Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η παρούσα μελέτη έχει ως αφετηρία τη σύγκριση της κοινοβουλευτικής με την άμεση δημοκρατία, με δεδομένη τη θέση του φιλοσόφου υπέρ της άμεσης δημοκρατίας και τη στάση του απέναντι στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες, τις οποίες χαρακτηρίζει ως φιλελεύθερες ολιγαρχίες. Εξετάζεται, κατόπιν, η σημασία του έργου του για τη σύγχρονη πολιτική θεωρία (τον πολιτικό φιλελευθερισμό, τον νεορεπουμπλικανισμό, τον φιλελεύθερο κοινοτισμό, αλλά και τη σύγχρονη επαναστατική θεωρία). Συγκεκριμένα, αναζητείται εάν και πού το καστοριαδικό αίτημα για ελευθερία και αυτονομία του ατόμου κα...

Η Δίκη του Αλκιβιάδη (που είναι ένα σύνολο από πολιτικές δίκες για το μέγα σκάνδαλο τρομοκρατίας και ιεροσυλίας του 415 π.Χ.) έχει πολλά κοινά στοιχεία με την ψύχωση που χαρακτηρίζει τις διώξεις του μανιακού αμερικανού Γερουσιαστή Μακάρθυ της εποχής του Ψυχρού Πολέμου. Και είναι σίγουρα η πιο συνταρακτική δίκη της αρχαιότητας. Αλλά κι αυτή για την οποία έχουμε τις περισσότερες πληροφορίες από αρχαίες πηγές. Τόσο η δίκη όσο και ο βίος και η πολιτεία του Αλκιβιάδη, που σ' ένα βαθμό αναβλύζουν μέσα απ' αυτήν, αποτελούν ένα ελκυστικό ανάγνωσμα, με όλες τις ανατροπές και το σ...

Στην Ελλάδα σήμερα καλλιεργείται έντεχνα και "εκ του πονηρού" ο μύθος ότι "η Δημοκρατία δεν γνωρίζει αδιέξοδα" -με παγιωμένη την ψευδαίσθηση ότι το πολίτευμα της χώρας είναι Δημοκρατία. Η συνεχώς και ισχνότερη μειονότητα των πολιτών που διασώζουν σκέψη και κρίση, ξέρουν ότι η Δημοκρατία είναι άθλημα με ενδεχόμενα αποτυχίας, αλλά και συνάρτηση της κατά κεφαλήν καλλιέργειας, άρα με σαφή αδιέξοδα όταν αντί καλλιέργειας πρυτανεύει η κτηνώδης ιδιοτέλεια, η αλογία της καταναλωτικής βουλιμίας. Με αυτά τα δεδομένα, το βιβλίο αναζητάει εκείνη τη ρεαλιστική επιτελική στρατηγική που...

Ποιο είναι το νόημα της δημοκρατίας σήμερα; Τι σημαίνουν η ελευθερία και το δικαίωμα στην αντιπολίτευση; Στους "Μακιαβελιστές", ένα από τα σημαντικότερα έργα του Τζέιμς Μπέρναμ που κυκλοφόρησε το 1943, ο διακεκριμένος καθηγητής καταθέτει μια τολμηρή προσέγγιση της μακιαβελικής πολιτικής σκέψης. Τολμηρή υπό την έννοια ότι αναλαμβάνει να υπερασπιστεί την επιστημονικότητα του έργου του Μακιαβέλι -οι απόψεις του οποίου ταυτίζονται με την πολιτική ανηθικότητα- και των κοινωνικών φιλοσόφων-επιγόνων του, Γκαετάνο Μόσκα, Βιλφρέντο Παρέτο και Ρόμπερτ Μίχελς, οι απόψεις των οποίων χρ...

Μια πραγματική πολεμική ιαχή ενάντια στη δημοκρατία του πολιτικαντισμού, του κομματαρχισμού και της μετριότητας. Στο βιβλίο αυτό, μια επιλογή από τα πολιτικά αρθογραφήματά του σε διάφορες εφημερίδες, ο Ζολά (1840-1902) απευθύνει ένα μεγάλο κατηγορώ ενάντια στην "πολιτική που μισεί": την πολιτική όπου βρίσκουν καταφύγιο όλοι οι αποτυχημένοι, την πολιτική που έχει καταντήσει μια ωμή διεκδίκηση θέσεων και μέσο χρηματισμού των επιτηδείων, την πολιτική της ασημαντότητας που σαρακώνει την ίδια τη δημοκρατία. Μαστιγώνοντας το πολιτικό σκηνικό της εποχής του, ο μεγάλος Γάλλος συγγρ...

Παρά την οικονομική ευμάρεια και τις ελευθερίες που απολαμβάνουμε σε σχέση με το παρελθόν, στην κοινωνία μας υπάρχει διάχυτη δυσαρέσκεια, λόγω της επικράτησης επιλήψιμων, διεφθαρμένων και διαπλεκόμενων συμπεριφορών των παικτών του συστήματος. Ορισμένοι πολιτικοί, επιχειρηματίες, εκπρόσωποι των ΜΜΕ, κρατικοί λειτουργοί, συνδικαλιστές, σύμβουλοι, επώνυμοι και πολίτες αλληλοεκμαυλίζονται και μετατρέπουν την κοινωνία σε χωνευτήρι απ’ όπου πηγάζουν τα παράνομα υπερκέρδη για τους ολίγους, οι κοινωνικές ελλείψεις, η συνενοχή και η παραβατική επιβίωση για την πλειονότητα των πολιτώ...

Σκέψεις, ιδέες και κριτική σε ένα σύστημα που θέλει ψευδεπίγραφα να αποκαλείται δημοκρατικό και που όμως χάνει κάθε αξία δημοκρατία όταν φιμώνει την ελεύθερη έκφραση. Ένα κείμενο που απέναντι στη δημοκρατία, αντιτάσσει την αρχή της ισότητας που παύει να έχει μαθηματική έννοια, που σταματά να επιβάλλει την υπεροχή της μάζας, αλλά προάγει την ολότητα, την ομόνοια και την ομοφωνία. Ίσως η ισότητα να μην καθορίζει εκλογές, αλλά ορίζει το πλαίσιο του σεβασμού και διαμορφώνει τη διαλεκτική σχέση των αριθμών και την αποδοχή. Η αρχή της ισότητας πατά στην αναγκαιότητα της συνοχής κ...

Ο δεύτερος τόμος της Ελληνικής ιδιαιτερότητας αφιερώνεται στη γέννηση, στη φύση και στη λειτουργία της αθηναϊκής δημοκρατίας. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης πραγματεύεται, αναφορικά με το έργο του Θουκυδίδη και κυρίως τον Επιτάφιο, το σύστημα της άμεσης δημοκρατίας και προσδιορίζει τα χαρακτηριστικά που το καθιστούν μοναδικό. Ο αναγνώστης θα βρει εδώ σημαντικές αναλύσεις με άξονα κείμενα του Σοφοκλή, του Ηροδότου, του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη και του Ρουσσώ για το ζήτημα της δουλείας, το ρόλο της τραγωδίας ως οριοθέτησης της δημοκρατίας, αλλά και για την προσωπικότητα του Σωκρά...

Στις ευρωπαϊκές δημοκρατίες παρατηρείται μια διαρκώς αυξανόμενη μεταβλητότητα της πολιτικής συμπεριφοράς. Η "δυσθυμία με τη δημοκρατία" και ο "κομματικός κορεσμός" αποτελούν τα συνοδευτικά φαινόμενα αυτής της πραγματικότητας. Όσο πιο ασταθείς στις κομματικές και εκλογικές επιλογές τους γίνονται οι ψηφοφόροι και όσο περισσότερο απαξιώνονται στα μάτια τους οι θεσμοί της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας τόσο ενισχύονται τα κόμματα της άκρας δεξιάς. Η εμφάνιση της άκρας δεξιάς στο κομματικό σύστημα δεν στηρίζεται μόνο σε θυμικές παραμέτρους. Στις περιπτώσεις των χωρών που εξετ...

Ο πολίτης νοιώθει κουρασμένος, αποξενωμένος και απογοητευμένος από τη δημοκρατία μας. Η ευφορία των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης ανήκει στο παρελθόν, ενώ η διαπίστωση ότι το πολίτευμα λειτουργεί ομαλά δεν φαίνεται να πείθει και να συγκινεί κανένα. Στο γύρισμα του αιώνα οι προσπάθειές μας θα έπρεπε να αποβλέπουν στη διατύπωση προτάσεων για την ανανέωση και την αναζωογόνηση της δημοκρατίας. Η ανανέωση και η αναζωογόνηση της δημοκρατίας απαιτεί ένα προσεκτικά επεξεργασμένο σχέδιο. Ιδιαίτερη σημασία έχουν η αναζήτηση μιας σχέσης πραγματικής αντιπροσώπευσης και ο εμπλουτισμό...

Ο συγγραφέας καταθέτει τις απόψεις του για τη λειτουργία του σύγχρονου δημοκρατικού συστήματος και επισημαίνει την ανάγκη επικράτησης ενός νέου προτύπου πολιτικής και κοινωνικής συγκρότησης, με έμφαση στις συμμετοχικές διαδικασίες. Η ανάγκη ανανέωσης των δημοκρατικών θεσμών προκύπτει από την ίδια την ουσία της δημοκρατίας, από τη μορφή της και τη διασύνδεσή της με την πραγματικότητα, από την ανταπόκρισή της στις ανθρώπινες ανάγκες. Στο πρότυπο της διαβουλευτικής δημοκρατίας, βασικό συστατικό είναι η ολοένα και μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών σε τοπικό, περιφερειακό...

Για να αναπτυχθεί ένας λαός πρέπει να είναι αλληλέγγυος, αγωνιστικός και ανταγωνιστικός. Για να γίνει ανταγωνιστικός πρέπει να πιστέψει στον εαυτό του. Για να πιστέψει στον εαυτό του πρέπει να νοιώθει ασφαλής. Όσοι κλονίζουν το αίσθημα της ασφάλειας και της αυτοπεποίθησης του λαού, του καλλιεργούν πλέγματα μειονεξίας, διαιωνίζουν την παθητικότητα και την ηττοπάθεια. Για να λειτουργήσει η Δημοκρατία οφείλουμε να απαλλαγούμε από τα ψευτοδιλήμματα της μοναδικής αλήθειας και της λογικής των κομματικών μονόδρομων. Μια λογική που εκφράζει το σύγχρονο κουρασμένο κομματικό σύστημα...

Το βιβλίο περιέχει ένα δοκίμιο που πραγματεύεται την ιστορική εξέλιξη της έννοιας της δημοκρατίας (από την αρχαία Ελλάδα ως τη Γαλλική Επανάσταση και τις μέρες μας) και μια σειρά από ζητήματα που σχετίζονται μ’ αυτήν (η εξουσία και η βία που απορρέει από αυτή, η έννοια της νομοθεσίας κτλ.), καθώς και μια μικρή αλλά περιεκτική ανθολογία με αποσπάσματα από σχετικά έργα (φιλοσόφων, ιστορικών κτλ.)

Τα πρόσωπα με τη λειτουργία και τη συμπεριφορά τους στον κοινωνικό χώρο δυναμώνουν ή αποδυναμώνουν τους θεσμούς. Η θεσμική κρίση σε ορισμένο τόπο και ιστορικό χρόνο δεν οφείλεται μόνο στην κακή χρήση της εξουσίας από τα πρόσωπα που την ασκούν, αλλά και στην παθητική αποδοχή αυτής της κατάχρησης από τα μέλη της κοινωνίας ή, ακόμα και στην ενεργητική συμβολή τους στη διατήρησή της. Σε μια Δημοκρατία η νομιμότητα δεν αποτελεί μόνο ευθύνη του κράτους, αλλά είναι υπόθεση του κάθε υεπύθυνου πολίτη, υπόθεση όλων μας.

[...] Στο εσωτερικό των δημοκρατιών συμβιώνουν μεγάλες ομάδες με διαφορετικό βαθμό πολιτικής ωριμότητας και με χαώδεις διαφορές αξιών και πολιτικής κουλτούρας. Σε κύκλους μεταναστών, βασικές δημοκρατικές αξίες, όπως η ισότητα των φύλων, αγνοούνται και καταπατούνται, ενώ πάμπολλοι αγνοούν τη δημοκρατία και τους κανόνες της. Ένα τέτοιο, συχνά πολυάριθμο, μέρος του εκλογικού σώματος εύκολα άγεται και φέρεται ψηφίζοντας με κριτήρια εντελώς διαφορετικά. [...] Οι πολίτες καλούνται με την ψήφο τους να προκρίνουν τρόπους διακυβέρνησης και κυβερνητικά προγράμματα πολυσύνθετα. Η π...

Είναι λογική και συμβατή με τους φυσικούς και ηθικούς νόμους η κρατούσα αντίληψη ότι ο λαός πρέπει να έχει εξουσία, χωρίς όμως να την ασκεί άμεσα ο ίδιος; Ότι πρέπει να είναι αφέντης, χωρίς όμως να διαφεντεύει; Η σημερινή ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να ακυρώσει τις αιτίες αυτής της αντίληψης και να γίνει όχημα ορθολογικής συμμετοχής των πολιτών στην άσκηση της εξουσίας; Μια απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα θα βρείτε στις σελίδες αυτού του βιβλίου. "Το βιβλίο αυτό, που θα του ταίριαζε και ο τίτλος "Η ελπίδα στη χώρα της Τηλέρια", αποτελεί ουσιαστικά προέκταση του προηγούμεν...

"Ήτανε η καλύτερη εποχή, ήτανε η χειρότερη εποχή..." -οι καιροί μάς παραπέμπουν κατευθείαν στην περίφημη αρχή του μυθιστορήματος του Ντίκενς. Η επιστήμη θριαμβεύει και η τεχνολογία καλπάζει - αλλά οι πόλεμοι μαίνονται, η πλειοψηφία των συνανθρώπων μας πεινάει και μας κυβερνούν ανάξια ανδρείκελα. Ο Χρίστος Παπαδημητρίου, κορυφαίος επιστήμονας της Πληροφορικής, καθηγητής στο Μπέρκλεϊ, αλλά και συγγραφέας του μυθιστορήματος "Τούρινγκ: Μαθήματα αγάπης", μας μιλάει δίχως φραγμούς για τον κόσμο αυτό, τα λέει έξω από τα δόντια και δεν χαρίζεται σε κανέναν (με μοναδική ίσως εξαίρε...

Σύμφωνα με τον Μάικλ Γουόλτσερ, ο νέος πολιτικός κόσμος, που αναδύθηκε τα τελευταία χρόνια, χαρακτηρίζεται αφ' ενός από την κατάρρευση του προγράμματος του ολοκληρωτισμού, αφ' ετέρου από την επικράτηση των αξιών της δημοκρατίας, αλλά και της πολιτισμικής αυτονομίας και της εθνικής ανεξαρτησίας. Τι σημαίνει λοιπόν, διερωτάται ο Αμερικανός φιλόσοφος, η αποδοχή μιας οικουμενικής ή οιονεί οικουμενικής ιδεολογίας και, ταυτόχρονα, η ενθουσιώδης στράτευση υπέρ της πολιτικής της διαφοράς; Η απάντησή του είναι σύνθετη αλλά, τελικά, αισιόδοξη. Υποστηρίζει ότι οι δύο αυτοί προσανατολι...

Η μεταβιομηχανική ή μετανεωτερική εποχή μας, που ορίζεται επίσης ως εποχή της παγκοσμιοποίησης ή της κοινωνίας της πληροφορίας, φαίνεται, παρά τις προκλήσεις και τους μετασχηματισμούς, να διατηρεί τη σχέση της με τα δύο θεμελιώδη πολιτικά και θεσμικά φαινόμενα του προηγούμενου αιώνα: την αντιπροσωπευτική δημοκρατία και το σύνταγμα. Η πρώτη, παρά τις ανεπάρκειες, τις κρίσεις και τις μετεξελίξεις της, φαίνεται να είναι αναντικατάστατη ως βασικό θεσμικό πλαίσιο των σύγχρονων ανεπτυγμένων κρατών, ενώ ως παράδειγμα πολιτικού πολιτισμού και ως σύστημα αξιολογικής και ιδεολογικής...