Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ένα από τα κυρίαρχα στοιχεία της διαφωτιστικής σκέψης -αν όχι το βασικότερο- υπήρξε ο αντικληρισμός. Οι ιδέες του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού έφτασαν στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα με αρκετή καθυστέρηση, όμως πολλοί ήταν οι Έλληνες λόγιοι που προσπάθησαν να προσαρμόσουν τα νεωτερικά φιλοσοφικά ρεύματα στις ανάγκες και το πολιτιστικό υπόβαθρο της ελληνικής κοινωνίας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία, που είχε αναλάβει αποκλειστικά την οργανωμένη εκπαίδευση για δυόμιση αιώνες, αντέδρασε έντονα, ισχυριζόμενη ότι το ανακαινιστικό πνεύμα της εποχής αμφισβητούσε το δόγμα, την παραδοσιακή μεταφυσ...

Ο προεπαναστατικός Νεοελληνικός Διαφωτισμός συνιστά μία άγνωστη πτυχή της παραμελημένης Ιστορίας μας. Μέρος αυτής της Ιστορίας αποτελούν οι Έλληνες, οι οποίοι ήδη από τον 16ο αιώνα διασκορπίστηκαν στους χώρους της δυτικής και ανατολικής Ευρώπης, όπου και ίδρυσαν συμπαγείς παροικίες. Στις παροικίες αυτές εμφανίστηκε αρχικά ο πεφωτισμένος έμπορος, στη συνέχεια ο ριζοσπάστης λόγιος και τελικά ο συνωμότης των Εταιρειών. Τα πρόσωπα αυτά διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξέλιξη των Γραμμάτων και ειδικότερα στην πνευματική Νεοελληνική Αναγέννηση, ενώ παράλληλα προετοίμασαν τ...

H επιστημονική προσέγγιση του Αντώνη Σατραζάνη στις καταβολές και στα επιτεύγματα της Νεοελληνικής Σκέψης και ιδίως στην προσφορά των Ελλήνων Λογίων στον φωτισμό του Γένους είναι πολλαπλά ενδιαφέρουσα και χρήσιμη. Με τον τόμο αυτό ο συγγραφέας αναδεικνύει με γνώση και επαρκή τεκμηρίωση, το ιστορικό πλαίσιο και ιδίως τους έλληνες λογίους, στοχαστές, ουμανιστές, παιδαγωγούς, πνευματικούς δασκάλους που προσδιόρισαν και σηματοδότησαν με την πολύπλευρη προσφορά τους στα γράμματα την ιδεολογική, πνευματική και πολιτιστική κίνηση στην Ευρώπη και όχι μόνο στα χρόνια του Διαφωτισμού...

...Όταν διάβασα για πρώτη φορά τη "Νεωτερική Γεωγραφία" των δύο εξαδέλφων, του Δανιήλ Φιλιππίδη και του Γρηγορίου Κωνσταντά, έμεινα έκθαμβη από αυτό το σπάνιο δείγμα νεοελληνικού λόγου, νεοελληνικής γραφής. Λόγος πλούσιος και συνάμα γόνιμος, γεμάτος σκέψεις, κρίσεις, ιδέες. Και η γραφή, εξαίρετο δείγμα πηγαίας δημώδους γλώσσας, χωρίς επιτήδευση, χωρίς την πρόσμιξη ξένων λεκτικών όρων, με ευρεία χρήση της ελληνικής γλώσσας στη διαχρονική της παρουσία. Βιβλίο συναρπαστικό λοιπόν τόσο για το περιεχόμενό του όσο και για το εκφραστικό μέσον το οποίο επέλεξαν οι δύο συγγραφ...

[...] Ο Ρήγας αναδεικνύεται πραγματικός επαναστάτης με συνωμοτική δράση, με συγκεκριμένο σχέδιο προετοιμασίας, δράσης στρατιωτικής και πολιτικής καθώς και προνοητικότητα για το μέλλον της επανάστασής του, με τη δημιουργία του δημοκρατικού του κράτους, σύμφωνα με το Σύνταγμά του, που είχε ήδη τυπώσει παράνομα.

Η παρούσα διατριβή με θέμα: "Ηθική και Αισθητική Καλλιέργεια του Προσώπου στον Νεοελληνικό Διαφωτισμό: Αδαμάντιος Κοραής & Κωνσταντίνος Κούμας", αναζητά και αναδεικνύει το φιλοσοφικό προβληματισμό των νεοελλήνων στοχαστών, του Αδαμάντιου Κοραή (1748 - 1833), όπως αυτός εκφράζεται μέσα από τα "Προλεγόμενα", σε ζητήματα ηθικής και αισθητικής παιδείας και του Κωνσταντίνου Κούμα (1777 - 1836), όπως εκδηλώνεται μέσα στο τετράτομο Σύνταγμα Φιλοσοφίας, το οποίο αποτελεί πλήρη επισκόπηση των φιλοσοφικών απόψεων της εποχής εκείνης, καθώς περιλαμβάνει εκτός των άλλων θέματα ηθικής κα...

Περιλαμβάνει τις έμμετρες μεταφράσεις του Ρήγα των έργων: - "Τα Ολύμπια", θεατρικό του ιταλού Metastasio - "Η βοσκοπούλα των Άλπεων", διήγημα του γάλλου Marmontel καθώς και το ειδύλλιο του γερμανού Gessner, "Ο πρώτος ναύτης", σε μετάφραση του συνεργάτη του Ρήγα Αντωνίου Κορωνιού σε πεζή μορφή.

Με αφορμή τα 200 χρόνια από την έκδοση της "Ελληνικής Νομαρχίας", η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει το φετινό ημερολόγιό της σ' αυτήν και στην εποχή της. Η "Ελληνική Νομαρχία" είναι ένα σθεναρό επαναστατικό έργο που κυκλοφόρησε παράνομα στην Ιταλία στο τέλος του 1806 και γρήγορα διαδόθηκε σ' όλη την ελληνική διασπορά. Είναι αφιερωμένο "εις τον τύμβον του αειμνήτου Ρήγα". Είναι τυπωμένο σε μικρό σχήμα, ώστε να μεταφέρεται και να κρύβεται εύκολα. Άγνωστος παραμένει ο τόπος που τυπώθηκε (πιθανότερες πόλεις: Λιβόρνο, Πάντοβα, Μπολόνια). Άγνωστος παραμένει και ο συγγραφέας του· ε...

Η εργασία αυτή πρέπει να εκληφθεί ως ιστορική αναδρομή: - σε γεγονότα, σε καταστάσεις και πρόσωπα - που με την πολύμορφη παρέμβασή τους στη μακραίωνη πορεία της τουρκοκρατούμενης Ηπείρου σε ρόλο πρωταγωνιστικό, - δημιούργησαν συνθήκες συνέχειας - ελληνικής παιδείας και πνευματικής άνθισης - τον Ηπειρωτικό Νεοελληνικό Διαφωτισμό - και εξέθρεψαν - την εθνική ιδέα της παλιγγενεσίας.

Με τίτλο "Αγαθάγγελος" ή "Οπτασία του μακαρίου ιερομονάχου Αγαθαγγέλου" κυκλοφόρησε μετά το 1750 σε χειρόγραφη μορφή από τον αρχιμανδρίτη Θεόκλητο Πολυειδή ένα κείμενο, που "συνέχιζε την παλιά χρησμολογική παράδοση και την πλούσια φιλολογία του είδους αυτού, συνδυάζοντας το ύφος και τη γλώσσα των βιβλικών προφητικών κειμένων με τη γοητεία των λαϊκών θρύλων και των χρησμών για την ανάκτηση του Γένους", κατά την παρατήρηση του ιστορικού του Ρήγα Λέανδρου Βρανούση. Όπως ο ίδιος συγγραφέας σημείωνε ο "Αγαθάγγελος" ""Προέλεγε" με ακρίβεια όσα είχαν ήδη συμβή ως την εποχή του κα...

Η παρούσα μελέτη, προϊόν πολυετούς έρευνας, προσφέρει άφθονο υλικό για στοχασμό και αναστοχασμό αναφορικά με το πολυπρισματικό γεγονός (ιδεολογικό, πολιτισμικό και αισθητικό) που συνθέτει το μεταφραστικό ζήτημα στην περίοδο του Διαφωτισμού. Αποτυπώνονται τα γραμματειακά είδη και τα φαινόμενα σε όλο τους το εύρος (ιστορία, γεωγραφία, ανατολισμός, εγχειρίδια ηθικής και κοινωνικής συμπεριφοράς/χρηστομάθειες, θετικές επιστήμες, λογοτεχνία, θέατρο, κ.ά.) και η ανάλυση εστιάζεται κάθε φορά σε ενδιαφέροντα και εύγλωττα παραδείγματα. Η περιήγηση εκτείνεται σε όλον τον 18ο αιώνα, εν...

"Με εύλογη συγκίνηση και με βαθιά συναίσθηση χρέους προβαίνω στην ένατη -οριστική, φευ- έκδοση αυτού του έργου. Ο πατέρας μου την είχε προετοιμάσει προσεκτικά, επιφέροντας όσες τροποποιήσεις και μεταβολές έκρινε πως ήταν αναγκαίες προκειμένου να ενσωματωθούν, στο σώμα του έργου και στις σημειώσεις, τα πορίσματα νεότερων ερευνών καθώς και οι δικές του νέες θεωρήσεις. Ο θάνατος τον βρήκε την ώρα που είχε αρχίσει να γράφει -μετά την ολοκλήρωση της κύριας εργασίας, όπως συνήθιζε πάντα- τον πρόλογο για τη νέα αυτή έκδοση. Λογάριαζε να τον τιτλοφορήσει 'Από τον αισθητισμό (ή ί...

Ο Θεόφιλος Καΐρης είναι περίπτωση χαρακτηριστική της διαπάλης ανάμεσα σε καθιερωμένες μορφές εξουσίας και σε άτομα τα οποία, παρά τους ελλοχεύοντες κινδύνους, δεν παύουν να ενεργούν και να πράττουν έχοντας ως γνώμονα τους προσωπικούς τους ιδεολογικούς προβληματισμούς. Η τύχη του Θεόφιλου Καΐρη αλλά μαζί η έκβαση του κοινωνικού έργου και οράματος, τα οποία εμόχθησε να πραγματοποιήσει, ιδίως με την ίδρυση του Ορφανοτροφείου, είχαν ήδη διαγραφεί από την στιγμή όπου η συγκεκριμένη κοινωνική του παρέμβαση τον έφερε αντιμέτωπο με το εκκλησιαστικό, και όχι μόνο, κατεστημένο. Η ενα...

Οι δεσμοί του Φίλιππου Ηλιού με το Πανεπιστήμιο Κρήτης και τους ανθρώπους που το πλαισιώνουν υπήρξαν στενοί και μακρόχρονοι, με θεσμικό επιστέγασμα την ανακήρυξή του σε επίτιμο διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής (1994). Έτσι, η επιστημονική συνάντηση που οργάνωσε το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Ρέθυμνο (14-15/10/2005) υπήρξε μια χειρονομία μεστή περιεχομένου: ιστορικοί, φίλοι και συνεργάτες, ομότεχνοι του Φ. Ηλιού τίμησαν τη μνήμη του με τρόπο ουσιαστικό, καταθέτοντας τον γνωστικό οβολό τους στη μεγάλη τράπεζα της νεοελληνικής ιστοριογραφίας. Ο τόμος περιέχει τ...

Το κείμενο που μεταφράζεται εδώ ανακοινώθηκε στο διεπιστημονικό συμπόσιο που οργανώθηκε στη Βενετία, τον Μάιο του 1971, από την Association Internationale d' Etudes du Sud-Est Europeen, με θέμα: "Κοινωνική δομή και πολιτισμική ανάπτυξη των νοτιοευρωπαϊκών και αδριατικών πόλεων τον 17ο και 18ο αιώνα". Δημοσιεύτηκε στα πρακτικά του Συμποσίου, όπου υπάρχει η ακόλουθη εισαγωγική σημείωση: "Το κείμενο αυτό παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1966, στο ιστορικό σεμινάριο του Κέντρου Μαρξιστικών Μελετών και Ερευνών, στην Αθήνα. Επωφελήθηκα από τις παρατηρήσεις που διατυπώθηκαν εκεί. Α...