Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η βιωματική προσέγγιση της επικούρειας φιλοσοφίας. Η επικούρεια φιλοσοφία δεν είναι ένα ιστορικό φιλοσοφικό απολίθωμα αλλά μια φιλοσοφία που μπορεί να μεταφερθεί στο σήμερα, με τη χρήση κατάλληλων φιλοσοφικών εργαλείων, και να αποτελέσει ένα αξιόπιστο στήριγμα του σημερινού χαμένου στη μοναξιά και στα αδιέξοδα ανθρώπου. Τα πρότυπα αντλούνται, όχι από τη θεωρία αλλά από τις πράξεις του ιδρυτή αυτής της φιλοσοφίας, αυτού του ίδιου του Επίκουρου.

Μια φιλόδοξη προσπάθεια πλήρους ανασύστασης της Ηρακλείτειου φιλοσοφία, σε λόγο αφηγηματικό και βάση τα διασωθέντα αποσπάσματα. Είναι η αέναη ροή του Ηράκλειτου ένας ισοπεδωτικός οδοστρωτήρας που θέτει την ύπαρξη μας σε κινούμενη άμμο, τα σταθερά σημεία του μυαλού μας σε διαρκή αμφισβήτηση, που αναγκάζει την γνώση να αναιρέσει τον εαυτό της, εξανεμίζοντας κάθε έννοια βεβαιότητας και σιγουριάς και κάθε ελπίδα; Ή μήπως μας γεμίζει με την λυτρωτική ενατένιση ενός ελπιδοφόρου μέλλοντος, μας οδηγεί στην περιπετειώδη σύμπλευση με έναν κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται,...

Ο Ηράκλειτος, ένας από τους σημαντικότερους προσωκρατικούς φιλοσόφους, έζησε τον 5ο με 6ο π.Χ αιώνα στην Έφεσο της Ιωνίας. Τη φιλοσοφία του τη διατύπωσε στο σύγγραμμά του Περί Φύσεως, με χτυπητούς, σύντομους αφορισμούς, ώστε να μοιάζουν με χρησμούς. Είναι αρκετά δύσκολο να συλλάβουμε αυτό που σκεπτόταν ο Ηράκλειτος τη στιγμή που διατύπωνε τις σκέψεις του. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να προσπαθήσουμε να ξανασκεφτούμε τον στοχασμό του, να προσπαθήσουμε να τον παρουσιάσουμε ως "νόηση αποσπασματική μα αποτελειωμένη", διότι ο φιλόσοφος δεν θέλει να πειθαναγκάσει το πνεύμ...

Ευχαριστημένοι λοιπόν οι άνθρωποι και γεμάτοι σεβασμό που τρώνε ψωμί κάθε μέρα, όμως οι Επικούρειοι τολμούν να λένε ότι δεν γνωρίζουμε αν υπάρχει η θεά Δήμητρα ή η κόρη της η Περσεφόνη ή ο Πλούτωνας. Για να μην πω, ότι ενώ απολαμβάνουν τη νύχτα και τη μέρα και τις εναλλαγές του έτους και των άστρων και της θάλασσας και της γης και τις αλληλεπιδράσεις των ανθρώπων, αυτοί οι Επικούρειοι δεν συνέρχονται με τίποτα από αυτά. Αλλά ζητούν μόνο να ξεράσουν το πρόβλημά τους και αφού γυμνάσουν το στομάχι τους να πάνε στην τουαλέτα. Μα τί λένε άραγε; Και γιατί; Και προς ποιούς τα λ...

Η παρουσίασις αυτών των κειμένων αποτελεί το δέκατον τρίτον κατά σειρά Βιβλίον, εκ των λεχθέντων τον Αναστασίου Βαλαδώρου, πού κατά την διάρκεια του βίου του με αγάπη και αφοσίωση επραγματεύθηκε. Η δημοσίευσίς των αφ' ενός μεν έχει σκοπό την συγκέντρωση και διαφύλαξη, από τον τυχόν διασκορπισμό τους στην φθορά του χρόνου, και αφετέρου, μία προσφορά γι' αυτούς πού αναζητούν την πληρέστερη κατανόηση της αληθείας, του ποιητικού και δημιουργικού λόγου της αρχαίας Ελληνικής θρησκείας. Όπως στα προηγούμενα βιβλία, έτσι και σ' αυτό, ο φίλος αναγνώστης θα διαπιστώσει σιγά-σιγ...

Η κυρηναϊκή φιλοσοφία συνδέεται με δύο αρχαίες παραδόσεις: το σωκρατικό κίνημα και τον ελληνικό σκεπτικισμό. Στο σωκρατικό κίνημα ανήκει από ιστορική άποψη, καθώς αποτελεί μία από τις πολλές προσπάθειες των συντρόφων του Σωκράτη και των μαθητών τους να υιοθετήσουν τη σωκρατική ηθική θεώρηση και να μελετήσουν τις συνέπειες που απορρέουν από τις αρχές της διδασκαλίας του. Στη γνωσιολογία, υπάρχουν στενοί φιλοσοφικοί δεσμοί μεταξύ των Κυρηναϊκών και των Σκεπτικών, τόσο των Πυρρώνειων όσο και των Ακαδημαϊκών. Δεσμοί υφίστανται και με τη σύγχρονη φιλοσοφία, καθώς οι Κυρηναϊκο...

Το παρόν βιβλίο αποτελεί αναθεωρημένη έκδοση της διδακτορικής διατριβής που εγκρίθηκε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών τον Ιούνιο του 2011 και εξετάζει τις αντιλήψεις που εξέφρασαν για το θέμα της αυτογνωσίας οι πυλώνες της αρχαίας φιλοσοφίας: οι Προσωκρατικοί και ο Πλάτων. Οι απόψεις αυτές προηγούνται και έπονται αντίστοιχα της σωκρατικής φιλοσοφίας που ανέδειξε σε κορωνίδα της φιλοσοφίας το "γνώθι σαυτόν", ένα αίτημα διαχρονικό και παγκόσμιο.

Η φύση της γνώσης, το εφικτό και ο ρόλος της αποτέλεσαν διαχρονικό ανθρώπινο προβληματισμό, με εξέχουσα εκπροσώπηση στον ετερογενή χώρο της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Ο παρών Τόμος περιλαμβάνει τα άρθρα που υποβλήθηκαν για τα Πρακτικά του 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου Επιστημολογίας του Συλλόγου Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας "συν Αθηνά", με τον τίτλο "Αναζητώντας τη χαμένη ενότητα της γνώσης", το οποίο πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2015 στην πόλη της Καβάλας, υπό την αιγίδα του Δήμου Καβάλας και τη στήριξη τοπικών φορέων. Με αφετηρία τη διαπίστωση και πρόθεση διαχείρισης του...

Η σκέψη του Ηρακλείτου εμφανίζεται στη ιστορία του ελληνικού στοχασμού ως ένα παράδοξο φαινόμενο, γιατί η δομή της είναι εξαιρετικά ιδιότυπη. Πρόκειται για μια πολύγραμμη εσωτερική γραφή που δεν κινείται μονοδιάστατα σε ευθείες γραμμές αλλά σε λοξές που πλέκονται μεταξύ τους και σχηματίζουν θυσάνους. Ο Πλάτων απεικονίζει τη σκέψη του φιλοσόφου ως μια βροχή από βέλη που εκτοξεύονται σαν από φαρέτρα. Ο Ηράκλειτος επιζητεί να εξερευνήσει το κρυμμένο βάθος των πραγμάτων και να μας μυήσει στην αλήθεια. Η σχέση του με την αλήθεια έχει ένα ξεχωριστό νόημα: η αλήθεια δεν κατοικεί σ...

Το παρόν πόνημα επιχειρεί ακριβώς να φωτίσει και να καταγράψει τις συγκλίσεις και αποκλίσεις μεταξύ των δύο αυτών μεγάλων πολιτισμών, του αρχαίου Εβραϊκού και του αρχαίου Ελληνικού, που χάραξαν ανεξίτηλα την ιστορία του Δυτικού πολιτισμού.

Όπως στο αρχαίο θέατρο του Διονύσου στην Αθήνα, μπροστά στους πολίτες, οι Κλασικοί κατά μας μιλούν για δημοκρατία, δημαγωγία, λαϊκισμό, επικοινωνία, τυραννία, ελευθερία του λόγου, ταυτότητα, ξενοφοβία, δικαιοσύνη, διαφθορά: με τους μύθους και τις ιστορίες, χωρίς καμία μυθοποίηση. Όλα αυτά που σήμερα αποτελούν πρόβλημα ή ανησυχία. Μέσα από ένα χωρίο, μια ιδέα, ένα σύνολο υποδειγματικών λέξεων, με τη σαφήνεια της παράστασης σε θέατρο και το κύρος της φιλολογίας οι αρχαίοι κλασικοί δρουν σε μια αλληλουχία από φωνές και μορφές που μας εξηγούν κάτι δικό μας από τη δική τους ειδι...

Η αρχαία φιλοσοφία είναι μεν μία ορισμένη περίοδος της ιστορίας της φιλοσοφίας, είναι όμως και η περίοδος εκείνη στην οποία το πεδίο της φιλοσοφίας, όπως το γνωρίζουμε στο δυτικό κόσμο τουλάχιστον, διαμορφώνεται και κρυσταλλώνεται, τόσο όσον αφορά τα ερωτήματα που τίθενται, αυτά που σήμερα αποκαλούμε φιλοσοφικά ερωτήματα, όσο και τους τρόπους διαχείρισής τους. Η αρχαία φιλοσοφία αποτελεί ωστόσο και ένα αντικείμενο που αφορά όχι μόνο τους έχοντες ειδικά φιλοσοφικά ενδιαφέροντα, αλλά και κάθε μορφωμένο άνθρωπο, στο βαθμό που ένα μεγάλο μέρος του εννοιολογικού μας ορίζοντα συγ...

Το έργο αυτό του Ιάμβλιχου, το οποίο σώζεται σε αραβική επιτομή και μεταφράζεται και εκδίδεται για πρώτη φορά στα Ελληνικά, ανακαλύφθηκε σχετικά πρόσφατα και δεν είναι ευρύτερα γνωστό στην παγκόσμια βιβλιογραφία. Το έργο παρουσιάζει την ερμηνεία του Ιάμβλιχου για κάθε στίχο των "Χρυσών επών" του Πυθαγόρα, και έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς προσθέτει σημαντικά και καινούργια στοιχεία για τη διαμόρφωση μιας πιο ολοκληρωμένης εικόνας της φιλοσοφίας του μεγάλου αυτού νεοπλατωνικού στοχαστή.

Η ανά χείρας μελέτη αναφέρεται στην πρώτη περίοδο της ιστορικής διαδρομής του Χριστιανισμού, κατά την οποία διεδραμάτισε κεντρικό ρόλο η Αλεξάνδρεια (δεύτερος και τρίτος αιών). Στην περίοδο αυτή ο Χριστιανισμός από κατηχητική θρησκεία εξελίσσεται σε θεολογία και συγκροτεί συστηματικά τον θεωρητικό κορμό του. Την πιο αποφασιστική συμβολή στην εξέλιξη αυτή είχε ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (150-216 μ.Χ.), ο οποίος εδραστηριοποιήθη συγγραφικά ολίγον προ του Ωριγένους. Οι φιλοσοφικές πτυχές του έργου του ανήκουν στο εδώ ερευνητικό ενδιαφέρον μας, και κυρίως τα όσα περιλαμβάνονται στο...

"Με τους Προσωκρατικούς τίποτε δεν είναι τελεσίδικα τελειωμένο... Μπορούμε να παρακάμψουμε τα ερωτήματα των Προσωκρατικών; Ασφαλώς και μπορούμε, υπό την προϋπόθεση ότι έχουμε αποφασίσει να μην έχουμε καμμία σχέση με την σύγχρονη επιστήμη, την τέχνη και εν γένει την πνευματική ζωή. Εάν όμως έχουμε αποφασίσει να καλλιεργούμε την επιστήμη και την τέχνη και να συμμετέχουμε στην πνευματική ζωή, τότε οι Προσωκρατικοί θα μας κρατούν πάντοτε συντροφιά και θα γονιμοποιούν την σκέψη μας, όπως γονιμοποίησαν την σκέψη μεγάλων επιστημόνων: του Erwin Schrodinger, του Martin Heidegger,...

Ο παρών τόμος περιλαμβάνει όλα τα αποσπάσματα που διασώθηκαν από τα δύο ποιητικά έργα του Εμπεδοκλή ("Περί φύσεως" και "Καθαρμοί"), όπως ταξινομήθηκαν από τους φιλολόγους Diels - Kranz. Εκτίθενται, επίσης, τα αποσπάσματα που αποκρυπτογραφήθηκαν και εκδόθηκαν πρόσφατα με την επωνυμία "Ο πάπυρος του Στρασβούργου". Τα κείμενα είναι εμπλουτισμένα με νεοελληνική μετάφραση, εκτενή φιλολογικά και φιλοσοφικά σχόλια, επιλογή αρχαίων μαρτυριών και concordance.

Η πραγματεία καταπιάνεται με το ζήτημα της διαφορετικότητας ανθρώπων και ζώων στην αρχαία ελληνική σκέψη. Η συγγραφέας ξεκινάει με τα λεξικολογικά προβλήματα που προκύπτουν κατά τη μελέτη των αρχαίων όρων που αναφέρονται στα ζώα και παρουσιάζει κάποιους ορισμούς του ανθρώπου που διαμορφώθηκαν με βάση την αντίθεσή του προς τα ζώα. Έπειτα εστιάζει στον λόγο (υπό την έννοια της λογικής και της ομιλίας εξίσου), τον οποίο, σύμφωνα με τους περισσότερους Έλληνες στοχαστές, δεν κατέχουν τα ζώα και καταδεικνύει πώς άλλαξε η ιδέα περί μοναδικότητας του ανθρώπου κατά τη μετάβαση από...

Τρία προκλητικά ταξίδια, στα οποία η φιλοσοφία, η επιστήμη, η τέχνη και η πολιτική δημιουργούν ένα νέο σύμπαν. Τρία ταξίδια, με κύριους σταθμούς την Πέλλα, την Αθήνα, και κυρίως την Αλεξάνδρεια. Και με τερματικό σταθμό την ευρωπαϊκή ταυτότητα. Οι στάσεις είναι πολλές και γοητευτικές: η Ακαδημία, το Λύκειο και ο κήπος του Θεόφραστου στην Αθήνα, το παλάτι του Φίλιππου στην Πέλλα, η Λέσβος, η Κως και η Κνίδος, η Κυρήνη, και φυσικά η Αλεξάνδρεια, με το Μουσείο, τη Βιβλιοθήκη και το Σεραπείο της. Κάποιοι από τους ταξιδευτές μας είναι φιλόσοφοι, κάποιοι άλλοι καλλιτέχνες,...

[...] Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται τις απόψεις του σχετικά με τη γλώσσα, τη διαλεκτική και τη λογική, οι οποίες θεωρούνται μεν συλλήβδην ως πρωτότυπες διατυπώσεις του σωκρατικού διαλέγεσθαι, αποδίδουν όμως ίση προσοχή και στα πεδία της ηθικής, και της θεωρίας της παιδείας. Αυτό δείχνει ότι τα θεμέλια της αντισθενικής φιλοσοφίας μπορούν να ανιχνευθούν στο σταυροδρόμι της διαλεκτικής και της ηθικής, καθώς αποτελούν τα δύο κύρια δομικά στοιχεία της. [...] (από τον Πρόλογο του συγγραφέα για την ελληνική έκδοση)

Η παρουσίασις αυτών των κειμένων αποτελεί το Δωδέκατον κατά σειρά Βιβλίον, εκ των λεχθέντων τον Αναστασίου Βαλαδώρου, πού κατά την διάρκεια του βίου του με αγάπη και αφοσίωση επραγματεύθηκε. Η δημοσίευσίς των αφ ενός μεν έχει σκοπό την συγκέντρωση και διαφύλαξη, από τον τυχόν διασκορπισμό τους στην φθορά του χρόνου, και αφετέρου, μία προσφορά γι' αυτούς πού αναζητούν την πληρέστερη κατανόηση της αληθείας, του ποιητικού και δημιουργικού λόγου της αρχαίας Ελληνικής θρησκείας. Όπως στα προηγούμενα βιβλία, έτσι και σ' αυτό, ο φίλος αναγνώστης θα διαπιστώσει σιγά-σιγά ότι...