Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Αρχίζουμε, στο Πρώτο Μέρος, με μια θεώρηση της ποιητικής πράξης. Πώς γεννιέται ένα ποίημα; Πώς μπορούμε να κατανοήσουμε αυτή την εσωτερική διαδικασία ψυχαναλυτικά; Ποιες προκλήσεις μπορεί να συναντήσει και ποια τα πιθανά αδιέξοδα στα οποία μπορεί να οδηγηθεί; Προτείνουμε ένα σχήμα που αποπειράται να αντιμετωπίσει αυτά τα ερωτήματα. Στη συνέχεια, στο Δεύτερο Μέρος, ακολουθούμε την πένα του Σολωμού και ακούμε τη φωνή του, τόσο στην ποιητική παραγωγή του, όσο και στην αλληλογραφία του, λαμβάνοντας επιπλέον υπόψη μας κάθε πληροφορία που μπορούμε να σταχυολογήσουμε από τους συγχ...

[...] Η γλώσσα για το Σολωμό δεν είναι υπόθεση της σοφίας, όπως ο μεγάλος Σηκωμός στις ημέρες του δεν έγινε με τα βιβλία. Το πρωταρχικό τούτο φαινόμενο ο ποιητής το βλέπει ταυτισμένο βαθειά με τη ζωή τού ανθρώπου. Η γλώσσα φύεται απάνου στη ρέουσα αίσθηση του παρόντος. Τις ουσίες που μορφώνουν τους τύπους των λέξεων και την εκφραστική του ειδή η γλώσσα τις λαβαίνει από τα υπάρχοντα κοιτάσματα, τα οποία πυρπολεί και μεταβολίζει η μελλοντική πρόθεση. Η γλωσσική μνήμη υποταγμένη στη γλωσσική ορμή συντάσσει το παρελθόν και το μέλλον τού λαού στον πνευματικό άκμονα του παρόντος...

Ο βίος και το έργο του Σολωμού έχουν πάρει τη μορφή μυθιστορήματος. Βοήθησαν σε αυτό και οι αφηγήσεις των μεταγενεστέρων αλλά, κυρίως, το αρχικό "φαινόμενο" του εθνικού ποιητή. Είναι αδύνατον να διαβάσουμε σήμερα τον ποιητή χωρίς να τοποθετήσουμε το έργο του στη μυθοπλαστική παράδοση που το συνοδεύει. Η ανάγνωση του σολωμικού έργου απαιτεί την αναψηλάφηση των δεδομένων και των προοπτικών του, γιατί είναι έργο που έχει συγκροτηθεί με επισφαλείς όρους και φτάνει σε μας με πολλά κενά και ακόμη περισσότερα ερωτηματικά. Για να κατανοήσουμε, επομένως, την "περίπτωση" Σολωμού είν...

Η προκείμενη μονογραφία για το έργο του Διον. Σολωμού εντάσσεται στο πλαίσιο ερευνητικού σχεδίου αφιερωμένου στην ερμηνευτική προσέγγιση του αισθητικού ζητήματος της αναπαράστασης και των λογοτεχνικών παραμέτρων της, στο νεοελληνικό 19ο αιώνα, με κατευθυντήριους ιστορικοπολιτισμικούς άξονες την Αθήνα και τα Επτάνησα. Η αναπαράσταση, εννοημένη ως διαδικασία καλλιτεχνικού/λογοτεχνικού μετασχηματισμού της πραγματικότητας, μελετάται, στο πλαίσιο του παραπάνω ερευνητικού σχεδίου, σε δύο αντιστικτικές εκδοχές της με ιδιαίτερη βαρύτητα για το νεοελληνικό 19ο αιώνα, την αληθοφάνεια...

Είναι προφανώς σπάνιο το γεγονός να υπάρχει μία βιβλιογραφία -σε μια οποιαδήποτε χώρου του κόσμου- που να μην περιλαμβάνει έστω και μία στοιχειώδη βιογραφία του εθνικού μας ποιητή. Αυτό όμως ισχύει για την Ελλάδα και τον Σολωμό, τα γεγονότα του βίου του οποίου γνωρίζουμε μόνο είτε αποσπασματικά, είτε μέσω "τρίτων", είτε από πηγές που έχουν λόγους να μεροληπτούν, συνήθως, υπέρ όχι της πένας του σπουδαιότερου ίσως Έλληνα λογοτέχνη, αλλά της στάσης του. Ο Σωκράτης Καψάσκης, σολωμιστής με επάρκεια και τριβή δεκαετιών γύρω από τον μεγάλο Ζακυνθινό, καταθέτει μια πελώρια συλλογή...

Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει συγκεντρωμένα τρία κείμενα. Από αυτά, το πρώτο, με τίτλο "Το Δαιμονιακό Ύψιστο", εκυκλοφόρησε σε Α΄ έκδοση από τις Εκδόσεις των Φίλων, το 1976· το δεύτερο, με τίτλο "Σπουδή στον Σολωμό: Το όραμα της Καταστροφής", εκυκλοφόρησε σε Α΄ έκδοση από τις Εκδόσεις Δωδώνη, το 1978. Και οι δύο αυτές εκδόσεις έχουν ήδη εξαντληθεί. Όσο για το τρίτο κείμενο, με τίτλο "Υστερόγραφο για τους Ελεύθερους Πολιορκημένους", δημοσιεύεται εδώ για πρώτη φορά, ολοκληρώνοντας μιαν ανάγνωση του Σολωμού, που έχει αρχίσει πριν από έξη χρόνια, με την δημοσίευση της πρώτης σπ...

Αυτά τα κείμενα έχουν λησμονηθεί. Από εποχή σε εποχή, αναφορές και επανεκδόσεις τα θυμίζουν· εδώ επανεκδίδονται μαζί. Αποφασίσαμε την φωτογραφική αναπαραγωγή για να κρατήσουμε την ιδιογραφία των κειμένων στην ορθογραφία και τυπογραφία των. Ο αναγνώστης δεν πρέπει να στηριχθεί μόνο στα κατά εποχές συμπεράσματα σχολιαστών και υποσημειωσεογράφων που θλίβουν την πνοή του ακεραίου κειμένου και της χειρονομίας του. Αυτά τα κείμενα, μικρά, λίγα, έχουν κάτι από την αιωνιότητα της Ελληνικής Γλώσσας. Με το πρώτο κείμενο του Στάη αρχίζει η σοβαρή μελέτη του Σολωμού και ίσως και η ν...

Τα μελετήματα του συγγραφέα που συγκεντρώνονται στο βιβλίο αυτό αναφέρονται κυρίως: στην θεωρητική υπόδειξη των ποιητικών δυνατοτήτων της νεοελληνικής γλώσσας από τον Σολωμό· στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται ο ποιητής την αξιοποίηση της νεοελληνικής λογοτεχνικής παράδοσης μέσα στις δικές του δημιουργικές συλλήψεις, αλλά και γενικά μέσα στην περαιτέρω πορεία της νεοελληνικής ποίησης· σε συγκεκριμένα κείμενά του, με μια σειρά ερμηνευτικών προτάσεων· και στην σπουδή των επιδιώξεων και πράξεών του από δύο αφοσιωμένους και έγκυρους μελετητές του έργου του (τον Octave Merli...

Τα "Σολωμικά" συγκεντρώνουν την εργασία είκοσι τεσσάρων ετών πάνω σε θεμελιώδη προβλήματα ερμηνευτικής του έργου του Διονυσίου Σολωμού. Το γεγονός ότι τα προβλήματα αυτά, με τους όρους τους οποίους επεχείρησε να θέσει η εργασία αυτή ή με άλλους παραπλήσιους, απασχόλησαν ήδη από την έκδοση της πρώτης μελέτης, το 1976 (Το Δαιμονικό Ύψιστο), και εξακολουθούν να απασχολούν ένα σημαντικό τμήμα των Σολωμικών ερευνών, αποτελεί ασφαλώς απόδειξη της κρισιμότητας των προβλημάτων για τη συνολική θεώρηση και κατανόηση του Σολωμικού έργου, όσο και για την προώθηση των Σολωμικών μελετών...

Εκδίδονται συγκεντρωμένα, με μικρές βελτιώσεις και συμπληρώσεις, τα μελετήματα που προπαρασκεύασαν τη νέα μεγάλη έκδοση, Διονυσίου Σολωμού "Ποιήματα και πεζά", Στιγμή 1994. Τα μελετήματα δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά, στη δεκαετία του 1980, στο περιοδικό της Βικελαίας Βιβλιοθήκης Ηρακλείου "Παλίμψηστον", στον τιμητικό τόμο του F. M. Pontani, "Lirica Greca" και στο περιοδικό "Δέντρο". Στόχος ήταν η επανεξέταση των εκδόσεων Πολυλά και Πολίτη, η υπόδειξη της σωστής ερμηνείας και διάρθρωσης της "Αιμιλίας Ροδόσταμο" και του "Πόρφυρα", καθώς και του εντελώς παρανοημένου κειμένου π...

[...] Δεκαεπτά χρόνια μετά την τελική έκδοση των δοκιμών μου στη σπαραγμένη γλώσσα και στις σιωπές του Διονυσίου Σολωμού, πιστεύω ότι η ευεργεσία της ανάγνωσης δεν εγκατέλειψε το κινδυνώδες έργο του δημιουργικού αναθεωρητισμού (για να δανειστώ την ορολογία του Harold Bloom) που υποκίνησε τις δοκιμές μου αυτές, και έτσι ελπίζω να συνεχίσει να αναζωογονεί τα ερμηνευτικά εγχειρήματα και να αναδεικνύει την ανάγκη της αναμόχλευσης των παθών τα οποία συγκροτούν τα έργα και τις ημέρες των ποιήσεων του Σολωμού. Αλλά επιπλέον, καινούργια ίχνη μπορεί να συμβάλλουν προς την κατεύθυνσ...

Σκαπτή ύλη είχε ονομαστεί στην αρχαιότητα η χρυσοφόρα φλέβα του Παγγαίου. Σκαπτή ύλη είναι, στην περίπτωση που μελετούμε, μεταφορικά και η ύλη που ανορύσσει από τα δικά του μεταλλεία ο Σολωμός. Και σκαπτή πρέπει να είναι και η σπουδή αυτού του έργου : μία ανασκαφή του κριτικού μελετητή πάνω στα ίχνη της πρωταρχικής ανασκαφής του ποιητή. Τέτοια είναι, για τα κείμενα της ωριμότητάς του, η διαδικασία της παραγωγής του, και η σωστή τους αποτίμηση. Είναι ό,τι καμινεύεται από τον ποιητή και αναμοχλεύεται από τον ερευνητή στα Αυτόγραφα. Όχι μόνον ό,τι λαγαρίζει και ως ύλη καθαράς...

Στο βιβλίο συμπεριλαμβάνονται στοιχεία που βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση του έργου του συγγραφέα: - Εισαγωγικό σημείωμα - Βιογραφικό συγγραφέα - Ιστορικό χρονολόγιο - Κριτική για το έργο - Βιβλιογραφία - Φωτογραφικό υλικό - Γλωσσάρι (όπου είναι απαραίτητο)

Κάθε σοβαρός μελετητής του Σολωμού είναι πλέον οφειλέτης του καθηγητή Λουί Κουτέλ για τη θεμελιακή του εργασία "Formation poetique de Solomos" (Ερμής, 1977). Τώρα, τούτος ο νέος τόμος συγκεντρώνει για πρώτη φορά πέντε εργασίες του Γάλλου πρύτανη των Σολωμιστών, όλες γραμμένες απευθείας στα ελληνικά από το 1965 ως το 1989. Τέσσερις από αυτές έχουν πρωτοδημοσιευθεί σε δυσπρόσιτα έντυπα (οι εξής: "Το πρωτότυπο ενός ποιήματος του Σολωμού", 1965, "Οι μεταφράσεις του Ν. Λούντζη για τον Σολωμό: Οι κώδικες της Ζακύνθου", 1965, "Τρεις γραμματικοί του Σολωμού", 1967, "Παρατηρήσεις στ...

Στο βιβλίο αυτό διερευνώνται δύο κυρίως θέματα. Το πρώτο είναι η σχέση, τόσο η λογοτεχνική όσο και η κοινωνική, του Σολωμού και των σύγχρονών του Επτανησίων ποιητών. Το δεύτερο θέμα είναι αφενός η πρόσληψη του σολωμικού έργου από την επτανησιακή ποίηση και κριτική αμέσως μετά από το θάνατο του Σολωμού και αφετέρου η διαχείριση της σολωμικής πνευματικής κληρονομιάς από τους Επτανήσιους στη συνέχεια, στην εποχή που αρχίζει από το θάνατο του ποιητή και φτάνει μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Επιμέρους ζητήματα που σχολιάζονται στα πέντε κεφάλαια του βιβλίου είνα...