαία και σταθερή αλλά έμμονη ιδέα, την οποία ο Έκο αποδίδει στον Γκράμσι: "Νομίζω ότι μπορούμε να ισχυριστούμε πως μεγάλο μέρος του αποκαλούμενου νιτσεϊκού "υπερανθρωπισμού" δεν έχει ως πηγή και θεωρητικό πρότυπο τον Ζαρατούστρα, αλλά τον Κόμητα Μοντεχρίστο του Δουμά". Το βιβλίο αφηγείται την ιστορία του υπερανθρώπου "των μαζών" όπως αναδεικνύεται μέσα από το λεγόμενο "λαϊκό μυθιστόρημα", το οποίο δημιουργήθηκε για τη μεγάλη μάζα αναγνωστών. Ένα γοητευτικό ταξίδι στους μύθους λαϊκής φαντασίας με πρωταγωνιστές τους υπερήρ...

Οδηγός επιβίωσης για νέους λογοτέχνες

Απόπειρα (2018)

99 FAQ, 99 συνηθισμένες ερωτήσεις που απευθύνουν οι νέοι λογοτέχνες για τη συνθήκη της γραφής βρίσκουν εδώ καίριες απαντήσεις που δημιουργούν πολλαπλάσια ερωτηματικά, γιατί η γραφή είναι μια πράξη μύησης. Τα αίτια, η έμπνευση, τα πνευματικά δικαιώματα, το χρυσό σκατό της δημοσιότητας, οι παρεολογοτέχνες και τα πηγαδάκια τους, τα πρότζεκτ και οι δυσκοίλιες γεωτρήσεις έχουν έναν ιερό σκοπό: να κρατήσουν ανέπαφο το ιερό δισκοπότηρο της γραφής από το μίασμα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Οδοιπορικά γυναικών στην Ανατολή

Ροές (2007)

Ο Οδυσσέας ταξιδεύει, η Πηνελόπη περιμένει και υπομένει. Αυτό ήταν το μοντέλο για το ταξίδι και, κατ' επέκταση,για τις ταξιδιωτικές αφηγήσεις που δημοσιεύονται στην Ευρώπη, μέχρι τον 19ο αιώνα. Το ταξίδι ήταν ανδρική υπόθεση. Η εκβιομηχάνιση, η ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου, η βελτίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς, η εκπαίδευση του γυναικείου πληθυσμού και η δημιουργία των μεγάλων αποικιακών αυτοκρατοριών υπήρξαν οι κυριότεροι παράγοντες που ευνόησαν τα ταξίδια των γυναικών. Η Αγγλίδα Lady Mary Montagu (Turkish Embassy Letters, 1763) και η Γαλλίδα Comtesse de la Ferte-Meun...

Οι γάμοι του ουρανού και της γης

Αρμός (2003)

Η έκδοση τούτου του δοκιμίου που πρωτοδημοσιεύτηκε στον τιμητικό τόμο "Αντί Χρυσέων" τον αφιερωμένο στον Ζήσιμο Λορεντζάτο (εκδ. Δόμου και Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης, 1995), έχει το προνόμιο να περιλαμβάνει τέσσερα πρόσωπα: τον Blake, τον Pound, τον Λορεντζάτο και τον συγγραφέα του τον Καμπερίδη, χωρίς τον οποίο δεν θα είχαμε τους άλλους τρεις δουλεμένους, μελετημένους και περασμένους μέσα από τον ίδιο. [...]

Οι εραστές της γραφής

Ψυχογιός (2011)

Οι εραστές της γραφής

Ψυχογιός (2011)

Εραστής της γραφής είναι αυτός που περπατάει συνομιλώντας με τον ήρωά του, εκείνος που κρατάει συνεχώς σημειώσεις στο κουτί των τσιγάρων του, εκείνος που, ατενίζοντας τον ορίζοντα, βλέπει όχι ό,τι υπάρχει στην ευθεία των ματιών του, αλλά ό,τι εκτυλίσσεται στα άδυτα της ψυχής του. Τα ψέματα και οι αλήθειες, τα προσωπεία των ηρώων και των δημιουργών, οι συνειρμοί και τα σύμβολα, οι πληγές και τα οράματα, το φως και το σκότος, οι ιδέες που γίνονται λέξεις και οι λέξεις που φιλοτεχνούν "κοστούμια" ιδεών παίρνουν μια θέση στη χορεία αυτών των στοχασμών, προκειμένου να δώσουν...

Οκτώ δοκίμια για την λογοτεχνία

Όστρια Βιβλίο (2013)

Τα δοκίμια τα οποία περιέχονται, αναφέρονται σε ισάριθμα θέματα σχετικά με την Λογοτεχνία, Ελληνική και ξένη. Κατατάσσονται στην κατηγορία των "στοχαστικών" δοκιμίων ή "ανεπίσημων" ή "προσωπικών" δοκιμίων, στα οποία ο συγγραφέας υιοθετεί ένα τόνο οικειότητας απέναντι στο κοινό του και έχουν την τάση να ασχολούνται περισσότερο με καθημερινά θέματα παρά με δημόσιες υποθέσεις ή ειδικά θέματα. Ο συγγραφέας γράφει με ένα χαλαρό και μερικές φορές εξομολογητικό τρόπο, σε σύντομες συνθέσεις. Αντίθετα στην δεύτερη κατηγορία του "αποδεικτικού" δοκιμίου ή άρθρου, τα κείμενα είναι σχετ...

Παίζουμε λογοτεχνία;

Opera (2016)

Το OuLiPo [Ouvroir de Litterature Potentielle (Εργαστήριο Δυνητικής Λογοτεχνίας)], ένα από τα πιο συναρπαστικά και κυριολεκτικώς ψυχαγωγικά λογοτεχνικά κινήματα του 20ού αιώνα, γεννήθηκε στη Γαλλία, το 1960, από τους Raymond Queneau και Francois Le Lionnais, και γρήγορα στρατεύτηκαν στις τάξεις του σημαντικοί συγγραφείς και καλλιτέχνες, Γάλλοι και μη, ανάμεσα στους οποίους εξέχουσα θέση κατέχουν ο Jacques Roubaud, ο Jacques Bens, o Marcel Benabou, o Marcel Duchamp, o Αμερικανός Harry Mathews, ο Ιταλός Italo Calvino και, εξοχότερος όλων, ο Αναγεννησιακός Georges Perec. Το Ou...

Παρεμβάσεις

Αρμός (2008)

Λογοτεχνία, κινηματογράφος, διάφορα κοινωνικά φαινόμενα και προβλήματα πολιτιστικά -με εξέχον το θέμα της γλώσσας-, καθώς και τα άρθρα άλλων συγγραφέων, αποτελούν τις αφορμές των έντεκα κειμένων αυτού του βιβλίου, τα οποία συνιστούν ισάριθμες μαχητικές παρεμβάσεις στον χώρο των ιδεολογικών ζυμώσεων κατά την περίοδο 1964-67 και 1977-81. Ανυπότακτα σε μιαν αυστηρή ειδολογική ταξινόμηση, οικοδομούνται ως ελεύθερος στοχασμός που, υπερβαίνοντας τα άμεσα εναύσματά του χωρίς να τα συρρικνώνει, επιχειρεί να διατυπώσει μερικά κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την υφή των συγχρόνων κοινων...

Περί αμαρτίας, πάθους, βλέμματος και άλλων τινών

Άγρα (2006)

Στην εποχή μας, σημειώνει ο Michel de Certeau στο "Η κουλτούρα στον πληθυντικό", "παράγεται μια έρημος για εκείνους τους "απάτριδες", τους πνευματικούς μετανάστες από τους οποίους οι θεσμοί στερούν τις αναπαραστάσεις. Το πνεύμα εκείνο που τις εμψύχωνε δεν έχει εξαφανιστεί. Είναι "αλλού", πέρα από τις δομές που η αποχώρησή του τις έχει μεταβάλει σε ερημωμένα θεάματα ή σε λειτουργίες απουσίας". Στο αγωνιώδες ερώτημα: "Τι να κάνουμε;", τα δοκίμια αυτά, γραμμένα στην έρημο, στέλνουν από την εξορία το μήνυμα: "Να υπερασπιστούμε με ανιδιοτελές πάθος από τη χυδαιότητα της αγοράς...

Περί ανάγνωσης και βιβλίων

Άγρα (2013)

"Όποιος ρίχνεται με τα μούτρα στο διάβασμα και διαβάζει σχεδόν ολόκληρη την ημέρα αλλά περνά τον ενδιάμεσο χρόνο του χωρίς διόλου να στοχάζεται, χάνει με τον καιρό την ικανότητα να σκέφτεται μόνος του - όπως κάποιος που, κυκλοφορώντας μονίμως καβάλα στο άλογο, ξεχνά στο τέλος πως να βαδίζει. Τέτοια είναι, όμως, η περίπτωση ουκ ολίγων λογίων: από το πολύ διάβασμα έχουν αποβλακωθεί. [...] Όπως η πολυφαγία καταστρέφει το στομάχι και βλάπτει ολόκληρο το σώμα μας, έτσι και το πνεύμα φράζει ασφυκτικά από την υπερβολική πρόσληψη πνευματικής τροφής. [...] »Στη λογοτεχνία, τα πρά...

Περί ανάγνωσης και βιβλίων

Γνώση (2014)

"Όταν διαβάζουμε, κάποιος άλλος σκέφτεται για μας: εμείς απλώς επαναλαμβάνουμε τις νοητικές του διεργασίες. Είναι καθώς ο μαθητής που μαθαίνει να γράφει, που αντιγράφει με πένα και μελάνι τα γράμματα που έχει γράψει με την κιμωλία ο δάσκαλος. Ως εκ τούτου, διαβάζοντας, είμαστε απαλλαγμένοι από το μεγαλύτερο μέρος της διανοητικής προσπάθειας. Έτσι εξηγείται η ανακούφιση που αισθανόμαστε όταν παύουμε να ασχολούμαστε με τις σκέψεις μας και πάμε να αφοσιωθούμε στο διάβασμα".

Πνεύμα αντιλογίας

Κουκκίδα (2018)

Ορισμένα κείμενα του βιβλίου διέπονται από ένα πνεύμα αντιλογίας. Ή για να το εκφράσω με ένα διαφορετικό και εμφατικότερο τρόπο. Είναι κείμενα μιας πολεμικής απέναντι στην προχειρότητα, την ευτέλεια, την επιπολαιότητα, τη ρηχότητα, την υποκρισία, τη φαυλότητα (που εκφράζεται κυρίως με το παιχνίδι μιας ανέντιμης συναλλαγής), οι οποίες, κατά τη γνώμη μου, χαρακτηρίζουν σε ένα μεγάλο βαθμό την πνευματική ζωή αυτού του τόπου. Χρειάζεται όμως ευθύς αμέσως να διευκρινίσω ότι ο σκοπός αυτής της πολεμικής δεν είναι να εξαγγείλει και πολύ περισσότερο να διδάξει νέες κριτικές αρχέ...

Ποίηση και πολιτική

Έψιλον (2011)

Πολυφωνία

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2009)

Ο Σ. Ν. Φιλιππίδης δίδαξε για 25 χρόνια κλασική και νεοελληνική φιλολογία, καθώς και θεωρία της λογοτεχνίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Με την αποχώρησή του από την ενεργό διδασκαλία, συνάδελφοι και μαθητές τον αποχαιρέτησαν με τα δοκίμια που συγκεντρώνονται σε τούτον τον τόμο. Ο αναγνώστης θα βρει εδώ μελέτες φιλολογικές, θεατρολογικές, ιστορικές, ψυχαναλυτικές και συγκριτολογικές, για τον Καζαντζάκη και τον Όμηρο, τον Καζαντζάκη σεναριογράφο ή τον Καζαντζάκη και την Αίγυπτο, για τον "Ορφέα" του Σολωμού, τον Ιωάννη Ισ. Σκυλίτση, την ελληνική υποδοχή τ...

Πρώτο ελάχιστο ημερολόγιο

Ελληνικά Γράμματα (1999)
Συνολικά Βιβλία 155
243.185 Βιβλία
122.584 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου