Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το "Somnium Scipionis" του Κικέρωνα είναι ένα από τα ωραιότερα φιλοσοφικά κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο πρωταγωνιστής Σκιπίωνας Αιμιλιανός, βλέπει σε όραμα τον παππού του, το διάσημο στρατηγό Σκιπίωνα Αφρικανό τον Πρεσβύτερο, το φάντασμα του οποίου προφητεύει τα μελλοντικά ανδραγαθήματα και τη δολοφονία του εγγονού του, ενώ παράλληλα φανερώνει σε αυτόν τα μυστικά της μετά θάνατον ζωής και ευτυχίας. Στη συνέχεια θίγει ζητήματα όπως η αυτοκτονία, η θεϊκή καταγωγή της ψυχής, η κατοίκηση του γαλαξία από τους ενάρετους αποθανόντες, το πλανητικό σύστημα των εννέα σφαιρών,...

Το κείμενο αυτό, που μας έχει παραδοθεί με τον λατινικό τίτλο "De deo Socratis", είναι μια φιλοσοφική πραγματεία σε μορφή ομιλίας, στην οποία ο Απουλήιος (Lucius Apuleius Madaurensis, π. 124-170 μ.Χ.) εξετάζει κατ' αρχάς συστηματικά το θέμα των δαιμόνων - οντοτήτων με φύση ενδιάμεση, μεταξύ θεών και ανθρώπων, και ρόλο διαμεσολαβητικό με στόχο την εκπλήρωση της πρόνοιας στον ανθρώπινο κόσμο. Παράλληλα, όμως, πραγματεύεται ειδικότερα και το δαιμόνιο, τον αόρατο οδηγό και προστάτη του Σωκράτη, την εσωτερική του φωνή που, σχεδόν όπως μια θεία οντότητα, τον ανάγκαζε να αναζητ...

Είναι ολέθριο πράγμα ο έρωτας κατά το Ρωμαίο συγγραφέα. Πρέπει λοιπόν να τον αποφεύγουμε πάση θυσία. Κι αν έρθει και μας βρει, να έχουμε έτοιμα τα αντίδοτα που θα τον διώξουν μακριά μας. Σαρκασμός της αιώνιας αρρώστιας που πολύ συχνά μας οδηγεί στην τρέλα ή και το θάνατο.

Μια συζήτηση μεταξύ φίλων περί του "τι εστί φίλια", το υπέρτατο αγαθό που για να μπορέσει να το αποκτήσει ο άνθρωπος πρέπει πρώτα να κατακτήσει τη γνώση και την αρετή.

" ...Και αν δεν ήταν αυτό το μήλο που κρατάω στο χέρι, που η ευωδιά του με δυναμώνει και παρατείνει για λίγο τη ζωή μου, θα είχα ήδη ξεψυχήσει." Με τα λόγια αυτά ο Αριστοτέλης στην επιθανάτια κλίνη του αρχίζει, σύμφωνα με το "Liber de pomo", το τελευταίο μάθημά του, μια τελευταία προτροπή επί φιλοσοφίαν. Το "Liber de pomo", το οποίο μεταφράζεται και σχολιάζεται εδώ, είναι ένα λατινικό κείμενο του 13ου αιώνα -ιδιαίτερα διαδεδομένο κατά τον Μεσαίωνα και σχεδόν άγνωστο στις μέρες μας- στο οποίο αποτυπώνεται μια άκρως ενδιαφέρουσα εικόνα του μετασχηματισμένου Αριστοτέλη τ...

Το να μάθει κανείς πώς να ζει και, κυρίως, πώς να πεθαίνει απαιτεί μια ολόκληρη ζωή. Συνήθως η γεροντική ηλικία έρχεται σαν έκπληξη στους ανθρώπους και ο θάνατος τρομοκρατεί όλους όσοι πέρασαν τη ζωή τους υπεραπασχολημένοι με πράγματα που δεν βελτίωναν την ποιότητά τους. Ο άνθρωπος λοιπόν θα πρέπει να έχει μπροστά του ένα ικανοποιητικό χρονικό περιθώριο, ώστε να ασχοληθεί με τη φιλοσοφία, η οποία και μόνη είναι ικανή να τον συνδέσει με το παρελθόν και με όλους τους σοφούς. Ό,τι προσφέρει η φιλοσοφία είναι πέρα από τη φθορά και τη βλάβη που προκαλεί ο χρόνος. Η σοφία των α...

Στην πραγματεία αυτή υπάρχει ένας πραγματικός και αξιοθαύμαστος όγκος ανθρώπινης σοφίας, που προσπαθεί να στηρίξει τον άνθρωπο και να τον προφυλάξει από την πλήξη και τη νεύρωση. Ανάμεσα στα ενδιαφέροντα θέματα με τα οποία ασχολείται η μελέτη είναι και τα εξής: αποτυχίες στη ζωή· ο δάσκαλος που προσφέρει πραγματική κοινωνική υπηρεσία· η αξία της φιλίας· η ιδιοκτησία ως πηγή άγχους. Η διατριβή Περί της πνευματικής γαλήνης είναι ένα καταστάλαγμα ψυχικής ευφορίας και βαθιάς γνώσης των ανθρωπίνων. Πρόκειται για μια πραγματική προσφορά προς τον άνθρωπο.

Ο Σενέκας είναι ο διαπρεπής εκπρόσωπος της (εκλεκτικής) φιλοσοφικής διανόησης στη Ρώμη του 1ου αι. μ.Χ. Κατά τους Στωικούς, και τον Σενέκα βεβαίως, "σοφός" είναι ο αγαθός άνθρωπος που κατέχει την αλήθεια και ανάλογα καθορίζει μόνος του τη συμπεριφορά του. Είναι δηλαδή ενάρετος (αγαθός) και σταθερός (= εγκρατής) στη ζωή του. Τον ιδανικόν αυτόν άνθρωπο δεν μπορούν να βλάψουν ούτε η αδικία ούτε η προσβολή. Είναι αυτάρκης, δηλαδή υπεράνω φόβου και ελπίδας, και μόνο αν πράξει κάτι κακό θα βλάψει ο ίδιος τον εαυτό του. Ο σοφός πρέπει να αντιμετωπίζει την ύβρη και τη συκοφαντία όπ...

Ο Σενέκας είναι ο διαπρεπής εκπρόσωπος της (εκλεκτικής) φιλοσοφικής σκέψης στη Ρώμη του 1ο μ.Χ. αι. Στο ερώτημα πώς η Πρόνοια (ο Θεός) ανέχεται να υποφέρουν συχνά οι αγαθοί, ενώ οι κακοί ευημερούν, ο Στωικός Σενέκας απαντά ότι τα λεγόμενα κακά δεν είναι παρά οι δοκιμασίες που επιτρέπουν στους αγαθούς να επιδείξουν την αρετή τους και με τον τρόπον αυτό να διδάξουν και τους λοιπούς. Χαρακτηρίζει ως απόλυτο και μόνο κακό την κακή πράξη, και ως απόλυτο αγαθό την αρετή. Όλα τα άλλα είναι «αδιάφορα» και ο αγαθός άνθρωπος μαθαίνει να τα αντιμετωπίζει και να μην υποκύπτει, αλλά να...

Η πρόγνωση του μέλλοντος, αίτημα πανάρχαιο και πανανθρώπινο, είναι το θέμα του βιβλίου, ενός κειμένου από τα σημαντικότερα της λατινικής γραμματείας. Η Αστρολογία, η Οιωνοσκοπία, η Ονειρομαντεία, η Κληρομαντεία, η Χρησμοδότηση, τα Σιβυλλικά βιβλία και όλα τα είδη της μαντικής παρουσιάζονται από τον αρχαίο Λατίνο συγγραφέα και αξιολογούνται τα αποτελέσματά τους, μέσα από πολλά παραδείγματα που προέρχονται από ελληνικά κείμενα και ιστορικές μαρτυρίες. Παράλληλα τίθενται και τα ερωτήματα: Αν οι θεοί ήθελαν να μας πουν κάτι για το μέλλον, γιατί να μην μας το πουν ξεκάθαρα κα...