Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια συλλογή μελετών που επαναδημοσιεύονται με τροποποιήσεις. Πρόκειται για μελέτες οι οποίες έγιναν κατά τη διάρκεια των ετών 1968 - 1984 και σχετίζονται με τα γλωσσολογικά προβλήματα που θέτει η έννοια της εκφώνησης. Γενικό θέμα των μελετών είναι το εξής: η σημασία ενός εκφωνήματος ("το λεγόμενο") δεν περιέχει απλώς αναφορές στο γεγονός της εμφάνισης του, αλλά είναι ένας σχολιασμός του λόγου. Σε αυτό το πλαίσιο τοποθετείται η "πολυφωνική" αντίληψη της εκφώνησης που σκιαγραφείται στο βιβλίο "Les mots du discours" και αναπτύσσεται συστηματικά στα τ...

Στις φιλοσοφίες του εικοστού αιώνα η γλώσσα έχει κατακτήσει πρωτεύουσα θέση, αποτελεί σημείο αναφοράς που δεν είναι δυνατόν να αγνοηθεί. Το πρωτείο έχει ωστόσο ένα τίμημα: Σε αντίθεση προς τις επιμέρους γλώσσες, που είναι βυθισμένες η κάθε μια στην ιστορία της, η γλώσσα που νοείται ως πρωτεύον "στοιχείο" της φιλοσοφίας εμφανίζεται μετέωρη, δίχως καταγωγή ή συνθήκες παραγωγής. Είναι ένα αντικείμενο του οποίου η ιστορία λανθάνει. Ο Παντελής Μπασάκος επιδιώκει να αναιρέσει αυτή τη λήθη ιχνογραφώντας κάποιες όψεις ετούτης της ιστορίας: Πώς παράγεται η έννοια της γλώσσας και πώς...

Η παρούσα εισαγωγή στην πραγματολογία προέρχεται από τη σειρά εισαγωγικών γλωσσολογικών βιβλίων του Oxford University Press. Στόχος της συγκεκριμένης σειράς είναι να σκιαγραφήσει επιμέρους πεδία στη μελέτη της γλώσσας για αναγνώστες και αναγνώστριες που δεν διαθέτουν απαραίτητα ειδικότερες γλωσσολογικές γνώσεις. Αποτελεί μια πρώτη επαφή με τον χώρο της γλωσσολογικής πραγματολογίας και ταυτόχρονα λειτουργεί αποτελεσματικά ως εισαγωγικό εγχειρίδιο στη διδασκαλία της. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται, επίσης, αποσπάσματα από πρωτότυπες πραγματολογικές μελέτες, καθοριστικές για τη δ...

Αφορμή της συγγραφής του παρόντος πονήματος απετέλεσε η επανεπίσκεψη στα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων και οι αναφορές στους Υπερβορείους και τις απαρχές τους στην Δήλο, την σχέση τους προς τον θεόν Απόλλωνα και την επίδραση των αρχαιοελληνικών στοιχείων στους παρεμβαλλόμενους λαούς. Συγχρόνως η εντρύφηση στην μελέτη των γλωσσών των λαών αυτών ανεξαρτήτως συμβατικής ομογλωσσίας κατατάξεώς τους απεκάλυψε συγγένειες τόσο μεταξύ τους όσο και προς τα πρωτογενή αρχαιοελληνικά έτυμα των όρων των εκάστοτε επιλεγέντων λεξικογραφικών δειγμάτων, οι οποίες οδήγησαν τους συ...

[...] Εμείς ξέρουμε ότι οι χρήσεις της γλώσσας, μαζί με τις χρήσεις της ιστορίας, συνιστούν κεντρικό εργαλείο για την παραγωγή ιδεολογιών και τη διαμόρφωση κοινωνικών και επέκεινα πολιτικών μηχανισμών ελέγχου και προσανατολισμού της παραγόμενης γνώσης. Ακριβώς γι' αυτό έχουμε επισημάνει ότι αίτημα του Συμποσίου μας είναι η κοινωνική διάσταση των χρήσεων της γλώσσας στους διάφορους ή σε διάφορους τομείς του δημόσιου βίου, οι λόγοι δηλαδή των χρήσεων. [...] (από την προσφώνηση του Βασίλη Κρεμμυδά)

Στην Ελλάδα αφθονούν τα κείμενα της γλωσσικής ιδεολογίας, αλλά σπανίζουν οι μελέτες για τις γλωσσικές ιδεολογίες. Η μελέτη αυτή αντλώντας από την ιστορία της φιλοσοφίας (Destutt de Tracy, Μαρξ-Ένγκελς), από την πολιτική θεωρία, από τη γλωσσολογία και τη φιλοσοφία της γλώσσας, επιχειρεί να προσδιορίσει τις γλωσσικές ιδεολογίες μέσω ενός λεπτομερούς ορισμού των ιδεολογιών εν γένει. Έμφαση δίνεται στη διαμόρφωση της καθεστωτικής ιδεολογίας για τη νεοελληνική γλώσσα μετά τη "γλωσσική μεταπολίτευση" του 1976.

Πρόκειται για μια συνθετική εργασία που επιχειρεί να προσανατολίσει τον αναγνώστη στη φιλοσοφία της γλώσσας, που είναι ένας από τους πολυπλοκότερους τομείς της φιλοσοφίας και γνωρίζει σημαντική θεωρητική αναγέννηση τα τελευταία χρόνια. Πραγματεύεται σύγχρονα ζητήματα, όπως την αυτοματοποίηση της επικοινωνίας, και προτείνει καινούργιες θεωρητικές και τεχνικές κατευθύνσεις, όπως τη γλωσσολογική ηθική. · Το βιβλίο έχει οργανωθεί με τέτοιον τρόπο ώστε να χρησιμεύσει ως εγχειρίδιο αναφοράς. · Συμπληρώνεται με 2 εξαιρετικά χρήσιμα για τον αναγνώστη παραρτήματα: το ένα αποτελεί...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί εξέχουσα συμβολή στη φιλοσοφική μελέτη της γλώσσας και του νου από έναν από τους πιο σημαίνοντες διανοητές της εποχής μας. Με μια σειρά διεισδυτικών δοκιμίων ο Noam Chomsky παρεμβαίνει στη σύγχυση και στην προκατάληψη που έχουν προκληθεί στη μελέτη της γλώσσας και του νου, προτείνοντας νέες λύσεις σε παραδοσιακά φιλοσοφικά ερωτήματα και εισάγoντας νέες προοπτικές σε ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος, που εκτείνονται από το πρόβλημα του νου-σώματος μέχρι την ενοποίηση των επιστημών. Χρησιμοποιώντας μια ποικιλία ευρηματικών και απατηλά απλοϊκών γλωσσ...

Σε αντιδιαστολή προς τη σημασιολογία, που ερευνά τις ανεξάρτητες περιστάσεων σημασίες των γλωσσικών μορφών, η πραγματολογία αφορά το μη συμβατικό κυρίως σημασιακό φορτίο, το οποίο η προθετικότητα του ομιλητή/συγγραφέα διαμορφώνει εντός της εκάστοτε επικοινωνιακής περίστασης, και στο οποίο καλείται να αναχθεί ο ακροατής/αναγνώστης. Το βιβλίο αυτό επισκοπεί τις κυριότερες πραγματολογικές θεωρίες από κοινωνιογλωσσολογική σκοπιά. Απευθύνεται σε τρεις κατηγορίες αναγνωστών: πρώτον, σε όλους όσοι επιθυμούν μια πρώτη επαφή με την πραγματολογία - φοιτητές, εκπαιδευτικούς, ευρύτερο...

Στην έναρξη της ετήσιας εκδήλωσης στο πλαίσιο της "Expolangues" του 2004, ο Τάσος Χριστίδης τόνιζε ότι οι ελληνικές πρωτοβουλίες για τη στήριξη των εθνικών γλωσσών και την ενίσχυση της πολυγλωσσίας δείχνουν ότι ο νότος της Ευρώπης έχει να συμβάλει στην προώθηση του διπλού αυτού στόχου. Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που το ΚΕΓ καταπιάνεται με το θέμα της φετινής εκδήλωσης "Εθνικές γλώσσες και πολυγλωσσία: Ελληνικές πρωτοβουλίες". Το 1996 οργάνωσε την ημερίδα "Ισχυρές και ασθενείς γλώσσες στην Ε.Ε.: Όψεις του γλωσσικού ηγεμονισμού". Τα πρακτικά και των δύο διοργανώσεων ε...

Φέρνοντας τη μεταφορική σκέψη στο προσκήνιο, το βιβλίο αυτό αποκάλυψε την ανάγκη να επαναπροσδιοριστούν θεμελιώδεις έννοιες σχετικά με την έρευνα του νου όπως η σημασία, η αλήθεια και η φύση της σκέψης. Από τότε η θέση των συγγραφέων ότι η μεταφορά είναι διάχυτη στην καθημερινή μας ζωή, όχι μόνο στη γλώσσα αλλά και στις σκέψεις και πράξεις μας είχε ένα μακρόχρονο και καθοριστικό αντίκτυπο σε ένα ευρύ φάσμα γνωστικών αντικειμένων όπως στη γλωσσολογία, την ψυχολογία, τη φιλοσοφία, τη γνωστική επιστήμη, την πολιτική, τη νομική, τη θρησκεία, τα μαθηματικά, τη φιλοσοφία της επισ...

Αλλάζουν οι γλώσσες; Ως προς τι αλλάζουν; Γιατί αλλάζουν; Ότι οι γλώσσες αλλάζουν στο πέρασμα του χρόνου, όπως άλλωστε όλες οι πτυχές του φυσικού κόσμου και της ζωής του ανθρώπου, είναι αναπόδραστο γεγονός - όσο και αν οι ομιλητές τους βιώνουν αυτή την αλλαγή ως απώλεια. Η μελέτη της γλωσσικής αλλαγής αποτελεί ένα συναρπαστικό αντικείμενο έρευνας, όχι μόνο για την ιστορική γλωσσολογία αλλά και για τη γλωσσική θεωρία γενικότερα, καθώς οι φυσικές γλώσσες αλλάζουν στο πέρασμα του χρόνου με αξιοσημείωτα παρόμοιους τρόπους, βάσει ενός περιορισμένου αριθμού μηχανισμών. Το βιβλί...

O τόμος αυτός συγκεντρώνει τις διαφορετικές φωνές επιστημόνων και ποικίλων άλλων επαγγελματιών που ασχολούνται με τη γλωσσική εκπαίδευση, τον εκπαιδευτικό προγραμματισμό και τη διαμόρφωση πολιτικών για τη διδασκαλία και την εκμάθηση ξένων γλωσσών. Περιλαμβάνει είκοσι πέντε πρωτότυπα δοκίμια, που οργανώνονται σε έξι θεματικές ενότητες. Γραμμένα στην ελληνική και μεταφρασμένα στην αγγλική ή αντίστροφα, το καθένα από αυτά θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ψηφίδα ενός μωσαϊκού που σταδιακά συγκροτείται και αποκαλύπτει τις κοινωνικοπολιτικές διαστάσεις του λόγου και των πρακτικών για τ...

Ο Ζακ Ντερριντά εισηγείται μια πρακτική της φιλοσοφίας ως αποκατασκευής (αποδόμησης) των θεολογικού χαρακτήρα παραδοσιακών εννοιών της, όπως η αμεσότητα της "φωνής" και η έννοια του "σημείου", στις οποίες στηρίζεται κάθε ιδεαλιστική σημασιολογία. Μια τέτοια σκέψη κινδυνεύει πάντα να παρεξηγηθεί. Όταν αρνείται, στη "Λευκή μυθολογία" (1971), την έννοια της μεταφοράς, επειδή ανήκει και αυτή σε εκείνες που χρήζουν αποκατασκευής, φίλοι και εχθροί θα σπεύσουν να συμπεράνουν ότι, για τον Ντερριντά, όλα είναι μεταφορές... Δύο ειδικοί του φιλοσοφικού κλάδου της ρητορικής, που ασχο...

"... Το γλωσσικό σύστημα επομένως που χρησιμοποιεί η αστική τάξη, αλλά και αυτό που διδάσκει στα σχολεία είναι τέτοιο, που στοχεύει στο να συσκοτίζει την πραγματικότητα, να τη διαστρεβλώνει και ταυτόχρονα να δημιουργεί μια φενακισμένη κοινωνική συνείδηση και σκέψη. Την ενδιαφέρει κυρίως το επίπεδο της επικοινωνίας, αλλά με τέτοιο τρόπο, ώστε αποκομμένο στην ουσία από τις δημιουργικές δυνατότητες της σκέψης να επιτυγχάνει τους χειραγωγικούς της σκοπούς. Μέσα στα πλαίσια της ιμπεριαλιστικής πραγματικότητας, οι γλώσσες, ως συστήματα επικοινωνίας και έκφρασης ιδεολογίας, πρέπει...

[...] Το κυρίως θέμα αυτού του βιβλίου είναι η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας με καινούριο αυτί. Αν δεν ακούτε "σαν" Άγγλος, για παράδειγμα, δεν θα μπορέσετε ποτέ να μάθετε τη γλώσσα του, να μπείτε στην ψυχολογία της, να υιοθετήσετε τον τρόπο με τον οποίο εκφράζεται, να βρείτε τις κατάλληλες λέξεις, να κατανοήσετε τις γραμματικές δομές. Είναι λοιπόν απαραίτητο να προετοιμάσουμε το αυτί ώστε να αντιληφθεί τα στοιχεία που σχετίζονται με αυτή τη γλώσσα. Με τη βοήθεια ηλεκτρονικών μηχανημάτων (ηλεκτρονικό αυτί) που επιτρέπουν να εκγυμνάσουμε τους μυς του μέσου αυτιού, έχουμε ένα...

Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια εισαγωγή στις γλώσσες του κόσμου και στη γλωσσολογία. Η επισκόπηση των γλωσσικών οικογενειών, της κατανομής τους, της διάδοσής τους και -σε κάποιες περιπτώσεις- της εξαφάνισής τους παρουσιάζεται με μια μεγάλη ποικιλία χαρτών, φωτογραφιών και πινάκων. Παράλληλα αναλύονται η εξέλιξη 200 και πλέον γλωσσών με ειδικά παραδείγματα, καθώς και διάφορα συστήματα γραφής, τα οποία, όπως μαρτυρούν τα αρχαία έργα τέχνης, μνημεία και χειρόγραφα, χρησιμοποιούνταν τα τελευταία 5.000 χρόνια. Οι απαρχές της γλώσσας, που για αιώνες αποτελούσαν περισσότερο αντικεί...

Το έργο "Παν-φιλοσοφία" διερευνά και καλύπτει συνοπτικά θέματα της Φιλοσοφίας της Ιστορίας, της Επιστήμης, της Τέχνης, της Οικονομίας, του Δικαίου, της Γλώσσας και του Πολιτισμού από την προϊστορική περίοδο μέχρι των ημερών μας, του 21ου αιώνα. Μελετά με συνοπτικό τρόπο θέματα εισαγωγής στη φιλοσοφία, όπως τα αντιμετώπισαν οι Αρχαίοι λαοί και κυρίως οι Αρχαίοι Έλληνες, οι οποίοι εχάραξαν την φιλοσοφική πορεία όλων των εποχών και τροφοδότησαν την φιλοσοφική σκέψη όλων σχεδόν των διανοητών και φιλοσόφων όλων των εποχών. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Στο βιβλίο "Για τη φύση και τη γλώσσα" ο Noam Chomsky αναπτύσσει το στοχασμό του για τη σχέση ανάμεσα στη γλώσσα, το νου και τον εγκέφαλο, εισάγοντας τη σύγχρονη γλωσσολογική έρευνα στο αναπτυσσόμενο επιστημονικό πεδίο της νευροεπιστήμης. Ο τόμος αρχίζει με μια διαφωτιστική εισαγωγή από τους επιμελητές της αγγλικής έκδοσης Adriana Belletti και Luigi Rizzi. Ακολουθούν μερικά από τα πρόσφατα γραπτά του Chomsky σχετικά με τα θέματα αυτά, καθώς και μια διεισδυτική συνέντευξη στην οποία ο Chomsky προσφέρει την εναργέστερη και κομψότερη εισαγωγή στη σύγχρονη θεωρία. Η εισαγωγή αυ...