Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Αν ρωτήσουμε πώς πήρε το όνομά του αυτό το χωριό, ή γιατί το λένε έτσι αυτό το λουλούδι ή αυτόν τον αστερισμό, σίγουρα κάποιος θα θυμηθεί να μας διηγηθεί ένα θρύλο για να το εξηγήσει. Και θα 'χουμε ένα πολύτιμο αχνάρι από την ιστορία του τόπου. Μπορεί ακόμη να κάνουμε και τη δική μας συλλογή με θρύλους τους τόπου μας. Οι θρύλοι σήμερα εξαφανίζονται. Σήμερα, πόσοι είναι αυτοί που πιστεύουν στα σοβαρά ότι είναι αληθινές ιστορίες; Μπορεί μόνο τα παιδιά. Για χάρη τους εικονογραφήσαμε μερικούς τέτοιους θρύλους, μικρά διαμάντια, από τις Παραδόσεις του πατέρα της ελληνικής λαογρ...

Η λαογραφία ενέταξε, ήδη από τις απαρχές της, το παιδί και την παιδική ηλικία στα ενδιαφέροντά της και ασχολήθηκε αφενός με τα στοιχεία του λαϊκού πολιτισμού που έχουν στο επίκεντρό τους το παιδί (βιολογική και κοινωνική γέννηση, τελετουργίες διαδοχικών ενσωματώσεων, μορφές διαπαιδαγώγησης, αφηγήσεις κτλ.) και αφετέρου με τον πολιτισμό που δημιουργούν και βιώνουν τα ίδια τα παιδιά (παιχνίδια, επικοινωνία, γλώσσα, μη λεκτικός λαϊκός πολιτισμός κτλ.). Η παρούσα συλλογή και μελέτη έδωσε ακριβώς έμφαση στις παραμέτρους δημιουργίας και μετασχηματισμού ενός πολιτισμού από και...

Η κουζίνα της Αμοργού, όπως την περιγράφουν οι μαγείρισσες του νησιού. Οι αφηγήσεις που περιλαμβάνονται στο βιβλιαράκι αυτό είναι αποσπάσματα απομαγνητοφωνημένων συνεντεύξεων με κατοίκους της Αμοργού που ηχογραφήθηκαν τον Ιούνιο του 2008. Οι φωτογραφίες της Δέσποινας Σπύρου τραβήχτηκαν στη Δονούσα το ίδιο διάστημα. Οι συνταγές - Πατατάτο - Κατσίκι γεμιστό - Φάβα - Γιαπράκια - Πουλάκια γεμιστά - Κακαβιά - Σαβόρι - Χορτόπιτες - Ψημένη ρακή Οι μικρές ιστορίες - Αγνά πράγματα - Άνθρωποι θερίοι - Χρυσά μαλλιά - Η φασαρία του φάβα - Δε ξέρεις τι τρως - Αρα...

Στον παρόντα τόμο δημοσιεύονται εικοσιτρείς μελέτες βελτιωμένες και αναθεωρημένες από τους συγγραφείς τους και επιμελημένες από τους επιμελητές της παρούσας έκδοσης. Η αρχική τους μορφή, μαζί με άλλες μελέτες, παρουσιάστηκαν στην Γ' Συνάντηση των Ελλήνων Πανεπιστημιακών Λαογράφων, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Κομοτηνή (2013) υπό την Αιγίδα του Προέδρου και της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης. [...] Συμμετέχουν οι: Μιχαήλ Γ. Μερακλής, Βάλτερ Πούχνερ, Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης, Μαρία...

Μερικές παραδοσιακές συνταγές όπως τις περιγράφουν οι μαγείρισσες του νησιού.

Μια μελέτη για τη διαχρονική λειτουργία των ενδυμάτων ως υλικών μέσων έκφρασης των ποικίλων σχέσεων των ανθρώπων και των κοινωνικοϊστορικών δεδομένων. Το βιβλίο ασχολείται με την περίπτωση της ζακυνθινής ενδυμασίας, την οποία αποκαθιστά μορφολογικά και ερμηνεύει στην εποχή μετά την Ένωση με την Ελλάδα (1864) έως τα πρώτα χρόνια του εικοστού αιώνα (1910).

[...] Το ένδυμα συνιστά το alter ego του ανθρώπου, περιέχει σχεδόν τα πάντα, όσα κάθε φορά είναι ο ίδιος. Εύλογα λοιπόν "η εξέλιξη των ενδυμάτων συνδέθηκε πάντοτε στενά με την ιστορία και την κοινωνική ζωή ιδιαίτερα". Αυτή τη δυνατότητα του κοστουμιού να εξωτερικεύει, να μεταδίδει, να αισθητοποιεί, κατά κάποιον τρόπο, το εσωτερικό περιεχόμενο μιας προσωπικότητας, [...] θέλησε να μελετήσει η κυρία Βρέλλη, μ' ένα συγκεκριμένο παράδειγμα. Όπως λέει η ίδια στην εισαγωγή της, η εργασία της "έχει ως σκοπό μια επισκόπηση του ερωτικού, κοινωνικού και αισθητικού υπόβαθρου των ενδ...

Πολλές από τις παραδόσεις για τις οποίες πιστεύουμε ότι έχουν προέλευση αρχαία, στην πραγματικότητα επινοήθηκαν πρόσφατα. Το βιβλίο διερευνά παραδείγματα αυτής της διαδικασίας επινόησης, μεταξύ των οποίων την ουαλική και τη σκοτσέζικη "εθνική κουλτούρα", την εξέλιξη των βρετανικών βασιλικών τελετουργιών κατά τον 19ο και 20ό αιώνα, την προέλευση των αυτοκρατορικών τελετουργιών σε Βρετανία, Ινδία και Αφρική, και τις απόπειρες των ριζοσπαστικών κινημάτων να αναπτύξουν δικές τους αντίρροπες παραδόσεις. Το μεγάλου εύρους αυτό βιβλίο καταπιάνεται με την πολύπλοκη αλληλεπίδραση πα...

Οι κρίσεις της αρρώστιας και του πόνου, τα θαύματα της θεραπείας και της γέννας, τα μυστήρια του υπερφυσικού κινδύνου και ο θάνατος - τούτα συνιστούν για τους Έλληνες την "Κακιά την Ώρα". Η "Κακιά η Ώρα" δεν είναι η περιγραφή μιας στιγμής, είναι η ίδια μια δαιμόνισσα, μια θεά, μια γεννήτρα πόνου. Και είναι με τέτοιες δυνάμεις και επικράτειες, με τη φύση, την ιστορία τους, και τη σημασία τους που καταπιάνεται αυτό το βιβλίο. Το Πρώτο Μέρος του έργου η "Κακιά η Ώρα" αποτελείται από τις αυτούσιες αφηγήσεις των Ελλήνων βοσκών και αγροτών που κατέγραψαν οι συγγραφείς στη διά...

Οι ρίζες της κρητικής μουσικοχορευτικής παράδοσης χάνονται στα βάθη των αιώνων. Μέσα από πολέμους, κατακτητές και φυσικές καταστροφές, η μουσικοχορευτική παράδοση του νησιού μας έγινε ένα παγκόσμιο μουσικοχορευτικό σταυροδρόμι των λαών, όπου συναντώνται οι πολιτισμοί της Δύσης με την Ανατολή. Αυτή την εξέλιξη της Κρητικής μουσικοχορευτικής παράδοσης στο χώρο και το χρόνο θα προσπαθήσουμε να ερευνήσουμε και να καταγράψουμε έτσι ώστε ο αναγνώστης να έχει στα χέρια του ένα πόνημα με όλα τα επιμέρους στοιχεία της παράδοσης του νησιού μας, όπως αυτά δημιουργήθηκαν και εξελίχθηκα...

Στην ιστορική έρευνα για ένα λαό ή μιας κοινωνίας είτε ευρύτερης είτε τοπικά περιορισμένης δεν αρκούν μόνο τα πρόσωπα, τα γεγονότα και οι καταστάσεις, που συνθέτουν την ιστορική εξέλιξή της. Η ανθρώπινη δράση δεν περιορίζεται στις πολεμικές ή άλλες περιπέτειες και στον αγώνα της επιβίωσης μέσα στην αντιξοότητα, που διαμορφώνουν οι εδαφικές δυσκολίες και οι συνθήκες, που επιβάλλουν οι εξωτερικοί παράγοντες. Οι άνθρωποι δεν έχουν μόνο σωματική υπόσταση με υλικές ανάγκες, αλλά και πνευματική και ψυχική, που πρέπει να ικανοποιηθούν με τις ανάλογες εκδηλώσεις. Παράλληλα με την π...

Σε αυτό το βιβλίο παρουσιάζεται μια εμπεριστατωμένη ερευνητική εργασία για τα κοινόχρηστα κρηναία κτίσματα της Αρκαδίας, που καταγράφονται, ταξινομούνται και τεκμηριώνονται με επιστημονική ακρίβεια. Συνυπάρχει όμως μια κοινωνιολογική προσέγγιση, αλλά και ποιητική ευαισθησία. Σε συσχέτιση με τα πρώτα ιστορικά αρχέτυπα και με όμοια κτίσματα στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο, αναδεικνύεται η συμμετοχή τους στη μορφολογική και οικοδομική εξέλιξη. Το βιβλίο αυτό μας βοηθάει να γνωρίσουμε και να αγαπήσουμε αυτό το είδος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και μπορεί να ευαισθητοποιή...

Η έννοια της παράδοσης από πού προκύπτει; Δηµιουργήθηκε από εκείνους που ερευνούν τις παραδόσεις ή από εκείνους των οποίων τις παραδόσεις ερευνούν οι επιστήµονες; Και στις δύο περιπτώσεις εφαρµόζονται συγκεκριµένα κριτήρια για την παραδοσιακότητα, είτε αυτά δηλώνονται ρητά είτε όχι. Κι ενώ τα άτοµα ή οι οµάδες που ακολουθούν παραδοσιακές πρακτικές δεν είναι υποχρεωµένα να απαριθµήσουν τα κριτήρια που τους οδηγούν στο να χαρακτηρίζουν µια πράξη τους παραδοσιακή, δεν µπορεί να συµβαίνει το ίδιο µε εκείνους που µελετούν τις παραδόσεις επιστηµονικά. Στην ακαδηµαϊκή ανάλυση, οι...

Η μελέτη αυτή περιλαμβάνει κείμενα της θεωρίας της λαογραφίας που αντανακλούν το κλίμα των διεργασιών, οι οποίες σημειώθηκαν στη διάρκεια του επιστημονικού διαλόγου. Ο διάλογος αυτός, που ξεκίνησε από τη Γαλλία και απέκτησε ισχύ και διαστάσεις στον ελλαδικό χώρο, μετά το 1974, διεξήχθη όταν η έννοια της ιστορικότητας αποτέλεσε κέντρο του ενδιαφέροντος των ιστορικών της παγκόσμιας ιστοριογραφίας και του ευρύτερου επιστημονικού χώρου των κοινωνικών επιστημών. Πρωταρχικό κίνητρο για την εκπόνηση της μελέτης είναι η παραδοχή ότι η λαογραφία είναι ιστορική επιστήμη και ότι η ισ...

Πώς διαλέγεται σήμερα, στην εποχή του οικονομικού ιμπεριαλισμού και της παγκοσμιοποιημένης αισθητικής του, το ατομικό με το συλλογικό, και σε ποιο βαθμό επιτρέπεται στα λαϊκά στρώματα να αυτοκαθορίζονται και να διαμορφώνουν τους όρους της ζωής τους και την κοσμοθεωρία τους; Τι απέγινε η οικείωση των κοινωνιών αλληλοαναγνώρισης και τι απέμεινε από τις εσωγενείς τελετουργίες που στοίχειωναν τα χαρμόσυνα και τα λυπητερά περάσματα του φυσικού και του κοινωνικού χρόνου; Πώς χειραγωγείται σήμερα, στην εποχή της αναγνωσιμότητας, η ζωή των λαϊκών στρωμάτων και πώς διαχειρίζονται αυ...