Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο ύστερος μοντερνισμός μάς είναι σήμερα τόσο μακρινός όσο ήταν και η αρχαιότητα για την Αναγέννηση. Ιδού η αφετηρία του σημαντικού αυτού βιβλίου του Τζέιμσον, όπου έργα του μοντερνισμού στη ζωγραφική (Ρούμπενς) και τη μουσική (Βάγκνερ και Μάλερ) αντιπαραβάλλονται με έργα του ύστερου μοντερνισμού (στον κινηματογράφο), καθώς και με μια πληθώρα μεταμοντέρνων πειραμάτων (από την επιστημονική φαντασία μέχρι το The Wire, και από τα "Ευρωσκουπίδια" στην όπερα μέχρι τον Όλτμαν και τη λογοτεχνία της Ανατολικής Γερμανίας): όλες αυτές οι δημιουργίες επιχειρούν, με διαφορετικούς τρόπου...

Το κίνημα της ευρωπαϊκής μοντέρνας αρχιτεκτονικής αναπτύσσεται στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1930. Εκφράσεις του αποτελούν οι μοντέρνες πολυκατοικίες, τα νοσοκομεία, τα βιομηχανικά κτίρια, τα συγκροτήματα λαϊκών κατοικιών και οι μονοκατοικίες στο κέντρο των πόλεων και στα προάστια. Ωστόσο, το σημαντικότερο επίτευγμα του κινήματος στον ελλαδικό χώρο είναι η υλοποίηση των μοντέρνων σχολείων, που οικοδομούνται στο πλαίσιο της δεύτερης κυβέρνησης Βενιζέλου, από το 1930 και μετά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του βενιζελικού εκσυγχρονισμού, τα περισσότερα από 3000 σχολικά κτίρια που α...

Ο Εκκεντρισμός αποτέλεσε καλλιτεχνική άποψη στη Σοβιετική Ένωση της δεκαετίας του 1920 με αβανγκαρντίστικη λογική. Ήταν μια από τις πολλές καλλιτεχνικές ομάδες που άνθισαν κατά την περίοδο μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση προσπαθώντας να ανταποκριθεί στους γρήγορους ρυθμούς της νεωτερικότητας και τις επιταγές της επιστημονικοτεχνικής επανάστασης. To μανιφέστο "Εκκεντρισμός" (1922) περιέχει τέσσερα κείμενα από τους Κόζιντσεφ, Τράουμπεργκ, Κριζίτσκι και Γιούτκεβιτς οι οποίοι θέλησαν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της καλλιτεχνικής γλώσσας εφαρμόζοντας νέες μεθόδους και διακηρύσσο...

Ο έκτος τόμος των Τετραδίων του Μοντέρνου είναι αφιερωμένος στην επέτειο των 25 χρόνων από την ίδρυση του ελληνικού docomomo. Περιλαμβάνει μια σειρά δοκιμίων που αναδεικνύουν κτίρια του ελληνικού μοντερνισμού που έτυχαν καλύτερης ή χειρότερης μοίρας στο πέρασμα του χρόνου και μια σειρά θεωρητικών προσεγγίσεων για το ρόλο και το αντικείμενο της τεκμηρίωσης και της προστασίας της μοντέρνας αρχιτεκτονικής. Περιλαμβάνει επίσης τρεις χαρακτηριστικές υλοποιημένες μελέτες μετασκευής κτιρίων του μεσοπολεμικού και του μεταπολεμικού μοντερνισμού, τα οποία παρουσιάζονται από τους αρχ...

"Η μοντέρνα Ζωγραφική ζήτησε κυρίως να διαφυλάξει την πεμπτουσία της δημιουργικής χειρονομίας του ζωγράφου, να την απαλλάξει από κάθε τι ανώφελο για την έκφραση, από κάθε τι που είναι σεβασμός σε μια νεκρή σύμβαση και που τα μάτια μας μόνα τους συνηθίζουν όλο και περισσότερο να το απαλείφουν. Έτσι η κυριότερη πράξη της μοντέρνας Ζωγραφικής, καθώς αναζητεί με πάθος την πραγματικότητα, ήταν να λυτρώσει σιγά σιγά το όραμα του ζωγράφου, να προσπαθήσει να εκφράσει την ακαθόριστη και απαιτητική παρουσία των πραγμάτων, τις λυρικές τους αναλογίες, τις σχέσεις τους με τον άνθρωπο-ζω...

Το 1917 συμβολίζει μια κορύφωση της νεωτερικότητας, και ειδικότερα του μοντερνισμού, αλλά ταυτόχρονα κι ένα ευδιάκριτο όριό τους. Συνοψίζει μια μακρά επαναστατική διαδικασία, από το 1905 έως περίπου το 1930, τόσο στο πεδίο της πολιτικής όσο και σε αυτό της τέχνης, διαδικασία που δεν είχε "αίσια έκβαση", σύμφωνα τουλάχιστον με την κινούσα αντίληψή της, αλλά κατέληξε, από τη μια, στην ακύρωση/διάψευση του πρωτοφανούς πειράματος λυσιτελούς κοινωνικού μετασχηματισμού, και, από την άλλη, στην ακύρωση/διάψευση των επαναστατικών προταγμάτων των καλλιτεχνικών κινημάτων. [...]...

Το "Βορτιστικό Μανιφέστο" δημοσιεύθηκε στο πρώτο τεύχος του περιοδικού "Blast" (1914) και συγκαταλέγεται στα πιο σημαντικά κείμενα του αγγλο-αμερικανικού μοντερνισμού. Δίνει σάρκα και οστά -τόσο από ρητορικής όσο και από τυπογραφικής άποψης- στη βίαιη εικονοκλασία του βορτικισμού (vorticism), ενός αβανγκάρντ κινήματος στη λογοτεχνία και στις εικαστικές τέχνες, με επίκεντρο το Λονδίνο. Τα τρία μέρη του "Μανιφέστου" -το οποίο υπογράφεται, μεταξύ άλλων, από τον ποιητή Έζρα Πάουντ, τον συγγραφέα και ζωγράφο Γουίνταμ Λιούις και τον γλύπτη Ανρί Γκωντιέ-Μπρζέσκα- εκφράζουν την...

Οι αντιθέσεις και κυρίως οι αντινομίες του συστήματος στην εποχή της παγκοσμιοποίησης -σε κρίση και σε ολοκληρωτική μετεξέλιξη μέσω αυτής προς νέες και αυταρχικότερες μορφές οξύνονται. Αρα μόνο μέσα από τη (μετα-)κριτική ανάλυσή τους μπορεί να συλληφθεί ένα νέο, μοντέρνο ανθρωπιστικό πρόταγμα, ένα νέο απελευθερωτικό καθολικό σχέδιο πάντοτε για τον άνθρωπο και του ανθρώπου. Ο άνθρωπος δεν πέθανε ακόμη ... Περιεχόμενα: Μέρος Πρώτο Από την ιδεολογική κριτική στην κριτική της παγκοσμιοποίησης - Στ. Φρυδά, "Το νόημα της σύγχρονης ιδεολογικής κριτικής" - Β. Φιοραβάντες...

Η γεωγραφία του μοντέρνου στη διάρκεια του 20ού αιώνα περιλαμβάνει πόλεις όπως η Βιέννη, το Βερολίνο, το Παρίσι, η Πράγα, η Μόσχα, το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη. Η Αθήνα, η οποία φιλοξένησε το 1933 το 4ο Διεθνές Συνέδριο Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής (IV CIAM), πώς τοποθετείται στον χάρτη αυτό; Ποιος ήταν ο δικός της μοντερνισμός; Ποιες μορφές και ποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά πήρε ο μοντερνισμός -και ο ελληνικός μοντερνισμός ειδικότερα- στη σκέψη και τις τέχνες του 20ού αιώνα; Στο βιβλίο διερευνώνται και αναλύονται χαρακτηριστικά του μοντέρνου όπως η αυτοαναφορικότητα, ο κατακερμ...

Το βιβλίο "Ο μοντερνισμός και οι μύθοι του" απαρτίζεται από δώδεκα μικρές μελέτες (αρκετές από αυτές αδημοσίευτες) σχετικές με κινήματα, καλλιτέχνες (Manet, Picasso, Giorgio de Chirico, Max Ernst, Andre Masson) αλλά και προβλήματα θεωρίας και κριτικής της μοντέρνας τέχνης που, παρά τον τεράστιο όγκο της διεθνούς βιβλιογραφίας, μένουν πάντα ανοιχτά για τον σύγχρονο ερευνητή. Εξάλλου, ένας τρόπος για να μην απορροφηθούμε "από τη δίνη των πεπραγμένων" της σημερινής εποχής είναι η διαυγέστερη και κατά το δυνατόν πιο αντικειμενική και δίκαιη κατανόηση της εποχής του μοντερνισ...

Ένας από τους κοινούς τόπους του κριτικού λόγου για τον Σεφέρη είναι η στενή σχέση του με τον αγγλο-σαξονικό μοντερνισμό και ιδιαίτερα τον Eliot. Στην αρχή κάποιοι μίλησαν για απλή μίμηση. Αργότερα κατηγορήθηκε για εισαγωγή ξένων προτύπων, ασύμβατων με τους δικούς μας εκφραστικούς τρόπους. Όλοι πάντως, τόσο οι επικριτές, όσο και οι υπερασπιστές του, θεώρησαν δεδομένο ότι ο Σεφέρης γνώριζε στην εντέλεια τον αγγλοσαξονικό μοντερνισμό. Κάτι τέτοιο ισχύει σίγουρα για την ποιητική γραφή του, που είναι υποδειγματικά μοντερνιστική. Αν όμως διαβάσουμε προσεκτικά τις "Δοκιμές" και τ...

Στη μεταπολεμική περίοδο η ελληνική ζωγραφική, γλυπτική και αρχιτεκτονική ακολούθησαν τους δρόμους της μοντέρνας τέχνης, τόσο στη μητροπολιτική (Μοντερνισμός) όσο και στην περιφερειακή ("Παράδοση") διάσταση ολοκληρώνοντας τη διαδρομή που είχαν ξεκινήσει από τις αρχές του 20ού αιώνα. Στη σύγχρονη φάση που συνεχίζεται ακόμη, η ελληνική τέχνη δεν φέρει τα στερεότυπα σημάδια που τη χαρακτήριζαν ελληνική στο παρελθόν. Το φαινόμενο αυτό είναι σύμμετρο με το γνώρισμα της μεταμοντέρνας κατάστασης πραγμάτων που διαπλέκεται με την παγκοσμιοποίηση. Στις τέχνες αυτό εκφράζεται με μια μ...

Περιέχονται τα κείμενα: To "Μαύρο Τετράγωνο" - "Ο σπόρος όλων των δυνατοτήτων" - Αντιδράσεις - Εξ αποκαλύψεως Ο "Αυθάδης" φιλόσοφος - Μηδέν και άπειρο - Τετράγωνο: οιωνός της δημιουργίας Ο "Προλετάριος του χρωστήρα" - Χρώμα και μορφή - Είναι "πλαίσιο" το Λευκό; - Μαύρο και Λευκό "Νέος Ρεαλισμός" - Κάθε μορφή, ένας κόσμος - Η αρχή της οικονομίας "Νέα Θρησκεία" - Οφειλές - Αποδεσμεύσεις - Εικόνα - Εικόνισμα - Εικονοστάσι Μαλέβιτς και Επαναστάσεις - "Χρωστήρας" ή "Ρεβόλβερ" Πρόσημο της αναρχίας το "Μαύρο Τετράγωνο"; - Νιγκιλισμός - Άναρχος ή...

Το "Σύνθεση και μορφή" είναι το πιο ολοκληρωμένο τεκμήριο ενός από τα ορόσημα της μοντέρνας εκπαίδευσης στην τέχνη, το περίφημο Βασικό Μάθημα του Bauhaus, στη Βαϊμάρη της Γερμανίας. Ο Ίττεν ήταν ο δάσκαλος που το οργάνωσε κατόπιν προσκλήσεως του Βάλτερ Γκρόπιους. Δημοσιεύθηκε το 1963 όταν ο Ίττεν ήταν ακόμη εν ζωή και αναθεωρήθηκε και εμπλουτίστηκε από τη χήρα του Ίττεν, Αννελίζε Ίττεν. Εμπεριέχει νέο υλικό από το Βασικό Μάθημα του Bauhaus, καθώς επίσης και οπτικά παραδείγματα και περιγραφές των εκλεπτύνσεων που έγιναν από τον Ίττεν σε μετέπειτα τάξεις που δίδαξε στο Βερολί...

Το μοντέρνο πνεύμα ήταν η πιο σημαντική δύναμη επαναπροσδιορισμού της αρχιτεκτονικής και της τέχνης σε ολόκληρη την Ευρώπη στις δεκαετίες του 1920 και 1930. Και οι εκδοχές του μοντέρνου στην Αθήνα του μεσοπολέμου αποτέλεσαν σημεία συνάντησης των δημιουργικών δυνάμεων της εποχής με μια κοινωνική πραγματικότητα που αναζητούσε "εκμοντερνισμό" χωρίς να αποποιείται ιστορία και παραδόσεις. Οι αστικές πολυκατοικίες στο Κέντρο της Αθήνας και οι μικρές μονοκατοικίες στα προάστια, τα λιτά σχολεία σε όλες τις γειτονιές και τα κτίριο κοινωνικής πρόνοιας -σανατόρια, νοσοκομεία, παιδουπό...

Οι διάσημες "Δεσποινίδες της Αβινιόν" (1907), όχι μόνο συγκέρασαν στη ζωγραφική τους επιφάνεια νέες εικαστικές τάσεις, με στοιχεία επιστημονικών και κοινωνικών αλλαγών που θα σημάδευαν τον 20ό αιώνα, αλλά απετέλεσαν και την αφετηρία μιας σειράς ανατροπών που θα καθόριζαν την εικόνα και την πορεία της σύγχρονης τέχνης διεθνώς. Είναι λοιπόν λογικό αυτός ο πίνακας να απασχολεί την επιστημονική και καλλιτεχνική κοινότητα παγκοσμίως ακόμη και εκατό χρόνια μετά τη δημιουργία του. Οι «Δεσποινίδες της Αβινιόν» έγιναν τόπος συνάντησης του βλέμματος του θεατή με αυτό του καλλιτέχνη...

Το ανά χείρας βιβλίο φιλοδοξεί να προσφέρει στον αναγνώστη μια συνθετική και συνάμα συνοπτική παρουσίαση των βασικών τάσεων, πειραματισμών, ρευμάτων και προβληματισμών που διατρέχουν το χώρο των εικαστικών τεχνών στην ευρωπαϊκή ήπειρο, από τα τέλη του 18ου αιώνα έως τα μέσα του 20ου. Περιλαμβάνει δεκαεπτά κεφάλαια που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους και πολιτιστικά δρώμενα και αποβλέπει στην ανάλυση της δυναμικής και των ιδιαιτεροτήτων στη φύση κινημάτων όπως είναι διαδοχικά ο Ρομαντισμός, ο Ρεαλισμός, ο Ιμπρεσιονισμός και η μετεξέλιξη του σε περισσότερο α...

Πώς δεξιώνεται το μοντερνισμό ο μαρξιστής κριτικός Μάρκος Αυγέρης; Πώς συμφιλιώνεται με τη σκέψη ενός μαρξιστή διανοούμενου το κίνημα της κορυφαίας ενδοσκοπικής όρασης του αστικού κόσμου; Σ' αυτό το καίριο για τη φιλολογική κριτική ερώτημα έρχεται να δώσει απάντηση το παρόν δοκίμιο. "Η άξια κριτική πρέπει να κλείνει μέσα της τις πιο υψηλές και τις πιο πλατιά ανθρώπινες τάσεις της εποχής για να δικαιώσει την αυτόνομη πνευματική λειτουργία", θα γράψει ο Μάρκος Αυγέρης. Γι' αυτό η στοχαστική μαρξιστική του κριτική δεν εναντιώνεται στα μεγάλα έργα και στους εκπροσώπους της α...