Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το χαίκου είναι ένα σύντομο ποίημα 3 στίχων: ο πρώτος στίχος έχει 5 συλλαβές, ο δεύτερος 7 συλλαβές και ο τρίτος 5 συλλαβές. Ολόκληρο δηλαδή το χαϊκού αποτελείται από 17 συλλαβές. Το χαϊκού προήλθε από ένα λίγο μεγαλύτερο ποίημα, την τάνκα, 5 στίχων, 31 συλλαβών διατεταγμένων σε δύο στροφές 5/7/5 και 7/7. Η τάνκα γραφόταν από δύο συνήθως ποιητές σαν παιχνίδι: ο ένας έγραφε τις τρεις πρώτες σειρές και ο άλλος απαντούσε με τις δύο τελευταίες. Η τρίστιχη εκκίνηση ονομαζόταν χόκου. Με τον καιρό, το χόκου αυτονομήθηκε σαν μορφή και πήρε το όνομα χαϊκού. [...] (από την εισαγω...

Περιπλανήθηκα μονάχος μου στην καρδιά του Γιοσίνο. Πραγματικά, τα βουνά ξετυλίγονταν σ' ένα ατέλειωτο βάθος. Λευκά σύννεφα σωρεύονταν στις κορυφές τους κι οι κοιλάδες χάνονταν στην ομίχλη της βροχής. Σκόρπια εδώ κι εκεί τα σπιτάκια των ορεσίβιων, τόσο δα μικρά. Στα δυτικά, ήχοι από κόψιμο δέντρων· στ' ανατολικά, οι απόηχοι. Ο χτύπος απ' τις καμπάνες των ναών δονούσε τα κατάβαθα του είναι μου. Πολλοί άνθρωποι που ήρθαν σε τούτα τα βουνά απ' τα παλιά χρόνια, αναζητώντας λησμονιά απ' τα εγκόσμια, βρήκαν καταφυγή στη ποίηση της Κίνας και της Ιαπωνίας. Μήπως δε στέκει στη σύγκρι...

1 Κρυφό μου σώμα τα μυστικά σου μόνος εγώ τα ξέρω. 3 Πάλι το δρόμο γυμνή στο παράθυρο κρυφοκοιτάζει. 7 Δυό μάτια σπαθιά σκίζαν τα βλέφαρά του κι έμενε γυμνή. 12 Πέθαινα λέει και πάνω στο σώμα μου έφεγγε η αυγή. 18 Θάλασσα χλωμή. Με την ψόφια ουρά της παίζουν παιδιά. 23 Νεκρός κι ο Έκτωρ. Τρομάζει τον Όμηρο η αναίρεσή του. 24 Ουρά παγονιού σε πισινό μαϊμούς τούτος ο κόσμος. 29 Άνθη μυγδαλιάς πέφτουνε στον ύπνο μου. Ποια με φίλησε; 33 Όλοι χωράμε οι ζωντανοί κι οι νεκροί σ' ένα ποίημα.

[...] Από λογοτεχνική άποψη τα ποιήματα του Σαντόκα έγιναν αξιοζήλευτα για το λιτό, "στεγνό" τους ύφος, αντιπροσωπευτικά της "Νέας Σχολής Χαϊκού". Μα δεν ήταν μόνο αυτό που τον έκανε αγαπητό σε ειδήμονες, ποιητές και στον καθημερινό αναγνώστη. Τα σπουδαιότερα στοιχεία της ποίησής του είναι οι τρεις μέγιστες αρχές του Ζεν: Απλότητα, Μοναξιά και Παροδικότητα. Τα απόλυτα αυτά στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας του ήταν καθοριστικά. Ίσως κανείς μέχρι σήμερα στην ιστορία της ποίησης του Ζεν, ή και γενικότερα, δεν ήταν τόσο μονος, φτωχός και τσακισμένος όσο αυτός. Τα ποιήματά του φτάνου...

[...] Με τα μάτια σου τ' ασημένιο της ρούχο η νύχτα κεντά. [...] Εσύ κοιμάσαι Πάνω σου το φεγγάρι ξαγρυπνο μένει. [...] Ο κορυδαλλός τραγουδάει μαζί μας μας αντιγράφει.

Η ερώτηση "Τι είναι τα χαϊκού;" ερωτάται πολύ πιο συχνά απ' ό,τι απαντάται. Οι Δυτικοί παρομοίασαν τα χαϊκού με τα επιγράμματα, τις εσταντανέ φωτογραφίες ή και τα τηλεγραφήματα. Ο Sir George Samson (1883 - 1965) τα προσδιόρισε σαν "μικρές σταγόνες ποιητικής ουσίας". Ο Harold Henderson (1889 - 1974), που ενσωμάτωσε τα χαϊκού στην αγγλοσαξωνική λογοτεχνία, τα βάπτισε "διαλογισμούς... αφετηρίες για τη ροή της σκέψης". Ο R. H. Blyth (1898 - 1964) που εξέδωσε έξι τόμους μεταφρασμένων χαϊκού, έκανε την υπερβολική παρατήρηση ότι "η ιαπωνέζικη λογοτεχνία εξαρτάται εξ ολοκλήρου από...

"Ο ήλιος μαυρίζει τα πάντα για να προστατέψει τη λευκότητά του." "Αντιγράφοντας τον κόσμο φανερώνεις τις ατέλειές του." "Στον κόσμο της διαφάνειας γυρεύει να κρυφτεί καλύτερα το μυστικό." "Το νερό καθαρίζει ζωντανούς και νεκρούς." [...] Θραύσματα ενός κόσμου, στοχαστικές σημειώσεις, αποφθέγματα εμπειριών, τα "ποιήματα" του Δημοσθένη Δαββέτα είναι κάτι σαν χειρονομίες στον άδειο ουρανό. Η λακωνική μορφή τους θυμίζει τα γιαπωνέζικα χαϊκού, ή τα προσωκρατικά αποσπάσματα, όπου στοχαστικά κι αισθαντικά βιώματα εκφράζονται μέσα από τον πυκνό λόγο. Μ' άμεσο ύφος κ...

"Κάθε ανάλυση σε μια στιγμή που πέρασε είναι για να τη σκοτώσει." "Η ευφυία έχει πάντα κάτι από το καθημερινά ευτελές." "Ο μόνος νόμος που δεν ανατρέπεται είναι αυτός της αστάθειας." [...] Θραύσματα ενός κόσμου, στοχαστικές σημειώσεις, αποφθέγματα εμπειριών, τα "ποιήματα" του Δημοσθένη Δαββέτα είναι κάτι σαν χειρονομίες στον άδειο ουρανό. Η λακωνική μορφή τους θυμίζει τα γιαπωνέζικα χαϊκού, ή τα προσωκρατικά αποσπάσματα, όπου στοχαστικά κι αισθαντικά βιώματα εκφράζονται μέσα από τον πυκνό λόγο. Μ' άμεσο ύφος και λέξεις που συσπειρώνουν μέσα τους μνήμη, ιστορία...

Από την Ιαπωνία έως τη Ρωσία, από την Αυστραλία μέχρι τις Ινδίες ή την Ολλανδία και τη Ν. Ζηλανδία, την Ελλάδα, ή το Μαρόκο, το Πακιστάν, τη Φινλανδία, την Κούβα ή την Σιγκαπούρη, έως και το Μεξικό, αυτό το "επίγραμμα - χαϊκού", σαν ένα απέραντο δέντρο, με τις ρίζες του βαθιά στη γη της Ανατολής -της Ιαπωνίας- και τα κλαριά του απλωμένα σε εναγκαλισμό της οικουμένης, αποδείχνεται σαν τη μοναδική φόρμα ποίησης που ξεπέρασε τις καταβολές των λαών! Το γεγονός της παρούσας "Παγκόσμιας ανθολογίας χαϊκού" 50 χωρών, διανθισμένης με 186 ποιητές κάνει ολοφάνερη την αναζήτηση της...

Το Μόνο τα όνειρά μου συνεχίζουν, είναι μια συλλογή από πενήντα εννέα ποιήματα χαϊκού του μεγαλύτερου ποιητή της Ιαπωνίας. Μαζί με μια σύντομη βιογραφία του ποιητή και ένα μικρό, μα πολύ κατατοπιστικό κείμενο, για την ιαπωνική ποίηση, το βιβλιο αυτό αποτελεί μια ολοκληρωμένη παρουσίαση του έργου του Ματσούο Μπασό.