Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ζωρζ Μπατάιγ: ένας μυστικιστής του σύγχρονου πνεύματος, που δεν αποβλέπει όμως σε καμία σωτηρία, ένας θεολόγος χωρίς Θεό, ένας φιλόσοφος που μισεί τον λόγο και την επιχειρηματολογία των λογικών συλλογισμών, ένας εραστής της έκστασης, που δεν διστάζει όμως να περάσει μέσα από την οδύνη για να ταλαντευθεί στα κράσπεδα της αβύσσου. Και είναι αυτό το μοναδικό στίγμα του γάλλου συγγραφέα που καταγράφεται με προνομιακό τρόπο στην Εσωτερική εμπειρία. Γνήσιος κληρονόμος του Νίτσε, θα θεωρήσει τη μη-γνώση, την απώλεια του νοήματος, το άνοιγμα του εαυτού πέρα από το ψευδαισθητικό...

Σ΄ένα συνέδριο αφιερωμένο στη μνήμη του George Lichtheim αποτελεί ριψοκίνδυνο πράγματι εγχρείρημα να επιχειρήσει κανείς μιαν ανάλυση της σχέσης ανάμεσα στον Γκέοργκ Λούκατς και τη Σχολή της Φραγκφούρτης. Διότι κάνοντας κάτι τέτοιο είναι υποχρεωμένος να διατρέξει ένα μεγάλο μέρος του δρόμου εκείνου που με τόση άνεση διένυσε ο Lichtheim στην εργασία του "Από τον Μαρξ στον Χέγκελ", και αλλού. Αντί να προσπαθήσω να ανταγωνιστώ τη σφαιρικότητα και τη συνθετική δύναμη που διακρίνουν τα δοκίμια του βιβλίου αυτού καθώς και το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Lichtheim προτίμησα να...

Πώς μπορούμε να γίνουμε ελεύθεροι; Η "αγωγή στην ελευθερία" είναι κάτι εφικτό ή παράλογο; Αν οι παιδαγωγοί μάς αναγκάζουν να γίνουμε "ελεύθεροι", τότε αυτό που θα γίνουμε θα είναι κάτι άλλο από ελεύθεροι, γιατί θα είναι προϊόν εξαναγκασμού. Αν αντιθέτως μας αφήνουν "ελεύθερους" να γίνουμε ό,τι θέλουμε, πάλι δεν θα γίνουμε ελεύθεροι, γιατί δεν θα αποκτήσουμε τα μέσα, ώστε να πραγματώσουμε την ελευθερία μας. Πώς μπορεί να λυθεί αυτό το πρόβλημα; Σύμφωνα με τον Γιώργο Σαγκριώτη, η λύση μπορεί να εξαχθεί από τον Καντ, και συνίσταται στο να ορίζουμε την αγωγή όχι ως κάτι που παρ...

Ο Nietzsche στις "Διαλέξεις" του ασκεί αυστηρή κριτική στο εκπαιδευτικό σύστημα της εποχής του. Με αυτόν τον τρόπο κλονίζει τα θεμέλια πάνω στα οποία στηρίχτηκε το σύστημα αυτό. Οι απόψεις του Nietzsche είναι σημαντικές όχι μόνο για την εποχή του αλλά και για εμάς σήμερα, εφόσον δύο αιώνες περίπου μετά οι ίδιες απόψεις απηχούν προβλήματα και θέτουν ερωτηματικά αναφορικά με την παιδεία γενικότερα και ειδικότερα με το ελληνικό και, γιατί όχι, και με το ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό σύστημα. Καθοριστική είναι η παρότρυνση του Nietzsche για την αρχαία ελληνική φιλοσοφική παιδεία, που...

"Η διαφορά των φιλοσοφικών συστημάτων τον Φίχτε και του Σέλλινγκ" είναι το πρώτο επώνυμα δημοσιευμένο έργο του Εγέλου ή Χέγκελ (Hegel, 1770-1831), το οποίο γράφτηκε και εκδόθηκε στην Ιένα το 1801. Στην πόλη που, γειτνιάζοντας με τη Βαϊμάρη του Γκαίτε, αποτελούσε τη "φιλοσοφική πρωτεύουσα" της Γερμανίας στο μεταίχμιο του 18ου και του 19ου αιώνα. Ο Έγελος συνομιλεί με τις κορυφαίες μορφές της κλασικής γερμανικής φιλοσοφίας. Με αρχική πρόθεση να ανασκευάσει την εικόνα της σχέσης μεταξύ Φίχτε και Σέλλινγκ. που προκλήθηκε από την "αναγωγή της φιλοσοφίας στη λογική" του Ράινχολν...

Η αποκάλυψη πριν από δεκαπέντε χρόνια των πολιτικών ατοπημάτων του Μάρτιν Χάιντεγκερ και του Πωλ ντε Μαν συντάραξε τη διανόηση της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής. Ο Ρίτσαρντ Γουόλιν καταδεικνύει ότι η σαγήνη που άσκησε ο φασισμός στον μεταμοντερνισμό δεν αποτελεί συγκυριακό φαινόμενο αλλά έχει, αντιθέτως, ευρείες διαστάσεις και παρελθόν. Ο Γουόλιν αμφισβητεί τον ισχυρισμό ότι ο μεταμοντερνισμός κρατάει τα σκήπτρα της αριστερής ιδεολογίας, δείχνοντας την προϊστορία της σχέσης της μεταμοντέρνας σκέψης με την άκρα Δεξιά. Οι ρίζες του μεταμοντερνισμού στους πρωτοφασίστες lite...

Η φιλοσοφική μέριμνα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις βαθύτερες αναζητήσεις των ανθρώπων όλων των εποχών. Είμαστε βέβαιοι πως τα προβλήματα τα οποία θίγονται στις σελίδες που ακολουθούν δεν είναι μόνο προβλήματα τα οποία απασχολούν όλους όσοι μετείχαν στις εκτενείς συζητήσεις του Φιλοσοφικού Καφενείου. Αγκαλιάζουν τους βαθύτερους προβληματισμούς όλων των συνειδήσεων και γι' αυτό προσφέρονται ως οικείος διάλογος περισσότερο και ελάχιστα ως προσωπικές θεωρήσεις.[...] (από την εισαγωγή του βιβλίου)

Ο καθηγητής Γιάννης Τζαβάρας επιχειρεί εδώ αφενός να παρουσιάσει -σε μετάφραση και εφοδιασμένο με σχόλια- το σχετικό κείμενο του Χάιντεγγερ, αφετέρου όμως να εκθέσει την προβληματική της απαξίωσης των αξιών έτσι όπως προέκυψε μέσα από τις συζητήσεις γύρω από τον προτεινόμενο Υπεράνθρωπο και τον διακηρυγμένο "θάνατο του Θεού"

"Πρόκειται για έργο πρωταρχικής σπουδαιότητας, που θα πρέπει να διαβαστεί ευρύτατα για την εμβριθή κριτική των εχθρών της δημοκρατίας, παλιών και νεώτερων, που περιέχει. Η επίθεσή του κατά του Πλάτωνα, αν και ανορθόδοξη, είναι, πιστεύω, πέρα για πέρα δικαιολογημένη. Η ανάλυση του Hegel είναι καταλυτική. Ο Marx ανατέμνεται με ίση οξυδέρκεια και του αποδίδεται η οφειλόμενη μερίδα ευθύνης για νεώτερα δεινά. Το βιβλίο αποτελεί μια δυνατή και βαθιά υπεράσπιση της δημοκρατίας". B. Russell

Οι θέσεις του Καστοριάδη αναφορικά με το ζήτημα της αυτονομίας, μέσα από τη διαπραγμάτευση των εννοιών της ψυχής και του ατόμου, αναδεικνύουν την άρρηκτη σύνδεση της οντολογίας και της φιλοσοφικής ανθρωπολογίας της δημιουργίας με το πολιτικό πρόταγμα της κοινωνικής απελευθέρωσης. Το μάγμα της ανθρώπινης ψυχής, όπου τα ορθολογικά στοιχεία διατηρούνται μόνο "σαν επιπλέοντα συντρίμμια ναυαγίου σε τρικυμιώδη θάλασσα", επιλέγεται ως αφετηρία, καθώς η ατομικότητα αποτελεί το πραγματικό πολιτικό διακύβευμα της εποχής του θρυμματισμού των ταυτοτήτων και του άγριου ατομικισμού...

Η επιστροφή, η αιώνια επιστροφή, όσο κι αν στους κόλπους της θα βρίσκουν πάντοτε την ευκαιρία να επανακάμπτουν τα ανθρωπάκια και να επανεμφανίζονται δυσάρεστα και οδυνηρά γεγονότα, αποτελεί, για φιλοσόφους όπως οι Στωικοί, οι Νεοπλατωνικοί ή ο Χέγκελ, την διαδικασία εκείνη χάρη στην οποία ο κόσμος, η ιστορία και ο πολιτισμός συνεχίζουν να υπάρχουν και -μπορούμε να ελπίζομε- θα εξακολουθούν να υφίστανται και στο μέλλον. Ειδικά, όμως, για την φιλοσοφία, το παιχνίδι της αέναης επιστροφής δεν είναι απλώς ένα μέσο επιβίωσης, αλλά συνιστά το ίδιο το είναι της. "Φιλοσοφώ", σε τελε...

Ο Nietzsche ανατρέπει την πλατωνική καταδίκη της τέχνης και φθάνει στο αντίθετο άκρο. Κάνει αισθητική τη φιλοσοφία. Δίνει δηλαδή το προβάδισμα στην αισθητική έναντι της φιλοσοφίας. Θεωρεί (όπως ο Kant) την τέχνη ως αλήθεια. Για τον Nietzsche, ο καλλιτέχνης είναι ένας "αναζητητής αλήθειας". (Με δυο λόγια, πήρε τη δουλειά του φιλόσοφου). Άρα, ο φιλόσοφος πρέπει με τη σειρά του να γίνει καλλιτέχνης -για να αναζητήσει την αλήθεια, που είναι πια το έργο του καλλιτέχνη. Καταλαβαίνουμε τώρα πως η φιλοσοφία πρέπει με τη σειρά της να γίνει αισθητική. (Και η αλήθεια μέθη;) Στην "Α...

Τί σημαίνει ότι η αγωνία της άρνησης αποτελεί το θεμέλιο της κοινωνικής φιλοσοφίας του Marcuse; Τί σημαίνει ήδη ότι η άρνηση αποτελεί το θεμέλιο μιας κοινωνικής φιλοσοφίας; Για να απαντηθούν τα ερωτήματα αυτά θα πρέπει να απαντηθεί το πιο πρωταρχικό: Τί σημαίνει η άρνηση στον Marcuse; Και πώς η σκέψη για την άρνηση, στον ίδιο φιλόσοφο, αναδύεται ως αγωνία της άρνησης;