Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η χρήση των νέων μέσων και των νέων τεχνολογιών (πληροφορίας και επικοινωνίας) στη σύγχρονη τέχνη έχουν πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες κατασκευής "αφύσικων" πραγματικοτήτων ή "εναλλακτικών" εικόνων της πραγματικότητας. Η εξέλιξη αυτή ανέδειξε νέες όψεις ακόμα και σε εκείνα τα θέματα και τα μονοπάτια της καλλιτεχνικής έρευνας που είχαν εν μέρει εγκαταλειφθεί (π.χ., ο έλεγχος και ο χειρισμός του φωτός, της "άμεσης" εικόνας και της προοπτικής, η αποδόμηση και η ανασυγκρότηση της εντύπωσης, το παιχνίδι με τις διαστάσεις του χώρου και του χρόνου). Τα ευρήματα των σύγχρονων φυσι...

Ακολουθούν τέσσερα σημαντικά κείμενα-ντοκουμέντα των "Νέων ελλήνων ρεαλιστών". Το πρώτο, το μανιφέστο της ομάδας, κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1971, με τίτλο "Η λειτουργία του έργου τέχνης". Τις παραμονές των εγκαινίων της έκθεσής τους, Απρίλιος του 1972, κυκλοφόρησε το δεύτερο κείμενο. Δύο-τρεις μέρες πριν από την έκθεση στο Γκαίτε κυκλοφόρησε ένα ακόμη κείμενο που το υπέγραψαν δύο εκ των καλλιτεχνών (Μπότσουγλου, Βαλαβανίδης). Το τέταρτο γράφτηκε με την ευκαιρία της έκθεσής τους στη Θεσσαλονίκη. Πέγκυ Κουνενάκη

Στο "Παράδειγμα της σύγχρονης τέχνης" η Nathalie Heinich περιγράφει το εσωτερικό του κόσμου της σύγχρονης τέχνης. Με πλούσιο υλικό από τις απαρχές έως τις πλέον πρόσφατες εξελίξεις της σύγχρονης τέχνης στον 21ο αιώνα, αναδεικνύει τις χαρακτηριστικές πρακτικές και νοοτροπίες που σπανίως γίνονται αντιληπτές αν και οριοθετούν αυτόν τον κόσμο. Τα ερωτήματα που τίθενται είναι ποικίλα: πώς γίνεται κάποιος καλλιτέχνης της σύγχρονης τέχνης, ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν τα σημερινά μουσεία, ποια είναι η δύναμη της αγοράς της τέχνης, ποιες είναι και πώς εφαρμόζονται οι κρατικές πολ...

Ο άνθρωπος δεν δείχνει τον πραγματικό του εαυτό παρά μόνο σε ό,τι κάνει. Εκεί, και μόνο εκεί, προσφέρει την αληθινή διάσταση του εαυτού του. Ο Γκαίτε, ένας από τους σοφώτερους ανθρώπους όλων των εποχών, βρήκε τα πιο σωστά λόγια: "Δεν μπορούμε να γνωρίσουμε τα έργα τέχνης όταν τα βλέπουμε μόνο ολοκληρωμένα, πρέπει να τα έχουμε γνωρίσει και εν τω γεννάσθαι. Πρέπει να εισχωρήσουμε στο μυστικό του δημιουργείν ενός καλλιτέχνη, για να καταλάβουμε το δημιούργημά του". S. Sweig

Οι εννοιολογήσεις του Μουσείου στη Νεότερη Τέχνη εξετάζονται στο βιβλίο αυτό, το οποίο αποτελεί μια μελέτη για το μουσείο ως "ιστοριογραφικό τόπο". Η αφορμή και βασική ιδέα που συνδέει τα τέσσερα δοκίμια που απαρτίζουν τα τέσσερα κεφάλαιά του δεν είναι άλλη από την παραδοχή, που διατυπώνει πρώτος ο Francis Haskell, δεύτερος καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, στο βιβλίο του Το Εφήμερο Μουσείο (The Ephemeral Museum: Old Master paintings and the rise of the art exhibition), ότι δηλαδή το φαινόμενο των περιοδικών εκθέσεων (το οποίο εξέτασε αναφορικ...

Από τον Πλάτωνα έως τον Χάιντεγκερ, η φιλοσοφία ενδιαφέρεται λιγότερο για τα ίδια τα έργα τέχνης παρά για το ερώτημα πώς να μάθουμε αν η τέχνη μπορεί να εκφράσει την αλήθεια. Δύο αίτια, λοιπόν, καθυστέρησαν την ανάπτυξη μιας πραγματικής «οντολογίας» των έργων: από τη μια, η πλατωνική καταδίκη της τέχνης - που έκανε να κυριαρχήσει το καθαρό περιεχόμενο επί της αισθητής μορφής, από την άλλη, η γέννηση της αισθητικής - που έδωσε τον τόνο στη συναισθηματική διάθεση του θεατή ή του καλλιτέχνη. Με τον Χάιντεγκερ και τον Μερλώ-Ποντύ γίνεται πράγματι δυνατή μια φιλοσοφία της τέχνης...

Τι εννοούμε όταν λέμε "αυτό είναι έργο τέχνης"; Ο γνωστός φιλόσοφος της τέχνης και κριτικός Arthur C. Danto καταπιάνεται με αυτό το θεμελιώδες ερώτημα. Εν μέρει φιλοσοφικό δοκίμιο και εν μέρει ευκαιρία για αναστοχασμό, το "Τι είναι αυτό που το λένε τέχνη" αμφισβητεί την ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι η τέχνη είναι έννοια απροσδιόριστη. Κατά τον Danto, τα κριτήρια προκειμένου να μπορεί να γίνει λόγος για έργο τέχνης είναι το νόημα και η "ενσάρκωσή" του, με την προσθήκη και ενός ακόμα κριτηρίου που αφορά τον θεατή: της ερμηνείας. Ο Danto χτίζει την επιχειρηματολογία του με αναφ...

Τι συμβαίνει στην τέχνη στις αρχές του 21ου αιώνα; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν μπορεί παρά να λαμβάνει υπόψη τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η σύγχρονη εικαστική σκηνή από τη γνωστή πλέον σε όλους μας παγκοσμιοποίηση. Στην παρούσα μελέτη, η ιστορικός τέχνης και συγγραφέας Άντζελα Δημητρακάκη επιχειρεί μια θεωρητική προσέγγιση στο αρχικό ερώτημα παρακολουθώντας την άνοδο και την πτώση του μεταμοντερνισμού και την πολύμορφη επάνοδο πρακτικών που επικεντρώνονται στο κοινωνικοοικονομικό πεδίο. Με τον τίτλο "Μεταθέσεις", το πρώτο μέρος του δοκιμίου εξετάζει την ιδεολογικ...

Η Τέχνη είναι αισθητική επικοινωνία. Αυτή η απλή φράση μοιάζει να είναι ο ορισμός της Τέχνης. Όμως δεν είναι, γιατί οι δύο έννοιες που περιέχονται σε αυτήν δεν έχουν καταληκτικά οριστεί. Είναι, ωστόσο, η φράση-κλειδί που ανοίγει τη θεματική είσοδο: η Τέχνη είναι αισθητική επικοινωνία. Έχουμε, λοιπόν, εδώ την έννοια της αισθητικής και την έννοια της επικοινωνίας, που μαζί ορίζουν κατά προσέγγιση την έννοια της Τέχνης. Αν η "επικοινωνία" σαν λέξη μας είναι πιο οικεία και δεν είναι φορτωμένη με πολλές ερμηνείες, η "αισθητική" είναι έννοια πολύσημη, που η εκφραστική σύγχρονω...

Το ανά χείρας βιβλίο φιλοξενεί ορισμένα από τα πιο σημαντικά κείμενα θεωρίας της τέχνης με κύρια θεματική τη δημιουργικότητα στις εικαστικές τέχνες, ένα ζήτημα δύσκολο και πολλαπλώς ερμηνεύσιμο. Δεν πρόκειται για κάποια εξαντλητική συμπίληση όλων των σημαντικών κειμένων επί του θέματος, αλλά για μια ανθολόγηση με βάση τις εξής κατευθυντήριες γραμμές. Πρώτον, παρουσιάζονται κείμενα θεωρητικών της τέχνης, φιλοσόφων και καλλιτεχνών. Δεύτερον, το χρονικό εύρος της συγγραφής των κειμένων εκτείνεται από την Αναγέννηση μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, δηλαδή από τη θεμελίωση της θεω...

Η καθεμιά από τις έννοιες του τριπτύχου του τίτλου μπορεί να θεωρηθεί στο διττό νοηματικό της περιεχόμενο: σαν κίνητρο καλλιτεχνικής δημιουργίας, αλλά και σαν το αποτέλεσμα ολόκληρης της διεργασίας που γίνεται από τη γέννηση του έργου τέχνης ως την τελική του πραγμάτωση. Τέλος ο στόχος πάνω στο συγκινησιακό, το λογικό ή το διανοητικό στοιχείο του δέκτη-κοινού ίσως ν' αποτελεί και μια ενσυνείδητη σκοπιμότητα από μέρους του καλλιτέχνη που, ανάλογο με το ταλέντο του, μπορεί άλλοτε να ισχυροποιήσει κι άλλοτε να εξασθενίχει το έργο του. [...] (από τον πρόλογο του συγγραφέα)

«Ξεκινώντας από τον Van Gogh, όλοι μας, -όσο μεγάλοι ζωγράφοι κι αν θεωρούμαστε-, είμαστε έως ένα βαθμό αυτοδίδακτοι, θα μπορούσε σχεδόν να πει κανείς ότι είμαστε ναΐφ ζωγράφοι. Οι ζωγράφοι δεν ζουν πια μέσα στο πλαίσιο κάποιας παράδοσης και έτσι ο καθένας μας οφείλει να ανακαλύψει εξαρχής όλα τα εκφραστικά του μέσα. Κάθε μοντέρνος ζωγράφος έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να εφεύρει αυτή τη γλώσσα από το Α ως το Ω. Κανένα κριτήριο δεν μπορεί να ισχύσει απριόρι στην περίπτωσή του, γιατί δεν πιστεύουμε πια σε αυστηρά καθορισμένα μέτρα. Από μια άποψη αυτό συνιστά απελευθέρωση, ταυ...