Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο κείμενο αυτό ο Μισέλ Φουκώ μάς προτείνει μια φιλοσοφική προέκταση των σύγχρονων αναζητήσεων για τη σχέση μεταξύ γλώσσας και ομιλούντος υποκειμένου. Η γλώσσα δεν είναι πλέον ο χώρος μιας αλήθειας, μιας εσωτερικότητας ή μιας υποκειμενικότητας. Δείχνει τη γυμνή της ουσία, καθώς το υποκείμενο εξαφανίζεται μέσα σ’ αυτήν, αφήνοντας πίσω του μιαν ανυπαρξία, όπου η γλώσσα διαχέεται. Και μέσα σ’ αυτό το χάσμα μεταξύ υποκειμένου και γλώσσας εντοπίζεται η εμπειρία, ο στοχασμός του έξω. Δεν πρόκειται για μιαν αποφατική θεολογία της γλώσσας ούτε για έναν καινούριο μυστικισμό, αλλά γ...

Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια εισαγωγή στις γλώσσες του κόσμου και στη γλωσσολογία. Η επισκόπηση των γλωσσικών οικογενειών, της κατανομής τους, της διάδοσής τους και -σε κάποιες περιπτώσεις- της εξαφάνισής τους παρουσιάζεται με μια μεγάλη ποικιλία χαρτών, φωτογραφιών και πινάκων. Παράλληλα αναλύονται η εξέλιξη 200 και πλέον γλωσσών με ειδικά παραδείγματα, καθώς και διάφορα συστήματα γραφής, τα οποία, όπως μαρτυρούν τα αρχαία έργα τέχνης, μνημεία και χειρόγραφα, χρησιμοποιούνταν τα τελευταία 5.000 χρόνια. Οι απαρχές της γλώσσας, που για αιώνες αποτελούσαν περισσότερο αντικεί...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί εξέχουσα συμβολή στη φιλοσοφική μελέτη της γλώσσας και του νου από έναν από τους πιο σημαίνοντες διανοητές της εποχής μας. Με μια σειρά διεισδυτικών δοκιμίων ο Noam Chomsky παρεμβαίνει στη σύγχυση και στην προκατάληψη που έχουν προκληθεί στη μελέτη της γλώσσας και του νου, προτείνοντας νέες λύσεις σε παραδοσιακά φιλοσοφικά ερωτήματα και εισάγoντας νέες προοπτικές σε ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος, που εκτείνονται από το πρόβλημα του νου-σώματος μέχρι την ενοποίηση των επιστημών. Χρησιμοποιώντας μια ποικιλία ευρηματικών και απατηλά απλοϊκών γλωσσ...

Αφορμή της συγγραφής του παρόντος πονήματος απετέλεσε η επανεπίσκεψη στα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων και οι αναφορές στους Υπερβορείους και τις απαρχές τους στην Δήλο, την σχέση τους προς τον θεόν Απόλλωνα και την επίδραση των αρχαιοελληνικών στοιχείων στους παρεμβαλλόμενους λαούς. Συγχρόνως η εντρύφηση στην μελέτη των γλωσσών των λαών αυτών ανεξαρτήτως συμβατικής ομογλωσσίας κατατάξεώς τους απεκάλυψε συγγένειες τόσο μεταξύ τους όσο και προς τα πρωτογενή αρχαιοελληνικά έτυμα των όρων των εκάστοτε επιλεγέντων λεξικογραφικών δειγμάτων, οι οποίες οδήγησαν τους συ...

Το έργο "Παν-φιλοσοφία" διερευνά και καλύπτει συνοπτικά θέματα της Φιλοσοφίας της Ιστορίας, της Επιστήμης, της Τέχνης, της Οικονομίας, του Δικαίου, της Γλώσσας και του Πολιτισμού από την προϊστορική περίοδο μέχρι των ημερών μας, του 21ου αιώνα. Μελετά με συνοπτικό τρόπο θέματα εισαγωγής στη φιλοσοφία, όπως τα αντιμετώπισαν οι Αρχαίοι λαοί και κυρίως οι Αρχαίοι Έλληνες, οι οποίοι εχάραξαν την φιλοσοφική πορεία όλων των εποχών και τροφοδότησαν την φιλοσοφική σκέψη όλων σχεδόν των διανοητών και φιλοσόφων όλων των εποχών. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Στο πολυσυζητημένο τούτο βιβλίο του ο Ντερριντά επιδιώκει να θεμελιώσει την γραμματολογία, δηλαδή την επιστήμη της γραφής, πάνω σε νέες φιλοσοφικές βάσεις. Διαπιστώνει ότι η μέχρι τώρα κυρίαρχη αντίληψη πάνω στις σχέσεις ομιλίας και γραφής στάθηκε δέσμια της λογοκεντρικής και ευρωκεντρικής μεταφυσικής και συνδέει την καινούργια ερμηνεία του φαινομένου της γραφής με τα προβλήματα που παρουσιάζει το ξεπέρασμα της μεταφυσικής τούτης. Συνάμα εκθέτει τις απόψεις του ανοίγοντας ένα ζωντανό διάλογο τόσο με τα σύγχρονα ρεύματα της γλωσσολογίας και της εθνολογίας, ιδιαίτερα με τον Σ...

O τόμος αυτός συγκεντρώνει τις διαφορετικές φωνές επιστημόνων και ποικίλων άλλων επαγγελματιών που ασχολούνται με τη γλωσσική εκπαίδευση, τον εκπαιδευτικό προγραμματισμό και τη διαμόρφωση πολιτικών για τη διδασκαλία και την εκμάθηση ξένων γλωσσών. Περιλαμβάνει είκοσι πέντε πρωτότυπα δοκίμια, που οργανώνονται σε έξι θεματικές ενότητες. Γραμμένα στην ελληνική και μεταφρασμένα στην αγγλική ή αντίστροφα, το καθένα από αυτά θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ψηφίδα ενός μωσαϊκού που σταδιακά συγκροτείται και αποκαλύπτει τις κοινωνικοπολιτικές διαστάσεις του λόγου και των πρακτικών για τ...

Η παρούσα εισαγωγή στην πραγματολογία προέρχεται από τη σειρά εισαγωγικών γλωσσολογικών βιβλίων του Oxford University Press. Στόχος της συγκεκριμένης σειράς είναι να σκιαγραφήσει επιμέρους πεδία στη μελέτη της γλώσσας για αναγνώστες και αναγνώστριες που δεν διαθέτουν απαραίτητα ειδικότερες γλωσσολογικές γνώσεις. Αποτελεί μια πρώτη επαφή με τον χώρο της γλωσσολογικής πραγματολογίας και ταυτόχρονα λειτουργεί αποτελεσματικά ως εισαγωγικό εγχειρίδιο στη διδασκαλία της. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται, επίσης, αποσπάσματα από πρωτότυπες πραγματολογικές μελέτες, καθοριστικές για τη δ...

Σε αντιδιαστολή προς τη σημασιολογία, που ερευνά τις ανεξάρτητες περιστάσεων σημασίες των γλωσσικών μορφών, η πραγματολογία αφορά το μη συμβατικό κυρίως σημασιακό φορτίο, το οποίο η προθετικότητα του ομιλητή/συγγραφέα διαμορφώνει εντός της εκάστοτε επικοινωνιακής περίστασης, και στο οποίο καλείται να αναχθεί ο ακροατής/αναγνώστης. Το βιβλίο αυτό επισκοπεί τις κυριότερες πραγματολογικές θεωρίες από κοινωνιογλωσσολογική σκοπιά. Απευθύνεται σε τρεις κατηγορίες αναγνωστών: πρώτον, σε όλους όσοι επιθυμούν μια πρώτη επαφή με την πραγματολογία - φοιτητές, εκπαιδευτικούς, ευρύτερο...

Είναι γνωστόν, ότι στην ιστορία των ιδεών και της σκέψης δύο μείζονες παραδόσεις της ερμηνευτικής διαδέχθηκαν η μία την άλλη: πρόκειται αφ’ ενός μεν για την φιλολογική ερμηνευτική των κειμένων του 19ου αιώνα και αφ’ ετέρου για την φιλοσοφική ερμηνευτική της ανθρώπινης καταστάσεως του 20ου αιώνα. Στην αυγή του 21ου αιώνα, χωρίς να σχηματοποιούνται τα πράγματα, διαφαίνονται στον θεωρητικό ορίζοντα τάσεις διασταυρώσεως και διαπλοκής των δύο τύπων της ερμηνευτικής. Το πόνημα του στοχαστή και φιλοσόφου Στέφανου Ροζάνη εντάσσεται σε μία τέτοιου τύπου επιστημολογική προοπτική. Το...

Ο Ώστιν ανέλυσε πρώτος, στο How to do things with words, ένα κλασικό βιβλίο της φιλοσοφίας του εικοστού αιώνα, την πρακτική διάσταση του ίδιου του λόγου -τους λόγους που οι ίδιοι είναι έργα. Όταν υποσχόμαστε, όταν ορκιζόμαστε, όταν διατάσσουμε, προειδοποιούμε, στοιχηματίζουμε... δεν περιγράφουμε αλλά πράττουμε, δεν αποτυπώνουμε ένα πράγμα, αληθώς ή ψευδώς, αλλά κάνουμε, παράγουμε ένα πράγμα, εύστοχα ή άστοχα. Η παρούσα σχολιασμένη μετάφραση αποτελεί ένα είδος άθλου όσον αφορά τη μεταφορά στα ελληνικά αναλύσεων της αγγλικής καθομιλουμένης -δεδομένου μάλιστα ότι την ανάλυση...

Πέντε ζωηρά επεισόδια, μη τυπικές μορφές ζωής, στο βαρδάριο-παραβαρδάριο σκηνικό της Θεσσαλονίκης, τέλη της δεκαετίας του ’50 - αρχές της δεκατίας του ’60, ξετυλίγονται το ένα μετά το άλλο στο Πρώτο Μέρος του βιβλίου. Για να δώσουν τη σκυτάλη σε μια πέρα για πέρα τυπική συνέχεια: τη στοιχειώδη λογική του Δεύτερου Μέρους, με τους αφηρημένους κανόνες που είχαν, κατά βάθος, υπόψη τους οι επί σκηνής ήρωες και ηρωίδες εκείνης της επεισοδι(α)κής πραγματικότητας, κατά τις λεκτικές, και όχι μόνο, αντιδράσεις τους. Ζωντανή δράση και άκαμπτοι κανόνες σε διαλεκτική συνάντηση; Ναι, ακρ...

Η αναπαράσταση, η παραγωγή δηλαδή νοήματος μέσω της γλώσσας, του Λόγου και της εικόνας, κατέχει κεντρική θέση στις πολιτισμικές σπουδές. Στο εισαγωγικό αυτό κείμενο ο Stuart Hall παρουσιάζει κατανοητά και συγκροτημένα τον τρόπο που οι εικόνες, η γλώσσα και ο Λόγος λειτουργούν ως συστήματα αναπαράστασης. Ο Hall αναλύει την αναπαράσταση ως σημασιοδοτική πρακτική σε διαφορετικά κοινωνικά και θεσμικά συγκείμενα, θέτοντας ερωτήματα που αφορούν τη σχέση της αναπαράστασης με το νόημα, τη γνώση και την εξουσία. Συνδυάζοντας εικονογραφημένα παραδείγματα με δραστηριότητες και επιλεγ...

[...] Το κυρίως θέμα αυτού του βιβλίου είναι η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας με καινούριο αυτί. Αν δεν ακούτε "σαν" Άγγλος, για παράδειγμα, δεν θα μπορέσετε ποτέ να μάθετε τη γλώσσα του, να μπείτε στην ψυχολογία της, να υιοθετήσετε τον τρόπο με τον οποίο εκφράζεται, να βρείτε τις κατάλληλες λέξεις, να κατανοήσετε τις γραμματικές δομές. Είναι λοιπόν απαραίτητο να προετοιμάσουμε το αυτί ώστε να αντιληφθεί τα στοιχεία που σχετίζονται με αυτή τη γλώσσα. Με τη βοήθεια ηλεκτρονικών μηχανημάτων (ηλεκτρονικό αυτί) που επιτρέπουν να εκγυμνάσουμε τους μυς του μέσου αυτιού, έχουμε ένα...

Ο κορυφαίος Γάλλος γλωσσολόγος, υποστηρίζει πως όλοι μπορούν εύκολα να διδαχθούν μια ξένη γλώσσα, αρκεί η εκμάθησή της να αρχίσει στη σωστή ηλικία. Τα παιδιά μπορούν να ξεκινήσουν την επαφή τους με τις ευρωπαϊκές γλώσσες - προσοχή, όχι αγγλικά! - από τα 6 τους χρόνια, τότε που είναι γεμάτα περιέργεια και δίψα για μάθηση και έχουν πλήρως ανεπτυγμένη την έμφυτη ικανότητά τους να είναι ευαίσθητα και δεκτικά στα διάφορα ακούσματα. Τα αγγλικά μπορεί να περιμένουν ως το γυμνάσιο. ... Κι αυτό γιατί, υποστηρίζει ο Αζέζ, απέναντι στην ασφυκτική κυριαρχία της αγγλικής γλώσσας οι Ευρω...

Στις φιλοσοφίες του εικοστού αιώνα η γλώσσα έχει κατακτήσει πρωτεύουσα θέση, αποτελεί σημείο αναφοράς που δεν είναι δυνατόν να αγνοηθεί. Το πρωτείο έχει ωστόσο ένα τίμημα: Σε αντίθεση προς τις επιμέρους γλώσσες, που είναι βυθισμένες η κάθε μια στην ιστορία της, η γλώσσα που νοείται ως πρωτεύον "στοιχείο" της φιλοσοφίας εμφανίζεται μετέωρη, δίχως καταγωγή ή συνθήκες παραγωγής. Είναι ένα αντικείμενο του οποίου η ιστορία λανθάνει. Ο Παντελής Μπασάκος επιδιώκει να αναιρέσει αυτή τη λήθη ιχνογραφώντας κάποιες όψεις ετούτης της ιστορίας: Πώς παράγεται η έννοια της γλώσσας και πώς...

Στο έργο του αυτό ο συγγραφέας ερευνά, μελετά και φιλοσοφεί πάνω στο φαινόμενο της γλώσσας. Προσπαθεί να απαντήσει σε ερωτήματα, όπως: Τι είναι η γλώσσα; Τι είναι η γλωσσολογία; Τι είναι η φιλοσοφία της γλώσσας; Ποιο είναι το αντικείμενο έρευνάς τους; Πού βρίσκονται οι απαρχές της γλωσσικής φυλογένεσης και πού της γλωσσικής οντογένεσης; Εξελίσσονται οι γλώσσες, κι αν ναι, σε ποιους γλωσσικούς νόμους υπακούουν; Ποια είναι τα μεγάλα γλωσσικά περάσματα ή άλματα της ανθρωπότητας και του παιδιού; Ποιες είναι οι απαρχές της γραπτής γλώσσας, ποιο το περιεχόμενο των πρώτων γραπτών...

Πώς συνδέεται η γλώσσα με τη μη γλωσσική πραγματικότητα; Τι είναι η σχέση αναφοράς; Τι είναι το γλωσσικό νόημα; Στη σύγχρονη συζήτηση σχετικά με ερωτήματα όπως αυτά είναι αφιερωμένη η ανά χείρας εισαγωγή στη Φιλοσοφία της Γλώσσας. Παρουσιάζονται εδώ οι σημαντικότερες θεωρίες, όπως αυτές αναπτύχθηκαν κατά τον εικοστό αιώνα, και αναδεικνύονται οι δυνατότητες και τα όριά τους. Στο πρώτο μέρος εξετάζονται ζητήματα σχετικά με τη σχέση αναφοράς που συνδέει τα κύρια ονόματα και άλλους περιγραφικούς όρους με τα κατονομαζόμενα πράγματα. Στο δεύτερο και στο τρίτο μέρος εκτίθεται ευρύ...

Τι είναι η γλώσσα; Ποια είναι η σχέση της με τον νου; Πως αναφέρεται στον κόσμο; Πως τα γλωσσικά μορφώματα (λέξεις και προτάσεις) έχουν νόημα και σε τι συνίσταται το νόημά τους; Η γλώσσα είναι τα δίοπτρα μέσα από τα οποία βλέπουμε τον κόσμο και η γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσά μας. Αλλά πως είναι δυνατή η κατανόηση του άλλου ή η ερμηνεία της επικοινωνιακής του πρόθεσης; Υπάρχουν κριτήρια συνωνυμίας ή κριτήρια για τη μετάφραση; Και ποια είναι η σχέση αλήθειας και ερμηνείας; Η παρούσα μελέτη αποτελεί εισαγωγή στη φιλοσοφία της γλώσσας από μια ιστορικο-συστηματική σκοπιά.

Η "Φιλοσοφική γραμματική" τοποθετείται περίπου στο μέσον της εξελικτικής πορείας της σκέψης του Wittgenstein. Ανήκει, μαζί με τις "Φιλοσοφικές παρατηρήσεις", στα λεγόμενα μεταβατικά κείμενα, στα οποία λαμβάνει χώρα η μεταστοιχείωση της φιλοσοφίας του λογικού ατομισμού του Tractatus στη γλωσσαναλυτική μέθοδο που βρίσκει την πιο ολοκληρωμένη της έκφραση στις "Φιλοσοφικές έρευνες". Το βιβλίο αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο ασχολείται με τη φιλοσοφία της γλώσσας και το δεύτερο με τη φιλοσοφία των μαθηματικών. Και τα δύο μέρη τα συνδέει η ιδέα ότι το νόημα των σημείων πρέ...