Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βιβλίο αποτελείται από άρθρα της συγγραφέως μαζί με επιλογές πλατωνικού και άλλου φιλοσοφικού υλικού. Στις μισές ενότητες ακολουθούν ασκήσεις για καλύτερη κατανόηση και κάποιες νεότερες προσεγγίσεις σε διαχρονικά ερωτήματα, όπως το τι κάνει τον άνθρωπο άνθρωπο, τη σχέση φιλοσοφίας και θρησκείας, ενώ σχολιάζεται και η απουσία ή υποεκπροσώπηση των γυναικών στους συναφείς χώρους. Το βιβλίο αφορά την πολιτική κυρίως φιλοσοφία των αρχαίων, η οποία είναι μέρος της ηθικής φιλοσοφίας, καθώς και συνδέσεις της με το σήμερα.

Οι Προσωκρατικοί φυσικοί Φιλόσοφοι είναι οι θεμελιωτές της δυτικής σκέψης. Ο προβληματισμός τους για την απειρία των υλικών πραγμάτων της φύσης και τις επισυμβαίνουσες αλλαγές, με μία αξιοθαύμαστη λογική συνέπεια, οδήγησε μια εκπληκτική συγκυρία διανοητών από τον Θαλή μέχρι τον Λεύκιππο και τον Δημόκριτο, σε λιγότερο από δύο αιώνες, στη διατύπωση της ατομικής θεωρίας. Η θεωρία τους "δένει" με κάθε τι υλικό και αφορά τα πάντα στον άβιο και στον έμβιο κόσμο, αφορά την ίδια την υλική μας υπόσταση. Μια Ενότητα μέσα από την πολλαπλότητα. Οι Προσωκρατικοί Φυσικοί Φιλόσοφοι υπήρξα...

Ποια είναι τα οφέλη και τα όρια της ελευθερίας του λόγου; Μπορεί η δημοκρατία να εφαρμοστεί σε μεγάλα κράτη; Ποια ήταν η σχέση της δημοκρατίας με την επεκτατική εξωτερική πολιτική ή τη δουλοκτησία; Ποιες ήταν οι πολιτικές αντιπαραθέσεις εντός της αθηναϊκής δημοκρατίας; Τελικά, τι είναι δημοκρατία; Αυτά και πολλά άλλα σπουδαία ερωτήματα εξετάζονται στο βιβλίο Ιδεολογία και φιλοσοφία της δημοκρατίας στην αρχαία Ελλάδα, ένα από τα τελευταία έργα του μεγάλου στοχαστή και ιστορικού της φιλοσοφίας Θανάση Θ. Παπαδόπουλου. Αν και το ανά χείρας βιβλίο περιγράφει τις συνθήκες και τα...

Η αρχαία ελληνική φιλοσοφία όπως αποτυπώνεται στο παρόν βιβλίο είναι Ιστορία της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας διαρθρωμένη σε κεφάλαια που πραγματεύονται τους πυρήνες της προσωκρατικής, πλατωνικής και αριστοτελικής φιλοσοφίας με επίκεντρο την οντολογία και τη γνωσιολογία. Δεν πρόκειται για στατική περιγραφή, αλλά για συστηματική παρουσίαση των ιδεών των φιλοσόφων της αρχαιότητας με κυρίαρχο τον διάλογο μεταξύ τους.

O ευρύς και περιεκτικός ορίζοντας του αρχαίου ελληνικού στοχασμού περιλαμβάνει πολλές και ποικίλες ιδέες και εγείρει πολλά και διαφορετικά ερωτήματα σχετικά με την ανθρώπινη ταυτότητα. Είναι τα ανθρώπινα όντα κατ’ ουσίαν θνητά, όπως με έμφαση θεωρούν δεδομένο τα Ομηρικά Έπη, ή έχουμε τη δυνατότητα να επιτύχουμε την αθανασία, όπως, ακολουθώντας μια διαφορετική παράδοση, συχνά ισχυρίζεται ο Πλάτων; Πότε και γιατί αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους συγκεκριμένες ιδέες γύρω από τις διαφορές μεταξύ σώματος και ψυχής; Είναι η ψυχή απλή ή σύνθετη; Τι οδήγησε στην ιδέα ότι ο β...

"Όποιος θέλει να είναι ελεύθερος, δεν πρέπει να επιθυμεί ή να αποφεύγει κάτι που εξαρτάται από τους άλλους, αλλά να περιοριστεί μόνο σε εκείνα στα οποία έχει τον απόλυτο έλεγχο". Απόσταγμα σοφίας του στωικού φιλόσοφου Επίκτητου, που δίδαξε ότι η ελευθερία δεν είναι νομικό καθεστώς ούτε δυνατότητα που μας παρέχεται, αλλά ο πνευματικός προσανατολισμός των ανθρώπων που πέτυχαν να έχουν ανοσία στην απογοήτευση ακόμα κι αν είναι μέσα στη φυλακή. Όλοι μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι, αρκεί να μάθουμε να προσδίδουμε ύψιστη αξία σε ό,τι μπορούμε να ελέγξουμε (τα κίνητρά μας κ...

Με οντικό και νοηματοδοτικό μεταλλάκτη την οργανική μυθολογία, τα σημεία της εμπεδόκλειας αυτοαναφοράς στο μέρος: "κούρος", "κόρη", "θάμνος", "οιωνός" και "ιχθύς", τα σημεία αυτά, οικείες ήδη σε εμάς, περίκλειστες, αυτοτελείς παρουσίες, οντικές και νοηματοδοτικές μονάδες για τον διατμηθέντα -σπαραγμένο στοχαστικό λόγο, λειτουργούν, - στο εξής - στο πλαίσιο της ανάκτησης του σώματος του λόγου του Ακραγαντίνου στοχαστή, κατ’ αρχάς ως μορφο-κλασματικές παρουσίες, σχεδόν συγχρόνως ως οντο-κλασματικές και βέβαια ως μεγα-οντο-κλασματικές παρουσίες, παράλληλα δε ως παρουσίες σημασ...

Ο Αίλιος Αριστείδης, επιφανής ρήτορας των αυτοκρατορικών χρόνων (2ος αι. μ.Χ.), με τη ζωή και το έργο του αντιπροσωπεύει ένα ιστορικό μεταίχμιο. Εκ πρώτης όψεως συγκεντρώνει στο πρόσωπό του τα κύρια γνωρίσματα των αριστοκρατών της εποχής του: σημαντική περιουσία, ρωμαϊκά πολιτικά δικαιώματα, ανώτερη (ελληνική) παιδεία. Όμως, τα χρόνια προβλήματα υγείας τον οδηγούν, μέσω μιας αυξανόμενης εσωστρέφειας, στην αγωνιώδη αναζήτηση της ίασης, η οποία επιτυγχάνεται, έστω και προσωρινά, με τη συνδρομή του θεϊκού στοιχείου (Ασκληπιός). Η στροφή στον χώρο της θρησκείας καθορίζει την πρ...

Είναι εκπληκτικό το πόσον επίκαιρα είναι τα διδάγματα των σοφών μας προγόνων που έρχονται από πολύ μακριά για να μας φρονηματίσουν. Καταγράφεται μέρος αυτών εις αυτό το τεύχος που έχει ως σκοπό να αποτελέσει αρχή μιας νέας σειράς.

Είναι διδακτή η Αρετή; Θα ήταν μεγάλο λάθος να πιστέψουμε ότι η Αρετή δεν διδάσκεται, διότι σε αυτήν την περίπτωση θα χάναμε την δυνατότητα να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Ο Πλούταρχος πιστεύει ότι η Αρετή φυσικά διδάσκεται, όμως αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό, διότι συνδέει την έννοια της διδασκαλίας, μόνο με την απόκτηση θεωρητικών γνώσεων. Ο άνθρωπος εκείνος που έχει καταφέρει πραγματικά να γίνει Ενάρετος, οφείλει να το αποδεικνύει στην πράξη, ανά πάσα στιγμή, σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής του ζωής. Τί μας εμποδίζει όμως να περάσουμε από την θεωρία στην...

Ο φιλοσοφικός στοχασμός του Πλάτωνα ήταν στο επίκεντρο των αναζητήσεων των Ρώσων μελετητών και ερευνητών του κολοσσιαίας σημασίας φαινομένου της ρωσικής Φιλοσοφικής και Θεολογικής Αναγέννησης στο μεταίχμιο του 19ου και 20ού αιώνα. Ένας εκ των πρωταγωνιστών αυτού του δημιουργικού ρεύματος ήταν και ο Σέργιος Τρουμπετσκόι, μαθητής και φίλος του γενάρχη της ρωσικής θρησκευτικής φιλοσοφίας Βλαδίμηρου Σολοβιόφ, ο οποίος συνέχισε το έργο του και μας κληροδότησε σημαντικά κείμενα. Ανάμεσα σε αυτά είναι τα δύο δοκίμια που δημοσιεύονται στο παρόντα τόμο: "Ο Πρωταγόρας του Πλά...

Στο βιβλίο αυτό ο Πλούταρχος μας επιφυλάσσει μία τεράστια και αναπάντεχη έκπληξη. Μας παραδίδει την ολοκληρωμένη μέθοδο διδασκαλίας του Επίκουρου, όπως την έχει διατυπώσει ο ίδιος, αντιγράφοντας τα δικά του λόγια, μέσα από τα δικά του βιβλία, που σήμερα θεωρούνται χαμένα. Αναφέρεται στην εξήγηση της μυστηριακής ρήσης "Λάβε βιώσας" για να μας αποδείξει ότι πρόκειται για έναν χρησμό του Απόλλωνα που συνδέεται με το "Γνώθι σαυτόν" και όπως κάθε χρησμός μπορεί να έχει δύο σημασίες, γύρω από τις οποίες περιστρέφεται ολόκληρο το νόημα της ζωή μας. Τί σημαίνει λοιπόν Λάθε Βι...

Ο Πλάτωνας υπήρξε ο φιλόσοφος με τη μεγαλύτερη επίδραση στον φιλοσοφικό στοχασμό της ανθρωπότητας. Τίποτε δεν ήταν πια ίδιο στον κόσμο μετά από την πλατωνική φιλοσοφία, την πρωτοκαθεδρία της δικαιοσύνης, της σωφροσύνης και της ανδρείας και του έρωτα του Αγαθού, δηλαδή της Αρετής που κυβερνά την ανθρώπινη ανέλιξη. Δεν είναι παράξενο, που πέντε αιώνες μετά τον θάνατό του, η φιλοσοφία του ενέπνευσε αλλεπάλληλες γενεές φιλοσόφων που έδρασαν από τον τρίτο ως τον έβδομο μεταχριστιανικό αιώνα, των λεγάμενων Νεοπλατωνικών. Αυτή η αξιοθαύμαστη χορεία σκεπτόμενων λογίων επέκτεινε τη...

Στόχος μου ήταν να μεταφέρω τα λόγια του Επίκουρου και των μαθητών του στον σημερινό άνθρωπο που συλλογάται ελεύθερα, στον επιστήμονα, στον μορφωμένο αλλά και στον απλό άνθρωπο που δεν αρκείται στη μιζέρια της καθημερινότητας και θέλει να ξεφύγει από το κοπάδι, αναζητώντας μια πνευματική όαση ευδαιμονίας. Αυτός είναι και ο λόγος που αντιδιαστέλλω στο βιβλίο αυτό την ζωή της αφροσύνης και της κενολογίας με την ζωή της φρόνησης και της επικούρειας φιλοσοφίας. Ο πυρήνας του βιβλίου, βέβαια, είναι οι γεμάτες σοφία γνώμες (δόξαι) του Επίκουρου και των οπαδών του. Ελπίζω οι φράσε...

Με το δοκίμιο Ξανά ο Αριστοτέλης; ο Θεοδόσης Π. Τάσιος αποπειράται μια διαφορετική θεώρηση ποικίλων έργων του Σταγειρίτη φιλόσοφου, αποσπάσματα της οποίας είχαν δημοσιευθεί παλαιότερα. Δύο είναι τα κύρια θέματα που θίγονται στο συγκεκριμένο κείμενο: - Tο πρώτο αφορά στις διαπροσωπικές σχέσεις εν γένει και τον εντοπισμό των κοινών στοιχείων στην ηθική θεωρία του Αριστοτέλη, του Σωκράτη και του Επίκουρου. - Το δεύτερο έχει ως άξονα την επιστημονική ερμηνεία του έμψυχου και άψυχου Κόσμου από τον Έλληνα φιλόσοφο. Η έκδοση εμπλουτίζεται με εικαστικό υλικό που παραπέμπει...