Θέατρο - Ερμηνεία και κριτική

Ζητήματα φύλου στο θέατρο του Σαίξπηρ και της Αναγέννησης

Εκδόσεις Παπαζήση (2010)

Στον κόσμο της Αναγέννησης το αρσενικό και το θηλυκό ορίζονται μέσ' από μια σειρά αντιθέσεων, σωματικών και κατ' επέκταση κοινωνικών: το θερμό και το ψυχρό, το ξηρό και το υγρό, το ανθρώπινο και το ζωώδες, το σταθερό και το ασταθές, το δυνατό και το αδύναμο, το ενεργητικό και το παθητικό. Ανάλογοι είναι και οι ρόλοι που καθορίζουν τον άνδρα και τη γυναίκα, και που τους τοποθετούν στη θέση του υποκειμένου και του αντικειμένου αντίστοιχα. Τι συμβαίνει όμως όταν οι αναγεννησιακές ηρωίδες ξεφεύγουν από τα στεγανά της εποχής; Και πώς είναι δυνατόν η "αδύναμη" γυναίκα να επηρεάζε...

Επτά ή οκτώ μαθήματα θεάτρου

Κοάν (2010)

"Εκπαιδεύω έναν ηθοποιό σημαίνει αποσύρομαι, χάνομαι. Ο εκπαιδευτής πρέπει να πεθαίνει μέσα στον ηθοποιό. Ενώ ο σκηνοθέτης, όταν διευθύνει έναν ηθοποιό, πρέπει να είναι μέσα στον ηθοποιό, απόλυτα, ολοκληρωτικά. Η δυσκολία προκύπτει όταν επιζητάς την τελειότητα: τότε πρέπει να βρεις την αρμονία ανάμεσα σ' αυτά τα δυο στοιχεία που αλληλοαποκλείονται· πρέπει να το κάνεις αυτό ώστε να μην πεθάνεις πολύ ο ίδιος, και να μη σκοτώσεις πολύ τον ηθοποιό, να μην τον θανατώσεις. Είναι μια εξαιρετικά λεπτή, ευαίσθητη τέχνη." (Ανατόλι Βασίλιεφ, "Επτά ή οκτώ μαθήματα θεάτρου") Το β...

Τοπία ψυχής και μύθοι πολιτείας

Εκδόσεις Παπαζήση (2010)

Τοπία ψυχής και μύθοι πολιτείας. Η ξενάγηση στη χώρα Καμπανέλλη μοιάζει με Οδύσσεια σε 41 σταθμούς, με οδηγό τον μυθικό ήρωα του διαχρονικού Ελληνισμού, που συμπορεύεται νοερά με τον ίδιο το συγγραφέα από το "Οδυσσέα γύρισε σπίτι" (1952) ως την "Τελευταία πράξη" (1997) σε όλα τα βάθη και ύψη της ανθρώπινης ψυχής και της πολιτείας τις αλήθειες και τα ψεύδη. "Μελετώντας τα κείμενα αυτά, με πήρε ο ίδιος ο συγγραφέας από το χέρι και πηγαίναμε, διανύσαμε πορεία μεγάλη από το πρώτο έργο έως το τελευταίο. Τον ακολούθησα, χωρίς να επιβάλω μια δική μου μεθοδολογία. Νομίζω πως αυτ...

Ο αναγνώστης Άμλετ

Πλέθρον (2009)

Ας ορίσουμε τον Άμλετ ως τον ήρωα του Άλλου. Η ετερότητα στην ομώνυμη τραγωδία του Σαίξπηρ υποβάλλεται σε ολόκληρο το περιεχόμενο ενός βιβλίου και δηλώνει το αίνιγμα του Άμλετ. Γι΄ αυτό και ο Άμλετ είναι ο ήρωας του Άλλου, που διανοίγει για τον αναγνώστη του την "Άλλη σκηνή", τόπο του ασυνείδητου όπου ο καταναγκασμός επαναλαμβάνεται ως ανάγνωση. Το στοίχημα που τίθεται για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου, του "Αναγνώστη Άμλετ", ως προς το βιβλίο "΄Αμλετ" συνοψίζεται στο δυσανάγνωστο της ετερότητας. Εντούτοις, στον Άμλετ το δυσανάγνωστο της ετερότητας είναι το ευάγνωστο ενός m...

Όταν ο λόγος μετατρέπεται σε ύλη

Πλέθρον (2009)

"Άγρια σκυλιά επιτίθενται στον σκηνοθέτη, ένας άντρας αναρριχάται στους τοίχους του ανακτόρου, παραπέμποντας στον Άνθρωπο του Βιτρούβιου, ένα πιάνο με ουρά τυλίγεται στις φλόγες, ένα αγέρωχο άλογο περιδιαβαίνει τη σκηνή, οθόνες τηλεόρασης πέφτουν από ψηλά, ένα λευκό ύφασμα καλύπτει τους θεατές... Οι εικόνες αυτές ανήκουν στην παράσταση "Κόλαση", το πρώτο μέρος από την τριλογία της "Θείας Κωμωδίας" του Δάντη, που ανέβασε η Societas Raffaello Sanzio στην απαιτητική σκηνή της Cour d'honneur du Palais des Papes, στο πλαίσιο του διεθνούς Φεστιβάλ της Αβινιόν στη Γαλλία, το κα...

Το κακό κρατάει από μεγάλο σπίτι...

Επικαιρότητα (2009)

[set δύο τόμων] ... Μίλησέ μου με τη γλώσσα της σιωπής, για να μπορέσω να λησμονήσω τη Χιροσίμα, το μαύρο κύμα, τη Χιροσίμα. Τώρα ζούμε την έκπληξη, κατάντικρυ του θανάτου, Κι ωστόσο, μπορούμε να λέμε: αδελφέ μου. Δεν αλλάξαμε γλώσσα. Μπορούμε να λέμε: αδελφέ μου. Περάσαμε το Άουσβιτσ, το Νταχάου, το Λίντιτσε και λέμε ακόμα: αδελφέ μου. Ο αδελφός μας βρίσκεται στην άλλη όχθη, παίζει με τα κόκκαλά του την ένατη, Διαβάζει "Ευθύδημο". Ο αδερφός μας φυτεύει τα παραμύθια του στην ουλή του προσώπου του. Ο αδελφός μας πασκίζει να τραγουδήσει και του λείπει το χε...

Το κακό κρατάει από μεγάλο σπίτι...

Επικαιρότητα (2009)

[set δύο τόμων] ... Μίλησέ μου με τη γλώσσα της σιωπής, για να μπορέσω να λησμονήσω τη Χιροσίμα, το μαύρο κύμα, τη Χιροσίμα. Τώρα ζούμε την έκπληξη, κατάντικρυ του θανάτου, Κι ωστόσο, μπορούμε να λέμε: αδελφέ μου. Δεν αλλάξαμε γλώσσα. Μπορούμε να λέμε: αδελφέ μου. Περάσαμε το Άουσβιτσ, το Νταχάου, το Λίντιτσε και λέμε ακόμα: αδελφέ μου. Ο αδελφός μας βρίσκεται στην άλλη όχθη, παίζει με τα κόκκαλά του την ένατη, Διαβάζει "Ευθύδημο". Ο αδερφός μας φυτεύει τα παραμύθια του στην ουλή του προσώπου του. Ο αδελφός μας πασκίζει να τραγουδήσει και του λείπει το χε...

Από το αττικό δράμα στο σύγχρονο θέατρο

Αιγόκερως (2008)

Το αρχαίο ελληνικό δράμα αποτελεί πάγια πηγή έμπνευσης νεότερων δημιουργών που συχνά ανατρέχουν, συμπληρωματικά, σε παράπλευρες μυθολογικές πηγές των θεμάτων τους. Τα σύγχρονα δράματα, με άμεση ή έμμεση αναφορά σε έργα της αρχαιοελληνικής δραματικής ποίησης, ανασκευάζουν τον δραματικό μύθο ή χρησιμοποιούν μυθολογικές παραλλαγές του προκειμένου να ικανοποιήσουν τις πολιτικό-κοινωνικές απαιτήσεις της εποχής τους. Συχνά αυτό γίνεται σε βαθμό ανατρεπτικό του έργου αναφοράς οδηγώντας σε παρερμηνείες ή παραναγνώσεις του. Το ίδιο συμβαίνει άλλωστε και σε σκηνικές εκφωνήσεις που στ...

Γεωμετρώντας το χάος

Μεταίχμιο (2008)

Με τις ανατρεπτικές σκηνοθεσίες του ο Θεόδωρος Τερζόπουλος ήρθε σε ρήξη με το θεατρικό κατεστημένο στη χώρα μας και κατέκτησε εξέχουσα θέση στο παγκόσμιο θέατρο. Αν και το έργο του Τερζόπουλου έχει μελετηθεί από γνωστούς θεατρολόγους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, το βιβλίο του Γιώργου Σαμπατακάκη φωτίζει μια διαφορετική πτυχή και επιχειρεί να διασκεδάσει κάποια "κριτικά" ιδεολογήματα τα οποία σχετίζονται με τις παραστάσεις του Θεάτρου ΑΤΤΙΣ, δημιουργήματος του σκηνοθέτη. Στο θέατρο του Τερζόπουλου η σύγκρουση με την τρέχουσα αισθητική προκαλεί την αχρήστευση του παλαιο...

Το θέατρο υπό κρίσιν

Τρίμορφο (2008)

Υποκριτική και κριτική

Αρμός (2008)

Ο Μοσχοβάκης γίνεται μάρτυρας της καταπληκτικής ανθοφορίας του νεοελληνικού έργου με τη νέα γενιά, των θεατρικών συγγραφέων, που εμφανίζεται στις αρχές της δεκαετίας του '70, δημιουργώντας μια δραματουργία γύρω από την ταυτότητα του νεοέλληνα, όπως αυτή διαγράφεται μέσα από την οικεία καθημερινότητα. Μας εξοικειώνει με τη νέα θεατρική παραγωγή των δραματουργών, οι οποίοι συνεχίζουν στον θεατρικό στίβο της μεταπολίτευσης [...] μας γνωρίζει τα νέα θεατρικά σχήματα για τα οποία οι ιδρυτές τους συνήθως επιλέγουν χώρους σε γειτονιές μακριά από το αθηναϊκό κέντρο, [...] προσφέρει...

Συμπτώσεις και αναγκαιότητες

Εκδόσεις Παπαζήση (2008)

Ο τόμος "Συμπτώσεις και αναγκαιότητες" συγκεντρώνει δώδεκα θεατρολογικά μελετήματα, κατά το πλείστον ακόμα αδημοσίευτα, από την τελευταία διετία των ερευνητικών μου αναζητήσεων, που συνδυάζουν προβληματισμούς της ορολογίας και της εκδοτικής θεατρικών κειμένων με την ανάλυση άγνωστων ή σπανίως εκδιδομένων έργων, με θέματα βιβλιογραφίας και ερμηνείας δραματικών και διαλογικών έργων, που φτάνουν από τον Μεσαίωνα έως το τέλος του 20ού αιώνα. Συμπεριλαμβάνει συγκεκριμένα: "Για το θέατρο, όχι για το δράμα". "Σημειώσεις για την ελληνική ορολογία γύρω από την Τέχνη του Διονύσου...

Από την τραγωδία στο δράμα

Συλλογή (2007)

[...] Οι εργασίες που περιέχονται στο "Μελέτες συγκριτικής θεατρολογίας" χαρακτηρίζονται ακριβώς από ένα παρόμοιο προσανατολισμό. Επικεντρώνοντας δηλαδή κυρίως στην αναζήτηση της σχέσης που υφίσταται μεταξύ του νεοελληνικού θεάτρου και της παράδοσης του αρχαίου δράματος, στις επιδράσεις που η νεοελληνική δραματουργία έχει δεχθεί από μορφές του ευρωπαϊκού και αμερικανικού θεάτρου, καθώς επίσης και επιμέρους σχέσεις που υφίστανται ανάμεσα σε συγκεκριμένους συγγραφείς και κείμενα από το ελληνικό θέατρο του εικοστού αιώνα και άλλους δημιουργούς και έργα από την αρχαιότητα μέχρι...

Τρεις ελληνικοί μύθοι

Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2007)

Ο Michael Meschke, εξέχουσα φυσιογνωμία του σουηδικού πολιτισμού εδώ και πολλές δεκαετίες με την τεράστια προσφορά του στο θέατρο, πρόσφατα συγκινεί και ως συγγραφέας. Όποιος είχε το προνόμιο να παρακολουθήσει παραστάσεις του, στη Σουηδία ή στο εξωτερικό, στο πλαίσιο της ελληνικής, της ιαπωνικής ή της ινδονησιακής κουλτούρας, ξέρει ότι το όνομά του είναι μυθικό σε όλο τον κόσμο. Από πολύ νωρίς ο Meschke μαγεύτηκε από τη ζωντάνια του αρχαίου ελληνικού θεάτρου, τη διαχρονικότητα και την οικουμενικότητά του, καθώς και από το γεγονός ότι το θέατρο αυτό κρατά άσβεστο το ενδιαφέρ...

Περί τραγωδίας και τρυγωδίας

Εκδόσεις Παπαζήση (2007)

Οκτώ ερμηνευτικές διαδρομές στο αχανές πεδίο του θεάτρου καταγράφει ο παρών τόμος· οκτώ προσωπικές διαδρομές στα εύφορα πάντα εδάφη της τραγωδίας και της κωμωδίας, άλλοτε εξαντλητικότερες κι άλλοτε πιο βραχείες, που επιχειρήθηκαν κάποτε στο παρελθόν ή στο πρόσφατο παρόν και που τώρα έρχονται -επεξεργασμένες και τοπογραφημένες- να προταθούν επί χάρτου στον αναγνώστη-συνοδοιπόρο που θα ήθελε να τις ακολουθήσει, είτε αυτός γνωρίζει ήδη καλά είτε αγνοεί εντελώς το περιβάλλον τοπίο, τις ευκολίες και τις κακοτοπιές του. Σ' αυτή την περιήγηση, η τραγωδία και η κωμωδία εναλλάσσ...

Σημεία γραφής κώδικες σκηνής

Νεφέλη (2007)

Στην παρούσα έκδοση εξετάζονται πτυχές του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου τόσο στη δραματική του μορφή όσο και στην παραστασιακή του έκφραση. Ακόμα και όταν επιχειρείται μια δραματουργική προσέγγιση λαμβάνεται πάντα υπόψη η παραστασιακή δυναμική του έργου, είτε αφορά στη διάρθρωση του σκηνικού χώρου και τα σκηνικά αντικείμενα, είτε στα ηχητικά σημεία, είτε στην ανάλυση του λόγου του δραματικού προσώπου, είτε, τέλος, στα σημεία της κινησιακής επιτέλεσης του ρόλου. Με βάση τη θεωρία της σημειωτικής, στο βαθμό που η έλλογη χρήση της και οι νέες κατακτήσεις της εξακολουθούν να προ...

Μελέτες για το αρχαίο θέατρο

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2007)

Η παρούσα επιλογή άρθρων του Γρηγόρη Σηφάκη περιέχει εννέα κείμενα για το αρχαίο θέατρο και την από σκηνής διδασκαλία του στην αρχαιότητα που πρωτοδημοσιεύθηκαν σε ξένα επιστημονικά περιοδικά ή δυσεύρετους συλλογικούς τόμους. Η επανέκδοση αυτή έδωσε την ευκαιρία αναθεώρησης και διόρθωσης των κειμένων. Έχει επίσης εμπλουτισθεί με εικονογράφηση.

Το θέατρο στην Κύπρο 1960-1974

Εκδόσεις Καστανιώτη (2007)

Το θέατρο στην Κύπρο μετά την ανεξαρτησία (1960) βρίσκεται σε γόνιμη φάση, κυρίως ως προς τη βούληση να δημιουργηθεί θέατρο καλλιτεχνικών αξιώσεων. Ο πνευματικός κόσμος απαιτεί από τη νεοσύστατη πολιτεία να στηρίξει το θέατρο. Στο διάστημα 1960-1974 η θεατρική δραστηριότητα είναι έντονη, ιδρύονται πολλοί θίασοι, κυρίως βραχύβιοι, οι οποίοι παρουσιάζουν διαφορετικά είδη θεάτρου: επιθεώρηση, κυπριακή ηθογραφία, φαρσοκωμωδία και σπανιότερα, κυρίως στο τέλος της δεκαετίας του 1960, κλασικό και μοντέρνο ρεπερτόριο. Το επαγγελματικό θέατρο εδραιώνεται, οι περισσότεροι ηθοποιοί εί...

Σκηνές της θεωρίας

Εκδόσεις Παπαζήση (2007)

Είναι ο κόσμος ένα θέατρο και όλοι εμείς ηθοποιοί που παίζουμε κάποιους ρόλους; Πού τελειώνει η θεατρική πλαισίωση και πού αρχίζει η "πραγματικότητα"; Ποια όρια μπορούν να τεθούν στη θεατρική πράξη; Πώς μπορεί η θεατρικότητα της ζωής να συμβάλλει στη διάνοιξη και την εμβάθυνση της ατομικής και της κοινωνικής εμπειρίας μας; Πώς συμβιβάζονται ο ενικός χαρακτήρας της θεατρικής παράστασης, η ενθαδικότητα και η παροντικότητά της, με τις αξιώσεις της θεατρικής ιστορίας για επιστημονική γνώση; Ποιες είναι οι νέες τάσεις του μεταμοντέρνου (ή μετα-δραματικού) θεάτρου, που θέτουν σ...

Ο Σαίξπηρ σε καιρό πολέμου

Αλεξάνδρεια (2007)

Το βιβλίο αυτό συζητά ένα παράδειγμα κλασικού θεάτρου στη δεκαετία των πολεμικών και ιδεολογικών συγκρούσεων. Με αναφορές στην υπόλοιπη Ευρώπη, επιχειρεί να ερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο οι δύο πόλεμοι, ο Β΄ παγκόσμιος και ο ελληνικός εμφύλιος, επηρέασαν τις παραστάσεις των έργων ενός δραματουργού που προπολεμικά αποτελούσε σύμβολο της ευρωπαϊκής κουλτούρας και ηγούνταν του εθνικού ρεπερτορίου σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Ειδικός στόχος του βιβλίου είναι να προσδιορίσει τη χρήση (οικειοποίηση) του Σαίξπηρ σε καταστάσεις πολέμου ή "έκτακτης ανάγκ...

Συνολικά Βιβλία 131
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου