Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Νομπελίστας φυσικός Έρβιν Σρέντιγκερ, υπήρξε ένας από τους πιο διακεκριμένους επιστήμονες του 20ού αιώνα. Οι διαλέξεις του στην ιστορία και την φιλοσοφία των επιστημών αποτελούν κλασσικά κείμενα που αντικατοπτρίζουν το έντονο προσωπικό ενδιαφέρον που ο ίδιος ανέπτυξε για την ιστορία και την φιλοσοφία των επιστημών. Τα κείμενα "Η φύση και οι έλληνες" και "Επιστήμη και ανθρωπισμός", στηριγμένα σε δυο από τις σημαντικότερες διαλέξεις του μεγάλου φυσικού περιέχονται σε αυτό το βιβλίο. Το πρώτο κείμενο δίνει με μια εκτενή παρουσίαση των επιτευγμάτων της φυσικής στην διάρ...

Το έργο του βραβευμένου με Νόμπελ Erwin Schrodinger "Τι είναι η ζωή;" είναι ένα από τα μεγάλα κλασικά κείμενα του 20ού αιώνα. Γράφτηκε για τον "κοινό άνθρωπο", τον απλό φιλομαθή αναγνώστη, αλλά αποδείχτηκε ένα ισχυρό ερέθισμα για τη γέννηση της μοριακής βιολογίας και την επακόλουθη ανακάλυψη του DNA. Το "Τι είναι η ζωή;" εκδίδεται εδώ μαζί με το "Νους και ύλη", το δοκίμιο του Schrodinger που διερευνά μια σχέση που ξεγλιστρούσε και έφερνε σε αμηχανία τους φιλοσόφους από τα αρχαία, ήδη, χρόνια, ενώ ο Έλληνας αναγνώστης θα έχει επιπλέον την ευκαιρία να διαβάσει, στον ανά χείρα...

Το ερευνητικό αυτό δοκίμιο παρακολουθεί τις θεωρίες βάσει των οποίων σύγχρονοι επιστήμονες από διάφορους τομείς, νευροεπιστήμες, βιολογία, φυσική και όχι μόνο, ανέλαβαν να δώσουν απαντήσεις στο ακανθώδες, παγιωμένο κυρίως από την εποχή του Καρτέσιου, φιλοσοφικό πρόβλημα σχέσης πνεύματος και ύλης και ειδικότερα ψυχής και σώματος, με σκοπό να αποκαταστήσουν το κατατεμαχισμένο Είναι στην ολότητά του και να θεραπεύσουν τη διανόηση από τη σχιζοειδή τάση που επί αιώνες την ταλάνισε. Οι θεωρίες αυτές επιχειρούν τη θεμελίωσή τους σε επιστημονικά δεδομένα, αποτέλεσμα κυρίως των μ...

The scientist, to the extent he or she produces scientific work, constitutes a shaping factor of civilization, by exerting an influence, positive or negative, on the evolution of social structure. Because of this role, the scientist cannot hint or appeal to the neutrality of science, in order to stay out of the formation of the theological or social developments of the time. Historians of science know very well that: the end of a major scientific revolution signals the beginning of major social and theological re-orientations. The major scientific revolution that took pla...

Ήταν άραγε καλό ή κακό ότι ο "μεταμοντερνισμός" του Κουν θριάμβευσε πάνω στο "θετικισμό" του Πόππερ; Μια προκλητική ματιά σε μια αναμέτρηση-ορόσημο για την ιστορία της επιστήμης. Το 1965 ο Τόμας Κουν και ο Καρλ Πόππερ συναντήθηκαν στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου σε μια από τις πιο βαρυσήμαντες (όπως έμελλε να φανεί) φιλοσοφικές διαμάχες του 20ού αιώνα. Το διακύβευμα ήταν ούτε λίγο ούτε πολύ η ψυχή της επιστήμης και κανένας κλάδος δεν έμεινε άθικτος από τις συνέπειες της αναμέτρησης. Σήμερα, το κορυφαίο βιβλίο του Κουν, "Η δομή των επιστημονικών επαναστάσεων", παρα...

Παρότι η βιβλιογραφία της ιστορίας των επιστημών είναι εξαιρετικά πλούσια όσον αφορά την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής επιστημονικής γνώσης, δεν υπήρχε μέχρι σήμερα ένα γενικό έργο που να καταπιάνεται με την επιστημονική Ευρώπη ως πνευματική ενότητα στο πέρασμα των αιώνων. Το κενό αυτό φιλοδοξεί να το καλύψει το συλλογικό έργο "Η Ευρώπη των επιστημών". Οι συγγραφείς του ασχολούνται με την ιστορία και την εξέλιξη της επιστημονικής γνώσης στον χώρο καταγωγής της, καθώς και με την επίδραση αυτής της γνώσης στην ομογενοποίηση των κοινωνιών που καταλαμβάνουν αυτόν τον χώρο. Προσπαθούν...

Η προσκόλληση στη μηχανιστική άποψη του κόσμου, όπως διατυπώθηκε από τον Νεύτωνα και τον Καρτέσιο, μάς έφερε στο χείλος του ολέθρου. Ο Φρίντγιοφ Κάπρα, αφού απορρίψει όλες αυτές τις ιδέες ως απαρχαιωμένες και άχρηστες, αναζητά μια νέα άποψη, πιο ουσιαστική, πιο πραγματική, καλύτερα προσαρμοσμένη στις ανακαλύψεις της μοντέρνας φυσικής, όπως τις περιέγραψε στο προηγούμενο βιβλίο του: ΤΟ ΤΑΟ ΚΑΙ Η ΦΥΣΙΚΗ. Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΜΠΗ αναπτύσσει πλέον μια ολιστική άποψη του σύγχρονου κόσμου που αγκαλιάζει κάθε πτυχή της ζωής: ιατρική, ψυχολογία, οικονομία, πολιτική, οικολογία, φυσική....

Ελάχιστοι μπορούν να φανταστούν έναν κόσμο χωρίς τηλέφωνα και τηλεοράσεις. Οι υπολογιστές και το διαδίκτυο έχουν γίνει απαραίτητα στοιχεία της καθημερινής μας ζωής. Χωρίς την επιστημονική θεωρία, όμως, οι κατακτήσεις αυτές θα ήταν αδύνατες. Σε αυτή την εξαιρετικά διαυγή και συναρπαστική εισαγωγή στη φιλοσοφία της επιστήμης, ο James Ladyman διερευνά τα φιλοσοφικά ερωτήματα που ανακύπτουν όταν επιχειρούμε να μελετήσουμε τη φύση της επιστημονικής μεθόδου και της γνώσης που η μέθοδος αυτή παράγει. Ο Ladyman εξετάζει αν τα θεμελιώδη φιλοσοφικά ερωτήματα γύρω από τη γνώση και...

Η παρούσα εργασία της Μαρίας Παναγιωτάτου, βραβευμένη ήδη ως η καλύτερη ελληνική φιλοσοφική διατριβή των ετών 2011 και 2012, αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική συμβολή στη σύγχρονη φιλοσοφία της επιστήμης, και ειδικότερα στη φιλοσοφία της φυσικής. Η συγγραφέας διερευνά εδώ τις συνέπειες που έχει η κβαντική φυσική στις φιλοσοφικές μας αντιλήψεις και ειδικότερα στις αντιλήψεις μας για τη φυσική πραγματικότητα. Μετά από μια πρώτη, εκτενή παρουσίαση των βασικών χαρακτηριστικών της κβαντικής μηχανικής, διατυπώνεται η θέση ότι η νέα αυτή κοσμοεικόνα, σε αντίθεση με ό,τι συνήθως πισ...

Η διαμάχη Ντώκινς και Γκουλντ είναι μάλλον η πιο γνωστή αντιπαράθεση στη σύγχρονη επιστήμη. Εδώ και πάνω από τριάντα χρόνια ο Richard Dawkins και ο Stephen Jay Gould, μαζί με τους υποστηρικτές τους, ενεπλάκησαν σε μια σφοδρή αντιπαράθεση γύρω από την εξέλιξη, η οποία συνεχίζει να μαίνεται με ανυποχώρητη ένταση ακόμη και μετά το θάνατο του Γκουλντ το 2002. Πηγαίνοντας πέρα από τις καρικατούρες και τους καπνούς της μάχης, ο Κιμ Στέρελνυ εκθέτει τις πραγματικές διαφορές ανάμεσα στις αντιλήψεις των δύο αυτών κορυφαίων επιστημόνων. Δείχνει επίσης ότι η σύγκρουση εκτείνεται π...

Για ποιους λόγους αναζητούμε τη γνώση; Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί τη γνώση μας για κάτι από την αληθή πεποίθησή μας γι' αυτό; Πώς δικαιολογούμε γιατί πιστεύουμε σε κάτι και όχι σε κάτι άλλο; Η παρούσα εργασία στοχεύει στη διερεύνηση ζητημάτων που αφορούν την επιστημική δικαιολόγηση των πεποιθήσεων στο πλαίσιο της αναλυτικής επιστημολογίας. Η παραδοσιακή γνωσιοθεωρία επιχειρεί την εννοιολογική ανάλυση της φύσης της γνώσης ως αληθούς και δικαιολογημένης πεποίθησης. Πώς επιχειρεί η σύγχρονη γνωσιοθεωρία να αποφύγει το μύθο του θεμελίου, την αποκλειστικότητα του κριτηρίου...

Η σκέψη του Αριστοτέλη μάς ενδιαφέρει σήμερα, επειδή είναι γόνιμη, πλούσια σε νοήματα, ανοιχτή σε συνεχή διάλογο με τον σύγχρονο φιλοσοφικό προβληματισμό και την επιστημονική σκέψη. Το βιβλίο αυτό παρακολουθεί ιδέες και έννοιες της αριστοτελικής φιλοσοφίας που γονιμοποιούν τα επιχειρήματα του Ernan McMullin- ενός σύγχρονου φιλοσόφου της επιστήμης, μαθητή του Erwin Schrodinger-στην προσπάθειά του να θεμελιώσει μια ρεαλιστική εικόνα για την επιστήμη και τον κόσμο. Το κεντρικό νήμα που διαπερνά τη μελέτη αυτή είναι η απαγωγή, ένας υποθετικός-δυναμικός τρόπος του σκέπτεσθαι...

Τα πρωτότυπα κείμενα που απαρτίζουν τα κεφάλαια του ανά χείρας συλλογικού τόμου αποτελούν εξέλιξη των σημειώσεων που ανέλαβαν να εκπονήσουν φοιτητές και φοιτήτριες τα τελευταία είκοσι χρόνια για τις ανάγκες του μαθήματος "Φιλοσοφία και επιστήμες στον εικοστό αιώνα" που διδάσκει ο Αριστείδης Μπαλτάς στο Διαπανεπιστημιακό (μεταξύ ΕΜΠ και ΕΚΠΑ) Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα "Φιλοσοφία και Ιστορία των Επιστημών και της Τεχνολογίας". Ο τόμος (όπως και το μάθημα) έχει χαρακτήρα εισαγωγικό: δεν προϋποθέτει εξειδικευμένες γνώσεις και έτσι απευθύνεται σε κάθε αναγνώστη ή αναγνώστρια με τα...

Το βιβλίο "Έτσι βλέπω τον κόσμο: Η επιστήμη του Homo Universalis" είναι ένα βλέμμα καθαρό και διεισδυτικό στα αποτελέσματα της σύγχρονης επιστήμης ενώ γεφυρώνει τις αποστάσεις της με τη θρησκεία και τη φιλοσοφία. Στο βιβλίο αυτό οι συγγραφείς μας δίδουν μια σαφή απάντηση στο πως τα επιτεύγματα της Επιστήμης, η Θεωρία της Σχετικότητας και η Κβαντική Φυσική ανατρέπουν το μέχρι σήμερα συμπαντικό κοσμοείδωλο. Οι έννοιες: ύλη, χρόνος και χώρος αποκτούν μια νέα εννοιολογική χροιά και σημασία με αποτέλεσμα να γεννιέται αναπόφευκτα ένας νέος Πολιτισμός, όπου η ύλη δεν αποτελεί πρωτ...

Στη βάση τόσο των νέων όσο και των παλαιότερων φυσικοεπιστημονικών θεωριών για τον άνθρωπο βρίσκεται η ιδέα της ομοιογενούς ποσότητας, με τη βοήθεια της οποίας η νεκρή φύση τέθηκε στην υπηρεσία των πολιτιστικών συμφερόντων της εξουσίας. Ο τελευταίος νεωτερισμός της ποσοτικής-φυσικοεπιστημονικής σκέψης είναι η μεταφορά της ιδέας μιας ισορροπίας των (εν)τάσεων από τη φυσική στη βιολογία και η απόπειρα αναγωγής του τόνου (από το τείνειν) του νευρικού συστήματος, ο οποίος χωρίς αμφιβολία περικλείει το ολοκληρωτικό μυστικό της ζωτικότητας του οργανισμού, σε ποσοτικό μέγεθος. Παν...

"Στόχος του βιβλίου είναι να εστιάσει στις μοναδικότητες εκείνες που επηρέασαν την επιστημονική σκέψη από τότε που οι φιλόσοφοι στην αρχαία Ελλάδα άρχισαν να ασχολούνται με τη φύση. Ως εκ τούτου, το βιβλίο αυτό απευθύνεται κυρίως στο θετικό επιστήμονα και λιγότερο στο μελετητή της φιλοσοφίας και τον ιστορικό, μολονότι η φύση της αναζήτησης είναι τέτοια ώστε με δυσκολία αποφεύγεται η παρείσδυση στις περιοχές της φιλοσοφίας και της ιστορίας".

"Αντιμετωπίζουμε το μεγάλο μυστήριο του Χρόνου, αλλά αν δεν το λύσουμε δεν θα καταλάβουμε καν τί είναι ή Λογική και -πολύ περισσότερο- η Φυσική". C.F. von Weizsacker Αυτή η θέση ενός από την ανεπανάληπτη γενιά των μεγάλων φυσικών που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη Φυσική φαίνεται ακόμη πιο επίκαιρη σήμερα όπου οι απόψεις για τον Χρόνο (τον Χώρο και τον "Χωροχρόνο") έχουν κλιμακωθεί σε μια αλλοπρόσαλλη ποικιλία: από μυστήρια "χωροχρονικά άτομα", σε "διαφορική πολλαπλότητα", έως το "δεν υπάρχει Χρόνος". Όμως άραγε μπορεί κανείς να αντιληφθεί φυσικά -έκτος από τη διαχείριση το...

Η θεωρία της εξέλιξης δεν είναι απλώς ένα αδρανές στοιχείο μιας θεωρητικής επιστήμης. Είναι επίσης, και αναπόφευκτα, μια δυνατή λαϊκή διήγηση για την καταγωγή του ανθρώπου. Κάθε τέτοια αφήγηση έχει συμβολική δύναμη. Είμαστε ίσως ο πρώτος πολιτισμός που δεν καθιστά τον συμβολισμό κύρια λειτουργία της. Οι περισσότερες ιστορίες για την καταγωγή του ανθρώπου πρέπει να έχουν επινοηθεί καθαρά με στόχο να παίξουν συμβολικό και ποιητικό ρόλο. Οι υποθέσεις για το πώς δημιουργηθήκαμε και από πού προερχόμαστε αιχμαλωτίζουν αναπόφευκτα τη φαντασία μας, διαμορφώνουν τις απόψεις μας για...

Στον τόμο αυτό περιέχονται επιλεγμένες εργασίες που παρουσιάστηκαν στο Πανελλήνιο Συνέδριο "Ιστορία, Φιλοσοφία και Διδακτική των Επιστημών", το οποίο έγινε στην Αθήνα από τις 5 έως και τις 10 Μαΐου 2010, υπό την επιστημονική εποπτεία της Ελληνικής Εταιρεία Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Διδακτικής των Επιστημών - ΕΕΙΦΔΕ. Οι βασικοί θεματικοί άξονες του Συνεδρίου στόχευαν στο να δοθεί βήμα στην πρωτογενή έρευνα που διεξάγεται στην Ελλάδα στους τομείς επιστημονικής δραστηριοποίησης της Ελληνικής Εταιρείας Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Διδακτικής των Επιτημών. Συγκεκριμένα, οι εργασίες π...

Ο Αριστοτέλης αποκαθιστά τις επιστημονικές αξιώσεις της προσωκρατικής φιλοσοφίας και ιδρύει τους περισσότερους από τους μαθησιακούς κλάδους που ισχύουν ακόμη για μας. Η μελέτη των Κρυμπελλιέ και Πελλεγκρέν μελέτα όλο το έργο του Αριστοτέλη από την σκοπιά αυτή, την σκοπιά των επιστημών, της επιστημολογίας και της μεθοδολογίας. Σε αντίθεση με τον Πλάτωνα, ο Αριστοτέλης αποδέχεται την ακατάσχετη πολλαπλότητα της πραγματικότητας και φιλοδοξεί να ιδρύσει τόσες επιστήμες όσες και τα επιμέρους αντικείμενα που αναγνωρίζει σ' αυτήν. Παραμένει ωστόσο πλατωνικός: Μπορεί η γνώση να...