Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Περιέχονται τα κείμενα: - Maurizio Manzin, "La naissance de la ville et l'urbanisation du paysage philosophique" - Rene Lefebvre, "Le statut de l'undividu dans la cite antique" - S. Tsitzis, "Le polites: homme de la cite, homme dans la cite" - Περικλής Βαλλιάνος, "Η ασπίδα του Αχιλλέα: όψεις της αρχαίας πολιτικής εμπειρίας" - I.G. Kalogerakos, "Demokrits Auffassung vom Burger" - Κερασένια Παπαλεξίου, "Τις αγορεύειν βούλεται;" - Τίνα Αδάμου - Φίκα, "Πολιτικός ηγέτης και άριστος πολίτης κατά Πλάτωνα και κατά Κομφούκιο" - Ειρήνη Σβίτζου, "Ο φιλόσοφος ως πολίτης της πλα...

Το παρόν βιβλίο αποτελεί αναθεωρημένη έκδοση της διδακτορικής διατριβής που εγκρίθηκε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών τον Ιούνιο του 2011 και εξετάζει τις αντιλήψεις που εξέφρασαν για το θέμα της αυτογνωσίας οι πυλώνες της αρχαίας φιλοσοφίας: οι Προσωκρατικοί και ο Πλάτων. Οι απόψεις αυτές προηγούνται και έπονται αντίστοιχα της σωκρατικής φιλοσοφίας που ανέδειξε σε κορωνίδα της φιλοσοφίας το "γνώθι σαυτόν", ένα αίτημα διαχρονικό και παγκόσμιο.

Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει τις διαλέξεις του Κορνήλιου Καστοριάδη τους πέντε πρώτους μήνες διδασκαλίας του στην Ανωτάτη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών (EHESS) το ακαδημαϊκό έτος 1982-1983, όπου εξηγούσε τις φαινομενικά "παράδοξες" έννοιες που διατυπώνονται σε ανέκδοτο κείμενο του 1979, το οποίο δημοσιεύεται επίσης εδώ. Αναλύονται ακόμη ζητήματα, όπως η πρωτοτυπία που χαρακτηρίζει τη διπλή ελληνική δημιουργία, η δημοκρατία και η φιλοσοφία, η θέση του ατόμου και η εμπειρία του θανάτου στον ομηρικό κόσμο, η φύση της ελληνικής θρησκείας και μυθολογίας και η γένεση των φιλοσοφικών ε...

Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει τις διαλέξεις του Κορνήλιου Καστοριάδη τους πέντε πρώτους μήνες διδασκαλίας του στην Ανωτάτη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών (EHESS) το ακαδημαϊκό έτος 1982-1983, όπου εξηγούσε τις φαινομενικά "παράδοξες" έννοιες που διατυπώνονται σε ανέκδοτο κείμενο του 1979, το οποίο δημοσιεύεται επίσης εδώ. Αναλύονται ακόμη ζητήματα, όπως η πρωτοτυπία που χαρακτηρίζει τη διπλή ελληνική δημιουργία, η δημοκρατία και η φιλοσοφία, η θέση του ατόμου και η εμπειρία του θανάτου στον ομηρικό κόσμο, η φύση της ελληνικής θρησκείας και μυθολογίας και η γένεση των φιλοσοφικών ε...

Το παρόν πόνηµα αποσκοπεί στο να φωτίσει κάποιες πλευρές της σύλληψης της ιδέας της δουλείας και του αντίποδά της, της ελευθερίας, εννοιών καθοριστικών για την προσωπικότητα του ανθρώπινου όντος, έτσι όπως αναδύονται µέσα από τα γραπτά του αλεξανδρινού διανοητή, Φίλωνα.

Το παρόν πόνημα αποσκοπεί στο να φωτίσει κάποιες πλευρές της σύλληψης της ιδέας της δουλείας και του αντίποδά της, της ελευθερίας, εννοιών καθοριστικών για την προσωπικότητα του ανθρώπινου όντος, έτσι όπως αναδύονται μέσα από τα γραπτά του αλεξανδρινού διανοητή, Φίλωνα. Ο Φίλων, ένας Ιουδαίος φιλόσοφος, διαποτισμένος από το πολυπολιτισμικό αμάλγαμα, που υφίστατο στην Αλεξάνδρεια, στις αρχές της Ρωμαιοκρατίας, προσφέρει τη δική του οπτική, υπό το πρίσμα της ισραηλιτικής θρησκείας. Απευθυνόμενος στον γνώστη της ελληνικής γλώσσας της εποχής, ο Φίλων προσφέρει μια σύλληψη των δ...

Η κυρηναϊκή φιλοσοφία συνδέεται με δύο αρχαίες παραδόσεις: το σωκρατικό κίνημα και τον ελληνικό σκεπτικισμό. Στο σωκρατικό κίνημα ανήκει από ιστορική άποψη, καθώς αποτελεί μία από τις πολλές προσπάθειες των συντρόφων του Σωκράτη και των μαθητών τους να υιοθετήσουν τη σωκρατική ηθική θεώρηση και να μελετήσουν τις συνέπειες που απορρέουν από τις αρχές της διδασκαλίας του. Στη γνωσιολογία, υπάρχουν στενοί φιλοσοφικοί δεσμοί μεταξύ των Κυρηναϊκών και των Σκεπτικών, τόσο των Πυρρώνειων όσο και των Ακαδημαϊκών. Δεσμοί υφίστανται και με τη σύγχρονη φιλοσοφία, καθώς οι Κυρηναϊκο...

Το ηρακλείτειο παιγνίδι του αιώνιου παιδιού είναι μια ελεύθερη δραστηριότητα, διαφορετική από τις εκδηλώσεις της μαζικής νοοτροπίας, διαρκώς επαναλαμβανόμενη, μη έχοντας μιμητική αλλά μεθεκτική σχέση προς τον κοσμικό λόγο. Το παιδί παίζει τον λόγο και τον νόμο του κόσμου. Με την μή-σοβαρότητά του παίζει κάτι το πολύ σοβαρό. Ωστόσο, από άλλη έποψη, το παιδί παίζει με ευλαβική σοβαρότητα, καθιστώντας αυτό που κάνει ιερό, μέσα στο πλαίσιο μιας πραγματικής τελετουργίας. Η δίσημη και αμφίλογη αυτή παιδική στάση αποκαλύπτεται αυτούσια στην αμφίθυμη αντίδραση του παιδιού, όταν τυχ...

Για μας που είμαστε φορείς μεσογειακού πολιτισμού και παιδείας, η αρχαία φιλοσοφία δεν διαχωρίζεται από την ελληνική φιλοσοφία. Αυτή μας δίδαξε αρχικά ποια προβλήματα άξιζε να ελκύσουν την προσοχή του πνεύματος που επιδιώκει να συλλάβει, πίσω από το αβέβαιο φαίνεσθε και το μεταβαλλόμενο πρόσωπο των πραγμάτων, την ουσία που συνιστά την αλήθεια τους· αυτή επίσης μας κληροδότησε τους πρώτους κανόνες της αρετής που κατόρθωσε να διατηρήσει ο πολιτισμός μας· από τη μήτρα της, τέλος, ξεκινούν οι πιο εύρωστες ρίζες του κλασικού μας ουμανισμού. [...] Jean - Paul Dumont, καθηγητή...

Η αρχαία Σοφιστική είναι από τις πιο εκθαμβωτικές αλλά και τις πιο αμφιλεγόμενες εκφάνσεις του ελληνικού πνεύματος. Δεν υπάρχει σημαντικός Έλληνας συγγραφέας ή πολιτικός στην καμπή του 5ου προς τον 4ο αι. π.Χ. που να μη μαθήτευσε στους Σοφιστές ή να μη δέχτηκε την επίδρασή τους. Στον τόμο αυτό έχουν συγκεντρωθεί όλα τα σωζόμενα αποσπάσματα από τα έργα τους, όσα περιέχονται στην κλασική συλλογή των Diels-Kranz Fragmente der Vorsokratiker και πολλά νέα. Εκτός από το αρχαίο κείμενο δίνονται η νεοελληνική μετάφραση και σύντομα ερμηνευτικά σημειώματα βασισμένα στη φιλολογική και...

Οι μελέτες αυτού του τόμου φωτίζουν, με διαφορετικό τρόπο η καθεμία, ένα από τα αγαπημένα θέματα του Frede, που αφορά την ιδιαίτερη φύση της αρχαίας φιλοσοφίας: το πώς συγκροτείται, πώς μεταδίδεται, από ποιους αλλά και γιατί καλλιεργείται και διδάσκεται στην αρχαιότητα. Η προσέγγισή του έχει πάντα ως βάση τα κείμενα και τα ιστορικά τους συμφραζόμενα· κι έτσι η έρευνα για την ιστορία της φιλοσοφίας γίνεται ταυτοχρόνως μάθημα για την ιστοριογραφία της.

Ο "Πρώτοι φιλόσοφοι" είναι το τελευταίο από τα τρία μεγάλα έργα που έγραψε ο διάσημος ελληνιστής George Thomson, με σκοπό να ξαναερμηνεύσει τον αρχαία ελληνικό πολιτισμό στο φως του μαρξισμού. Σ' αυτό, ο συγγραφέας των έργων "Αισχύλος και Αθήνα" και "Προϊστορικό Αιγαίο", πραγματεύεται σε μεγαλύτερο πλάτος και βάθος την ανάπτυξη της δουλείας, μελετάει συστηματικά τις βασικές ιδέες των πρώτων φυσικών φιλοσόφων, που αποτελούν ένα συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην πρωτόγονη σκέψη και στην επιστημονική γνώση, και εξετάζει το ρόλο που έπαιξε η παραγωγή εμπορευμάτων και η κυκλοφορία το...

Η μελέτη της απαρχής της φιλοσοφίας "δεν παρουσιάζει απλώς ιστορικό ενδιαφέρον. Αγγίζει επίκαιρα προβλήματα του δικού μας πολιτισμού, ο οποίος βρίσκεται σε μια φάση ανατροπής αλλά και αβεβαιότητας και ανασφάλειας και ως εκ τούτου επιχειρεί να συνδεθεί με εντελώς διαφορετικούς πολιτισμούς, οι οποίοι, σε αντίθεση με τον δυτικό, δεν έχουν εκπηδήσει από τον ελληνικό πολιτισμό". Η υποδειγματική εφαρμογή των εργαλείων της ερμηνευτικής στη μελέτη της φιλοσοφίας των προσωκρατικών από τον Χανς-Γκέοργκ Γκάνταμερ συμβάλλει αποφασιστικά στον αυτοπροσδιορισμό του σύγχρονου κόσμου, αναδε...

Η "Απαρχή της γνώσης" του Χανς - Γκέοργκ Γκάνταμερ είναι η ολοκλήρωση της ερμηνευτικής προσέγγισης της προσωκρατικής φιλοσοφίας, όπως τη γνωρίσαμε στην "Απαρχή της φιλοσοφίας", συνδυαζόμενη με διεύρυνση του θεματικού φάσματος της. Εν πρώτοις ο φιλόσοφος καταπιάνεται με την ερμηνεία των αποσπασμάτων που από τη γραπτή παράδοση της ύστερης αρχαιότητας αποδίδονται στον Ηράκλειτο. Τα λιγότερα γνωστά ηρακλείτεια αποσπάσματα αντιμετωπίζονται ως παλίμψηστα με δυνατότητες αποκάλυψης ενός πρωτότυπου και πρωτοποριακού τρόπου σύλληψης των διαλεκτικών αντιθέσεων, κάτι που διαφοροποιε...

Η αιωνιότητα προηγείται του χρόνου με το "πριν" και το "μετά". Στον χρόνο τα πάντα περνούν, ενώ στην αιωνιότητα τα πάντα είναι μονίμως παρόντα χωρίς μέλλον και παρελθόν. Πως όμως να μετάσχουμε στην αιωνιότητα αφού είμαστε στο χρόνο; Οι σημερινοί άνθρωποι βρισκόμαστε πολύ μακριά από τον Πλωτίνο, όμως κάτι κοινό υπάρχει ανάμεσα σε εκείνον και σε εμάς : Σκεπτόμαστε τον χρόνο εν χρόνω .

Στον τόμο αυτό επιχειρείται μια συνοπτική παρουσίαση της αρχαίας ελληνικής αισθητικής, ειδικότερα της αρχαϊκής και της κλασικής εποχής. Στα δέκα του κεφάλαια καταγράφονται κυρίως οι απόψεις των Ελλήνων για το ωραίο και την τέχνη, έτσι όπως διατυπώθηκαν ιστορικά, απο την ομηρική εποχή μέχρι τον Αριστοτέλη. Στο πρώτο μέρος περιλαμβάνονται οι απόψεις, μεταξύ άλλων, του Ομήρου, του Ησίοδου και των λυρικών ποιητών, ενώ στο δεύτερο εκείνες των ποιητών και των καλλιτεχνών της κλασικής εποχής, των Πυθαγορείων, του Δημοκρίτου, των σοφιστών, του Σωκράτη, του Πλάτωνα και του Αριστ...