Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Απαντώντας στο ερώτημα "τι είναι το φιλοσοφείν;", ο Πιερ Αντό αναπτύσσει τον προβληματισμό του για τον τρόπο ανάγνωσης και ερµηνείας της αρχαίας φιλοσοφίας, για τα διαχρονικά στοιχεία που περιέχει, όπως και εκείνα που δεν είναι ίσως δυνατό να αποδεχτούµε στις µέρες µας, για την αξιολογική κρίση την οποία µπορούµε να εκφέρουµε σήµερα σχετικά µε αυτά τα "πειραµατικά εργαστήρια" που είναι οι αρχαίες φιλοσοφίες, µε δυο λόγια για το πώς µπορούν αυτές να µας βοηθήσουν να ζούµε καλύτερα στη σύγχρονη εποχή. O Πιερ Αντό µάχεται την ιδέα, τόσο του συρµού σήµερα, ότι όλοι οι λόγοι...

Ο Επίκτητος, ο δούλος που έγινε φιλόσοφος, είναι μια από τις εξέχουσες μορφές της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Μαζί με τον Σενέκα και τον Μάρκο Αυρήλιο, αποτελούν την τριάδα των στωϊκών σοφών που έθεσαν τα θεμέλια της ηθικής διδασκαλίας στη Δύση. Ο Επίκτητος διδάσκει μέσα από τον ίδιο του τον βασανισμένο βίο, την ανεκτικότητα, την απάθεια απέναντι στην επιθετικότητα και στην εχθρότητα, την συνείδηση ότι ο άνθρωπος δεν είναι παρά ένα ασήμαντο στοιχείο του απέραντου και πολυπληθούς Σύμπαντος... Σε όλα τα μεγάλα ερωτήματα που απασχολούν κάθε άνθρωπο, ο Επίκτητος δίνει απαντ...

Tον ευρηματικό και καινοτόμο λόγο του κατ' εξοχήν αιρετικού σοφιστή, του Γοργία, ο οποίος επάξια θεωρείται ο πατέρας της Pητορικής Tέχνης, έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν οι αναγνώστες, και όχι μόνον οι φιλόλογοι και νομικοί. Στον πρώτο λόγο, στο «Eλένης Eγκώμιον», ο Γοργίας ανατρέπει την κρατούσα ηθική αντίληψη, τη γνωστή μυθολογική παράδοση περί της Ωραίας Eλένης την οποία, με την εξόχως σοφιστική τακτική του, απαλλάσσει την Eλένη από την κατηγορία που την βάραινε για την πράξη της. Στον δεύτερο λόγο, «Yπέρ Παλαμήδους Aπολογία», που έχει χαρακτηριστεί ως παρωδία του δικ...

Σε ποιους απευθύνεται η φιλοσοφία και κατά πόσο αξίζει να ασχοληθούμε με θέματα της φιλοσοφικής βάσης; Πάνω σε αυτά τα πρωταρχικά ερωτήματα επικεντρώνεται το βιβλίο, επιχειρώντας να απαντήσει με έναν πράγματι ξεχωριστό τρόπο. Στη σκέψη του συγγραφέα εμφανίζεται ένα δαιμόνιο, το οποίο πότε με γκρίνια, πότε με διάθεση παιχνιδιού και αστεϊσμών, πότε με περίσκεψη και περίσσια σοβαρότητα, ανοίγει τους δρόμους για τη γνωριμία με έναν από τους πιο σημαντικούς αλλά και παρεξηγημένους φιλόσοφους της αρχαιότητας. Τον Παρμενίδη. Η συνάντηση με το πνεύμα του, έτσι όπως περιγράφεται στο...

Ο Ζήνων από το Κίτιον της Κύπρου, ο Κλεάνθης και ο Χρύσιππος οι οποίοι διηύθυναν διαδοχικά την Ποικίλη Στοά, ήταν οι τρεις ιδρυτές του στωικισμού. Στο βιβλίο αυτό, γίνεται μια παρουσίαση της σκέψης και της ηθικής διδασκαλίας τους, ως τρόπου ζωής, από την οποία επηρεάστηκαν καίρια τόσο ο Πλάτων όσο και ο Αριστοτέλης, αλλά και οι φιλόσοφοι της Δύσης, όπως ο Σπινόζα, ο Λάιμπνιτς, ο Καντ, ακόμη και ο Νίτσε. Ένας ευχάριστος οδηγός για τον λάτρη της ελληνικής φιλοσοφίας.

Αποσπάσματα έργων του Ιάμβλιχου που δεν σώζονται ακέραια. Περί ψυχής (φύση και ενέργειες της ψυχής, κρίση, τιμωρία και κάθαρση μετά τον χωρισμό της από το σώμα), Υπομνήματα εις Πλάτωνα (σχολιασμός πλατωνικών διαλόγων και ιδίως του Τίμαιου), Επιστολαί (γράμματα του Ιάμβλιχου προς φίλους και μαθητές του. Εξετάζει ζητήματα όπως η μοίρα, η διαλεκτική, οι αρετές, η αγωγή των παιδιών, ο γάμος κ.λπ.).

Η παρουσίασις αυτών των κειμένων αποτελεί το ένατον κατά σειρά Βιβλίον, εκ των λεχθέντων τον Αναστασίου Βαλαδώρου, πού κατά την διάρκεια του βίου του με αγάπη και αφοσίωση επραγματεύθηκε. Η δημοσίευσίς των αφ ενός μεν έχει σκοπό την συγκέντρωση και διαφύλαξη, από τον τυχόν διασκορπισμό τους στην φθορά του χρόνου, και αφετέρου, μία προσφορά προς αυτούς πού αναζητούν την πληρέστερη κατανόηση της αληθείας, του ποιητικού και δημιουργικού λόγου της αρχαίας ελληνικής θρησκείας. Όπως στα προηγούμενα βιβλία, έτσι και σ' αυτό, ο φίλος αναγνώστης θα διαπιστώσει σιγά-σιγά ότι ο...

Αρκετοί συγγραφείς της Αρχαιότητος μελέτησαν τα αίτια δημιουργίας του πολιτισμένου βίου και συγκροτήσεως της πόλεως. Ο Πλάτων αφιέρωσε σε ορισμένους διαλόγους του ιδιαίτερες διατάξεις χωροταξικού και πολεοδομικού χαρακτήρα και διετύπωσε συγκεκριμένα μέτρα για την οργάνωση των πόλεων. Τόσο στον Κριτία όσο και στον Τίμαιο προβάλλονται συγκεκριμένες προτάσεις για την κατασκευή και ρυμοτομία. Στους νόμους περιγράφονται η θέση, οι τοπογραφικοί και οικονομικοί εν γένει όροι της υπό ίδρυση πόλεως. Με δεδομένο ότι κάθε πολιτική ή νομοθετική ενέργεια πρέπει να αποβλέπει στην β...

Η επικούρεια φιλοσοφία υπήρξε σημαντική για τους ανθρώπους, επειδή τους οδηγούσε στην απαλλαγή από τη δεισιδαιμονία, τη φοβία (για το θάνατο και για τους θεούς), την πλεονεξία και τη ματαιοδοξία, με στόχο την ευδαιμονία. Ο Επίκουρος στόχευε στην ευχάριστη και ενδιαφέρουσα ανθρώπινη ζωή, προωθώντας και την ενασχόληση με τη φιλοσοφία η οποία ήταν συνυφασμένη με τη μάθηση (η δική του φιλοσοφία), απαλλαγμένη από τους μύθους της Μεταφυσικής οι οποίοι προκαλούσαν φόβο στους ανθρώπους. Στόχευε στη μελέτη των ζητημάτων που είχαν σχέση με τις ανάγκες της ζωής, παρέχοντας ο ίδιος ουσ...

Στον ιατρό Ιπποκράτη αποδίδονται κατά καιρούς διάφοροι φιλοσοφικοί χαρακτηρισμοί. Απουσιάζουν οι μελέτες που ερευνούν τα έργα του από τη σκοπιά της Διαλεκτικής. Συναντώνται στην Ιπποκρατική Συλλογή "μορφές κίνησης της σκέψης" και "νόμοι" της Διαλεκτικής, όπως αυτοί αποκαλύφθηκαν από τους Χέγκελ, Μαρξ, Έγκελς; Δηλαδή της ενότητας των αντιθέτων, της ενότητας ποιότητας-ποσότητας, της αλληλοδιείσδυσης των πάντων, των σχέσεων και μεταβάσεων του καθολικού-μερικού-ατομικού; Προτάσσεται από τον Ιπποκράτη το Είναι του Νοείν ή ισχύει το αντίθετο; Ποια είναι η θεωρία του για την...

Ο Επίκουρος επιστρέφει στον κατεξοχήν τόπο της φιλοσοφίας, στην Αθήνα, όταν αρχίζουν οι ελληνιστικοί χρόνοι. Αγνοεί επιδεικτικά τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη και ξαναπιάνει το νήμα της Ιωνικής και της Δημοκρίτειας παράδοσης. Ανοίγει τη δική του σχολή, τον Κήπο, όπου δεν διδάσκει τη φιλοσοφία ως ένα σύνολο γνώσεων αλλά την ασκεί ως έναν θεραπευτικό τρόπο ζωής μέσα στην κοινότητα των φίλων. Με γλώσσα σκοπίμως απλή και χωρίς να ηθικολογεί, ο Επίκουρος ξαναθέτει και απαντά σε βασικά ερωτήματα: τι είμαι; πως αντιμετωπίζω τους θεούς και τον θάνατο; πως μπορώ να ευτυχήσω; είμα...

Τα μπλουζ δεν είναι αμερικανική μουσική επινόηση (ούτε και το Πυθαγόρειο Θεώρημα είναι επινόηση του Πυθαγόρα). Ήταν οι αφρικανοί σκλάβοι που έπαιζαν μπλουζ στην Αμερική - οι πρόγονοι αυτών των αφρικανών "μουσικών" χρησιμοποιούσαν, στην πρωτόγονη μουσική τους, τις ίδιες φυσικές νότες που "έπαιζαν" οι Κινέζοι, οι Ινδοί και οι αρχαίοι Έλληνες, χωρίς να έχουν την παραμικρή συνεννόηση για τις "μελωδίες" που απολάμβαναν. Η αρχέγονη μουσική δημιουργούσε ένα ευχάριστο αίσθημα - ο "μουσικός" ένιωθε την ψυχή του να αγαλλιάζει, χωρίς να σκέφτεται το πώς και το γιατί. Ο πρώτος θ...

Η πλωτινική οντολογία δεν είναι οντολογία του "τι" αλλά του "πως". Αυτό εξηγεί την εικονολατρεία του Πλωτίνου, την περιγραφικότητα αλλά και την ποιητικότητά του. Όσο ρωτάμε "τι είναι το Εν" ή "τι είναι ο Νους", θα λαμβάνουμε από το πλωτινικό έργο παραπλανητικές και αντιφατικές απαντήσεις. "Πώς είναι το Εν" ή "πώς είναι ο Νους" επιτρέπουν, αντίθετα, απαντήσεις που μας φέρνουν κοντύτερα σε ό,τι θέλησε ο Πλωτίνος να πει με τις Εννεάδες του. Η οντολογία του "πως" μπορεί να έχει το μειονέκτημα ότι δίνει το προβάδισμα στην περιγραφή του πραγματικού έναντι της αποδείξεώς του -χαρα...

Ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος (540-480) είναι από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους όλων των εποχών. Από το έργο του "Περί Φύσεως" διασώθηκαν περίπου 130 αποσπάσματα, μικρές φράσεις στις οποίες διατύπωσε τις ιδέες του για θέματα που αφορούν στη γνωσιολογία, στην κοσμολογία και στα ανθρώπινα πράγματα. Το ύφος του είναι λιτό, περιεκτικό, ποιητικό· πολλές φορές οι εκφράσεις που χρησιμοποιεί παραπέμπουν σε χρησμούς των μαντείων - λέγεται ότι είχε γνωρίσει μία Σίβυλλα στην περιοχή του ακρωτηρίου της Ερυθραίας (αρχαία Ιωνία): το νόημα πολλές φορές είναι διφορούμενο, καθώς προτιμά να υπαινίσσ...

Στην ανά χείρας εργασία επιχειρείται μια προσπάθεια σύγκρισης δύο εκ των μεγαλυτέρων πνευματικών δημιουργημάτων της ανθρώπινης διανόησης, του ελληνικού πολιτισμού και της χριστιανικής θρησκείας. Από τη σύγκριση αυτή θα καταδειχθεί αν και κατά πόσο τα δύο αυτά συστήματα δημιούργησαν, όπως λέγεται, μια νέα φιλοσοφική και πολιτισμική πραγματικότητα η οποία ονομάστηκε ελληνοχριστιανικός πολιτισμός. Περιέχονται οι ενότητες: - Αντί προλόγου - Εισαγωγή - Από τον Όμηρο ως τους τραγικούς - Θρησκευτικός και φιλοσοφικός άνθρωπος - Κλασική περίοδος: οι αντιλήψεις του Πλάτωνα γι...

Η πρώτη απαρχή των Προσωκρατικών κατέχει μια εξέχουσα θέση στη διαρκή αναμέτρηση του Χάιντεγκερ με την ιστορία της μεταφυσικής, και τα τρία κείμενα που ακολουθούν μια εξέχουσα θέση σε αυτή την επικέντρωση. Πρόκειται για κείμενα που παρουσιάστηκαν αρχικά ως διαλέξεις την περίοδο 1943-1952, για να ενταχθούν το 1954 στον τόμο Διαλέξεις και δοκιμές. Στο πρώτο από αυτά, ο Χάιντεγκερ επιχειρεί να αναδείξει ως αρχέγονο νόημα του ηρακλείτειου λέγειν τη "συγκομίζουσα απόθεση και μόνο τούτο", ενώ η λεκτική διατύπωση δεν είναι παρά έκφραση αυτής της πρωτογενούς συλλεκτικής συγκομιδής...

Οι μελέτες αυτού του τόμου φωτίζουν, με διαφορετικό τρόπο η καθεμία, ένα από τα αγαπημένα θέματα του Frede, που αφορά την ιδιαίτερη φύση της αρχαίας φιλοσοφίας: το πώς συγκροτείται, πώς μεταδίδεται, από ποιους αλλά και γιατί καλλιεργείται και διδάσκεται στην αρχαιότητα. Η προσέγγισή του έχει πάντα ως βάση τα κείμενα και τα ιστορικά τους συμφραζόμενα· κι έτσι η έρευνα για την ιστορία της φιλοσοφίας γίνεται ταυτοχρόνως μάθημα για την ιστοριογραφία της.