Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η αγιολογία αποτελεί σημαντικό κλάδο της θεολογικής και φιλολογικής επιστήμης, εν ταυτώ δε και ένα πεδίο της σύγχρονης ανθρωπιστικής και κοινωνικής έρευνας, στο οποίο ολοένα και περισσότεροι επιστήμονες σε ολόκληρο τον κόσμο εστιάζουν το ενδιαφέρον τους. Στον παρόντα τόμο έχουν συγκεντρωθεί άρθρα και εισηγήσεις του συγγραφέα, διάσπαρτα σε περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους κατά τα τελευταία δεκαπέντε έτη.

Γραμμένη στο χρονικό διάστημα 1728-1733, η "Ερμηνεία της Ζωγραφικής Τέχνης" αποτελεί επί τρεις και πλέον αιώνες πολύτιμο εγχειρίδιο και μοναδικό σημείο αναφοράς για όσους επιθυμούν να μυήσουν στην τέχνη της αγιογραφίας. Το φιλόκαλο πόνημα του ιερομονάχου Διονυσίου, του εκ Φουρνά των Αγράφων καταγόμενου, ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα μεταφράζεται και γνωρίζει αλλεπάλληλες εκδόσεις σε διάφορες γλώσσες. Η σπουδαιότητα του έργου δεν περιορίζεται μόνον στην πολύτιμη συνδρομή που παρέχει ως εγχειρίδιο· η "Ερμηνεία" αποτελεί επίσης εγκόλπιο ορθόδοξης πνευματικότητας της αγιογραφί...

Mέσα από τα θέματα: "εικόνα και προσευχή", "ο όρος εκκλησιαστική ζωγραφική", "η σημασία και το περιεχόμενο της εικόνας", "η θεολογία και η αισθητική της εικόνας", "η κρητική σχολή - μία ιστορικοθεολογική προσέγγιση", "ο τρόπος που μας αποκαλύπτεται το πρόσωπο ενός αγίου" και "η θεολογία της εικόνας του Νυμφίου", ο συγγραφέας, ως μελετητής (θεολόγος-θεωρητικός της βυζαντινής τέχνης) και συντηρητής των εικόνων, καταθέτει εδώ την προσωπική του σχέση με τις εικόνες και την τέχνη τους, συνοψίζοντας μέσα στα επτά αυτά δοκίμια την εικονολογική του σκέψη. Κατά την διάρκεια πολλ...

"Δύο χρόνια μετά την κυκλοφορία του τόμου "Ανατολική Μακεδονία - Δυτική Θράκη" του Ευρετηρίου των Βυζαντινών Τοιχογραφιών της Ελλάδος, το Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδημίας Αθηνών ευρίσκεται στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσει τον τρίτο τόμο της σειράς, αφιερωμένο στα Νησιά του Ιονίου. Λίγα σχετικώς και σε κακή κατάσταση είναι τα κατάλοιπα της μεσοβυζαντινής και της παλαιολογείου μνημειακής ζωγραφικής στην περιοχή αυτή, τα οποία ανά τους αιώνες υπέστησαν μεγάλες καταστροφές από σεισμούς και άστοχες ανθρώπινες επεμβάσεις. Διασώζονται ωστόσο...

[...] Μια ομάδα εφυαλωμένων κεραμικών, προϊόν σωστικής ανασκαφής που διενεργήθηκε στην Ακροναυπλία από την τότε 1η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων το 1972 και τον έφορο Βυζαντινών Αρχαιοτήτων αείμνηστο Παύλο Λαζαρίδη, ανέλαβε να μελετήσει και δημοσιεύει στον παρόντα τόμο η ερευνήτρια του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών κυρία Αναστασία Γιαγκάκη, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ως τώρα δεδομένα της έρευνας για την εφυαλωμένη κεραμική. Η κεραμική της Ακροναυπλίας συγκροτεί ένα ποικίλο και σύνθετο σύνολο εφυαλωμένων σπαραγμάτων προερχόμενο από διάφορα κέντρα παραγωγής της βυζαντινής επικρ...

Η ελληνική τέχνη, κορυφαία πραγμάτωση του ελληνικού πνεύματος, αποτελεί το θέμα της νέας μνημειώδους σειράς της Εκδοτικής Αθηνών. Σε δεκαπέντε πολυτελείς τόμους παρουσιάζεται με πληρότητα, σε αρμονικό συνδυασμό γλαφυρού κειμένου και άρτιας εικονογράφησης, η εικαστική δημιουργία του ελληνισμού, από την πρωταυγή του έως σήμερα. Κάθε τόμος, μονογραφία μιας συγκεκριμένης έκφρασης της τέχνης των Ελλήνων, παρακολουθεί την εξελικτική διαδρομή της μέσα από έργα αντιπροσωπευτικά των φάσεων και τάσεών της, στα οποία έχει καταγραφεί το καλλιτεχνικό αλλά και κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι...

Στις μέρες μας παρατηρείται ένα διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη βυζαντινή ζωγραφική. Αυτό εκφράζεται εμπράκτως με διεθνείς εκθέσεις, συνέδρια και τη συγγραφή αξιόλογων μελετών. Η πραγματικότητα αυτή επιβάλλει, κατά τη γνώμη μας, την σε βάθος σπουδή των σχετικών πηγών και των φιλολογικών μαρτυριών πού διασώζονται από τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το παρόν βιβλίο στο όποιο καταβάλλεται προσπάθεια να μελετηθούν αναλυτικά και διεξοδικά πλευρές και όψεις της ερμηνείας της ζωγραφικής τέχνης, βιβλίου γραμμένου στις πρώτες δεκαετίες το...

Το Βυζάντιο, σε αντίθεση με τη Δύση, εξαφανίστηκε κάτω από την οθωμανική επέλαση παρασύροντας μαζί του τον ελληνικό Μεσαίωνα: μας είναι γνωστό αποκλειστικά από τις γραπτές μαρτυρίες που άφησαν οι συγγραφείς του. Αλλά τα έργα τους συντέθηκαν για ένα αναγνωστικό κοινό, που τα είχε για προσωπική του χρήση. Εξού και η ανάγκη να καθορίσουμε τον βυζαντινό αναγνώστη: ποια είναι η κοινωνική του θέση, ποια η στάση του απέναντι στο βιβλίο, ποιες οι ικανότητες και ποιες οι δυνατότητες να οικειοποιηθεί το γραπτό κείμενο; Ποια είναι η πνευματική του προετοιμασία; Ποιος διάβαζε στο Βυζά...

Άγνωστος στους 'Ελληνες, ο πατήρ Παύλος Φλωρένσκυ, υπήρξε μία από τις σημαντικότερες μορφές του 20ου αιώνα της ρώσικης θεολογίας και τέχνης. Πνεύμα πρωτότυπο και πολυμαθές παραβάλλεται και ονομάζεται "ο Πασκάλ του 20ου αιώνα". Τα κείμενά του για την ορθόδοξη αγιογραφία και τέχνη είναι μοναδικά τεκμήρια αυτής της μεγαλοφυίας. Ο αναγνώστης θα βρει σε αυτά την πληρέστερη και βαθύτερη αντίληψη της ορθόδοξης τέχνης.

Στον Μυστρά, πρωτεύουσα του δεσποτάτου του Μορέως και άλλοτε ακµάζουσα πολιτικά, οικονοµικά και πολιτιστικά πόλη, σήµερα ο µόνος εν δράσει παλαιός οργανισµός της είναι η µονή της Παντάνασσας. Η µονή αυτή υπήρξε ένα από τα τελευταία µεγάλα βυζαντινά δηµιουργήµατα πριν από την πτώση της Κωνσταντινούπολης και του Μυστρά. Αν και από τα κτίρια του αρχικού συγκροτήµατος λίγα τµήµατα διατηρούνται στην αρχική τους κατάσταση, ενώ άλλα έχουν τελείως καταστραφεί, το καθολικό της µονής έχει διατηρηθεί µέχρι τις µέρες µας, µε αρκετές όµως επισκευές και αναστηλωτικές επεµβάσεις, και περι...

Οι ιστορικές και αρχαιολογικές πληροφορίες που διαθέτουμε για τη βυζαντινή Αίγινα είναι ακόμα αποσπασματικές. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές ενδείξεις, οι οποίες μπορούν να σκιαγραφήσουν το βυζαντινό παρελθόν του νησιού. Η Αίγινα αρχικά υπαγόταν διοικητικά στην επαρχία της Αχαΐας και αργότερα στο θέμα της Ελλάδος. Η αρχαιολογική μαρτυρία δείχνει ότι η αρχαία πόλη, στη δυτική ακτή του νησιού, συνέχισε να κατοικείται σε όλη τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων, μολονότι, οι διάφορες επιδρομές, κυρίως οι αραβικές του 9ου αιώνα, δημιούργησαν προϋποθέσεις μετακίνησης σε ασφαλέστερα μέρη...

Από τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους μέχρι το τέλος του 13ου αιώνα, στην Ιταλία κυριαρχεί η Βυζαντινή Τέχνη, που αφετηρία έχει τα καλλιτεχνικά κέντρα της Ελληνικής Ανατολής. Τα έργα που περιγράφονται στο βιβλίο, οφείλονται κατά μέγα μέρος είτε σε Έλληνες τεχνίτες, είτε σε Ιταλούς μαθητές τους πρώτης ή δεύτερης γενιάς, είτε είναι βαθειά επηρεασμένα από τη βυζαντινή τέχνη. Οι επαφές της Δύσης με την βυζαντινή αυτοκρατορία, η επικοινωνία των Ελλήνων καλλιτεχνών που έρχονται στην Ιταλία ή των Ιταλών που επισκέπτονται την Ανατολή, αποτελούν κυριαρχικό παράγοντα εκπαίδευσης των...