Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βιβλίο, με το οποίο ο Martin Heidegger (1889-1976) πέτυχε μια ριζική τομή στον φιλοσοφικό στοχασμό του 20ου αιώνα, φέρει τον τίτλο "Είναι και χρόνος" (κυκλοφόρησε σε ελληνική μετάφρασή από τις εκδόσεις "Δωδώνη"). Τι είναι, λοιπόν, ο χρόνος; Ο Χάιντεγγερ κάνει μια αποφασιστική διάκριση ανάμεσα στον "κοινότυπο" ή "καθημερινό" χρόνο, όπου ζει ο μέσος άνθρωπος λογαριάζοντας τα όντα και τα συμβάντα με βάση κάποιους αριθμούς (ώρες, ημέρες, μήνες, έτη), και στον "αρχέγονο" ή "αυθεντικό" χρόνο, στον οποίο οδηγούμαστε μόνο εφόσον αλλάζουμε τη στάση μας απέναντι στα πράγματα και α...

Η φιλοσοφία των μελών του Κύκλου της Βιέννης μας ενδιαφέρει σήμερα επειδή είναι γόνιμη και ανοιχτή για περαιτέρω προβληματισμό. Ο Κύκλος αποτελεί για μας -πέρα από το καθαρά ιστορικό ενδιαφέρον- σημείο αναφοράς της φιλοσοφικής πρακτικής που καθιέρωσε: με τα γραπτά του, τις δραστηριότητές του, τις εκδηλώσεις του και τις ευρύτερες κοινωνικές παρεμβάσεις του, ο Κύκλος διαμόρφωσε το ακαδημαϊκό φιλοσοφικό κοινό του 20ού αιώνα, ενώ ταυτόχρονα το κατέστησε απαιτητικό ως προς τους τρόπους άσκησης της φιλοσοφικής δραστηριότητας. Έδειξε έμπρακτα πώς συνεργαζόμαστε για να διαβάσουμε κ...

Όπως επισημαίνει και ο Etienne Balibar στην πρόσφατη γαλλική έκδοση "Η διαρκής αναδρομή του Σμιτ στα προβλήματα που θέτει το βιβλίο του Χομπς, η διαρκής εναλλαγή του τρόπου με τον οποίο αξιολογεί τις συγκρούσεις των τάσεων που εκδηλώνονται σε αυτό, δεν σημαίνει ότι ο Σμιτ επικαλείται τον Χομπς, είτε για να διασφαλίσει μια θέση στους αγώνες των παρατάξεων, της ιδεολογίας και του κύρους, είτε για να αποδώσει [...] το ιστορικό βάθος και την αύρα που μπορεί να παράσχει η συγγένειά του με μια "μοναχική" σκέψη. Σημαίνει μάλλον ότι ο Σμιτ θα αναζητήσει "απεγνωσμένα" στον Χομπς, σ...

Ο Γκέοργκ Λούκατς, πέρ' από τη σπουδαία συμβολή του στην ιστορία των ιδεών, υπήρξε η εμβληματική εκείνη μορφή στην οποία συνοψίστηκε κατά κάποιον τρόπο η μοίρα των στοχαστών μιας άλλης εποχής, όταν το αξίωμα του Αριστοτέλη περί του ανθρώπου ως "ζώου πολιτικού" επαληθευόταν πειστικότερα απ' ό,τι στη δική μας εποχή, η οποία έχει προ πολλού εναποθέσει την πολιτική δραστηριότητα στους image makers και στους χορηγούς των ΜΜΕ. Ο Λούκατς ανήκει στην ομάδα εκείνων των στοχαστών που δεν αποποιήθηκαν τη "στράτευση του πνεύματος", παρά το κόστος και τους κινδύνους που συνόδευσαν πά...

Σε αυτό το φιλοσοφικό δοκίμιο, μέσα από μια κριτική προσέγγιση της διδακτορικής διατριβής του Καρλ Μαρξ για τη Διαφορά της δημοκρίτειας και επικούρειας φυσικής φιλοσοφίας, αναδεικνύεται μια για αρκετούς άγνωστη και για άλλους υποτιμημένη πτυχή της μαρξικής θεωρίας για την επανάσταση και την ελευθερία. Αντιμετωπίζοντας το νεανικό μαρξικό κείμενο ως κείμενο καμπής, μάχης και αυτοσυνειδησίας, αλλά και ως πεδίο συνάντησης ρομαντικών και διαφωτιστικών μοτίβων, ο συγγραφέας επιδιώκει να μας φέρει κοντά σε έναν Μαρξ στοχαστή της εξέγερσης και του αυτοσχεδιασμού, για τον οποίο η ελ...

Αν υπάρχει κάτι ιδιαίτερο στη σχέση μεταξύ της Χάνα Άρεντ και του Μάρτιν Χάιντεγκερ, κάτι το σκανδαλώδες, είναι ακριβώς η σύζευξη, συμπλοκή και σύγκρουση δύο διαφορετικών χρονικών πεδίων: του δημόσιου χρόνου των δύο στοχαστών και του ερωτικού χρόνου των δύο εραστών. Μια σχέση που καθορίζεται από την απόφαση του Χάιντεγκερ να υποστηρίξει το ναζιστικό κόμμα. Μια απόφαση που τους χωρίζει και συνάμα τους ενώνει σε διαφορετικές όχθες της ίδιας τραγωδίας. Το κείμενο που παρουσιάζουμε εδώ γράφτηκε το 1969 για τα ογδοηκοστά γενέθλια του Γερμανού φιλόσοφου. Η Χάνα Άρεντ εκθέτει τ...

Η σκέψη του Μερλώ-Ποντύ αποτελεί το εχέγγυο, τη στέρεη θεμελίωση για τη μετάβαση στο φιλοσοφικό εκείνο σύμπαν όπου τα παραγνωρισμένα γεγονότα της δημιουργίας και της οντολογικής συνύφανσης του υποκειμένου και του κόσμου αποκαθίστανται. Η ανά χείρας πραγματεία, εμβαθύνοντας στο έργο του Γάλλου φαινομενολόγου, αποσκοπεί στην ανάδειξη της θεμελιώδους σημασίας αυτών ακριβώς των γεγονότων. Με σημείο εκκίνησης λοιπόν την έννοια της καλλιτεχνικής δημιουργίας, αρθρώνεται σταδιακά το επιχείρημα της συνέχειας που τη συνδέει με την καθημερινή εμπειρία. Η όραση του καλλιτέχνη γενικεύετ...

Σ' αυτό το ρηξικέλευθο έργο, ο Michael Gillespie υποστηρίζει ότι ο Νίτσε παρανόησε τον μηδενισμό και ότι η δική του παρανόηση αποπροσανατόλισε σχεδόν το σύνολο των μεταγενέστερων στοχαστών που ασχολήθηκαν με το θέμα. Αναπλάθοντας τις πνευματικές καταβολές του μηδενισμού πριν πάρει την τελική του μορφή από τον Νίτσε, ο Gillespie εστιάζει την προσοχή του σε αποφαστιστικές καμπές της εξέλιξης του μηδενισμού, από τον Όκκαμ και τη νομιναλιστική επανάσταση μέχρι τον Καρτέσιο, τον Φίχτε, τους Γερμανούς Ρομαντικούς, τους Ρώσους μηδενιστές και τον ίδιο τον Νίτσε. Η ανάλυσή του αποδ...

"Όμως γιατί τούτη η επιστροφή σε έναν στοχασμό περί εξουσίας, ενώ το νέο διακύβευμα της αναστοχαστικής του προσπάθειας είναι να αποκαλύψει τους μηχανισμούς της σεξουαλικότητας; Για πολλούς λόγους, από τους οποίους, κάπως αυθαίρετα, θα κρατήσω μόνο δύο: δηλαδή, επιβεβαιώνοντας τις αναλύσεις του για την εξουσία, ο Φουκώ θέλει να αντικρούσει τις αξιώσεις του Νόμου, o oποίος, παρότι επιτηρεί, ή και απαγορεύει, κάποιες σεξουαλικές εκδηλώσεις, συνεχίζει να ορίζεται ως ουσιώδες συστατικό της ίδιας της Επιθυμίας κι ακόμη, επειδή η σεξουαλικότητα, όπως την εννοεί ο ίδιος, ή, τουλάχι...

Σε συνεχή διάλογο με φιλοσοφικά κείμενα που έρχονται σε ρήξη με το εκσυγχρονιστικό πρόγραμμα του Διαφωτισμού και τα θετικιστικά -τεχνοκρατικά σχήματα που το αναπαράγουν, το βιβλίο αυτό παρακολουθεί τη γένεση και τη συνέχιση του φιλοσοφικού μοντερνισμού, μέσα στον 19ο και τον 20ο αιώνα. Η συγγραφέας επιχειρεί μια συστηματική χαρτογράφηση της αντικαρτεσιανής επανάστασης που έφεραν σε πέρας οι θεμελιωτές και συνεχιστές του μοντερνιστικού ρεύματος στο πλαίσιο της σύγχρονης κριτικής σκέψης, προετοιμάζοντας ανάλογες επαναστατικές κινήσεις στην τέχνη και στην επιστήμη της εποχής μ...

Με αφορμή τη συμπλήρωση εκατόν πενήντα χρόνων από τη γέννηση του Ανρί Μπερξόν (1859-1941), το ενδιαφερόμενο για τη φιλοσοφία αναγνωστικό κοινό της χώρας μας διαθέτει πλέον, με τη μετάφραση αυτή, μια από τις σημαντικότερες μελέτες που έχουν γραφτεί για τον γάλλο φιλόσοφο. Κατά κοινή ομολογία, "Ο μπερξονισμός" του Ζιλ Ντελέζ (1925-1995) συνέβαλε καθοριστικά στην "έξοδο του Μπερξόν από το Καθαρτήριο" στο οποίο βρισκόταν επί δεκαετίες (σύμφωνα με τη διατύπωση του Εμμανουέλ Λεβινάς (1905-1995)), μετά την ισχυρή επίδραση που άσκησε το έργο του κατά τις τρεις πρώτες δεκαετίες του...

Ο μπερξονισμός του Ντελέζ συγκαταλέγεται με τη μελέτη του Ζανκελεβίτς, Bergson στις γονιμότερες αναγνώσεις της φιλοσοφίας του Μπερξόν, ενός αδίκως παραγνωρισμένου, επί δεκαετίες, μείζονος στοχαστή, η εμπέδωση των ιδεών του οποίου απαιτείται για την επαρκή κατανόηση θεμελιωδών εκφάνσεων της γαλλικής φιλοσοφίας μέχρι σήμερα. Οι οξυδερκείς αναλύσεις του Ντελέζ για τις έννοιες που δημιούργησε ο Μπερξόν την ενόραση ως μέθοδο, τη διάρκεια ως άμεσο δεδομένο, τη μνήμη ως δυνητική συνύπαρξη και τη ζωτική ορμή ως κίνηση διαφοροποίησης και για τη διαμάχη του με τον Αϊνστάιν αναφορικά...

Ο μύθος του Ηρός, αποτελεί τον επίλογο της Πολιτείας του Πλάτωνα. Θα μπορούσε ωστόσο να θεωρηθεί ως ένα αυτοτελές κείμενο που αναφέρεται στο θεμελιώδες φιλοσοφικό ερώτημα που απασχολεί διαχρονικά όλους τους ανθρώπους, σε κάθε εποχή. Πού πηγαίνει η ψυχή μας όταν πεθαίνουμε και από πού έρχεται όταν γεννιόμαστε; Προκειμένου να δοθεί μία τεκμηριωμένη απάντηση που θα μπορούσε να καταλήξει σε ένα ασφαλές συμπέρασμα, ο Σωκράτης συνδέει την πορεία της ψυχής μας με την λειτουργία του πλανητικού μας συστήματος και επιχειρεί να αναλύσει μία σειρά συναφών μυστηριακών αλλά και επιστημ...