Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο συλλογικός αυτός τόμος, που είναι αφιερωμένος στη μνήμη του αρχιτέκτονα και θεωρητικού της τέχνης Παναγιώτη Μιχελή και της ζωγράφου Έφης Μιχελή, περιλαμβάνει δεκαεπτά μελέτες οι οποίες παρουσιάζουν στιγμές και όψεις από τον διάλογο δύο πεδίων, της αισθητικής και της τέχνης. Οι προσεγγίσεις της τέχνης και, κυρίως, ποικίλων λόγων περί της τέχνης γίνονται από διαφορετικές σκοπιές, με κυρίαρχες τη φιλοσοφική, την ψυχολογική και την ανθρωπολογική. Εξετάζονται ζητήματα φιλοσοφικής αισθητικής (πλατωνική κριτική της τέχνης, Αριστοτέλης και ζωγραφική, φαντασία και μίμηση στη βυζαν...

Τι είναι τέχνη; Πώς γεννήθηκε η τέχνη και γιατί αλλάζει μέσα στην ιστορία; Πόσο αξίζει η τέχνη και γιατί; Έχει η τέχνη μια κοινωνικής αποστολή; Είναι η αισθητική μια επιστήμη; Σ' αυτά τα ερωτήματα απαντά το "Αλφαβητάριο" του Πάνου Πετρίτη, με τρόπο απλουστευμένο, όμως κάθε άλλο παρά απλουστευτικό. Ριζοσπάστης 4.5.1979 Πρόκειται για ένα απλό και κατανοητό εγχειρίδιο εκλαΐκευσης της τέχνης, της λειτουργίας της, της ορολογίας της και των προβλημάτων της, κάτι που το 'χουμε ανάγκη όλοι μας όσοι θέλουμε να προσεγγίσουμε σωστά το φαινόμενο. Η Αυγή 5.1.1978 Ο γενικός τόνος...

... Αλλά και η θέση της πρωτοπορίας δεν ήταν, και δεν μπορούσε να είναι, λιγότερο αμφιλεγόμενη. Η οξύτατη κριτική που άσκησε εναντίον του συστήματος είχε ταυτόχρονα τη μορφή ενός δραματικού αγώνα ενσωμάτωσης μέσα στο ίδιο το σύστημα. Αν ο αγώνας αυτός προέβαλλε ένα χαρακτήρα μεσσιανικό, ουτοπικό, με έκτυπα συχνά τα στοιχεία εξάρτησής του από ένα μοντέλο αισθητικής αναρχίας ή στιλιστικού ολοκληρωτισμού, είναι γιατί η ίδια έπρεπε να επινοήσει μια προοπτική ένταξής της στην κοινωνική πραγματικότητα και την κοινωνική παραγωγή. Αλλά εδώ ακριβώς είναι που δηλώνονται τα αδιέξοδα κ...

Η θεωρία της αρχιτεκτονικής έχει τις ρίζες της στο "De architectura libri decem" ("Περί αρχιτεκτονικής βιβλία δέκα") του Βιτρούβιου. Ως η αρχαιότερη σωζόμενη αρχιτεκτονική πραγματεία των προχριστιανικών χρόνων, η μελέτη του Βιτρούβιου δεν είναι μόνο μια μοναδική πηγή πληροφοριών για την αρχαία αρχιτεκτονική και τους κανόνες της, αλλά έγινε το θεμέλιο σε ο,τιδήποτε γράφηκε περί αρχιτεκτονικής θεωρίας από την Αναγέννηση και μετά. Τα 89 σύντομα δοκίμια του παρόντος τόμου παρουσιάζουν τις πιο σημαντικές αρχιτεκτονικές πραγματείες από την Αναγέννηση μέχρι σήμερα. Οι συγγραφείς...

Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται ορισμένα πρωτοποριακά κινήματα που άρχισαν να συγκροτούνται και να δρουν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ιστορία τους έμεινε μια κρυφή υποσημείωση, ένας θαμπός αστερίσκος, στο βιβλίο της ανησυχίας του εικοστού αιώνα. Κι όμως, αν ο αιώνας μας κοχλάζει, συνέβαλαν αυτά ακριβώς τα κινήματα στην αύξηση της θερμοκρασίας - αυτά πυροδότησαν τους μηχανισμούς που οδήγησαν σε εκρήξεις, αυτά οργάνωσαν τον πυροκροτητή. Και τούτο, επειδή έτσι αποφάσισαν, έτσι θέλησαν, κι έτσι έδρασαν. Αν και σήμερα πολλοί επιχειρούν ένα ύποπτο άλμα, κι από το Νταντά,...

Στο βιβλίο παρουσιάζονται τα κινήματα της πρωτοπορίας που άρχισαν να συγκροτούνται και να δρουν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ιστορία τους έμεινε μια κρυφή υποσημείωση, ένας θαμπός αστερίσκος στο βιβλίο της ανησυχίας του εικοστού αιώνα. Κι όμως, αν ο αιώνας μας κοχλάζει, συνέβαλαν αυτά ακριβώς τα κινήματα στην αύξηση της θερμοκρασίας - αυτά πυροδότησαν τους μηχανισμούς που οδήγησαν σε εκρήξεις, αυτά οργάνωσαν τον πυροκροτητή. Και τούτο, επειδή έτσι αποφάσισαν, έτσι θέλησαν, κι έτσι έδρασαν.

Στο βιβλίο παρουσιάζονται τα κινήματα της πρωτοπορίας που άρχισαν να συγκροτούνται και να δρουν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ιστορία τους έμεινε μια κρυφή υποσημείωση, ένας θαμπός αστερίσκος στο βιβλίο της ανησυχίας του εικοστού αιώνα. Κι όμως, αν ο αιώνας μας κοχλάζει, συνέβαλαν αυτά ακριβώς τα κινήματα στην αύξηση της θερμοκρασίας - αυτά πυροδότησαν τους μηχανισμούς που οδήγησαν σε εκρήξεις, αυτά οργάνωσαν τον πυροκροτητή. Και τούτο, επειδή έτσι αποφάσισαν, έτσι θέλησαν, κι έτσι έδρασαν.

Το "Βορτιστικό Μανιφέστο" δημοσιεύθηκε στο πρώτο τεύχος του περιοδικού "Blast" (1914) και συγκαταλέγεται στα πιο σημαντικά κείμενα του αγγλο-αμερικανικού μοντερνισμού. Δίνει σάρκα και οστά -τόσο από ρητορικής όσο και από τυπογραφικής άποψης- στη βίαιη εικονοκλασία του βορτικισμού (vorticism), ενός αβανγκάρντ κινήματος στη λογοτεχνία και στις εικαστικές τέχνες, με επίκεντρο το Λονδίνο. Τα τρία μέρη του "Μανιφέστου" -το οποίο υπογράφεται, μεταξύ άλλων, από τον ποιητή Έζρα Πάουντ, τον συγγραφέα και ζωγράφο Γουίνταμ Λιούις και τον γλύπτη Ανρί Γκωντιέ-Μπρζέσκα- εκφράζουν την...

Η δημιουργική αισθητικότητα Ο στοχασμός του Πωλ Βαλερύ μάς ξαφνιάζει-τα κείμενα του παρόντος βιβλίου προαναγγέλλουν μία Αισθητική. Διακρίνουμε ότι έχουμε να κάνουμε με μία φιλοσοφική θεώρηση πάνω στην τέχνη η οποία, όμως, δεν πραγματοποιείται. Ενώ περιμένουμε ένα λόγο περί της Αισθητικής, βρισκόμαστε σε ένα κείμενο πάνω στην αίσθηση. Στο κείμενό του "Ο Λεονάρδος και οι φιλόσοφοι" τονίζει ότι αυτοί που ασχολούνται με την τέχνη νοιώθουν τον μεγάλο πειρασμό να κάνουν Αισθητική· να περάσουν από την αίσθηση στην Αισθητική. Όμως, ο Βαλερύ στη "Γενική έννοια της τέχνης" κάνει κ...

Η σύντομη πραγματεία του Πάουλ Κλέε γύρω απ΄ τη μοντέρνα τέχνη γράφτηκε για ν' αποτελέσει τη βάση της διάλεξης που έκανε ο Κλέε στα εγκαίνια μιας έκθεσης στο Μουσείο της Ιένας, το 1924. Στην έκθεση αυτή περιλαμβάνονταν και μερικά δικά του έργα. Εκείνη την εποχή ο Κλέε δίδασκε ήδη στην περίφημη σχολή σχεδίου (το Bauhaus), που ιδρύθηκε στη Βαϊμάρη με διευθυντή τον Βάλτερ Γκρόπιους, και οι σημειώσεις του αυτές είναι προϊόν βαθιού στοχασμού γύρω απ' τα προβλήματα της τέχνης -στοχασμού που δέχτηκε αποφασιστική ώθηση απ' τα διδακτικά καθήκοντα του Κλέε. [...] (από τον πρόλογο...

Ποια είναι η φύση του συμβολισμού στις τέχνες; Πώς παράγεται το νόημα στη μουσική και την αφηρημένη ζωγραφική; Γιατί μπορούμε να πλαστογραφήσουμε έναν Ρέμπραντ, όχι όμως και έναν Μπετόβεν; Σε τι διαφέρει μια παρτιτούρα του Μπαχ από μία του Κέιτζ; Ποιος είναι ο ρόλος των συναισθημάτων στην κατανόηση του έργου τέχνης; Οι απαντήσεις του Γκούντμαν σε αυτά και άλλα ερωτήματα σχετικά με τις τέχνες άνοιξαν νέους δρόμους στη φιλοσοφία της τέχνης και κατέστησαν τις Γλώσσες της τέχνης το σημαντικότερο κείμενο του 20ού αιώνα στο χώρο της αισθητικής, τον πρώτο μεγάλο σταθμό στη διατύπω...

Στις αρχές του 18ου αιώνα μεταξύ Μοριά, Επτανήσων και, πιθανότατα, Βενετίας, ο ζωγράφος και στρατιωτικός Παναγιώτης Δοξαράς (1662-1729) μετέφρασε στα ελληνικά τις πραγματείες περί ζωγραφικής του Λεονάρντο ντα Βίντσι και του φλωρεντινού ουμανιστή Λεόν Μπαττίστα Αλμπέρτι, κείμενα που συγκαταλέγονται στις σημαντικότερες πηγές της ιστορίας της ευρωπαϊκής τέχνης, καθώς και οδηγίες για την τέχνη της τοιχογραφίας του ιησουίτη ζωγράφου Αντρέα Πότσο. Συνάμα, εξελλήνισε χιλιάδες ονόματα ζωγράφων που περιλαμβάνονταν στο πρώτο καλλιτεχνικό λεξικό, όπως κυκλοφόρησε στα ιταλικά το 1719,...

Το αισθητικό κριτήριο δεν πρέπει να θεωρείται a priori κανόνας που μετράει με ακρίβεια οργάνου τους όρους της αισθητικής απόλαυσης, αλλά μια ζωντανή δύναμη που με την πολυμορφία της οργανώνει το πεδίο των αισθητικών φαινομένων και καθορίζει τις τάσεις της ανάπτυξής τους. Κάθε συστατικό του έργου τέχνης περιέχει πραγματικά μια δική του αξία ως προς την πληροφορία την οποία μεταδίδει, αξία ανεξάρτητη από το θέμα. Τι είναι, όμως, η αόριστη αισθητική πραγματικότητα η οποία υποδεικνύεται από ένα έργο τέχνης; Και κατά πόσο αυτή διέπεται ή προκύπτει από τη φύση του ανθρώπινου είδ...

Οι Εικαστικές Δράσεις, με όποιο όνομα κι αν παρουσιάζονται (happening, event, body art, aktion, performance), εισάγουν στην καθημερινότητα μη ορθολογικές, μη παραγωγικές, μη κερδοφόρες μορφές συμπεριφοράς αναδεικνύοντας τοπία εσωτερικής ενέργειας, ιχνηλατώντας σχέσεις αχαρτογράφητες, διασαλεύοντας την τυποποίηση. Τέτοιες συμπεριφορές παρατηρούνταν ανέκαθεν (να θυμηθούμε τον Διογένη που έψαχνε στην αγορά για ανθρώπους με αναμμένο φανάρι μέρα μεσημέρι), πώς έφτασαν να αντιμετωπίζονται ως τέχνη; Πώς εμφανίζονται στην Ελλάδα; Ποια στοιχεία τις χαρακτηρίζουν, και πώς μπορεί κανε...