Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Στη μελέτη αυτή προτάσσεται μια αναφορά στην αντίληψη του κόσμου που διαμορφώθηκε στην κλασική αρχαιότητα, καθώς έκρινα σκόπιμο να παρουσιαστεί η γένεση του κοσμολογικού στοχασμού. Στη συνέχεια εξετάζονται αναλυτικά οι απόψεις του Αριστοτέλη και του Πτολεμαίου για τον κόσμο, με έμφαση στο σύστημά τους για τη λειτουργία του σύμπαντος. Η διαμάχη μεταξύ των δύο αυτών συστημάτων έμελλε να σημαδέψει την πορεία της σκέψης για πολλούς αιώνες. Ύστερα παρουσιάζονται οι κοσμολογικές θέσεις από την εποχή του Αυγουστίνου έως και το 12ο αι., ενώ αμέσως μετά η σκυτάλη περνά στον αρ...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια λογικά δομημένη και σε πλήρη συνοχή συλλογή μελετών πάνω σε επιμέρους θέματα των Φυσικών-Θετικών Επιστημών κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, μελετών τις οποίες χαρακτηρίζουν η λογική της επιστημονικής αναζήτησης, η ενότητα σκέψης που απορρέει μέσα από την πολλαπλότητα και τη διαφορετικότητα των απόψεων των συγγραφέων τους. Οι συγγραφείς του τόμου που συμμετείχαν σε σχετικό ερευνητικό πρόγραμμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών του Κέντρου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, επιχείρησαν να δώσουν μια γενική εικόνα,...

Η φυσική είναι κατεξοχήν φιλοσοφική επιστήμη. Στις οριακές της περιοχές θέτει και αντιμετωπίζει προβλήματα, τα οποία, σε ένα άλλο επίπεδο και με άλλη γλώσσα, αποτελούν θεμελιώδη οντολογικά ερωτήματα. Τέτοια, π.χ., είναι τα προβλήματα του χώρου, του χρόνου, της αιτιότητας, των δομών της ύλης, καθώς και τα προβλήματα της αστροφυσικής και της κοσμολογίας. Αλλά και η έρευνα ειδικών προβλημάτων σε περιοχές αιχμής παρουσιάζει γενικότερο επιστημολογικό, γνωσιοθεωρητικό και οντολογικό ενδιαφέρον. Η φυσική, εξάλλου, συνδέεται οργανικά με όλες τις φυσικές επιστήμες (χημεία, βιολογία...

Υπάρχουν μύθοι που καθημερινά ακούμε και ακολουθούμε με τη συνείδηση ήσυχη μιας και αποδίδονται στη λαϊκή σοφία, μύθοι που η κοινή λογική μπορεί να καταπατήσει με απλές γνώσεις. Το κόκκινο χρώμα ερεθίζει τον ταύρο, το σπανάκι είναι πλούσιο σε σίδηρο και τα αντιβιοτικά εξασθενούν τον ανθρώπινο οργανισμό, τα φυτά μέσα στο υπνοδωμάτιο απαγορεύονται μιας και καταναλώνουν το οξυγόνο και το κεφάλι μας κατά την ώρα του ύπνου πρέπει να είναι γυρισμένο στο βορρά. Μέσα στο χρόνο αναπτύχθηκαν πολλές κοινοτυπίες επάνω σε επιστημονικά θέματα δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους συγγραφείς...

"Ο Prigogine είναι ένας πρωτοπόρος στον τομέα του χάους και της θεωρίας της αυτοοργάνωσης· οι απόψεις του είναι τόσο επαναστατικές και θεμελιώδεις όσο εκείνες του Δαρβίνου. Το Τέλος της βεβαιότητας, συνδυάζοντας αρμονικά το εννοιολογικό, το ιστορικό και το προσωπικό στοιχείο, μας οδηγεί στις συναρπαστικότερες επιστημονικές συλλήψεις του καιρού μας." (Oliver Sacks) "Η επιστημονική κοινότητα πρέπει να ευγνωμονούμε τον Prigogine για την πολυετή, επίμονη και σχεδόν μοναχική ενασχόλησή του με τα προβλήματα της πολυπλοκότητας και των διαδικασιών μακράν της ισορροπίας, τη λύση τ...

[...] Στις προθέσεις αυτού του βιβλίου ήταν ακριβώς και να σκιαγραφήσει μεθόδους και έννοιες στην ιστορία της Φυσικής. Στα χρόνια που μεσολάβησαν απο τις προηγούμενες τρεις εκδόσεις, η Θεωρητική Φυσική δεν κατόρθωσε να κάνει το κρίσιμο βήμα που όλοι περίμεναν: να βρει μια ικανοποιητική κοινή βάση για τις δύο θεμελιακές θεωρίες της - Θεωρία (Γενικής) Σχετικότητας και Κβαντική Θεωρία. (Πράγμα, που ουσιαστικά σημαίνει την έλλειψη μιας συνεπούς θεωρίας για την πιο μυστήρια από τις -τέσσερις;!- φυσικές δυνάμεις, τη βαρύτητα.) Παρά τον τεράστιο θεωρητικό και πειραματικό μόχθο, πα...

Κατά την διάρκεια του δέκατου έβδομου αιώνα εκδηλώθηκε μια θεμελιώδης μετατόπιση στον τρόπο του σκέπτεσθαι γύρω από τον εαυτό μας και το σύμπαν. Η καθησυχαστική μεσαιωνική αντίληψη ενός γαιοκεντρικού κόσμου, σχεδιασμένου ρητά για το καλό των ανθρώπινων υπάρξεων, διαβρώθηκε σταθερά. Ταυτόχρονα αναδύθηκε ένας νέος οπτιμισμός γύρω από τη δυνατότητα να αναπτυχθεί μια σαφής και περιεκτική αποτύπωση των διαδικασιών που διέπουν το σύμπαν, σε συνδυασμό με μια απόφαση διείσδυσης στη φύση του ανθρώπινου πνεύματος και στη σχέση του με τον υλικό κόσμο. Σε ένα τέτοιο φόντο, ο John Cot...

Ποιά είναι η πηγή της ανθρώπινης γνώσης και των ιδεών; Υπάρχουν διάφορα είδη γνώσης, που αποκτώνται με διαφορετικούς τρόπους; Ποια είναι η φύση της επιστήμης; Σε αυτό το βιβλίο το R.S. Woolhoouse εξετάζει τις απόψεις και τα επιχειρήματα αρκετών εκπροσώπων της φιλοσοφίας των νεότερων χρόνων -Bacon, Gassendi, Hobbeς, Locke, Berkley και Hume- που τείνουν να υπογραμμίσουν το ρόλο και τη σημασία που έχουν η εμπειρία και η παρατήρηση στις απαντήσεις που δίνονται σ' αυτά τα ερωτήματα. Εστιάζοντας τη συμβολή τους στη "νέα φιλοσοφία" της εποχής τους, με κυρίαρχο το ενδιαφέρον για τ...

"...το θαύμα να είναι η γλώσσα των μαθηματικών τόσο κατάλληλη για τη διατύπωση των νόμων της Φυσικής, είναι ένα εξαίσιο δώρο που ούτε το καταλαβαίνουμε ούτε το αξίζουμε". Τη διάσημη αυτή ρήση του E. Wigner (Νόμπελ Φυσικής), που χαρακτηρίζει σαν "θαύμα" την εντυπωσιακή επιτυχία της μαθηματικής γλώσσας στην περιγραφή της Φύσης, τη συναντούμε σχεδόν σε κάθε άρθρο με αυτό το θέμα. Ο ίδιος ο Wigner κατέληξε να θεωρεί το "δώρο" αυτό ως μια εμπειρική αλήθεια -δίνοντάς της μάλιστα το όνομα "Εμπειρικός Νόμος της Επιστημολογίας", μια άποψη ταιριαστή με το θετικιστικό κίνημα. Κι αν...

- Μπορούν πράγματι οι άνθρωποι να διαισθανθούν πότε τους κοιτάζει κάποιος; - Πόσο επηρεάζουν οι προσδοκίες των πειραματιστών τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας; - Πώς γνωρίζουν τα κατοικίδιά μας πότε γυρίζουμε στο σπίτι; - Πώς επιστρέφουν τα περιστέρια στην εστία τους; Αυτά και άλλα ανατρεπτικά ερωτήματα, που αφορούν σε ανεξήγητα φυσικά φαινόμενα, αποτελούν τη βάση της κριτικής και επαναστατικής ματιάς του Rupert Sheldrake στον κόσμο της καθιερωμένης επιστήμης, καθώς θέτουν υπό αμφισβήτηση μερικές από τις πιο παγιωμένες μέχρι σήμερα παραδοχές. Ο γνωστός ερευνητής...

Ποια συμπεράσματα για τη φιλοσοφία της επιστήμης προκύπτουν αν δεχθούμε ότι οι σύγχρονες επιστημονικές θεωρίες, όπως η φυσική των στοιχειωδών σωματιδίων, δεν είναι παγιωμένα, κλειστά εννοιολογικά συστήματα αλλά δυναμικά πεδία επιστημονικής έρευνας που στοχεύουν σε νέες ανακαλύψεις; Ποια η σχέση παρατήρησης και θεωρίας; Εξαρτώνται τα γεγονότα από τα γλωσσικά ιδιώματα και τους φορμαλισμούς που τα εκφράζουν; Ποιος είναι ο ρόλος της αιτιότητας στην επιστημονική πρακτική; Ποια είναι η φύση των επιστημονικών θεωριών και νόμων; Η φιλοσοφική έρευνα που επιχειρεί εδώ ο Hanson, εμπνε...

Μετά την επιτυχία της θεμελιακής εργασίας του, Πόλεμος την εποχή των ευφυών μηχανών, ο Manuel De Landa παρουσιάζει μια ριζοσπαστική σύνθεση των ιστορικών εξελίξεων της τελευταίας χιλιετίας. Το βιβλίο Χίλια χρόνια μη γραμμικής ιστορίας σχεδιάζει το περίγραμμα μιας ανανεωμένης υλιστικής ιστορίας, ακολουθώντας την παράδοση των Fernand Braudel, Gilles Deleuze και Felix Guattari. Ο De Landa παρακολουθεί τις διακριτές κινήσεις και αλληλεπιδράσεις ύλης και ενέργειας μέσω των ανθρώπινων πληθυσμών της χιλιετίας. Το αποτέλεσμα είναι μια εντελώς νέα προσέγγιση της μελέτης των ανθρώπι...

... Στη βάση τόσο των νέων όσο και των παλαιότερων φυσικοεπιστημονικών θεωριών για τον άνθρωπο βρίσκεται η ιδέα της ομοιογενούς ποσότητας, με τη βοήθεια της οποίας η νεκρή φύση τέθηκε στην υπηρεσία των πολιτιστικών συμφερόντων της εξουσίας. Ο τελευταίος νεωτερισμός της ποσοτικής-φυσικοεπιστημονικής σκέψης είναι η μεταφορά της ιδέας μιας ισορροπίας των (εν)τάσεων από τη φυσική στη βιολογία και η απόπειρα αναγωγής του τόνου (από το τείνειν) του νευρικού συστήματος, ο οποίος χωρίς αμφιβολία περικλείει το ολοκληρωτικό μυστικό της ζωτικότητας του οργανισμού, σε ποσοτικό μέγεθος....

Προκαλεί πάντα ιδιαίτερο ενδιαφέρον το ενδεχόμενο ύπαρξης εξωγήινων και προφανώς και η γνώμη ενός καθηγητή πανεπιστημίου για το θέμα. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, "Στα ίχνη των UFO", παρουσιάζονται: - Ένας ορισμός των UFO καθώς και η ζωή και το έργο των συγγραφέων που στηρίζουν την ύπαρξη των εξωγήινων. - Οι ομάδες, οι λέσχες, τα περιοδικά και τα βιβλία που υποστηρίζουν την ύπαρξη των εξωγήινων. - Οι θεωρίες για τα είδη και την προέλευση των εξωγήινων. - Οι ξεχωριστές περιπτώσεις εμφάνισης UFO ή εξωγήινων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. - Τα άλλα "περίεργα" φαινόμε...

Ο Σερ δεν θέλει να εντυπωσιάσει. Γράφει απλά, στρωτά, για ένα κοινό που δεν το αποτελούν οι "ειδικοί". Εκθέτει ένα ιδιαίτερα αυστηρό επιχείρημα που συνδέει σε ένα σφιχτοπλεγμένο όλο τη "φύση" της επιστήμης και την ιστορία της, με τους όρους συγκρότησης των κοινωνιών όπου αναδείχθηκε το επιστημονικό φαινόμενο, με τις αρχές που διέπουν τις κοινωνίες αυτές και με την κατάσταση στην οποία έχουν σήμερα περιέλθει λίγο-πολύ όλες. Πρόκειται για επιχείρημα βαθειά φιλοσοφικό και ουσιαστικά πολιτικό. Ποια επιστημολογία μπορεί ν' αντιμετωπίσει το οικολογικό πρόβλημα, για το οποίο ευ...

O Αύγουστος Κοντ αναγνωρίζεται ως ο θεμελιωτής του θετικισμού. Τι είναι ο θετικισμός; Ο θετικισμός, σύμφωνα με τη μορφή που θέλησε να δώσει στον όρο αυτό ο εμπνευστής του, είναι μια απόπειρα συνδυασμού επιστήμης και πολιτικής μέσω της φιλοσοφίας. Η σκέψη του Κοντ έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στην επεξεργασία της δημοκρατικής ιδεολογίας του 19ου αιώνα εντός και εκτός των συνόρων της Γαλλίας και επηρέασε ιδιαίτερα τον κλάδο της παιδαγωγικής. Ο συγγραφέας της παρούσας μελέτης, σημαντικός φιλόσοφος Πιερ Μασερέ, επιχειρώντας να τοποθετήσει ιστορικά το φιλοσοφικό σύστημα του Κοντ και ε...

Ο "Αποχαιρετισμός στον λόγο" απευθύνει μια ρωμαλέα πρόκληση στον επιστημονικό ορθολογισμό που υπόκειται στα δυτικά ιδεώδη της "προόδου" και της "ανάπτυξης" των οποίων οι ολέθριες συνέπειες αναγνωρίζονται πλέον ευρέως. Τα δοκίμια αυτού του βιβλίου, παρά την ποικιλία τους ως προς τα θέματα και τις αφορμές για τις οποίες γράφτηκαν, έχουν συνεπή φιλοσοφικό στόχο. Ο Φεγεράμπεντ, είτε εξετάζει την ελληνική τέχνη και σκέψη, είτε υπερασπίζεται την Εκκλησία στη διαμάχη της με τον Γαλιλαίο, είτε ερευνά την εξέλιξη της κβαντικής φυσικής, είτε εκθέτει τον δογματισμό του Καρλ Πόππερ, πρ...

Το βιβλίο αυτό κατά το πρώτο του μέρος αποτελεί ολοκλήρωση ενώ κατά το δεύτερο αποτελεί επέκταση του βιβλίου μου Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός - Τι είναι αυτό; Σ' εκείνο το βιβλίο είχα προτείνει "εν σχεδίω" ένα πλαίσιο θεωρίας του Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού, δηλαδή μια περιγραφή και ερμηνεία της νοητικής αυτής δραστηριότητας. Το πρώτο μέρος του παρόντος μελετήματος, μία σχολιασμένη καταγραφή της διαδικασίας επίλυσης ενός σχετικά μικρού και "απλού" σχεδιαστικού προβλήματος, θέλει να εικονογραφήσει, να ελέγξει, και να τεκμηριώσει τις συνοπτικές και συχνά επιγραμματικές διατυπώσεις...

Ο στόχος του παρόντος κειμένου ήταν διπλός. Πρώτον, να παρουσιάσει τον λογικό σκελετό της έννοιας "τρόπος παραγωγής". Δεύτερον να εκμεταλευθεί το δυναμικό αυτής της έννοιας προκειμένου να εντάξει τις διάφορες όψεις της επιστήμης της φυσικής και να εντοπίσει τις σχέσεις μεταξύ τους στο εσωτερικό του ενιαίου πλαισίου που παρέχει η εν λόγω έννοια. Πρέπει να υπογραμμιστεί ακόμα μια φορά ότι οι πλέον θεμελειώδεις όψεις της φυσικής (τις οποίες χαρακτηρίζουμε ως τα τρία συγκροτησιακά στοιχεία της φυσικής, μέσα στο δίκτυο των μεταξύ τους σχέσεων), δηλαδή αυτές που συνιστούν τη γνωσ...

Ήδη από την πρώτη έκδοση, το 1954, οι "Έννοιες του Χώρου" αποτιμήθηκαν ως η πρώτη διεξοδική και ενδελεχής εργασία που πραγματευόταν με ιστορικό τρόπο τις έννοιες του χώρου, όπως αντιλαμβάνονταν αυτή την έννοια φιλόσοφοι όλων των ιδεολογικών ρευμάτων. Ο Jammer παρουσιάζει μια συνεκτική και ενημερωμένη ανάλυση των θεωριών για τον φυσικό χώρο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο πρόλογος του Άλμπερτ Αϊνστάιν σε αυτό το βιβλίο αποτελεί το τελευταίο κείμενο που έγραψε γι΄ αυτό το θέμα με σκοπό να δημοσιευθεί, και παρουσιάζει σε μη τεχνική γλώσσα τις ιδέες του για τον χώρο. Το βιβλ...