Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η ακόλουθη εργασία δεν είναι καθόλου καρπός κάποιας "εσωτερικής παρόρμησης". Αντίθετα. Όταν, ξαφνικά, πριν από τρία χρόνια, ο κύριος Ντίρινγκ, ως μύστης αλλά και μεταρρυθμιστής του σοσιαλισμού, αποτέλεσε πρόκληση στην εποχή του, φίλοι μου στη Γερμανία με πίεσαν επανειλημμένα με την επιθυμία τους να κάνω μια κριτική θεώρηση αυτής της νέας σοσιαλιστικής θεωρίας στο κεντρικό όργανο του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, που ήταν τότε η εφημερίδα "Φόλκσταατ" ("Volksstaat", "Λαϊκό κράτος"). Το θεωρούσαν εντελώς απαραίτητο για να μη δοθεί στο ακόμα τόσο νέο και μόλις οριστικά ενωμένο κ...

Αν το πρώτο μνημόνιο ήταν μια ελληνική τραγωδία, οι επόμενες συμφωνίες μοιάζουν με φάρσα που -όπως όλες οι φάρσες και αντίθετα από τις τραγωδίες- δεν οδηγεί σε κάθαρση αλλά στην ασταμάτητη ταπείνωση των πρωταγωνιστών της. Αυτό που δεν είχαν προβλέψει πολιτικοί και τραπεζίτες είναι ότι η κρίση θα μπορούσε να αντιστραφεί και να γίνει δημιουργική. Από τον Δεκέμβρη ως τη "Στάση Σύνταγμα", όπως ονόμασα συμβολικά το κίνημα των αγανακτισμένων στις πλατείες, η αντίσταση του πλήθους άλλαξε το πολιτικό παιχνίδι κι έβαλε στην επικαιρότητα το ενδεχόμενο μιας πολιτικής, ηθικής και πο...

Οι έννοιες της αξιοκρατίας και της επάξιας αντιμετώπισης έχουν αδιαμφισβήτητη διαισθητική απήχηση. Βεβαίως, η επίκλησή τους συχνά υποκρύπτει την επίδραση άλλων καταστατικών αρχών του ηθικοπολιτικού μας οπλοστασίου. Εκφράσεις όπως "αξίζει τα λεφτά του", "δεν του άξιζε αυτή η μοίρα", "στον καθένα αξίζει μια δεύτερη ευκαιρία", "δεν μου αξίζει αυτή η συμπεριφορά" κ.ο.κ. βρίθουν στο καθημερινό λεξιλόγιό μας, μοιραίως. Με δεδομένη την ευρεία χρήση της έννοιας του αξίζειν στον λόγο μας, αλλά και το πλουραλιστικό πεδίο αναφοράς της, το ερώτημα που πραγματεύεται η μελέτη είναι η θεω...

Πώς να προσανατολιστούμε στον σημερινό κόσμο; Με τη βοήθεια της πολιτικής φιλοσοφίας, απαντά ο Πιερ Μανάν, από τους πιο σημαντικούς Γάλλους θεωρητικούς του φιλελευθερισμού. Τα Απλά Μαθήματα Πολιτικής Φιλοσοφίας αποτελούν τις παραδόσεις του στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού. Ο Μανάν με εξαιρετική γλαφυρότητα, διασώζοντας στο κείμενό του τον προφορικό χαρακτήρα των μαθημάτων του, και με μετριοπάθεια, αποφεύγοντας κάθε δογματισμό, ακολουθώντας τον Αριστοτέλη, τον Ρουσσώ, τον Καντ, τον Κονστάν, τον Τοκβίλ, τον Μαξ Βέμπερ και τον Ρ. Αρόν, και συζητώντας με το έρ...

Η φιλοσοφία της Νεωτερικότητας έχει σπάσει τους δεσμούς της με την ελληνική και τη μεσαιωνική Αρχαιότητα. Κομβικό σημείο αυτής της ξένωσης είναι η ανθρωποκεντρική και αντιτελεολογική τάση της νεώτερης φιλοσοφίας, πράγμα που σημαίνει ότι δεν γίνεται πια παραδεκτή η παραδοσιακή ιεραρχία των ουσιών. Η νεωτερική φιλοσοφία προβάλλεται ως αντι-μεταφυσική, αφού δεν νοείται μεταφυσική δίχως ορισμένη ιεράρχηση των επιπέδων του είναι. Από την άλλη, η απαλλαγή από τη μεταφυσική απαιτεί έναν άλλο μύθο στον οποίο να μπορεί να αποδοθεί η επιβολή της σημασίας. Η νεωτερική φιλοσοφία κατασκ...

Οι έννοιες είναι τα "εργαλεία" με τα οποία σκεφτόμαστε, ασκούμε κριτική, επιχειρηματολογούμε, εξηγούμε και αναλύουμε. Οι πολιτικές έννοιες δεν είναι τίποτα λιγότερο από τα δομικά στοιχεία της πολιτικής κατανόησης: ο πολιτικός κόσμος, με λίγα λόγια, σημαίνει αυτό που μας λένε οι έννοιες μας ότι σημαίνει. Όμως, οι πολιτικές έννοιες είναι επίσης εξαιρετικά ρευστές και υπόκεινται σε αντιπαράθεση. Πράγματι, η πολιτική αντιπαράθεση είναι συχνά μια αντιπαράθεση σχετικά με τη σωστή χρήση των πολιτικών όρων. Αυτό το βιβλίο παρέχει έναν προσιτό και περιεκτικό οδηγό βασικών εν...

Oι έννοιες και οι πολιτικοί όροι είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τους σπουδαστές της πολιτικής και των διεθνών σχέσεων. Η πολιτική διαμάχη συχνά είναι ένας αγώνας για τη θεμιτή σημασία των όρων· οι αντίπαλοι μπορεί να διαφωνούν, να έρχονται σε σύγκρουση και ακόμα και σε πόλεμο, ο καθένας ισχυ¬ριζόμενος ότι "υπερασπίζεται την ελευθερία", "υποστηρίζει τη δημοκρατία" ή "στηρίζει τη δικαιοσύνη". Το πρόβλημα είναι ότι λέξεις όπως "ελευθερία", "δημοκρατία" και "δικαιοσύνη" έχουν διαφορετικά νοήματα για διαφορετικούς ανθρώπους, κι επομένως οι ίδιες οι έννοιες φαίνονται προβληματ...

Ο Hegel πραγματεύεται σε 360 παραγράφους: τη σχέση φυσικού και θετικού δικαίου, την αλληλοεξάρτηση δικαίου και περιβάλλοντος, τη διαφορά μεταξύ εξήγησης και δικαιολόγησης των νομικών θεσμών, την αυτονομία της βουλήσεως, τη συμβολική και τη χρηστική έποψη της ιδιοκτησίας, την ηθική από τη σκοπιά του άλλου ως ηθικότητα, τα στάδια της ηθικής συνειδητοποίησης, τα θεμέλια και τους μηχανισμούς της αστικής κοινωνίας, το σύστημα των αναγκών και τη διαχείριση των γνωμών μέσω της πολιτικής, την κοινωνική πρόνοια και τη διαφήμιση, τις συγκρούσεις των τάξεων και την τυποποίηση της εργα...

Το 1921 και σε μια Γερμανία που μόλις έχει λήξει η επανάσταση των συμβουλίων, ο Βάλτερ Μπένγιαμιν ασχολείται με το πάντοτε φλέγον ζήτημα της βίας και διερωτάται κατά πόσο είναι δυνατή μια διάκρισή της σε βία που υποτάσσει και σε βία που απελευθερώνει. Πρόκειται για ένα "αγαπημένο" και τότε (όπως και σήμερα) άκρως επίκαιρο θέμα συζήτησης των αναρχικών ιδεών και πρακτικών και θα πρέπει να επισημανθεί ότι εκείνη την περίοδο της ζωής του ο Μπένγιαμιν δήλωνε αναρχικός (κάτι τέτοιο φαίνεται άλλωστε και από τα γραπτά του, από τις επαφές και τις γενικότερες ενασχολήσεις του). Προλε...

"Η οργάνωση της Διεθνούς, έχοντας σαν σκοπό όχι τη δημιουργία Κρατών και νέων δεσποτισμών, αλλά την καταστροφή από τη ρίζα κάθε ιδιαίτερης κυριαρχίας, οφείλει να έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά από την οργάνωση των Κρατών. Όσο αυταρχική, εξουσιαστική, τεχνητή, βίαιη και εχθρική προς τη φυσική ανάπτυξη των λαϊκών συμφερόντων και ενστίκτων είναι αυτή η τελευταία, τόσο η οργάνωση της Διεθνούς οφείλει να είναι ελεύθερη, φυσική και σύμφωνη σε κάθε σημείο αυτών των συμφερόντων και αυτών των ενστίκτων. Ποια είναι όμως η φυσική οργάνωση των μαζών; Είναι αυτή που βασίζεται στους ιδι...

Το βιβλίο αυτό κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ, το 1963. Κατά την Άρεντ, που έχει βαθιά γνώση του παρελθόντος, ο πόλεμος και η επανάσταση είναι τα δύο κεντρικά πολιτικά ζητήματα του 20ού αιώνα. Η επανάσταση, είναι το κλειδί για την κατανόηση του κόσμου μας. Στο βιβλίο της -κλασική ανάλυση αυτού του σχετικά πρόσφατου πολιτικού φαινομένου- εξετάζει τις βασικές αρχές όλων των επαναστάσεων, το κοινωνικό ζήτημα, την επιδίωξη της ευτυχίας των ανθρώπων. Μετά από κάθε μεγάλη επανάσταση (όπως η Αμερικάνικη, η Γαλλική, η Ρωσική), οι επαναστάτες προσπαθούν να θεμελιώσουν το νέο καθεστώς εγκα...

Η νεωτερική έννοια της επανάστασης, αναπόσπαστα δεμένη με την ιδέα ότι η ιστορική πορεία κάνει ξαφνικά μια νέα αρχή, ότι μια εντελώς νέα ιστορία που ποτέ δεν ήταν γνωστή και ποτέ δεν είχε ειπωθεί πρόκειται να εκτυλιχθεί, ήταν άγνωστη πριν από τις δύο μεγάλες επαναστάσεις στα τέλη του 18ου αιώνα. Προτού εμπλακούν σ' αυτό που κατέληξε να αποτελέσει επανάσταση, κανένας από τους πρωταγωνιστές δεν είχε την παραμικρή προαίσθηση ποια θα ήταν η πλοκή του νέου δράματος. Ωστόσο, από τη στιγμή που οι επαναστάσεις άρχισαν να διανύουν την πορεία τους, και πολύ πριν μπορέσουν εκείνοι που...

Ένας κύκλος παραδόσεων με κομβική θέση στην εξέλιξη της σκέψης του Μισέλ Φουκώ. Στις παραδόσεις αυτές, που δόθηκαν στο Κολέγιο της Γαλλίας το πρώτο τρίμηνο του 1980, ο Φουκώ συνεχίζει την ιστορία των "καθεστώτων αλήθειας", η οποία διαπερνά το σύνολο της διδασκαλίας του, δίνοντάς της μια μείζονα στροφή: η διερεύνησή του, που είχε ξεκινήσει στο δικονομικό και δικαστικό πεδίο, και είχε επεκταθεί στο πολιτικό, με τη θεματική των σχέσεων εξουσίας-γνώσης και μετά με τη θεματική της κυβερνητικότητας, περνά εδώ στο πεδίο των πρακτικών και των τεχνικών του εαυτού, στο πεδίο της ηθικ...

"Για την υπεράσπιση της κοινωνίας". Αυτόν τον τίτλο χρησιμοποιεί ο Foucault για τη σειρά των διαλέξεών του στο College de France κατά την περίοδο 1975-1976. Σ' αυτές τις διαλέξεις, τις τόσο ουσιώδεις και ως προς το εύρος της ιστορικής έρευνας και ως προς την αναλυτική διεισδυτικότητα με την οποία αναπτύσσεται η θεματική, ο Foucault θέτει το όλο πρόβλημα σε σχέση με τη διερεύνηση και/ή διαχείριση της ιστορικής σφαίρας και των κοινωνικών διαδικασιών που διαμορφώνονται εντός της επικράτειάς της. Σταθερή βάση των αναλύσεων του Foucault είναι η διερεύνηση του κρίσιμου προβλήμα...

Μαζί με τη μικρή μελέτη για τον Μοντεσκιέ, το δοκίμιο του Αλτουσσέρ για τον Ρουσσώ αποτελεί μια υποδειγματική ανάγνωση φιλοσοφικού έργου. Είναι υποδειγματική για τον τρόπο συστηματικής και εμμενούς κριτικής του Κοινωνικού συμβολαίου. Είναι όμως υποδειγματική και για τον τρόπο με τον οποίο αξιοποιεί τον φιλοσοφικό λόγο από τη σκοπιά μιας κοινωνικής θεωρίας ταγμένης υπέρ της κοινωνικής χειραφέτησης. Έτσι, τα ερωτήματα με τα οποία ξεκίνησε η νεωτερικότητα και οι αξιώσεις του Διαφωτισμού γίνονται εργαλεία κριτικής της αστικής σκέψης. Ο Ρουσσώ του Αλτουσσέρ δεν είναι μόνο έν...

Ο Φρανσίσκο ντε Βιτόρια διατυπώνει στο παρόν έργο του όλες τις μοντέρνες αρχές του Δικαίου του Πολέμου που διέπουν μέχρι και σήμερα όλες τις θεμελιακές πτυχές αυτού του πολύπλοκου πολιτιστικού φαινομένου. Οργανώνει νομικά τα προβλήματα που ενέσκηπταν από τότε, όπως τα όρια της αποικιοκρατικής δράσης που οδηγούσαν σε γενοκτονίες και τις πολεμικές συγκρούσεις στην Ευρώπη, θεμελιώνοντας την θεωρία του στην έννοια του δίκαιου πολέμου. Η απάρνηση της παπικής ή της αυτοκρατορικής παγκόσμιας δικαιοδοσίας είναι η κεντρική σύλληψη της φιλοσοφίας του Διεθνούς Δικαίου του Βιτόρια. Πρό...