Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Συμβολή στην "ιστορία" της λέξης ελευθερία είναι το κείμενο του παρόντος βιβλίου. Δεν είναι "μελέτη" - δεν έχει την αυστηρότητα που αυτός ο όρος απαιτεί. Δεν είναι ούτε δοκίμιο - δεν εκμεταλλεύεται τις ανέσεις που αυτός ο αρκετά χαλαρός όρος επιτρέπει. Γι αυτό το λέω "σπουδή", με την έννοια περίπου που έχει αυτή η λέξη στη ζωγραφική ή στη μουσική. Σπουδή, ή πειραματική προσέγγιση στο θέμα της ελευθερίας μέσα από τη σκέψη των προσωκρατικών. Ελευθερία για ποιόν -από ποιόν- από τι; Τα ερωτήματα απαιτούν κάθε φορά καινούργια απάντηση. Μα αν δεν πάρει κανείς το νήμα από την α...

Το δοκίμιο του Henri Lefebvre που παρουσιάζουμε με τούτη την έκδοση είναι παρμένο από το βιβλίο: "L'ideologie structuralisme" (Editions Anthropos) και έχει τίτλο: "Claude Levi-Strauss et le nouvel eleatisme". Αυτό το -μικρού σχήματος- βιβλίο περιλαμβάνει πέντε δοκίμια επιλεγμένα από δεκαπέντε που απαρτίζουν το -μεγάλου σχήματος- βιβλίο: "Au-dela du structuralisme" (Editions Anthropos, Paris 1971). Επιδίωξη του συγγραφέα σε όλα αυτά τα δοκίμια και άρθρα είναι η κριτική της λεγόμενης στρουκτουραλιστικής ιδεολογίας. Ο στρουκτουραλισμός εμφανίζεται με τη μορφή της επιστη...

Η σκέψη των Προσωκρατικών αποτελεί για την έρευνα μια διαρκή πρόκληση και συγχρόνως ένα χώρο της ιστορίας της Φιλοσοφίας με εξαιρετικό ενδιαφέρον από πολλές πλευρές. Γι' αυτό, άλλωστε, το πεδίο της διεθνούς έρευνας εμφανίζονται συνεχώς επιστημονικά άρθρα και πραγματείες που αριθμούνται σε εκατοντάδες κάθε χρόνο. Οποιαδήποτε αναφορά ή προσπάθεια προσέγγισης και ερμηνείας της σκέψης του αρχαϊκού ελληνισμού γενικότερα, που εξέθρεψε το στοχασμό των Προσωκρατικών, προϋποθέτει τη βαθειά γνώση της κοινωνίας και όλων των ανθρωπολογικών χαρακτηριστικών της. Κάθε πτυχή της σκέψης των...

"Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα η Κίνα δεν έπαψε να γοητεύει τον Δυτικό άνθρωπο. Η απόσταση, η οργάνωση, ο εξωτισμός, το μυστήριο, τα πλούτη και οι ευκαιρίες έπαιξαν τον δικό τους ρόλο σε αυτή τη μακροχρόνια, όσο και διφορούμενη σχέση. Άλλοτε ως ουτοπία, άλλοτε ως υπόδειγμα, άλλοτε ως μήλο της 'Εριδος και σήμερα ως νέο Ελντοράντο, η φαντασία του Δυτικού ανθρώπου δεν έπαψε να προβάλει τις δικές της συμβολικές αναπαραστάσεις στο Βασίλειο του Μέσου". Το "Πέρα από τον Οριενταλισμό" παίρνει τις αποστάσεις του από την επικρατούσα αντίληψη δυο διαφορετικών και συχνά αντίθετων...

Η χαρά της ζωής στο επίκεντρο της φιλοσοφίας. Η αγάπη προς τις καθημερινές απολαύσεις και τα μεγάλα αινίγματα του σύμπαντος στον πυρήνα της σκέψης ενός από τους σημαντικότερους στοχαστές της Αρχαιότητας, του Τύρταμου από την Ερεσό της Λέσβου· ενός δασκάλου τόσο γλυκόγλωσσου, που ο μεγάλος συνομιλητής και φίλος του Αριστοτέλης αποφάσισε να του δώσει ένα όνομα πιο ταιριαστό στις αρετές του, αποκαλώντας τον Θεόφραστο. Ο Νορβηγός ιστορικός των ιδεών και καθηγητής Φιλοσοφίας Haakon Smedsvig Hanssen παρουσιάζει με λιτό και ευκρινή τρόπο τη ζωή και τις βασικές πτυχές του έργου...

[...] Από τις λιγότερο γνωστές στο ευρύ κοινό εργασίας του Αδ. Κοραή είναι οι ιατρικές πραγματείες του για τον Ιπποκράτη. Στο έργο αυτό βρήκε ένα πεδίο στο οποίο μπορούσε όσο κανείς άλλος να συνδυάσει την ιατρική επιστήμη που σπούδασε και γνώριζε πολύ καλά και την φιλολογία που αγαπούσε. Την κριτική ικανότητα του Αδ. Κοραή για την αποκατάσταση των έργων του Ιπποκράτη αποδέχθηκαν πολλοί ειδήμονες και σπουδαίοι φιλόλογοι της εποχής αλλά και μεταγενέστεροι. Στο έργο αυτό προτείνει διορθώσεις συντακτικές, γραμματικές, γλωσσικές, ιατρικές. Οι συνεχείς αντιγραφές, όχι πάντα...

[...] The present volume is intended to show that the ideal of an at once sociohistorical and authentically philosophical approach to the spiritual life of the late Greek elites is still alive, and that a presentation of late antique philosophical life that does justice as much to the ideas themselves as to the circumstances in which they were studied and lived is a realizable aim. What follows is, then, work in progress, all destined to be presented more fully elsewhere. [...]

Σκοπός αυτής της μελέτης είναι η ερμηνευτική ανασύσταση της φιλοσοφικής σκέψης του Θεοφίλου Κορυδαλέα (Αθήνα, 1574 - Αθήνα, 1646), όπως αυτή παραδίδεται κυρίως στα τυπωμένα έργα του. Για την αρτίωση, ωστόσο, αυτής της ανασύστασης διερευνήθηκαν επισταμένως και ισοσθενώς και οι φιλοσοφικές αντιλήψεις που ο Αθηναίος φιλόσοφος ανέπτυξε στα ανέκδοτα έως τώρα έργα του. Η μέθοδος που χρησιμοποιείται για την επίτευξη αυτού του σκοπού είναι κειμενοκεντρική καθώς με βάση την ανασύνθεση των κορυδαλικών κειμένων επιχειρείται στο μέτρο του εφικτού ο προσδιορισμός της φιλοσοφικής ι...

Οι μελέτες που φιλοξενούνται σε αυτόν τον τόμο εξετάζουν την αλληλεπίδραση φιλοσοφίας και ρητορικής στην κλασική Αθήνα, αναλύοντας μια σειρά από σχετικά ερωτήματα, όπως: Γιατί ο "ρήτορας" Ισοκράτης περιγράφει το δικό του αντικείμενο ως "φιλοσοφία"; Πόσο μακριά από τους φιλοσόφους βρίσκεται ο ίδιος όταν μιλάει για ηθικές έννοιες; Πώς και γιατί ο Πλάτων αξιοποιεί τις τεχνικές της ρητορικής; Πόσο αποκομμένο είναι το ενδιαφέρον του Αριστοτέλη για τη δομή των επιστημονικών προτάσεων από την ενασχόλησή του με το τι συνιστά και πώς συγκροτείται ένα επιχείρημα; Ποιος είναι ο ρόλος...

Ποιος ο σκοπός της ζωής του ανθρώπου; Πως επιτυγχάνουμε την ευδαιμονία; Οι σωματικές ηδονές είναι κατακριτέες; Υπάρχει απόλυτη έννοια της δικαιοσύνης; Ο Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.) και ο Επίκουρος (341-270 π.Χ.), ο καθένας από την σκοπιά του, δίνουν συγκεκριμένες απαντήσεις στα ανωτέρω ερωτήματα και αναπτύσσουν τις απόψεις τους για τα θέματα τα οποία πάντα απασχολούσαν τον άνθρωπο. Η ψυχή είναι άυλη και ένα τμήμα αυτής αθάνατο. Η ψυχή είναι κάτι το υλικό και θνητή. Ο θάνατος είναι το χειρότερο κακό, το οποίο μπορεί να συμβεί στον άνθρωπο. Ο θάνατος είναι κάτι που...

Στο κείμενο αυτό παρατίθενται στοιχεία που φανερώνουν ότι η αρχαία ελληνική φιλοσοφία εδίδασκε πριν από χιλιάδες χρόνια αυτό ακριβώς που η σύγχρονη φυσική επιστήμη ακόμη αναζητεί και ονομάζει "Θεωρία των Πάντων" (Θ.Τ.Π.). Στην πορεία τής αναζήτησης της αυτής η σύγχρονη επιστήμη αποκαλύπτει στοιχεία που επιβεβαιώνουν τα διδάγματα τής αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας. Η πιο πρόσφατη μάλιστα έρευνα, θεωρητική και πειραματική, οι πιο μοντέρνες θεωρίες που αφορούν στην Φυσική επιστήμη (η θεωρία της Σχετικότητας, η Κβαντομηχανική, η θεωρία του Χάους) βοηθούμενες και από την εξέλιξη...

Από την εποχή του Θαλή ως τις μέρες μας -πάνε πάνω από δυόμισι χιλιάδες χρόνια- έχουν αλλάξει πολλά, πάρα πολλά. Κάτι, ωστόσο, που, μεταξύ άλλων βέβαια, παραμένει σταθερό, είναι η ανάγκη των ανθρώπων να φιλοσοφούν, έστω και αν διατείνονται ορισμένοι πως η φιλοσοφία είναι στρυφνή. Αν μας παρουσιάζεται έτσι στα μάτια η φιλοσοφία, να ξέρετε ότι φταίει εκείνος που ανέλαβε να μας καθοδηγήσει σε αυτήν -ενδεχομένως και εμείς οι ίδιοι που τον πιστέψαμε. Όχι, πάντως, η Φιλοσοφία! Στην πραγματικότητα, η τελευταία αυτή είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, γοητευτική, όμορφη και χρήσιμη, μια...

Το βιβλίο δεν απευθύνεται μόνον στους θιασώτες της σύγχρονης φιλοσοφίας και κριτικής κοινωνικής θεωρίας, αλλά και σε ένα ευρύτερο κοινό το οποίο έχει ευαισθητοποιηθεί έναντι της σαρωτικής καταστροφής της φύσης και αναζητεί μία σχέση συμφιλίωσης ανάμεσα στην κοινωνία και τη φύση. Έχει δε βαρύνουσα σημασία για το ελληνικό αναγνωστικό κοινό, καθώς αποδομεί τα έωλα στερεότυπα της νεοελληνικής κοινωνίας έναντι της αρχαιοελληνικής, και καταδεικνύει την απόσταση ανάμεσα στην σύγχρονη και την αρχαιοελληνική αντίληψη για την φύση.

Για τους θεμελιωτές του επιστημονικού σοσιαλισμού η βαθιά γνώση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας δεν ήταν στοιχείο ευρυμάθειας, αποθησαυρισμού γνώσεων. Ήταν όρος, απαραίτητη προϋπόθεση της γνώσης. Αυτή τους την κοινή πεποίθηση την αξιοποίησαν στο έπακρο με τις αναφορές τους, και με τις μεγάλες βαρυσήμαντες και με τις μικρές και "ανεκδοτολογικές", πετυχαίνοντας αυτό που κανένας ειδικός μελετητής της αρχαίας σκέψης δεν μπόρεσε να πετύχει: έκαναν την ελληνική σκέψη πάντα "επίκαιρη", συνδέοντάς τη με το σήμερα. Οι αναφορές στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς από το "Κεφάλαιο",...

Στην ιστορία της φιλοσοφίας οι μελετητές μιλούν για "στροφή" της φιλοσοφίας τον 5ο αι. π.Χ. "από την φύση στον άνθρωπο". Ο Ξενοφών μάς πληροφορεί ότι ο Σωκράτης εν αντιθέσει προς τους προσωκρατικούς φιλοσόφους "περί των ανθρωπείων αεί διελέγετο" (Απομνημονεύματα Α', 16). Αλλά και ο Αριστοτέλης στα ΜτΦ Μ4, 1078β17 μάς λέγει ότι πρώτος ο Σωκράτης πραγματεύεται ζητήματα ηθικής φιλοσοφίας ("περί τάς ηθικάς αρχάς"), ένα γεγονός που και ο Κικέρονας το διετύπωσε ως εξής: "Socrates autem primus philosοphiam devocavit e caelo et in urbibus collocavit" (Tusc. 5, 10). Αυτή η "στροφή...

2500 χιλιάδες χρόνια πριν, στην Ελέα της Κάτω Ιταλίας, αποικία των Ελλήνων, η εμβληματική μορφή του Πυθαγόρα δημιουργεί την περίφημη κοινότητα των Πυθαγορείων. Με την μελέτη των αριθμητικών συσχετισμών, οι οποίοι, όπως πρεσβεύουν, κυβερνούν το Σύμπαν, οι Πυθαγόρειοι πιστεύουν ότι προσεγγίζουν την σκέψη του Θεού... Ωστόσο, οι Πυθαγόρειοι δεν είναι μια απλή θρησκευτική σέκτα που αναζητεί την ύπαρξη του Θεού. Επηρεάζει και τα πολιτικά πράγματα της πόλεως, αφού πολιτικές ίντριγκες και συνωμοσίες, δολοφονίες και στάσεις, συνταράζουν την Ελέα, γεγονότα που θα οδηγήσουν στην δι...

"Το βιβλίο "Η κληρονομιά του Παρμενίδη" είναι λυδία λίθος στην προσπάθεια ερμηνείας του Παρμενίδη. Αφ' ενός μεν είναι γεμάτη ιδέες, και αφ’ετέρου αποτελεί μια εναργή αφήγηση σχετικά με τον Παρμενίδη και την πρώιμη ελληνική σκέψη." Αλεξάντερ Νεχάμας, Πανεπιστήμιο Πρίνστον "Είναι βασικό βιβλίο αναφορικά με την πρώιμη ελληνική φιλοσοφία και μελλοντικοί συγγραφείς που ασχολούνται με τη φιλοσοφική παράδοση που ξεκινά από τον Θαλή και καταλήγει έως τον Πλάτωνα, δεν θα μπορέσουν να το αγνοήσουν χωρίς να χάσουν μια σημαντική εναλλακτική ερμηνεία." Σκοτ Όστιν, Πανεπιστήμιο...