Μουσική - Λόγοι, δοκίμια, διαλέξεις

Φολκλόρ και παράδοση

Νήσος (2010)

Ένα από τα θεωρητικά και ιδεολογικά μορφώματα του δυτικού νεωτερικού ορθολογισμού είναι η σχέση μεταξύ φολκλόρ και παράδοσης. Η διάκριση ανάμεσα στη βιωματική και την ιδεολογική εμπειρία, καθώς επίσης στην πολιτισμική και την πολιτική αναπαράσταση δεν είναι εύκολη υπόθεση, ούτε για τους ερευνητές του παρελθόντος ούτε για τα μέλη των παραδοσιακών κοινωνιών στα οποία αναφέρονται οι ερευνητές. Η συζήτηση για το φολκλόρ είναι πρωτίστως μια συζήτηση για τη θεωρητική κατασκευή και τις πολλαπλές χρήσεις της έννοιας παράδοση. Ταυτόχρονα, ωστόσο, είναι δυνάμει και μια ευρύτερη συ...

Τρία δοκίμια για τον Μανώλη Καλομοίρη

Παπαγρηγορίου Κ. - Νάκας Χ. (2003)

Τα τρία ερευνητικά δοκίμια καταπιάνονται κυρίως με τους τρόπους εκείνους με τους οποίους η μουσική του Μανώλη Καλομοίρη συμβάλλει σε πολιτιστικές αφηγήσεις, με ερωτήματα που αφορούν τη μεγάλη παράδοση της Εθνικής Μουσικής Σχολής ως κυρίαρχης αφήγησης, και με τη μουσική του συνθέτη ως κοινωνικής δύναμης και ως φορέα και απεικόνισης της κοινωνίας που την ακροάται, σκέφτεται και μιλάει γι' αυτήν. Οι μελέτες αυτές εντάσσονται στην ιστορία των ιδεών στο χώρο της νεοελληνικής μουσικής, αφορούν δηλαδή την ερμηνεία του μουσικού παρελθόντος ως μέρους της νεοελληνικής - και όχι μ...

Τρεις εποχές - Τέσσερις επέτειοι: Pergolesi, Chopin, Schumann, Barber

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (2011)

Περιεχόμενα: Εύη Νίκα-Σαμψών, "Τζοβάννι Μπαττίστα Περγκολέζι (1710-1736): η κρίση του είδους της ιταλικής κωμικής όπερας και οι μουσικοαισθητικές προεκτάσεις της" - Μαριάννα Σιδερή, "Τα κωμικά intermezzi του Giovanni Battista Pergolesi: "La serva padrona" (1733) και "Livietta e Tracollo" (1734)" - Θεόδωρος Κίτσος, "Η σαγήνη του ονόματος Pergolesi: αμφιβολίες αυθεντικότητας των κοντσέρτων για φλάουτο" - Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά, "Chopin, Delacroix και "Άμλετ"" - Αθανάσιος Τρικούπης, "Πιανιστικά Άπαντα του Fryderyk Chopin. Σχόλια εκ των παραλειπομένων" - Πέτρος Βούβα...

Το ροκ πέθανε...ζήτω το ροκ

Απρόβλεπτες Εκδόσεις (2018)

Το δεύτερο βιβλίο με τις αντιστίξεις

Λέσχη (2006)

Το "Δεύτερο βιβλίο με τις αντιστίξεις" ανθολογεί και συγκεντρώνει κείμενα από τη στήλη "Αντιστίξεις", τα οποία δημοσιεύτηκαν στην "Καθημερινή" της Κυριακής από το Νοέμβριο του 2002 έως τον Ιανουάριο του 2005, οπότε και η στήλη σίγησε οριστικά. Αποτελούν τη φυσική συνέχεια του τόμου "Το βιβλίο με τις αντιστίξεις" (Λέσχη, 2002), με την απαραίτητη διευκρίνηση πως στη νέα αυτή σειρά τα κείμενα είναι ακόμα πιο σύντομα. Το κείμενο "Ο καθρέφτης της Βενετίας", το οποίο παρατίθεται ως επίμετρο, δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό "Το Δέντρο", το 2001.

Το βιβλίο με τις αντιστίξεις

Λέσχη (2002)

Με δεδομένη την παραδοχή ότι η αντίστιξη περιέχει την πολυφωνία, η χρήση του όρου "Αντιστίξεις" στον τίτλο του βιβλίου νομιμοποιεί την πολυφωνικότητα των κειμένων που ακολουθούν. Αν, κατά βέβηλη παραφθορά ενός πασίγνωστου αφορισμού, μουσική είναι όσα ακούγονται, τα δοκίμια αυτά (χρησιμοποιώ τον όρο με προεξάρχουσα την έννοια της απόπειρας) επιχειρούν να καταγράψουν τις ακροαστικές εμπειρίες από τη μουσική και να λειτουργήσουν σαν αποκωδικοποιητές μουσικών εντυπώσεων, όπως αυτές άναρχα συγκροτούν μέσα μας το δικό τους ηθικό corpus. Ομολογημένη πρόθεση του συγγραφέα ήταν να...

Το αίνιγμα μιας γενιάς

Αργοναύτες (2013)

Στο δοκίμιο αυτό ο συνθέτης-συγγραφέας καταθέτει με στοχασμό και τόλμη, τις θεωρητικές του απόψεις πάνω σε ζητήματα τέχνης, αισθητικής, ελληνικότητας, πολιτισμού , τα οποία συνυπάρχουν, περιπλέκονται και διασταυρώνονται με εκείνα τα μεγάλα και καυτά θέματα που τυραννούν τα τελευταία χρόνια την πατρίδα μας. Εδώ είναι εμφανής η οδύνη αλλά και η οργή του για τα δεινά που βιώνει ο ελληνικός λαός. Επίσης γίνεται αντιληπτή η αγωνία του για το προχώρημα και το μέλλον αυτού του τόπου. Το "Αίνιγμα μιας γενιάς - Μεταπλάσεις", αποτελείται από τέσσερα αυτοτελή κεφάλαια. 1. Το αί...

Τζαζ ιστορίες και ανησυχίες

Απόπειρα (2003)

Για πρώτη φορά συγκεντρώνονται σ' ένα βιβλίο κείμενα από τις ραδιοφωνικές εκπομπές του Σάκη Παπαδημητρίου, καθώς και θέματα που τον απασχολούν εδώ και πολλές δεκαετίες. Προσωπικές ιστορίες και περιπέτειες, ταξίδια και φεστιβάλ, πρόσωπα, βιβλία, δίσκοι. Τα ρεμπέτικα και τα μπλουζ, ο αυτοσχεδιασμός, η κλασική μουσική, η "Μουσική του κόσμου". Το άνοιγμα της τζαζ σε άλλες καλλιτεχνικές μορφές: κινηματογράφος, λογοτεχνία, θέατρο, χορός, φωτογραφία. Οι αισθητικές αξίες και τα κριτήρια αξιολόγησης, οι κοινωνικοί αγώνες, οι ουτοπικές πλευρές και οι παρερμηνείες. Το "πνεύμα" της τζα...

Τεχνών κρίσεις

Dian (2002)

Η καλλιτεχνική έκφραση και η κριτική σκέψη είναι δυο από τις πολυτιμότερες εκφάνσεις της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Σε όλους τους πολιτισμούς, ανεξάρτητα από το εκάστοτε θεσμικό πλαίσιο, οι άνθρωποι παράγουν τέχνη και διατυπώνουν κρίσεις για φαινόμενα και γεγονότα που τους αφορούν. Από τη φύση τους, οι δυο λειτουργίες συνδέονται άρρηκτα επειδή έχουν ως κοινή αφετηρία τον ανθρώπινο νου και ως κοινό αντικείμενο την εικόνα του κόσμου. Η σχέση τους γίνεται πιο στενή και επίσημη στην περίπτωση της τεχνοκριτικής, όταν δηλαδή το κρινόμενο μέρος είναι η τέχνη. Το ίδιο συμβαίνει κ...

Τα χρόνια του Mahler, το μοναχικό βήμα του ρομαντικού

Οδυσσέας (1997)

Ο αιφνίδιος θάνατος ενός φίλου, του Μάνου, επιστρατεύει τον συγγραφέα στην παρουσίαση μερικών ετερόκλητων σημειωμάτων του που του άφησε ο μακαρίτης (προφανώς χωρίς να έχει ρίξει την τελευταία ματιά - αφού ήταν αμφίβολη και η πρόθεσή του να τα δει δημοσιευμένα). Πρόκειται για κείμενα μουσικολογικά, αισθητικά αλλά και άλλα, πιο καθημερινά -ενίοτε χιουμοριστικά- στα οποία -όσα επιλέγει- διακρίνει ο Μ. Δ. Μ. μιαν «εσωτερική συνέχεια». Θυμάται..., αφηγείται την κοινή -μα και συχνά αντιθετική- πορεία τους, συμπληρώνει μερικές εγγραφές «ημερολογίου» και ιδιαίτερα, προσπαθεί να συν...

Τα σάουντρακ της ζωής μας

Εκδόσεις Παπαζήση (2016)

Αν και πολύ συχνά ταυτίζεται με την εμπορευματοποιημένη, ρηχή και ασήμαντη μουσική, η δημοφιλής μουσική αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής των ανθρώπων σε διάφορες εποχές και πολιτισμούς. Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει με έναν αντιπροσωπευτικό τρόπο θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα που συνδέονται με τους ποικίλους ορισμούς της φράσης "δημοφιλής μουσική" στο πλαίσιο διαφόρων γνωστικών αντικειμένων (π.χ. πολιτισμικές σπουδές, ανθρωπολογία, κοινωνιολογία) αλλά και ζητήματα που αναδεικνύει η μελέτη ποικίλων ειδών της σύγχρονης - κυρίως της αγγλοαμερικάνικης - δ...

Τα όρια των ειδών στην τέχνη σήμερα

Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (2009)

Περιεχόμενα: - Δημήτρης Αγγελάτος: "Τέχνες του χώρου και τέχνες του χρόνου: ένα σχήμα για μεθοδολογικούς όρους και όρια στις σύγχρονες διακαλλιτεχνικές προσσεγγίσεις" - Δημήτρης Γιάννου: "Είδη και γένη της μουσικής: μια περιήγηση σε όρους και αντιλήψεις για τη μουσική και τα μουσικά μορφώματα από τη σκοπιά του 20ού αιώνα - Αλεξάνδρα Βουτυρά: "Συνολικό έργο: από τον Richard Vagner στο Bauhaus - Ιωάννα Μανωλεδάκη: "Θεατρικές εικαστικές τέχνες και εικαστικό θέατρο" - Κώστας Γεωργουσόπουλος: "Όρια θεάτρου" - Χρήστος Παπούλιας: "Τα "εργαλεία" της αρχιτεκτονικής σύνθεσης: μ...

Τα κάτοπτρα της φαντασίας

Αλεξάνδρεια (1993)

Συμπαντική αρμονία, μουσική και επιστήμη

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2007)

Ο συλλογικός αυτός τόμος περιλαμβάνει 19 κείμενα που περιγράφουν τα φαινόμενα της μουσικής και της αρμονίας σε συμπαντικό, γήινο και ανθρώπινο επίπεδο. Το 1942 ο έφηβος Μίκης Θεοδωράκης δημιούργησε και στη συνέχεια ανέπτυξε την προσωπική του θεωρία για τη Συμπαντική Αρμονία. Το 2006 το διεθνές Συμπόσιο που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Κρήτης και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηρακλείου στη Χερσόνησο της Κρήτης αποτέλεσε ένα πρώτο βήμα διεπιστημονικού διαλόγου για μια αναλυτική περιγραφή και δημόσια συζήτηση της θεωρίας αυτής. Με λόγο μεστό και συναρπαστικό, ο Μίκης Θεοδωράκης μας...

Συμβουλές προς νέους μουσικούς

Εκδόσεις Πατάκη (2018)

"Αν η μουσική σου βγαίνει από την καρδιά και την ψυχή σου, και αν την αισθάνεσαι μέσα σου, θα συγκινήσει και τους άλλους κατά τον ίδιο τρόπο". Ναι: αν η μουσική βγαίνει από τα βάθη της ψυχής σου, θα αγγίξει βαθιά και τους άλλους. Δεν είναι όμως μόνον η καρδιά και η ψυχή - χρειάζεται να συμμετέχει και το μυαλό· πρέπει να συνεργάζονται και τα τρία (όπως σε μια συναυλία, για παράδειγμα), είτε πρόκειται να συνθέσετε είτε να αναδημιουργήσετε τα έργα που ερμηνεύετε. Δεν υπάρχει καμία αντίφαση μεταξύ σκέψης και συναισθήματος· και τα δύο συμβάλλουν στην κατανόηση. Ο Robert...

Σκέψεις για τη μουσική

Νεφέλη (2012)

Ο Γκλεν Γκουλντ, ευρέως γνωστός ως πιανίστας, υπήρξε παράλληλα συνθέτης, μουσικοκριτικός, ραδιοφωνικός και τηλεοπτικός παραγωγός, ενίοτε αρχιμουσικός, ένας άνθρωπος "αναγεννησιακός", όπως του άρεσε να αυτοχαρακτηρίζεται, αλλά και ένας εκστατικά βιωματικός δημιουργός-αναδημιουργός. Σε αυτή την παρθενική -μετά θάνατον- εμφάνισή του στα ελληνικά, μέσα από σταχυολογημένα κείμενά του που προέρχονται από συνεντεύξεις, άρθρα, διαλέξεις, κριτικές, ένθετα δίσκων, επιστολές, τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές, ο Γκουλντ προβάλλει ως ο στοχαστής που λίγοι γνωρίζουν ότι υπήρξε. Σ...

Σκέψεις για τη λύπη του χρόνου

Πολύτροπον (2017)

Ο γνωστός συνθέτης Φίλιππος Τσαλαχούρης κατέγραψε και μοιράζεται μαζί μας σκέψεις και προβληματισμούς που προέκυψαν από την συγγραφή της τρίτης συμφωνίας του. Σκέψεις και προβληματισμούς για τον χρόνο, την τέχνη, τον άνθρωπο, την σχέση ανάμεσα τους, τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τις αφηρημένες έννοιες και τους συγκεκριμένους εαυτούς μας. Ένας μονόλογος που γεννά αντίλογο και καταλήγει σε μία συζήτηση ανάμεσα στον συγγραφέα και τον αναγνώστη.

Συνολικά Βιβλία 85
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου