Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το κείμενο αυτό του Ζακ Ντεριντά δημοσιεύτηκε το 1983 αντί προλόγου στον κατάλογο της περιοδεύουσας έκθεσης "Art Against Apartheid"/"Η τέχνη εναντίον του Απαρτχάιντ", η οποία στη συνέχεια περιόδευσε ανά τον κόσμο, προοριζόμενη να καταλήξει στη Νότιο Αφρική και να γίνει ένα μουσείο κατά του Απαρτχάιντ. Στην έκθεση συμμετείχαν γνωστοί συγγραφείς, ζωγράφοι και γλύπτες απ' όλον τον κόσμο. "Apartheid - αυτό να μείνει το όνομα εφεξής, η μοναδική ονομασία στον κόσμο για τον τελευταίο των ρατσισμών. Να παραμείνει, αλλά να 'ρθει μια μέρα που θα είναι μόνον για τη μνήμη του ανθρώπ...

"Τα παιδιά είναι περίεργα. Κάνουν πολλές ερωτήσεις και περιμένουν συγκεκριμένες και πειστικές απαντήσεις. Δεν μπορεί κανείς να ξεφύγει από τις ερωτήσεις ενός παιδιού. Η κόρη μου μου έκανε ερωτήσεις για το ρατσισμό, όταν με συνόδεψε σε μια διαδήλωση εναντίον ενός νομοσχεδίου για τη μετανάστευση. Τα παιδιά έχουν περισσότερο απ' οποιονδήποτε άλλο τη δυνατότητα να καταλάβουν ότι δε γεννιέται κάποιος ρατσιστής, αλλά γίνεται. Μερικές φορές. Τούτο το βιβλίο, που προσπαθεί ν' απαντήσει στις ερωτήσεις της κόρης μου, απευθύνεται στα παιδιά, που δεν έχουν ακόμα προκαταλήψεις και θέλου...

Χιλιάδες μετανάστες πέφτουν καθημερινά θύματα ρατσιστικών διακρίσεων. Από τις απελάσεις και τις "επιχειρήσεις-σκούπα" της αστυνομίας μέχρι τις δολοφονίες από τους φασίστες και τα ναρκοπέδια των συνόρων. Εκατοντάδες χιλιάδες καταδικάζονται στην παρανομία και στη στυγνή εκμετάλλευση. Με ποιες ιδέες και με ποια δράση μπορούμε να δώσουμε τη μάχη ενάντια στο ρατσισμό; Το βιβλίο αυτό είναι μια μαρξιστική ανάλυση που ερμηνεύει τη γέννηση και την ανάπτυξη του ρατσισμού με βάση τα συμφέροντα και τις ανάγκες του καπιταλισμού. Υποστηρίζει ότι ο ρατσιμός δεν είναι "έμφυτος" στον κόσμ...

"...Το Σύνταγμά μας επιτρέπει την ποινική απαγόρευση του ρατσιστικού λόγου, όχι όμως σε κάθε περίπτωση, αλλά μόνο από ένα σημείο και πέρα, όταν οι αρνητικές συνέπειές του γίνονται ανυπόφορες. Έτσι, ενώ δεν παρέχει μια γενική δυνατότητα απαγόρευσης του ρατσιστικού λόγου, για την αποτροπή του μακροπρόθεσμου κινδύνου επικράτησης των ρατσιστικών ιδεών και εγκαθίδρυσης ενός μισαλλόδοξου καθεστώτος, ταυτόχρονα δεν ανέχεται τον ρατσιστικό λόγο που είναι βάναυσα προκλητικός ή εξωθεί σε παράνομες πράξεις. Με άλλα λόγια, το Σύνταγμά μας δείχνει εμπιστοσύνη στη δημοκρατική συνείδηση τ...

Ο "Οδηγός αντιρατσιστικής εκπαίδευσης", αν και αναφέρεται σε τραγικές καταστάσεις και απάνθρωπα φαινόμενα, είναι ένα βιβλίο που φέρνει αισιοδοξία στην εκπαίδευση και, συνεπώς, φέρνει αισιοδοξία σε ολόκληρη την κοινωνία. Δείχνει ότι η αντιρατσιστική εκπαίδευση: - Είναι δυνατή σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα στο πλαίσιο του ισχύοντος αναλυτικού προγράμματος. - Εφαρμόζεται με οποιοδήποτε μοντέλο διδασκαλίας - Δεν προϋποθέτει την ύπαρξη προκατασκευασμένου διδακτικού υλικού. Είναι ένα βιβλίο για όλους τους ανθρώπους που ενδιαφέρονται να κατανοήσουν το φαινόμενο του ρατσισμο...

Αυτό που προέχει είναι η πίστη στη φυσική ενότητα της ανθρωπότητας με στόχο την επίτευξη, μέσω του ορθού λόγου, ενός νέου ανθρωπισμού. Είναι ανάγκη να ξεπεραστούν οι διαφορές που χωρίζουν τους ανθρώπους, προκειμένου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μια πραγματική διανθρώπινη και διαπολιτιστική επικοινωνία. Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε "ότι ο προορισμός της ζωής στη γη είναι κοινός, πέρα από φυλές, τάξεις, έθνη και φύλα", γιατί μόνο έτσι είναι δυνατόν να επικρατήσει η ανθρώπινη αλληλεγγύη και να θεμελιωθεί η παγκόσμια κοινότητα των ανθρώπων. [...]

Η ιδέα που διατρέχει το βιβλίο αυτό είναι πως η ετερότητα ενδιαφέρει όταν (ανα)παράγει σχέσεις εξουσίας: σχέσεις εξουσίας ανάμεσα σε μειονότητες και κράτη, σχέσεις ισχύος ανάμεσα ή μέσα στις ίδιες τις ομάδες, σχέσεις ανισότητας ανάμεσα σε μετανάστες και γηγενείς, κ.ο.κ. Όταν η ετερότητα δεν δημιουργεί τέτοιες σχέσεις, οι άνθρωποι γενικά δεν μπαίνουν στον κόπο να ασχοληθούν μαζί της. Κάθε άνθρωπος που έρχεται στον κόσμο είναι άλλος, "έτερος", φυσιολογικά διαφορετικός, ωστόσο, όταν στις μέρες μας μιλάμε για διαφορά, δεν έχουμε στο νου μας κάθε διαφορά. Ως γενική διαπίστωση μπ...

[...] Η προσπάθεια ανοίγματος του σχολείου προς την κοινωνία μέσα στα πλαίσια της διδακτικής διαδικάσιας πρέπει να είναι κυρίαρχη παράμετρος. Προς την κατεύθυνση αυτή τα υλοποιούμενα διαθεματικά προγράμματα -πολιτιστικά, καλλιτεχνικά, περιβαλλοντικά- διακρατικά ή μη, αποτελούν σημαντικό παράγοντα βελτίωσης της σχολικής ζωής. Οι γειτονικοί λαοί πρέπει να συμβιούν μέσα σε ένα ειρηνικό πνεύμα κατανόησης και προώθησης συνεργασιών. Έλληνες και Τούρκοι το έχουμε μάλιστα ιδιαιτέρως ανάγκη. Αυτό είναι κάτι που έχουμε την υποχρέωση να διδάσκουμε στους μαθητές μας.[...] (Παύλος Κα...

"... κινηθήκαμε από τη μια μεριά ανάμεσα στο πατερναλιστικού χαρακτήρα συμφέρον του παιδιού και στην πιο σύγχρονη εκδοχή "δικαίωμα του παιδιού" κι από την άλλη μεριά με τη σιγουριά, με τη βεβαιότητα, ότι καταργώντας την τηλεοπτική βία δεν εξαλείφουμε την πραγματική βία. Βέβαια η δεοντολογία αποβλέπει στην κωδικοποίηση του πρέποντος, ένα είδος δηλαδή καθηκοντολογίας. Προϋποθέτει αξίες, αρχές, πολιτιστικά δεδομένα, κοινωνικές προσδοκίες, συμπεριφορές, σε τελική ανάλυση προσβλέπει σε ένα τηλεοπτικό ήθος, media ethics. Από την άλλη μεριά αν αυτό μπορεί να λειτουργήσει σε ένα ε...