Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οι βυζαντινοί ζωγράφοι κατάφεραν μέσα σε δόξα να ιστορήσουν το διαχρονικό, να φέρουν στο παρόν τα πριν και τα επέκεινα. Η ζωγραφική τους εκόσμησε τους περικαλλείς ναούς της αυτοκρατορίας, γεφυρώνοντας το χάσμα της εικονομαχίας με τέχνη ελληνική. Με την πτώση του πολιτιστικού μας κέντρου το 1453, την άλωση της Κωνσταντινούπολης, προστίθεται ένα νέο ρήγμα στην ιστορία μας. Πολλοί άνθρωποι του πνεύματος και των τεχνών εγκαταλείπουν την σκλαβωμένη από τους Τούρκους Πατρίδα και καταφεύγουν σε μέρη περισσότερο ελεύθερα, στην Κρήτη, στην Βενετία και αλλού. Είτε μένοντας εκεί είτε...

[...] Η ιδιαιτερότητα του λευκώματος έγκειται στην αναλυτική παρουσίαση της αρχιτεκτονικής και του εντοίχιου διακόσμου. Αποφασίσαμε, σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα και τον αγιογράφο, να καταγραφεί και να τεκμηριωθεί η πορεία του έργου: οι λεπτομέρειες και προβληματισμοί για σχεδιαστικές, χρωματικές, θεολογικές και πρακτικές επιλογές που σηματοδοτούν το έργο. Τόσο ο ειδικός επιστήμονας όσο και ο απλός αναγνώστης μπορούν να λάβουν πληροφορίες χρήσιμες αλλά και ωφέλιμες. Το βιβλίο-λεύκωμα περιλαμβάνει επτά κείμενα επιστημόνων και ειδικών, που ασχολήθηκαν με την ανέγερση κ...

Ένα οδοιπορικό στις ιστορικές μικρές εκκλησίες της νοτιοανατολικής Αττικής που βρίσκονται στα όρια της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσογαίας και Λαυρεωτικής - μιας περιοχής που, τα τελευταία χρόνια, έχει γίνει επίκεντρο ενδιαφέροντος από πολλές απόψεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη: οικονομική, οικιστική, δημογραφική αλλά και πολιτιστική. Στις σελίδες του λευκώματος καταγράφονται και παρουσιάζονται τριάντα πέντε εκκλησάκια-μνημεία της Μεσοβυζαντινής, της Υστεροβυζαντινής και κυρίως της Μεταβυζαντινής (μετά την Άλωση) περιόδου, καθώς και αρκετές νεότερες εκκλησίες της Μεταβυζαντ...

Θα πρέπει κατ' αρχάς να αποσαφηνιστεί ότι οι κάτοικοι και οι αυτοκράτορες του Βυζαντίου δεν ανέφεραν τη λέξη "Βυζάντιο". Ίσως τη χρησιμοποιούσαν όταν επρόκειτο να περιγράψουν την αρχαία πόλη του Βυζαντίου, την οποία είχαν ιδρύσει οι Μεγαρείς στο χώρο όπου σήμερα βρίσκεται η Κωνσταντινούπολη. Μέχρι το 1453 και την Άλωση της Πόλης η αυτοκρατορία τους ονομαζόταν Ρωμαϊκή. Ο όρος "Βυζαντινή Αυτοκρατορία" χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά έναν αιώνα αργότερα, το 1557, από το Γερμανό ουμανιστή ιστορικό Ιερώνυμο Βολφ, στο μνημειώδες έργο του Corpus Historiae Byzantinae, με το οποίο...

Η έκθεση παρουσιάζει έναν επώνυμο ζωγράφο του 15ου αιώνα, τον Άγγελο Ακοτάντο, που έζησε στη βενετοκρατούμενη Κρήτη. Ένας πολύ σημαντικός αριθμός εικόνων με την υπογραφή Χειρ Αγγέλου έχει σωθεί, καθώς και η ιδιόχειρη διαθήκη του μέσα από την οποία προβάλλει η προσωπικότητα ενός ζωγράφου, που αποτελούσε εξέχον μέλος στην κοινωνία της εποχής του. Αναζητώντας τις απαρχές του ζωγράφου Άγγελου φωτίζουμε την τέχνη της Κωνσταντινούπολης γύρω στο 1400 μέσα από εικόνες και εικονογραφημένα χειρόγραφα και παρακολουθούμε τις μετακινήσεις των ζωγράφων από την πρωτεύουσα του Βυζαντίου στ...

It is hard to imagine a more distinguished group of contributors than the ones assembled here. The catalogue will stand apart from previous scholarship on this subject because it is focused specifically on Crete (and addresses) the kernel of the "Creten question": namely, how did the restless little socially mixed, commercially dynamic cities on the fringe of an island of peasant small-holders assume the artistic mantle of Constantinople and turn it into a Renaissance art-industry? This catalogue addresses that kernel through the person of Angelos. Angelos is the product of...

Η παλαίφατη Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά, στον ιστορικό Πόντο, ιδρύθηκε το 386 μ.Χ. από τους Αθηναίους μοναχούς Βαρνάβα και Σοφρώνιο, οι οποίοι, σύμφωνα με την παράδοση, οδηγήθηκαν εκεί από τη χάρη της Παναγίας, βρίσκοντας σε υψόμετρο 1063 μέτρων την εικόνα της Παναγίας της Αθηνιώτισσας, φιλοτεχνημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Βυζαντινοί αυτοκράτορες - κυρίως της δυναστείας των Κομνηνών - την προίκισαν με σπάνια κειμήλια και της έδωσαν σημαντικά προνόμια. Μετά τη Γενοκτονία των Ποντίων και τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, από το σύνολο των κειμηλίων, που φυλάσσον...

The convention signed by Greece and Turkey in 1923, mandating the exchange of Christian and Muslim populations, provided for the transference of movable communal property by the members of both communities. In the case of the Greek-Christian populations of Asia Minor (Anatolia), the Pontos (Black Sea) and Eastern Thrace, their communal property consisted of the ecclesiastical silverware, embroidery, icons, liturgical manuscripts and books, which comprised the contents of the sacristies in their churches and monasteries. The 90 liturgical objects, icons and vestments dis...

Η αγιολογία αποτελεί σημαντικό κλάδο της θεολογικής και φιλολογικής επιστήμης, εν ταυτώ δε και ένα πεδίο της σύγχρονης ανθρωπιστικής και κοινωνικής έρευνας, στο οποίο ολοένα και περισσότεροι επιστήμονες σε ολόκληρο τον κόσμο εστιάζουν το ενδιαφέρον τους. Στον παρόντα τόμο έχουν συγκεντρωθεί άρθρα και εισηγήσεις του συγγραφέα, διάσπαρτα σε περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους κατά τα τελευταία δεκαπέντε έτη.

[...] Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται συστηματική διαπραγμάτευση του εικονογραφικού κύκλου των Εωθινών ευαγγελίων στα χρόνια των Παλαιολόγων, εποχή κατά την οποία εξελίσσεται σημαντικά και ιστορείται στην πιο εκτεταμένη του μορφή. Στο Α' μέρος εξετάζονται κείμενα της χριστιανικής γραμματείας, τα οποία αποτέλεσαν το θεωρητικό υπόβαθρο για τη δημιουργία του κύκλου. Τα ευαγγελικά κείμενα εξετάζονται λεπτομερειακά αφενός γιατί αποτέλεσαν τη βασική πηγή έμπνευσης των ζωγράφων για τη δημιουργία των εικονογραφικών θεμάτων του κύκλου, αφετέρου διότι ορισμένα επεισόδια περιγράφο...

Χωνευτήρι πολιτισμών και ιδεών, η Κωνσταντινούπολη υπήρξε για πολλούς αιώνες ελληνορωμαϊκή, βυζαντινή και χριστιανική, κέντρο πολιτικής και θρησκευτικής εξουσίας με οικουμενική ακτινοβολία. Στη συνέχεια ήταν οθωμανική και ισλαμική αλλά και ταυτόχρονα ρωμαίικη και χριστιανική - άλλωστε και η μητέρα Εκκλησία των Ορθοδόξων Χριστιανών, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, βρίσκεται πάντα εκεί. Κι αυτή η Κωνσταντινούπολη, η "Νέα Ρώμη" του Μεγάλου Κωνσταντίνου και των Βυζαντινών, η "νέα Ιερουσαλήμ" των απανταχού Χριστιανών, η Βασιλεύουσα πόλις, η κοιτίδα της τέχνης και του πολιτισμού, το...

Ο τόμος παρουσιάζει για πρώτη φορά τη συλλογή φορητών εικόνων της Ιεράς Μονής Καρακάλλου Αγίου Όρους. Παρουσιάζονται συνολικά 152 εικόνες (14ος μέχρι 19ος αιώνας) μέσα από 241 έγχρωμες φωτογραφίες υψηλής πιστότητας. Τα συνοδευτικά κείμενα, γραμμένα από Πανεπιστημιακούς Καθηγητές της Βυζαντινής Τέχνης, Ιστορικούς και Αρχαιολόγους, σχολιάζουν διεξοδικά τις εικόνες της Μονής, κατατάσσοντάς τες στο ευρύτερο ιστορικό και καλλιτεχνικό πλαίσιο της εποχής τους, μέσα από την προσεκτική μελέτη της εικονογραφίας και τεχνοτροπίας τους. Η Ιερά Μονή Καρακάλλου Αγίου Όρους μέ αφορμή τή...

Στο βιβλίο αυτό γίνεται απόπειρα να παρουσιασθεί συνοπτικά, και τις περισσότερες φορές αναγκαστικά επιλεκτικά, η Χριστιανική Τέχνη στις ποικίλες εκφάνσεις της, από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες έως και τη μεταβυζαντινή περίοδο. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί, λόγω περιορισμού της έκτασης του βιβλίου, στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική και ζωγραφική. Αν και η διαδρομή ανάμεσα στους αιώνες ήταν μακρά, οι ιστορικές και καλλιτεχνικές αλλαγές σημαντικές, εν τούτοις, η Χριστιανική Τέχνη διατήρησε τον χαρακτήρα και τον στόχο της, να υπηρετεί δηλαδή τη λατρεία και τη θεολογία της Εκ...

Αφορμή για την έρευνα των ζητημάτων εικονολογίας στο έργο του Θεοδώρου Στουδίτη στάθηκαν από τη μια μεριά οι θεολογικές σπουδές μου και η ενασχόλησή μου με την ιστορία της βυζαντινής τέχνης και από την άλλη η συμμετοχή μου, το καλοκαιρινό εξάμηνο του 1985, κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στο Ινστιτούτο Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βιέννης, στο σεμινάριο με θέμα "Ikonoklasmus" του αείμνηστου καθηγητή Herbert Hunger. Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου αυτού ο σοφός δάσκαλος με παρότρυνε να μελετήσω από εικονολογική σκοπιά αρχικά τα κείμενα του Ιωάνν...

Το Αιγαίο, η ελληνική θάλασσα ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ανατολή, με τα μικρά και μεγάλα νησιά του, συγκεντρώνει έναν δικό του πολιτισμό, μια πολιτισμική προσφορά ανεκτίμητη έξι χιλιάδων χρόνων. Ωστόσο, η συμβολή του στην καλλιτεχνική δημιουργία σε διάφορους τομείς των νεότερων χρόνων είναι λιγότερο γνωστή και δεν έχει ερευνηθεί πάντα διεξοδικά. Η εκκλησιαστική τέχνη, ανάμεσα στην αρχιτεκτονική εφαρμογή, την καλλιτεχνική δημιουργία και τη λατρεία, έχει να παρουσιάσει εξαιρετικά δείγματα σε μάρμαρο, ξύλο, αλλά και γύψο, έργα ουσιαστικά άγνωστα και απρόσιτα στους ερευνητές κ...

Η θέση της γυναίκας στη βυζαντινή κοινωνία είναι θέμα που απασχολεί εδώ και αρκετές δεκαετίες την έρευνα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές στην προσέγγιση των σχετικών ζητημάτων. Υπάρχουν αρκετά νέα στοιχεία, βασισμένα στην αξιοποίηση γραπτών πηγών και αρχαιολογικών τεκμηρίων. Επίσης, προστίθενται συνεχώς επιστημονικές μελέτες που οδηγούν σε καινούργιες επισημάνσεις, διευκρινίζοντας άγνωστες μέχρι σήμερα πτυχές του ρόλου και της παρουσίας της γυναίκας στο Βυζάντιο. Μερικές από αυτές τις πτυχές έρχεται να καλύψει αυτός ο τόμος, τον οποίο συνθέτουν...

Οι εικόνες αντιστέκονται και καρτερούν. Αντιστέκονται στη φθορά γιατί είναι κάτι περισσότερο από έργα χειρών ανθρωπίνων. Είναι μορφές αγίων, μορφές γεγονότων της Θείας Οικονομίας, έργα που χέρια ανθρώπων με φόβο και συναίσθηση τύπωσαν, έγραψαν, αναζωγράφισαν ξανά και ξανά πάνω σε τοίχους, πάνω σε σανίδια, παντού. Οι εικόνες είναι εκεί, ολόκληρες, μισοκατεστραμμένες, φθαρμένες, αβάστακτα παρούσες και περιμένουν. Υπομονετικά, ανυπόμονα άλλοτε προσκαρτερούν τους περιηγητές, τους προσκυνητές, τους ανθρώπους των πόλεων πέρα απ' τις θάλασσες και τις στεριές. Οι εικόνες, μάρτυρ...

Για τον Ι. Ν. Θεοδωρακόπουλο, η βυζαντινή τέχνη συνιστά μία αποκάλυψη της βυζαντινής σκέψης. Το βιβλίο αυτό είναι αποτέλεσμα μιας έρευνας επάνω στην κατηγορία του ηθικοαισθητικού σε σχέση με τη βυζαντινή φιλοσοφία, έρευνα η οποία βρέθηκε μια πρώτη έκφραση σε σχετικό άρθρο του συγγραφέα. Το αντικείμενο του βιβλίου αναφέρεται, ειδικότερα, στην φιλοσοφική εικονολογία ως έρευνα του εικονιστικού και ως φιλοσοφική ανθρωπολογία.

Κάθε έκθεση που έχει ως σκοπό την ανάδειξη πτυχών ενός πολιτισμού, που διέγραψε εν πολλοίς την ιστορική του πορεία, είναι για τον επιμελητή της μια διανοητική εμπειρία. Επειδή, για να κατανοήσει κατά το δυνατόν πληρέστερα τα υλικά κατάλοιπα του πολιτισμού αυτού, δεν θα πρέπει να περιοριστεί απλώς σε τυπολογικές και τεχνοτροπικές διαπιστώσεις και συνακόλουθες ομαδοποιήσεις, αλλά να προσπαθήσει να αφουγκραστεί την εσωτερική φωνή των έργων, να αναζητήσει τις κοινωνικές και ιστορικές παραμέτρους της εποχής της δημιουργίας τους και να παρακολουθήσει την πορεία τους στο χρόνο....