Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πίναξ περιεχομένων: - Τοις αναγνώσταις - Πρόλογος - Ομηρική διάλεκτος - Ηροδότου διάλεκτος - Δωρική διάλεκτος - Αιολική διάλεκτος - Αττική διάλεκτος - Πίναξ διακριτικός των διαλέκτων - Παράρτημα-στοιχεία στιχουργίας - Στοιχεία μετρικής - Παράρτημα. Τεμάχια όλων των διαλέκτων.

Ο δεύτερος τόμος των Νεοελληνικών Αναλέκτων του φιλολογικού συλλόγου "Παρνασσού" περιέχει τα εξής "ζώντα στοιχεία και μαρτύρια του εθνικού βίου" των Ελλήνων: 36 λαϊκά παραμύθια (παραβολές) από τη Νάξο, μακροσκελές γλωσσάριο της τοπικής διαλέκτου της Κεφαλληνίας, συνταχθέν από τον Ηλία Τσιτσέλη το 1875, προλήψεις και δοξασίες (ευχές, κατάρες και 47 όρκους της Κεφαλληνίας) του ελληνικού λαού, 42 δημοτικά τραγούδια και 54 δίστιχα (βαυκαλήματα) της Θήρας (Σαντορίνης), και ποικίλα ανέκδοτα τεκμήρια σχετικά με τη μεσαιωνική ιστορία της Κέρκυρας: εγκώμιο στον μάρτυρα Θερίνο από το...

Ο ιστοριοδίφης Παναγιώτης Χιώτης (1814-1896), δάσκαλος και διευθυντής της Δημοσίας Βιβλιοθήκης της Ζακύνθου, πραγματεύεται εδώ την εξέλιξη της νεοελληνικής γλώσσας και των ποικίλων διαλέκτων της. Ο σκοπός του ήταν διττός: να τεκμηριώσει την άμεση καταγωγή της νεοελληνικής από την αρχαία και δη την ομηρική γλώσσα, και δεύτερον να αποδείξει ότι το γλωσσικό ιδίωμα των Επτανησίων ήταν αμιγώς ελληνικό. Ανασκευάζει έτσι τα επιχειρήματα, ότι οι Επτανήσιοι είναι "βαρβαρόφωνοι ή φραγγόφωνοι και αφιλόκαλλοι", και συμπεραίνει ότι "η δημοτική γλώσσα του Επτανησίου επιφέρεται τας αυτάς...

Ο φιλέλληνας βυζαντινολόγος August Heisenberg (1869-1930), ακολουθώντας τα ίχνη του Γεωργίου Χατζιδάκι και του Νικολάου Πολίτη, πραγματεύεται εδώ το ζήτημα των διαλέκτων της καθομιλουμένης ελληνικής. Καταγράφει δημοτικά τραγούδια και πεζά (μύθους) και τεκμηριώνει τη συνάφεια της νεοελληνικής με τη βυζαντινή γλώσσα, ανασκευάζοντας έτσι για άλλη μία φορά τις θεωρίες του Φαλλμεράυερ, αλλά εντοπίζει και επιρροές από την τουρκική και την ιταλική. Ο Γερμανός επιστήμονας εξήγαγε τα συμπεράσματά του από έρευνα πεδίου που διεξήγαγε μεταξύ των περίπου 6.500 στρατιωτών του ελληνικού Δ...

Ο χιώτης βυζαντινολόγος και αρχαιοδίφης Αλέξανδρος Πασπάτης δημοσιεύει εδώ ένα εκτενέστατο γλωσσάρι της διαλέκτου της ιδιαίτερης πατρίδας του. Πηγές του δεν είναι η προφορική γλώσσα, την οποία θεωρεί παρεφθαρμένη, αλλά τα "αρχαία κατάστιχα των χωρίων, τα καλούμενα κώδικες", τα οποία εντόπισε σε μοναστήρια, σε εκκλησίες, σε σπίτια χωρικών και στο Γυμνάσιο της Χώρας. Οι συμβολαιογραφικοί αυτοί κώδικες (έγγραφα πωλητήρια, προικοσύμφωνα-προικοπαραδόσεις, διαθήκες, ορισμένα από τα οποία δημοσιεύει), ο "πολύτιμος θησαυρός της εν Χίω λαλουμένης γλώσσης", μαζί με τα "'Aτακτα" (τόμ....

[...] Με τη μελέτη των διαλέκτων συμπληρώνονται τα κενά της παράδοσης, ανασυντίθενται παλαιότερες φάσεις της γλώσσας, με ένα λόγο ενισχύεται η μελέτη της ιστορίας της γλώσσας, στην οποία ανήκουν οι διάλεκτοι. [...] Ένα στοιχείο της εθνικής μας υπόστασης είναι και η γλώσσα μας. Η κοινή βέβαια νεοελληνική γλώσσα, αλλά και περαιτέρω διάλεκτοί της, μαζί με την ιστορία, τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμά μας και την ορθοδοξία, συνθέτουν την ταυτότητά μας, την ψυχή μας. Αν χάσουμε κάτι απ' αυτά, η ψυχή μας θα ακρωτηριαστεί και κανένα όφελος δεν θα είναι ικανό να μας αποζημιώσει...