Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Για το ευρύτερο κοινό, ο Αναστάσιος Πολυζωίδης (1802-1873) είναι ο δικαστής που με τη σθεναρή του στάση κατόρθωσε να γλιτώσει τον Κολοκοτρώνη και τον Πλαπούτα από την άδικη θανατική καταδίκη που είχε προαποφασίσει γι' αυτούς το βαυαρικό καθεστώς. Ωστόσο αυτό δεν αποτελεί το μοναδικό επίτευγμα του δημόσιου βίου του. Κατά τα πρώτα χρόνια του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, σε πολύ νεαρή ηλικία, εμπλούτισε τη νεοελληνική πολιτική σκέψη με μεταφράσεις συνταγματικών κειμένων και -το κυριότερο- με μια συνεκτική, σαφή και φιλοσοφικά τεκμηριωμένη θεωρία του "κοινοβουλευτικού συστήματος". Ο...

Θέμα του βιβλίου είναι η ιστορία της αρχαίας Αθήνας, από το τέλος του 7ου ώς το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα: μια ιστορία που την συγκλονίζουν βίαιες ταραχές, από τη συνωμοσία του Κύλωνα, τις μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα και την τυραννίδα του Πεισίστρατου, ώς τον Πελοποννησιακό πόλεμο, τη μάχη της Χαιρώνειας και τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των διαδόχων του. Η συγγραφέας συνδυάζει και αξιοποιεί με θαυμαστή επιδεξιότητα έναν εξαιρετικό πλούτο τεκμηρίων κάθε είδους, ιστορικές και φιλολογικές πηγές, αρχαιολογικά ευρήματα. Στη διαπραγμάτευσή της δεν παραπέμπει απλώς στα αρχαία...

Στις 18 και 19 Μαΐου 2005 το Ίδρυμα "Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής", οργάνωσε επιστημονική διημερίδα στην Αθήνα στο πλαίσιο του προγράμματος των ετήσιων επιστημονικών δραστηριοτήτων του με θέμα "Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα - Τριάντα χρόνια από τη μετάβαση στη δημοκρατία". Κατά τη διάρκεια της συνάντησης παρουσιάστηκε η ιστορική διαδρομή που ακολούθησαν οι τρεις αυτές χώρες από το 1974 και μετά. Ειδικοί επιστήμονες, καθώς και πολιτικοί, που υπήρξαν πρωταγωνιστές κατά τη διαδικασία του εκδημοκρατισμού των χωρών τους, κατέθεσαν τις απόψεις και τις μαρτυρίες τους.

Ο πολιτικός λόγος των επώνυμων, αλλά και ανώνυμων Αθηναίων, όπως ο Θεμιστοκλής, ο Περικλής, ο Σοφοκλής, ο Ηρόδοτος, ο Σωκράτης, ο Αριστοφάνης, είτε από την καθέδρα των Σχολών τους, είτε από το ελεύθερο βήμα της Πνύκας, λειτούργησε έκτοτε και εξακολουθεί να λειτουργεί ως γονιμοποιό σπέρμα, ως σπερματικός λόγος, στην όλη πνευματική πορεία του δυτικού κόσμου και όχι μόνο. Πράγματι, ο λόγος αυτός, που διασώθηκε στα κείμενα του 5ου και 4ου π. Χ. αι., κατέδειξε και ανέδειξε την ιδιαιτερότητα του ελληνικού πολιτικού πολιτισμού στο μεσουράνημά του, την αθηναϊκή δημοκρατία, και άγγι...

Στο τελευταίο αυτό βιβλίο της, που κυκλοφόρησε λίγο μετά το θάνατό της, η Nicole Loraux προσεγγίζει την εικόνα της αρχαίας πόλης που είχε η ίδια για τον εαυτό της, αναλύοντας ειδικότερα τους λόγους που σχετίζονται με την εμφύλια διαμάχη, τη στάσιν. Αντλώντας μεθόδους και έννοιες από το χώρο της ψυχανάλυσης, στοχάζεται, παράλληλα, πάνω στη διαφορά των αρχαίων κοινωνιών σε σχέση με τις σημερινές δημοκρατίες, όπου η ομοφωνία δυσχεραίνεται, ενώ οι διαφορές απόψεων και συμφερόντων φαίνονται να ενισχύονται. "Ήρθε όμως μια μέρα που κάποιοι από εμάς επιθύμησαν, προκειμένου να...

Το 462 π.Χ. είναι μια ξεχωριστή στιγμή στην ιστορία της ανθρωπότητας. Το έτος αυτό γεννήθηκε η Δημοκρατία, τόσο σαν πολίτευμα, όσο και σαν λέξη. Στο πολίτευμα της δημοκρατίας που εγκαθίδρυσε ο Εφιάλτης, η πολιτική εξουσία ανατέθηκε στους ίδιους τους πολίτες, ώστε να την ασκούν αυτοπροσώπως και όχι μέσω αντιπροσώπων τους. Ονομάστηκε δημοκρατία για να εκφράσει το πολίτευμα κατά τρόπο αυθεντικό, γιατί ακριβώς η λέξη σημαίνει: "εξουσία των πολιτών". Η δημοκρατία λειτούργησε επί εκατόν σαράντα χρόνια (462-322 π.Χ.) και άφησε ολόκληρο τον κόσμο κατάπληκτο, όχι μόνο με τον ανεπ...

Το βιβλίο αυτό εκδίδεται με μια διπλή προειδοποίηση. Πρώτον, δεν μπορεί να υπάρχει απόλυτα ευκρινής παρουσίαση της αθηναϊκής δημοκρατίας. Ο συγγραφέας εισάγει μια σειρά προκαταλήψεων, οι οποίες επηρεάζουν με ποικίλους τρόπους την παρουσίαση. Οι δικές μου προκαταλήψεις θα είναι αρκετά ευδιάκριτες. Δεύτερον, η έκταση αυτού του βιβλίου σημαίνει αναπόφευκτα παραλείψεις και συμπτύξεις, οι οποίες πιθανώς δώσουν την ψευδαίσθηση σταθερότητας σε ζητήματα δυσδιάκριτα, ασαφή και επίμαχα. Ελπίζω ότι η βασική προσέγγιση που υιοθετώ θα επιτρέψει στους αναγνώστες να προχωρήσουν πέρα από τ...

Κατά τον όγδοο αιώνα π.Χ. ο μέσος Έλληνας ήταν πλήρως εξαρτημένος από έναν ιδιοκτήτη αριστοκρατικής καταγωγής. Αργότερα, από τον πέμπτο αιώνα κ.ε., στην Αθήνα τουλάχιστον, είχε φτάσει στο σημείο να συνειδητοποιήσει ότι ήταν μια αυτόνομη ανθρώπινη ύπαρξη και ότι ο ίδιος και οι άλλοι σαν αυτόν είχαν τα ίδια δικαιώματα για συμμετοχή. Ο καθηγητής W.G. Forrest ανιχνεύει τα βήματα, με τα οποία οι Έλληνες έφτασαν σ' αυτή τη συνειδητοποίηση την επέκταση του Ελληνικού κόσμου, που έσπασε τον ασφυκτικό οικονομικό κλοιό των αριστοκρατών τις επαναστάσεις, που, έχοντας συχνά ως μέσο την...

Η "Άνοδος της δημοκρατίας" προτείνει μία φιλοσοφική ιστορία του εικοστού αιώνα και ταυτόχρονα μία θεωρία της δημοκρατίας. Η απομάκρυνση από τη θρησκεία οδηγεί σε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι επιδιώκουν να αυτοκυβερνηθούν. Αλλά στην πραγματικότητα αυτός ο κόσμος είναι ο πλέον δύσκολος να ελεγχθεί. Το έργο κάνει μία εμπεριστατωμένη ανάλυση των περιπετειών αυτής της ταραχώδους εξέλιξης, με τις ποικίλες κρίσεις και παρεκκλίσεις της. Οι δύο πρώτοι τόμοι, "Η επανάσταση των νεότερων χρόνων" και "Η κρίση του φιλελευθερισμού", δημοσιεύονται μαζί, στην ανά χείρας επίτομη έκδοση....

Τρίτος τόμος του έργου του Μαρσέλ Γκωσέ "Η άνοδος της δημοκρατίας", μιας φιλοσοφικής ιστορίας του εικοστού αιώνα και συνάμα μιας θεωρίας της δημοκρατίας. [Οι δύο πρώτοι τόμοι, "Η επανάσταση των νεότερων χρόνων" και "Η κρίση του φιλελευθερισμού", κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις "Πόλις" σε επίτομη έκδοση το 2009. Εκεί ο Γκωσέ περιγράφει την κρίση του φιλελευθερισμού που, εγκαθιδρύοντας τη βασιλεία του ατομικισμού, αγνόησε τη συλλογικότητα]. Με το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η δημοκρατία καλείται να αντιμετωπίσει την πρόκληση των νέων ολοκληρωτικών κρατών τα οποία...

"Η Αθηναϊκή Δημοκρατία" είναι το πιο σημαντικό, το πιο μελετημένο και το πιο επίκαιρο από τα κεντρικά θέματα της αρχαίας ελληνικής ιστορίας. Διακεκριμένοι ερευνητές διαδοχικών γενεών έχουν συμβάλει -με άρθρα, μονογραφίες και συνθέσεις- ώστε οι γνώσεις μας για την αθηναϊκή δημοκρατία να είναι άφθονες, ποικίλες, πολυμερείς. Το παρόν βιβλίο συγκροτεί μια πολυεδρική και πολυεπίπεδη σύνθεση. Αρχίζει συγκρίνοντας την αθηναϊκή δημοκρατία με τις νεότερες δημοκρατίες. Επισημαίνει τις οικονομικοκοινωνικές συνθήκες της και τις πολιτισμικές πηγές της. Εξιστορεί τη γένεση και την εξέλι...

Οι κάτοικοι της κλασικής Αθήνας ήταν οι πρώτοι που διατύπωσαν και έκαναν πράξη την ιδέα ότι ο κοινός πολίτης, που δεν έχει μεγάλες οικονομικές δυνατότητες ή υψηλή μόρφωση μπορεί να παίρνει υπεύθυνες πολιτικές αποφάσεις. Γι' αυτό οι αντιδράσεις προς την αθηναϊκή δημοκρατία προσφέρουν εδώ και αιώνες ένα πρώτης τάξεως ψυχολογικό τεστ για την πολιτική σκέψη. Είτε υμνώντας το αθηναϊκό πολίτευμα σαν νομιμοποιό πρόγονο των σύγχρονων δημοκρατιών είτε καταδικάζοντας το σαν οχλοκρατία, οι σχολιαστές σε ολόκληρη την ιστορία αποκάλυπταν πολλά για την κοινωνία και την πολιτική της εποχή...

[...] Η έκθεση που παρουσιάζεται στον εκθεσιακό χώρο του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, με τον τίτλο "Έδοξεν τη βουλή και τω δήμω. Η αθηναϊκή δημοκρατία μιλάει με τις επιγραφές της", αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο ο Δήμος της Αθήνας νομοθετούσε και επέβλεπε την τήρηση των αποφάσεών του. Μέσα από τα εκθέματα παρουσιάζεται η εξέλιξη και η τυποποίηση των διαδικασιών για την προετοιμασία και την έκδοση ψηφισμάτων, που καλύπτουν όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής: από την εξωτερική πολιτική μέχρι την απόδοση τιμών σε επιφανείς π...

Δημοκρατία και δημοσιότητα είναι δύο έννοιες βαθιά και οργανικά αλληλένδετες. Δεν είναι λοιπόν τυχαία η σύζευξη και η συμπόρευση του πρωταρχικού και μεγάλου παραδείγματος της αρχαίας αθηναϊκής δημοκρατίας με τη συστηματική αποτύπωση της δράσης της σε διάφορα γραπτά κείμενα που ανακοινώνονταν στήνονταν σε δημόσιους χώρους, για να διαβασθούν και να τεκμηριώσουν τις αποφάσεις, και μέσα απ' αυτές τη σκέψη και τις μεθόδους της. Οι πολίτες μπορούσαν και, θεωρητικά τουλάχιστον, όφειλαν να γνωρίζουν τί και πώς ενεργεί και οφείλει να λειτουργεί η κοινή πολιτεία τους. Το σκληρό υλικό...

Το βιβλίο αυτό περατώθηκε πριν 2 χρόνια. Δεν αποφάσιζα να το εκδώσω, αφήνοντάς το να κοιμάται σ' ένα συρτάρι, παρακινημένος από κάποιο σκεπτικισμό για τον αριθμό αναγνωστών που θα ενδιέφερε το περιεχόμενό του. (Ο Γκαίτε ζητούσε ένα εκατομμύριο αναγνώστες και πολλοί συγγραφείς, στις αναμνήσεις τους, εξέφρασαν τον φόβο πως έχασαν τον χρόνο τους με το ν' αφοσιωθούν στη συγγραφή). Μέσα στους δισταγμούς μου, ένας σπουδαίος ιστορικός με παρακίνησε να το εκδώσω, αναφερόμενος -για να με πείσει,- ούτε λίγο ούτε πολύ, στον Πλάτωνα που συμβούλευε ν' αφήνουμε να κοιμούνται τα χειρόγρα...

Ο πολιτισμός είναι έργο του ανθρώπου, του ανθρώπινου εγκεφάλου. Όσο περισσότεροι άνθρωποι, ανθρώπινοι εγκέφαλοι, συμμετέχουν στο έργο αυτό, τόσο ο πολιτισμός ανθεί περισσότερο. Για να γίνει όμως το συμμετοχικό πλήθος των ανθρώπινων εγκεφάλων μεγάλο, χρειάζεται κάποιο πολίτευμα που να δημιουργεί πολίτες. Δεν είναι τυχαίο που η λέξη "πολιτισμός" προϋποθέτει τη λέξη "πολίτης". Ο πολίτης όμως δεν είναι δημιούργημα παρά ενός και μόνου πολιτεύματος: της Δημοκρατίας. Η Δημοκρατία στάθηκε το κύριο στοιχείο, η ειδοποιά διαφορά, που έκανε τον Ελληνικό Πολιτισμό μοναδικό. Η Δημοκρα...

Ο πολιτισμός είναι έργο του ανθρώπου, του ανθρώπινου εγκεφάλου. Όσο περισσότεροι άνθρωποι, ανθρώπινοι εγκέφαλοι, συμμετέχουν στο έργο αυτό, τόσο ο πολιτισμός ανθεί περισσότερο. Για να γίνει όμως το συμμετοχικό πλήθος των ανθρώπινων εγκεφάλων μεγάλο, χρειάζεται κάποιο πολίτευμα που να δημιουργεί πολίτες. Δεν είναι τυχαίο που η λέξη "πολιτισμός" προϋποθέτει τη λέξη "πολίτης". Ο πολίτης όμως δεν είναι δημιούργημα παρά ενός και μόνου πολιτεύματος: της Δημοκρατίας. Η Δημοκρατία στάθηκε το κύριο στοιχείο, η ειδοποιά διαφορά, που έκανε τον Ελληνικό Πολιτισμό μοναδικό. Η Δημοκρα...

Η Δημοκρατία στάθηκε το κύριο στοιχείο, η ειδοποιά διαφορά, που έκανε τον Ελληνικό Πολιτισμό μοναδικό. Η Δημοκρατία, αυτή μόνη, διαφοροποίησε τον Ελληνικό Πολιτισμό από όλους τους άλλους. Τίποτε άλλο. Ούτε το κλίμα ούτε η γεωγραφική θέση. Η Δημοκρατία είναι και αρχαιολογικά διαπιστωμένη στον Ελληνικό Χώρο, στην Πολιόχνη της Λήμνου, από το 3000 π.Χ. περίπου. Μόνο οι Έλληνες, λόγω της Δημοκρατίας, δημιούργησαν πολίτες. Και ίσως μόνο το Ελληνικό Επίτευγμα μπορεί να χαρακτηρισθεί "πολιτισμός", μια και η έννοια "πολιτισμός" προϋποθέτει την έννοια "πολίτες". Ανώτατο πολιτει...

Από την εμπειρία ανά τους αιώνες γνωρίζουμε ότι η δημοκρατία και η ελεύθερη οικονομία αναγεννιούνται συνεχώς μέσα από μια αέναη ακολουθία μικρότερων ή μεγαλύτερων κρίσεων. Στον αβέβαιο και απρόβλεπτο κόσμο που ζούμε αυτή είναι μια επώδυνη διαδικασία, η οποία όμως συνοδεύεται από σημαντικά πλεονεκτήματα. Ειδικότερα, δημοκρατία και ελεύθερη οικονομία δέχονται και αφομοιώνουν κατά τον πλέον δημιουργικό τρόπο τις αναταράξεις που προκαλούνται από τις φυσικές καταστροφές, τα λάθη των κυβερνήσεων, την τεχνολογική πρόοδο, τις αδυναμίες των πολιτών, κλπ., ώστε στις χώρες που ρίζωσαν...