Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στην Ελλάδα αφθονούν τα κείμενα της γλωσσικής ιδεολογίας, αλλά σπανίζουν οι μελέτες για τις γλωσσικές ιδεολογίες. Η μελέτη αυτή αντλώντας από την ιστορία της φιλοσοφίας (Destutt de Tracy, Μαρξ-Ένγκελς), από την πολιτική θεωρία, από τη γλωσσολογία και τη φιλοσοφία της γλώσσας, επιχειρεί να προσδιορίσει τις γλωσσικές ιδεολογίες μέσω ενός λεπτομερούς ορισμού των ιδεολογιών εν γένει. Έμφαση δίνεται στη διαμόρφωση της καθεστωτικής ιδεολογίας για τη νεοελληνική γλώσσα μετά τη "γλωσσική μεταπολίτευση" του 1976.

Ο παρών τόμος αποτελεί συναγωγή δημοσιευμένων και αδημοσίευτων μελετημάτων της συγγραφέως με αφορμή τη λέξη ως στοιχείο και μόρφωμα της γλωσσικής δράσης και τη διαχείρισή της στο πλαίσιο του διαφημιστικού λόγου.

Η γλώσσα και η διδασκαλία της υπήρξε στη χώρα μας ο μεγάλος καημός όχι μόνο των εκπαιδευτικών, αλλά και όλων των γραμματιζούμενων. Η συζήτηση όμως για τη γλώσσα ξεστράτισε και πήρε ιδεολογική / πολιτική διάσταση, με αποτέλεσμα ούτε η κοινή νεοελληνική (ΚΝΕ), η δημοτική, να μελετάται και να καλλιεργείται όσο θα έπρεπε ούτε να συνδέεται η διδασκαλία της στο σχολείο με τις εξελίξεις της γλωσσολογίας και της διδακτικής. Η καθιέρωση της δημοτικής ως γλώσσας του σχολείου και της γραφειοκρατίας το 1976 έδωσε τη δυνατότητα για πρώτη φορά να αναπτυχθεί ένας ουσιαστικός προβληματισμό...

Ότε δε κατά το έτος 1874 ο καθηγητής Jolly εξεγερμάνισε "Την γλώσσαν και την γλωσσικήν" ή "τα 12 Αναγνώσματα περί των γενικών αρχών της γλωσσικής" του Αμερικανού Whitney, έκρινε προσήκον ουχί να δικαιολογήση το επιχείρημα αυτού τούτο, αλλά μάλλον να εκφράση την απορίαν αυτού, διατί το βιβλίον δεν μετεφράσθη εις την Γερμανικήν πολύ πρότερον. Αν δε εν Γερμανία, τη πατρίδι της γλωσσικής επιστήμης, ηδύνατο να λεχθώσι ταύτα, νομίζω ότι πολύ δικαιότερον δύνανται και εν Ελλάδι. Και αληθώς τα Αναγνώσματα του Whitney δια τε την υγιά μέθοδον και την κριτικήν δεινότητα, δια την μεγάλη...

Η παρούσα εισαγωγή στην πραγματολογία προέρχεται από τη σειρά εισαγωγικών γλωσσολογικών βιβλίων του Oxford University Press. Στόχος της συγκεκριμένης σειράς είναι να σκιαγραφήσει επιμέρους πεδία στη μελέτη της γλώσσας για αναγνώστες και αναγνώστριες που δεν διαθέτουν απαραίτητα ειδικότερες γλωσσολογικές γνώσεις. Αποτελεί μια πρώτη επαφή με τον χώρο της γλωσσολογικής πραγματολογίας και ταυτόχρονα λειτουργεί αποτελεσματικά ως εισαγωγικό εγχειρίδιο στη διδασκαλία της. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται, επίσης, αποσπάσματα από πρωτότυπες πραγματολογικές μελέτες, καθοριστικές για τη δ...

Η έλλειψη μιας εκτενέστερης -ή έστω σύντομης- ιστορίας της κυπριακής διαλέκτου ήταν από καιρό αισθητή στους επιστημονικούς κύκλους της Ελλάδας και της Κύπρου και ασφαλώς και στον συγγραφέα του παρόντος πονήματος, που δίδαξε, κοντά στα άλλα αντικείμενα, αρχαία και νεώτερη διαλεκτολογία για πολλά χρόνια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Την έλλειψη αυτή την αισθανθήκαμε εντονότερα, όταν μας δόθηκε η ευκαιρία να διδάξουμε μαθήματα της ειδικότητάς μας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου κατά το χειμερινό εξάμηνο 2000-2001 και εξής, καθώς η άμεση επαφή με τη σημερινή κυπριακή γ...

Το βιβλίο αυτό δίνει μια νηφάλια, εμπεριστατωμένη και εποπτική θεώρηση του φαινομένου της γλωσσικής αλλαγής. Πραγματεύεται θέματα όπως από πού προέρχονται τα δεδομένα μας για τη γλωσσική αλλαγή, πώς και γιατί συμβαίνουν οι αλλαγές, και πώς γεννιούνται και πεθαίνουν οι γλώσσες. Εξετάζει τόσο τις αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν πριν από πολύ καιρό όσο και αυτές που βρίσκονται σήμερα σε εξέλιξη. Αυτό πραγματοποιείται μέσα στο πλαίσιο ενός βασικού ερωτήματος: είναι η γλωσσική αλλαγή σύμπτωμα προόδου ή παρακμής; Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η συγγραφέας είναι ότι η γλώσσα ούτ...

Στο βιβλίο "Η ορθογραφία των καταλήξεων" παρουσιάζονται οι τεχνικές διδασκαλίας της ορθογραφίας των καταλήξεων, που αποτελούν ένα μέρος του γλωσσολογικού Προγράμματος που ακολουθούμε κατά τη διάρκεια των συνεδριών αντιμετώπισης της Δυσλεξίας και της Δυσορθογραφίας. Παρουσιάζουμε, τα πιο συνηθισμένα Παραγωγικά Μορφήματα (από αυτά που έχουν «δύσκολη» ορθογραφία) με έναν τρόπο βασισμένο μεν στη σύγχρονη Γλωσσολογία, αλλά και εμπλουτισμένο με πολλές μνημονικές τεχνικές για την απομνημόνευση της ορθογραφίας τους. Οι τεχνικές μας αφορούν σε μια ειδική κατηγοριοποίηση των Μορφημά...

Η πραγματολογία αφορά τη μελέτη της γλωσσικής παραγωγής σε συγκεκριμένες περιστάσεις. Αυτό σημαίνει ότι η γλώσσα εξετάζεται στο συμφραστικό της πλαίσιο, δηλαδή σε σχέση με τους συμμετέχοντες, το χρόνο, τον τόπο, κλπ. 'Ετσι, δίνεται έμφαση στο διαδραστικό χαρακτήρα της γλώσσας και επισημαίνεται η εξάρτησή της από τις ανάγκες και τους στόχους που εξυπηρετεί στις καθημερινές μας συνομιλίες. Η πραγματολογία έχει φιλοσοφικές καταβολές και αρχικά εντάχθηκε στη γλωσσολογία για να καλύψει τα κενά των τυπικών (φορμαλιστικών) προσεγγίσεων του γλωσσικού φαινομένου. Ωστόσο, σύντομα αυτ...

Η ανθρώπινη γλώσσα είναι ένα περίεργο σύστημα επικοινωνίας. Έχει περισσότερα κοινά στοιχεία με το κελάηδισμα των πουλιών, παρά με τις φωνές των υπολοίπων θηλαστικών. Η συγγραφέας εξερευνά τις απαρχές της ανθρώπινης γλώσσας και τον τρόπο εξέλιξής της. Παρομοιάζει την έρευνά της με ένα τεράστιο προϊστορικό παζλ που συμπληρώνεται με πολλά διαφορετικά κομμάτια. Τα κομμάτια αυτά είναι στοιχεία γλωσσολογικών και μη γλωσσολογικών πηγών (όπως η θεωρία της εξέλιξης, η αρχαιολογία, η ψυχολογία, η ανθρωπολογία), τα οποία ενώνονται για να σχηματίσουν έναν εύχρηστο και εμπεριστατωμένο π...

O τόμος αυτός περιλαμβάνει κείμενα που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της 27ης ετήσιας συνάντησης εργασίας του τομέα γλωσσολογίας του τμήματος φιλολογίας του Α.Π.Θ. (6-7 Μαΐου 2006), και είναι αφιερωμένος στη μνήμη του καθηγητή γλωσσολογίας του Α.Π.Θ. Αναστασίου-Φοίβου Χρηστίδη (1946-2004). Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Bernard Comrie, "Areal typology and the "World Atlas of Language Structures"" - Hector Campos, ""Agree" and "move FF" in Greek Αromanian" - Chariton Charitonidis, "Towards a typological classification of modern Greek" - Γεώργιος Κ. Γιαννάκης, "Ινδοευρωπαϊκ...

Το επιστημονικό πεδίο που ασχολείται με τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος κατακτά μια δεύτερη γλώσσα, δηλαδή μαθαίνει μια γλώσσα άλλη από τη μητρική του, αποτελεί ένα νέο και ταχύτατα αναπτυσσόμενο κλάδο της γλωσσολογίας. Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει τις βασικές Θεωρητικές προσεγγίσεις στην κατάκτηση της δεύτερης γλώσσας και την εφαρμογή τους στη γλωσσική διδασκαλία, καλύπτοντας έτσι ένα κενό στην ελληνική βιβλιογραφία. Ειδικότερα, εξετάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά της γλώσσας του μαθητή, η θεωρία της Καθολικής Γραμματικής του Noam Chomsky, οι αρχές της γνωστικής ψυχολογία...

Πρόθεση της συγκεκριμένης εργασίας είναι να περιγράψει αναλυτικά το φαινόμενο της σύνθεσης λέξεων στη νεοελληνική γλώσσα. Παράλληλα, επιχειρεί μια γλωσσολογική ανάλυση των νεοελληνικών συνθέτων, συγκρίνοντάς τα με σύνθετα άλλων γλωσσών, τόσο ινδοευρωπαϊκών, όσο και από διαφορετικές γλωσσικές οικογένειες. Το βιβλίο καλύπτει ένα μεγάλο βιβλιογραφικό κενό, καθώς απουσιάζουν οι λεπτομερείς περιγραφές της σύνθεσης στη νέα ελληνική σε γλωσσολογικές μελέτες, αλλά και στις παραδοσιακές γραμματικές. Πιο συγκεκριμένα, η συγγραφέας περιγράφει τα (φωνολογικά, δομικά και σημασιολογικά)...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια συλλογή μελετών που επαναδημοσιεύονται με τροποποιήσεις. Πρόκειται για μελέτες οι οποίες έγιναν κατά τη διάρκεια των ετών 1968 - 1984 και σχετίζονται με τα γλωσσολογικά προβλήματα που θέτει η έννοια της εκφώνησης. Γενικό θέμα των μελετών είναι το εξής: η σημασία ενός εκφωνήματος ("το λεγόμενο") δεν περιέχει απλώς αναφορές στο γεγονός της εμφάνισης του, αλλά είναι ένας σχολιασμός του λόγου. Σε αυτό το πλαίσιο τοποθετείται η "πολυφωνική" αντίληψη της εκφώνησης που σκιαγραφείται στο βιβλίο "Les mots du discours" και αναπτύσσεται συστηματικά στα τ...

Ο "Γλωσσικός περίπλους" αποτελεί μια πλούσια γλωσσολογική περιπλάνηση που περιλαμβάνει ποικίλες θεματικές της ελληνικής γλώσσας αλλά φθάνει και σε θεωρητικά ζητήματα μέσα και πέρα από αυτήν. Αποτελεί συγχρόνως μια ενδεικτική αλλά οπωσδήποτε αντιπροσωπευτική χαρτογράφηση του πεδίου ενασχόλησης ενός μεγάλου μέρους των ελλήνων γλωσσολόγων. Με δεδομένη την πολυσυλλεκτικότητα και τη θεματική του ποικιλία ο τόμος απευθύνεται σε γλωσσολόγους, φιλολόγους, καθηγητές ξένων γλωσσών και σε όσους εξακολουθούν να αναζητούν την αλήθεια - ή τις αλήθειες - για τη γλώσσα.

Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται οι βασικές αρχές και η μεθοδολογία της δομικής και λειτουργικής γλωσσολογίας, όπως αυτή γεννήθηκε και αναπτύχθηκε στην Ευρώπη. Η όλη θεωρία στηρίζεται στην άποψη ότι η γλώσσα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως κοινωνικός θεσμός. Η εξασφάλιση της επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, στα πλαίσια μιας κοινωνίας, αναγνωρίζεται ως ο κεντρικός ρόλος της γλώσσας. Ο συνεχής διάλογος που αναπτύχθηκε τις τελευταίες δεκαετίες μεταξύ θεωρίας και γλωσσικών φαινομένων, τα οποία καλείται να περιγράψει και να ερμηνεύσει η θεωρία, οδήγησε τον συγγραφέα, ο οποίος θεω...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια εισαγωγή στη σύγχρονη λεξικολογία, δηλαδή στο ειδικό αντικείμενο της γλωσσολογίας που ασχολείται με την ανάλυση της "λέξης" και του "λεξικού". Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ανάλυση του λεξικού αποθέματος της ελληνικής γλώσσας με την εφαρμογή σύγχρονων λεξικολογικών μεθόδων, ενώ περιέχει και σύντομη αλλά περιεκτική αναφορά στις εφαρμογές της λεξικολογίας στη σύγχρονη λεξικογραφία. Οι αναγνώστες, ειδικοί και μη, εισάγονται σε μια ποικιλία επιστημονικών ζητημάτων που απασχολούν σήμερα τη λεξικολογία διεθνώς, έχοντας έτσι την ευκαιρία να περιηγηθο...

Με τον όρο Νέες Τεχνολογίες υπονοούνται κυρίως η πληροφορική με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές (Η/Υ) ως κύριο εργαλείο επεξεργασίας και κατασκευής αλλά και οι σύγχρονες ηλεκτρονικές επιστημονικές συσκευές και φυσικές μέθοδοι οι οποίες ενεργοποιούνται με την πληροφορική και τους Η/Υ. Ως Αρχαιογνωστικές Επιστήμες εδώ αναφέρονται κατά βάση οι ανθρωπιστικές σπουδές με μια ιστορική αναδρομική προοπτική και περιλαμβάνουν την ιστορία, την αρχαιολογία, την φιλολογία, την γλωσσολογία και την ιστορία τέχνης. Η έρευνα στις Ανθρωπιστικές σπουδές, που περιλαμβάνουν τις Αρχαιογνωστικ...