Η διαχρονικότητα των εκπαιδευτικών απόψεων του Friedrich Nietzsche

Μαθήματα για την παιδεία

Ο Nietzsche στις "Διαλέξεις" του ασκεί αυστηρή κριτική στο εκπαιδευτικό σύστημα της εποχής του. Με αυτόν τον τρόπο κλονίζει τα θεμέλια πάνω στα οποία στηρίχτηκε το σύστημα αυτό. Οι απόψεις του Nietzsche είναι σημαντικές όχι μόνο για την εποχή του αλλά και για εμάς σήμερα, εφόσον δύο αιώνες περίπου μετά οι ίδιες απόψεις απηχούν προβλήματα και θέτουν ερωτηματικά αναφορικά με την παιδεία γενικότερα και ειδικότερα με το ελληνικό και, γιατί όχι, και με το ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό σύστημα. Καθοριστική είναι η παρότρυνση του Nietzsche για την αρχαία ελληνική φιλοσοφική παιδεία, που είναι το υψηλότερο κατόρθωμα της ανθρωπότητας, και η υπεράσπιση της άποψής του ότι η εκπαίδευση είναι δημιούργημα του ανθρώπου. Ο Nietzsche με τις απόψεις του προκαλεί όλους τους σημερινούς διανοούμενους, και κυρίως τους Έλληνες διανοούμενους, βάσει της φιλοσοφικής κληρονομιάς μας. Σε αυτή την πρόκληση υπάρχει το παράδοξο ότι η σημερινή ελληνική παιδεία είναι αποτέλεσμα της δυτικής επίδρασης, της οποίας η αξία και το περιεχόμενο, κατά ένα μεγάλο μέρος, βασίζονται στη φιλοσοφία της ελληνικής αρχαιότητας. Ο Nietzsche προκαλεί τους Έλληνες, οι οποίοι έχασαν, ή τουλάχιστον απαρνήθηκαν, τη βασική δομή της σύγχρονης δυτικής και ελληνικής πραγματικότητας, που δεν είναι άλλη από τον ίδιο τον πολιτισμό τους, τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.