Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Αποτυπώνοντας μια πορεία δημιουργικής αλληλεπίδρασης είκοσι χρόνων, ο ανά χείρας τόμος αποτελεί ένα πρώτο εργαλείο προσέγγισης του συγγραφέα Δημήτρη Δημητριάδη ως δραματουργού, καθώς αρθρώνει το θεωρητικό πλαίσιο της ζωτικής σχέσης του με το θέατρο, που παραμένει ως προς σημαντικές περιοχές της ακόμη αδιερεύνητη. Ταυτόχρονα προσφέρει αφορμή αναστοχασμού στα ευρύτερα ζητούμενα της σύγχρονης θεατρικής γραφής: - Πως εξελίσσεται η δραματική φόρμα; - Μπορούμε να μιλάμε ακόμα γι' αυτήν ως είδος και με ποιους όρους; - Πως απαντά και πως θέλουμε να απαντά το θέατρο στην πραγμα...

Η σερβικής καταγωγής εκκεντρική καλλιτέχνις Marina Abramovic' (γεν. 1946, Βελιγράδι) θεωρείται η "γιαγιά" της performance art. Από την πρώτη κιόλας δουλειά της, το 1973, με τίτλο "Rhythm 10 - Τελετουργία του πόνου" μέχρι και την πιο πρόσφατη αναδρομική έκθεση με τίτλο "Η Καλλιτέχνις είναι εδώ" (Μάρτιος - Μάιος 2010) στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, οι παραστάσεις της προκαλούν, σοκάρουν, συγκινούν. Σε άμεση ρήξη με τις παραδοσιακές εκφράσεις τέχνης και αισθητικής, δημιούργησε μια νέα εικαστική γλώσσα που επαναπροσδιορίζει την έννοια της καλλιτεχνικής δημιουργία...

Τα "Φαντάσματα του θεάτρου" αποτελούν τον τρίτο τόμο των Σκηνών της θεωρίας. Ενώ οι δύο πρώτοι τόμοι πραγματεύονται γενικά θέματα της θεωρίας και της φιλοσοφίας του θεάτρου, εδώ το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως σε πιο συγκεκριμένες θεματικές περιοχές: η πρόσληψη του αρχαίου ελληνικού μύθου, ο Καστοριάδης και η αττική τραγωδία, η πιραντελλική σκέψη, η ηθική των καταστάσεων στον Sartre, η μορφή του φαντάσματος στη σύγχρονη ελληνική δραματουργία, οι μνημονικοί τόποι και οι ετεροτοπίες, η έμφυλη ετερότητα και οι φεμινιστικές θεωρίες. Το φάντασμα του θεάτρου, το φάντασμα για το...

Η πρωτότυπη προσέγγιση της αισθητικής εμπειρίας που επιχειρεί η Έρικα Φίσερ-Λίχτε διατρέχει ένα ευρύ σώμα παραστάσεων και σκηνικών εκφράσεων. Ξεκινά από τους ιστορικούς και εμβληματικούς σκηνοθέτες του παρελθόντος, από τον Μέγιερχολντ, τον Κρέιγκ και τον Ράινχαρτ μέχρι τον Γκροτόφσκι, περιλαμβάνει σημαντικούς δημιουργούς της γερμανόφωνης σκηνής, αναφέρεται στην παγκόσμια θεατρική σκηνή με τη συστηματική αντιμετώπιση έργων του Ρίτσαρντ Σέχνερ ή του Μπομπ Γουίλσον και του Γιαν Φαμπρ, και αναλύει έργα του Τζον Κέιτζ ή του Γιόζεφ Μπόις. Η συγγραφέας αντλεί παραδείγματα από ιστο...

Στον τόμο συγκεντρώνονται εκατόν-επτά κριτικά κείμενα του Τάσου Λιγνάδη (1926-1989) σχετικά με ελληνόφωνες παραστάσεις αρχαίου δράματος, που δόθηκαν στην Ελλάδα κατά το διάστημα 1975-1989. Οι κριτικές, που δημοσιεύτηκαν κατά χρονολογική σειρά στην εφημερίδα Εσπερινή (1975), στο περιοδικό Επίκαιρα των εκδόσεων Πάπυρος (1976-1979), στην εφημερίδα Μεσημβρινή (1980-1982) και, πολύ πιο αθρόα, στην εφημερίδα Καθημερινή (1983-1989), προσφέρουν ένα πανόραμα των θεατρικών προσεγγίσεων του αρχαίου δράματος κατά τη συγκεκριμένη δεκαπενταετία, το οποίο συνθέτουν μια πληθώρα διαφορετικώ...

Στις "Σκηνές της Θεωρίας II" εξετάζονται οι περιπέτειες της αναπαράστασης τόσο στη φιλοσοφία, όσο και στη θεωρία του θεάτρου. Οι περιπέτειες αυτές εμφανίζονται πρώτα στον μύθο (την πρώτη μεγάλη περιπέτεια της ανθρώπινης σκέψης) και στη συνέχεια λαμβάνουν χώρα σε διάφορες επιμέρους σκηνές. Οι σκηνές αυτές συγκροτούνται στα διάφορα πεδία της θεατρολογικής θεωρίας (στην κριτική θεατρικών παραστάσεων, τη σκηνοθεσία, την εαυτότητα του ηθοποιού, την πολύπλοκη συνύφανση κειμένων και παραστάσεων, την ενδεχομενικότητα των θεατρικών γεγονότων). Συγκροτούνται όμως και στο έδαφος τη...

Αυτός είναι ο έκτος και τελευταίος τόμος κειμένων θεατρικής κριτικής, που εκδίδεται μετά την απουσία του συγγραφέα. Όλα τα κείμενα έχουν δημοσιευθεί στην εφημερίδα "Η Καθημερινή" από το τέλος του 2010 έως το καλοκαίρι του 2011. Ας σημειωθεί εδώ ότι οι τρεις τελευταίες κριτικές δημοσιεύθηκαν μετά το θάνατο του συγγραφέα, ύστερα από συνεννόησή μας με τον κύριο Νίκο Ξυδάκη, τον οποίο και ευχαριστούμε. (από τον πρόλογο της Αλίκης και του Νίκου Βαρβέρη)

Οι κριτικές του παρόντος βιβλίου γράφτηκαν στο διάστημα 1988-2012 (επί 24 χρόνια). Θα μπορούσαν να μην μεταγραφούν σε βιβλίο, αλλά να μείνουν εκεί που βρίσκονται, δηλαδή στα σκονισμένα ράφια αρχείων μερικών εφημερίδων και περιοδικών ή να ξεχαστούν ανηρτημένες σε ηλεκτρονικά περιοδικά. Ο λόγος που ο συγγραφέας τους θέλησε να τις μεταφέρει εδώ είναι ότι πιθανόν έτσι να βοηθήσει μερικούς θεατρικούς συντελεστές - που αναφέρονται στις γραμμές που ακολουθούν- να ξαναθυμηθούν τα όσα έκαναν και, ενδεχομένως, μερικοί από αυτούς να διαβάσουν κριτικές που δεν είχαν την ευκαιρία (λόγω...

"Οι ''Κριτικές Θεατρικών Παραστάσεων'' της Αλίκης Μάζη-Παπαγιάννη αναφέρονται σε κριτικές τριάντα έξη θεατρικών παραστάσεων στην Κύπρο, κατά την περίοδο 2006-2012. Μέσα από τις κριτικές της, αναφαίνονται τα προβλήματα και οι αδυναμίες του θεάτρου στην Κύπρο και παραλλήλως η καταπληκτική ζωτικότητα και πληθωρικότητα που το χαρακτηρίζει, παρά το γεγονός ότι είναι γνωστό πως το θέατρο πρέπει να ριζώσει και ν' ανθίσει με πολλές δυσκολίες και προσπάθειες. Φαίνεται όμως από πολλές κριτικές της Αλίκης Μάζη-Παπαγιάννη, πως, παρ' όλες τις δυσκολίες, το θέατρο στην Κύπρο ανθίζει σαν...

Τα μελετήματα που συνθέτουν τον παρόντα τόμο αποτελούν μια περιδιάβαση της σύγχρονης βρετανικής σκηνής, που φιλοδοξεί να δώσει το χαρακτηριστικό στίγμα και παλμό που διέπουν τη σκέψη, απασχολούν τη γραφή και προβληματίζουν τη σκηνική αναπαράσταση μέσα στο πολυφωνικό πλαίσιο της νέας βρετανικής θεατρικής δημιουργίας στο γύρισμα της χιλιετίας. Τα μελετήματα αυτά είναι καρπός πρωτογενούς έρευνας αλλά και προσωπικών βιωμάτων της συγγραφέως με τις τρέχουσες εξελίξεις της βρετανικής κουλτούρας, τον ιδεολογικό επαναπροσδιορισμό των εννοιών της "αγγλικότητας" ή "βρετανικότητας"...

Οι μελέτες του τόμου αναφέρονται σε ποικίλες πτυχές του νεοελληνικού θεάτρου του 19ου και 20ού αιώνα: δραματουργία, κριτική, μετάφραση, σκηνική πρακτική, επιδράσεις του παγκόσμιου θεάτρου στο νεοελληνικό, ακόμη και σχέσεις του θεάτρου με άλλες τέχνες ή μορφές λόγου (κινηματογράφος, χορός, λογοτεχνία). Μέσα από τον εντοπισμό και τη μελέτη των επιμέρους φαινομένων αναδύονται γενικότεροι προβληματισμοί, με αποτέλεσμα το κάθε θεατρικό γεγονός να εντάσσεται και να ερμηνεύεται κάθε φορά μέσα από το ιδιαίτερο ιστορικό, ιδεολογικό και αισθητικό περιβάλλον του. Πίσω από κάθε κείμενο...

Το Σύγχρονο Γυναικείο Θέατρο φέρνει για πρώτη φορά στο ελληνικό προσκήνιο την πολυσήμαντη γυναικεία συμμετοχή στη θεατρική δημιουργία. Πρόκειται για μια μοναδική δραστηριότητα που, με αρχικό ιδεολογικό υπόβαθρο την κοινωνικοπολιτική και σεξουαλική επανάσταση της δεκαετίας του ’60 και το συναφές γυναικείο κίνημα, προχώρησε στη διαμόρφωση μιας πολύμορφης ποιητικής του θεάτρου, η οποία έχει ήδη αποτελέσει διεθνώς ένα καινούργιο μοντέλο για περαιτέρω αισθητικούς πειραματισμούς και νέες τακτικές παρεμβατισμού στον ευρύτερο χώρο των παραστασιακών τεχνών. Η εκτενής αυτή μελέτη...

Στόχος του βιβλίου είναι η θεωρητική προσέγγιση του θεατρικού κειμένου και ειδικότερα η μελέτη εκείνων των διαδικασιών μέσω των οποίων το κείμενο υπερβαίνει το επίπεδο του πρόδηλου νοήματος και ανοίγεται στον κόσμο του βιώματος και του λόγου, ενδιάθετου και εκπεφρασμένου. Κάθε κείμενο (κυρίως δε το θεατρικό) εκλαμβάνεται ως προϊόν μιας κοινωνίας, μιας συλλογικότητας που διανύει μια ιστορική της φάση και προσπαθεί να κατανοήσει την ταυτότητα της ιχνηλατώντας τόσο τα εγνωσμένα στοιχεία της δομής και της ιστορίας της, όσο και εκείνα τα στοιχεία που λησμονεί, αγνοεί ή απωθε...

Στην "Ιστορία Ευρωπαϊκού Δράματος και Θεάτρου" η Έρικα Φίσερ-Λίχτε αναδομεί την ευρωπαϊκή θεατρική ιστορία από την εποχή της ελληνικής τραγωδίας μέχρι τον Χάινερ Μίλλερ. Κάθε κεφάλαιο αναδεικνύει και ένα μέρος της ανάπτυξης, της κατάστασης και των λειτουργιών του θεάτρου στο κοινωνικό πλαίσιο της αντίστοιχης εποχής. Η μελέτη της συνοδεύεται από παραδειγματικές αναλύσεις έργων αντιπροσωπευτικών συγγραφέων. Εμπλουτισμένος με καινούριο πρόλογο, ο πρώτος τόμος καλύπτει την περίοδο από το θρησκευτικό θέατρο μέχρι τις δραματικές μορφές της κλασικής Γερμανίας του Γκαίτε....

[...] Με δεδομένες τις ανωτέρω δυσκολίες όπως και το γεγονός ότι δεν ήταν δυνατόν να έχω δει ζωντανά το μεγαλύτερο μέρος της παραστασιακής παραγωγής της Societas Raffaello Sanzio, υπήρξα ιδιαίτερα επιφυλακτικός απέναντι σε όλες τις γραπτές ή εικονικές μαρτυρίες που μπόρεσα να συγκεντρώσω, προβαίνοντας σε συνεχείς διασταυρώσεις. Εξάλλου, το αντικείμενο της έρευνας μου δεν ήταν μια ενδελεχής μελέτη του επιμέρους παραστασιακού υλικού της Ομάδας αλλά ο διάλογος σκηνικών εικόνων της και θεωρητικών τοποθετήσεων των μελών της με την αισθητική και την ιδεολογία του σουρρεαλισμού, ό...

Εξήντα τρεις, άλλοτε μικρότερες και άλλοτε μεγαλύτερες, θεατρικές διαδρομές σε οκτώ ενότητες: Στην πρώτη για τους μηχανισμούς του θεάτρου (τη μάσκα, τη μεταμφίεση, τη γλώσσα του σώματος), στη δεύτερη για θέματα που αναφέρονται στο Αρχαίο Θέατρο ή αφορμώνται από αυτό (φιλολογική σάτιρα στον Αριστοφάνη, απομυθοποίηση του τραγικού ήρωα στον Ηρακλή του Heiner Muller και στον Οιδίποδα - Αντι-οιδίποδα του Γιώργου Βέλτσου, διπλή ανάγνωση της Ορέστειας), στην τρίτη για θέματα του νεοελληνικού θεάτρου ("θεατρική περιοχή του Γιάννη Ρίτσου", Ιταλικά πρότυπα και εν γένει δυτικές επι...

Γράφει ο Μάνος Στεφανίδης, προλογίζοντας το βιβλίο της Κάτιας Γέρου "Αλλάζοντας τους παλμούς της καρδιάς": "Τι παράξενο, τι γοητευτικό το παιχνίδι του θεάτρου, η ανηλεής έκθεση των γυμνών σωμάτων, μήπως και εμφανιστεί κάπου, κάπως, αυτό το σκοτεινό αγρίμι που ονομάζουμε ψυχή... Και πόσο βαθιά, πόσο πολύ οφείλει κανείς να σκάψει στο χώμα μήπως και κάπου, κάπως εμφανιστεί ένα κομμάτι αμόλυντου ουρανού. Γιατί, εντέλει, σημαντικό δεν είναι να σύρεις ένα κομμάτι ουρανού στο παλκοσένικο. Το σημαντικό είναι να πείσεις το κοινό από κάτω πως ό,τι βλέπουν είναι ουρανός. Και όχι μό...

Ο ποιητής Γιάννης Βαρβέρης συγκεντρώνει στον πέμπτο αυτό τόμο θεατρικής κριτικής, Η κρίση του θεάτρου, Ε΄, κείμενά του των ετών 2003-2010. Θεατρικός κριτικός από το 1976 (περ. Η Λέξη, εφ. Η Καθημερινή) αντιμετωπίζει το θεατρικό γεγονός στην ολότητά του, τόσο ως προς την αρχαία και νέα ελληνική παράδοση, όσο και ως προς το ξένο δραματολόγιο. Λόγος αντικειμενικότητας και διεισδυτικότητας εκφράζεται μέσα από μια γλώσσα πλούσια, ευθύβολη και συνάμα ποιητική.

Το θέατρο για παιδιά και νέους έχει ξεπεράσει το στάδιο της ανυποληψίας και έχει πια καθιερωθεί στη συνείδηση των ανηλίκων αλλά και των ενηλίκων θεατών ως μια ιδιαίτερη μορφή καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η συστηματική επιστημονική του προσέγγιση, αν και έχει ήδη δώσει καρπούς και έχει εμπλουτίσει τη σχετική ελληνική βιβλιογραφία, παρουσιάζει ακόμα κενά και ελλείψεις που προσπαθεί να καλύψει η παρούσα μελέτη. Καρπός συλλογικής επιστημονικής εργασίας νέων αλλά και καταξιωμένων ερευνητών, κάτω από την εποπτεία και καθοδήγηση του επιμελητή, οι αυτόνομες μελέτες του τόμου πραγμ...