Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα "Κουζανιώτικα Μασλάτια" είναι μια έκπληξη για τον αναγνώστη. Είναι γραμμένο στο τοπικό ιδίωμα της Κοζάνης, ιδίωμα αρκετά δυσνόητο και δυσκολοπρόφερτο. Για τον έχοντα όμως περιέργεια και υπομονή για κάτι ξεχωριστό, θα αμειφθεί διαβάζοντάς το, με τη βοήθεια βέβαια του υπάρχοντος λεξικού στο τέλος του βιβλίου. Το βιβλίο αποτελείται από 38 διαφορετικές βιωματικές ιστορίες. Από το βομβαρδισμό της Κοζάνης από τους Γερμανούς το 1941 όπως τον κατέγραψαν τα παιδικά μάτια, τις δυσκολίες της καθημερινότητας στην κατοχή, τις ζωντανές εικόνες της γειτονιάς κατά τον εμφύλιο, τα γεγ...

Τα τοπικά ιδιώματα υπήρξαν οι μικροί θύλακες μέσα στους οποίους διαφυλάχτηκαν και διασώθηκαν σημαντικότατοι γλωσσικοί θησαυροί. Για αιώνες πολλούς στις απομονωμένες γεωγραφικά, οικονομικά και κοινωνικά κοινότητες, ο καθημερινός διαλεκτικός λόγος, στερεωμένος γερά πάνω στην Κοινή των Ελληνιστικών χρόνων, επιβίωσε αλώβητος. Οι ποικιλώνυμοι αλλόγλωσσοι που πέρασαν από τον τόπο μας άφησαν απλώς τα ίχνη τους, όσα χρειάζονται για να μπολιαστεί και να εμπλουτιστεί η κάθε γλώσσα. Στις μέρες μας τα ιδιώματα, αφού επετέλεσαν το χρέος τους, παραμερίζουν, για να δώσουν τη θέση τους...

Περιλαμβάνονται οι μελέτες: - Χρ. Β. Παπασταύρου, "Τ' αλειφιάτικα, τα σώπικα και τα μουτζούρικα" - Χρ. Ι. Σούλης, "Τα κουδαρίτικα των Χουλιαροχωριών της Ηπείρου" - Χρ. Ι. Σούλης, "Τα "μπουκουραίικα" και η "Macedonoromana"" - Αθανάσιος Χ. Παπαχαρίσης, "Τα σώπικα ή η συνθηματική γλώσσα των Βαγενάδων της Βορείου Ηπείρου" - Κ. Φαλτάιτς, "Οι πλανόδιοι Ηπειρώται τεχνίται και η εθνική μας υπόθεσις"

[...] Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει λήμματα από όλη τη Ρούμελη Αιτωλοακαρνανία, Ευρυτανία, Φθιώτιδα, Φωκίδα και Βοιωτία. Τα επιπλέον λήμματα της παρούσης έκδοσης 650 τον αριθμόν προέρχονται από τον τοπικόν επαρχιακόν τύπον των άνω περιοχών και συγγραφείς ιστορικούς, λαογράφους και γλωσσολόγους. Υπάρχουν όμως γωνιές απομακρυσμένες στην ορεινή κυρίως Ρούμελη τις οποίες η γλωσσολογία δεν έχει ακόμη ερευνήσει. Η έρευνα συνεχίζεται. [...] (από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Η σχέση μεταξύ διαλέκτου ή ιδιώματος και κοινής γλώσσας υπήρξε ένα από τα θέματα που από νωρίς απασχόλησαν την έρευνα τη σχετική με την ποικιλία που εμφανίζει μια συγκεκριμένη γλώσσα. Στην έρευνα αυτή σημαντικά συμπεράσματα προέκυψαν από την εξέταση του προβλήματος της σχέσης γλώσσας, λαού και περιβάλλοντος. Σ' ένα παρόμοιο πλαίσιο εντάσσεται και η συγκεκριμένη συγγραφική προσπάθεια, η οποία επιχειρεί να ερμηνεύσει τη διαμόρφωση της συγκεκριμένης ιδεολογίας για το Θεσσαλικό Ιδίωμα (Θ.Ι.), καθώς και τις κοινωνικές πρακτικές που το συνοδεύουν. Είναι αλήθεια ότι το συγκεκριμέν...

Στην Επαρχία Κυνουρίας του νομού Αρκαδίας υπάρχει ένας μικρός γεωγραφικός χώρος, περίπου οκτακοσίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, που ονομάζεται Τσακωνιά. Είναι χώρος ορεινός, απρόσιτος, που καλύπτεται από την πλούσια χλωρίδα του κυνουριακού Πάρνωνα. Τρία είναι τα αρχαιότερα και ορεινότερα χωριά που αποτέλεσαν αρχικά τη "Νεότερη Μεσαιωνική Τσακωνιά". Η Καστάνιτσα, ο Πραστός και η Σίταινα. Οι Τσάκωνες, όντας μακρινοί απόγονοι των Δωρολακώνων, που μετοίκησαν από την αρχαία Σπάρτη, μιλούν ακόμη και σήμερα (κάποιοι απ' αυτούς) την παραφθαρμένη δωρολακωνική διάλεκτο, η οποία διατηρ...

Πολλοί συγχωριανοί συγκεντρώνουν υλικό για την ιστορία του τόπου μας, με σκοπό τη συγγραφή, για να διαβάζουν οι επερχόμενοι. Το αρχείο του χωριού έχει χαθεί στον πόλεμο του 1940-41. Τα χρόνια όμως περνούν και μερικοί εξ αυτών έχουν φύγει από το μάταιο κόσμο, το δε υλικό περιμένει τη συγγραφή από τούς κληρονόμους. Ό γράφων δεν φιλοδοξεί παρά να κεντρίσει το ενδιαφέρον όλων προς το σκοπό αυτόν, να βρούμε την χαμένη μας ιστορία. Το ανά χείρας βιβλίο (λεξικό και στοιχεία από τον τόπο, τη ζωή και την ιστορία) είναι μία αρχή, δεν είναι πλήρες για τις ελλείψεις, αναγνώστη, πατρ...

[...] Η τοπωνυμιογλωσσική έρευνα της Αράχοβας, που άρχισε το καλοκαίρι του 1984 και συνεχίστηκε ακόμη μέχρι και την παρούσα έκδοση (το έτος 2006) κράτησε δηλαδή είκοσι δύο (22) ολόκληρα χρόνια, έχει, πιστεύω, ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις που μας γυρίζουν, σ' ορισμένες τουλάχιστον περιπτώσεις, μ' αρκετή σιγουριά θα έλεγα, στο απώτερο παρελθόν της Αράχοβας και της γύρω περιοχής της. Η παρούσα έκδοση, ενήλικη πια (!), απευθύνεται κυρίως στους νέους, με στόχο να τους δείξει (σε όσο βαθμό μπορεί να το πετύχει), με βάση το πλέον χαρακτηριστικό κι αντιπροσωπευτικό "παράδειγμα" τη...

Το ανά χείρας πόνημα είναι, κυριολεκτικά, έργο ζωής. Όπως λέει και ο συντάκτης του, ουσιαστικά άρχισε από τότε που εκείνος γεννήθηκε. Άλλες λέξεις και άλλες σημασίες από την υπόλοιπη Κάρπαθο προήλθαν αργότερα κατά την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής του συγγραφέα ("Τα ιδιώματα της Καρπάθου") και από σκόπιμες ερωτήσεις του κατά τη σύνταξη του παρόντος λεξικού. Η έρευνα των νεοελληνικών διαλέκτων και η διδασκαλία της αρχαιοελληνικής και νεοελληνικής γλώσσας και ιστορίας από τον συγγραφέα συνετέλεσαν πάρα πολύ στην κατάρτιση του "Λεξικού", ο πλούτος και η αρχαιοπρέπεια του...

Όλες οι μελέτες μου ήτανε δημοσιευμένες κατά καιρούς σε εφημερίδες και περιοδικά. Δυσκολεύονταν όμως όσοι ήθελαν να μελετήσουν κάποιαν απ' αυτές, επειδή δεν ήτανε δυνατό να ξέρουν πού βρισκότανε δημοσιευμένη. Όμως, μια ομάδα από συμπατριώτες μου Ναξιώτες επιστήμονες, με βρήκαν και μου πρότειναν να βάλουμε όλες αυτές τις πολυπληθείς μελέτες μου σε ένα τόμο, ώστε εύκολα να βρίσκουν όποιαν ήθελαν απ' αυτές. Μού προσθέσανε, μάλιστα, ότι αν τους δώσω όσες έχω στις βιβλιοθήκες μου, αναλαμβάνουν οι ίδιοι να βρούνε τις υπόλοιπες ψάχνοντας σε βιβλιοθήκες, σε παλιά περιοδικά, εφημ...

Καρπός πολυετών ερευνών του συγγραφέα στη μεγαλόνησο, ο Γλωσσικός Άτλας της Κρήτης είναι η πρώτη ολοκληρωμένη γλωσσογεωγραφική εργασία για μια μείζονα ελληνική περιοχή. Στους χάρτες σημειώνονται 163 οικισμοί που επισκέφθηκε ο συγγραφέας για το συλλεκτικό του έργο, και καθένας από αυτούς δείχνει τη γεωγραφική κατανομή ενός γλωσσικού φαινομένου. Κατά συνέπεια, οι χάρτες στο σύνολό τους απεικονίζουν ανάγλυφα τις σχέσεις, τις διαφορές και τις ιδιορρυθμίες των κρητικών διαλέκτων. Στο υπόμνημα των χαρτών σημειώνονται οι διαλεκτικοί τύποι με το αλφάβητο της Διεθνούς Φωνητικής Εται...

"Το Μεγαρικό Γλωσσικό Ιδίωμα - Λεξικογραφική Μελέτη" είναι το αποτέλεσμα μιας προσπάθειας συγκέντρωσης και επεξεργασίας του ιδιωματικού γλωσσικού υλικού που χρησιμοποιούσαν οι Μεγαρείς. Η γλώσσα, εκτός από μέσο επικοινωνίας, αποτελεί εργαλείο νόησης και σκέψης, αστείρευτο πεδίο δημιουργίας, και καθορίζει τη δυναμική των διαπροσωπικών σχέσεων. Επειδή οι γλωσσικές ιδιαιτερότητες δεν είναι κοινωνικά ουδέτερες αλλά πάντοτε εμβαπτισμένες σε κοινωνικές αξίες, αποτελούν σημαντικό στοιχείο για την καταγραφή και κατανόηση του τοπικού πολιτισμού. "Το Μεγαρικό Γλωσσικό Ιδίωμα" στόχο έ...

Η έλλειψη μιας εκτενέστερης -ή έστω σύντομης- ιστορίας της κυπριακής διαλέκτου ήταν από καιρό αισθητή στους επιστημονικούς κύκλους της Ελλάδας και της Κύπρου και ασφαλώς και στον συγγραφέα του παρόντος πονήματος, που δίδαξε, κοντά στα άλλα αντικείμενα, αρχαία και νεώτερη διαλεκτολογία για πολλά χρόνια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Την έλλειψη αυτή την αισθανθήκαμε εντονότερα, όταν μας δόθηκε η ευκαιρία να διδάξουμε μαθήματα της ειδικότητάς μας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου κατά το χειμερινό εξάμηνο 2000-2001 και εξής, καθώς η άμεση επαφή με τη σημερινή κυπριακή γ...

Η κρητική διάλεκτος έχει το προνόμιο να παρουσιάζει γραπτή λογοτεχνική παράδοση από τον 14ο αιώνα, για να φτάσει στο αποκορύφωμα της εκφραστικής της πληρότητας τον 16ο και τον 17ο αιώνα. Η γλώσσα των σημερινών Κρητικών, παρά τις αναπόφευκτες ισοπεδωτικές τάσεις που οδηγούν στη ραγδαία υποχώρηση των τοπικών ιδιωμάτων και διαλεκτικών ποικιλιών, διατηρεί μεγάλο μέρος από τη φυσιογνωμία της. Το πλούσιο υλικό του παρόντος λεξικού αποτελεί πολύτιμη πηγή πληροφοριών και προβληματισμού, όχι μόνο για τον ερευνητή αλλά και για κάθε Κρητικό. Ξεφυλλίζοντάς το κανείς, διαπιστώνει ότι π...