Θέατρο - Ερμηνεία και κριτική

Αφιέρωμα στην τραγική μούσα

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2020)

Το 1970 εκδίδεται το δοκίμιο "Αφιέρωμα στην τραγική μούσα". Πρόκειται για ένα έργο που είχε απασχολήσει τον Τερζάκη "όσο σχεδόν ένα έργο ζωής", αλλά δεν θα ολοκληρωνόταν ποτέ αν δεν του το παράγγελνε ο Κώστας Ε. Τσιρόπουλος, πιέζοντάς τον να συγκεντρώσει το υλικό από τα μαθήματα δραματολογίας του στο Εθνικό Θέατρο. Πρόκειται για ένα βιβλίο-σταθμό για τις θεατρικές σπουδές στην Ελλάδα, δεδομένου ότι έως τότε ήταν λιγοστά τα κείμενα που ασχολούνταν συνολικά με την ουσία της έννοιας του τραγικού (τα κείμενα του Χουρμούζιου, ήδη από το 1936, ανήκουν στις λαμπρές εξαιρέσεις),...

Ψηφίδες ΙΙ

Βεργίνα (2019)

Κριτικές θεατρικών παραστάσεων, οι οποίες παίχτηκαν στην Αθήνα, την περίοδο 2015-17 και δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Αθηνόραμα" (Οδηγός διασκέδασης και ψυχαγωγίας τής Αθήνας) στο λογοτεχνικό περιοδικό "Κελαινώ" και στην ιστοσελίδα "Palmografos".

Η φιλοσοφία επί σκηνής

Εκδόσεις Παπαζήση (2019)

Η σκηνή μπορεί όντως να γίνει ο κοινός και κεντρικός τοπολογικός όρος τόσο της φιλοσοφίας, όσο και του θεάτρου, ένα ενδιάμεσο δυναμικό πεδίο της εφαρμοσμένης φιλοσοφίας και του στοχαστικού θεάτρου (λες και υπάρχει γνήσιο θέατρο που δεν στοχάζεται). Η ελληνική θεατρολογία δεν μπορεί πλέον να λησμονεί την ισχυρή φιλοσοφική παράδοση που στρέφεται, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, προς το θέατρο από τα χρόνια του Διαφωτισμού και εντεύθεν, ούτε να παραβλέπει τις εξίσου ισχυρές τάσεις της σύγχρονης βιβλιογραφίας και της αντίστοιχης έρευνας κατά τις οποίες το θέατρο και η φιλοσοφ...

Η παράσταση της κωμωδίας στην αρχαία Ελλάδα

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2019)

Tο βιβλίο αυτό δεν είναι μία ακόμη θεωρητική πραγμάτευση του κωμικού είδους και των σωζόμενων δραμάτων. Απεναντίας, ο συγγραφέας του εξετάζει συστηματικά όλες τις πρακτικές πλευρές της παράστασης της κωμωδίας στην αρχαία Ελλάδα, από τις απαρχές του είδους μέχρι και τη Νέα Κωμωδία, και ανασυνθέτει τη θεατρική πράξη με τρόπο εύληπτο τόσο για τον εξειδικευμένο ερευνητή όσο και για τον μη ειδικό αναγνώστη. Ορισμένα κεφάλαια του βιβλίου πραγματεύονται γενικά θέματα, όπως η εξελικτική πορεία της κωμωδίας, οι εορτές, τα θέατρα και οι κωμικοί ποιητές. Ωστόσο, τα πιο πρωτότυπα μέρη...

Σπουδή στο αρχαίο ελληνικό δράμα

Εκδόσεις Ι. Σιδέρης (2019)

Το αρχαίο ελληνικό δράμα μέσα στον άχρονο σκηνικό τόπο του μύθου, ανάγει τον θεατή μέσω της δραματικής πράξης στην πολιτική πραγματικότητα του άστεως και των προβληματικών που αναπτύσσονται σε φιλοσοφικό, θεολογικό, ηθικό, αισθητικό μα, πάνω από όλα, πολιτικό επίπεδο. Ο δραματικός τόπος, είτε του τραγικού μύθου είτε της κωμικής ουτοπίας, υπογραμμίζει στον θεατή τις παραμέτρους των κοινωνικών αλλαγών. Το αρχαίο ελληνικό δράμα αναδεικνύεται σε είδος τέχνης εντός του οποίου η πρόσληψη του αισθητού κόσμου γίνεται ορατή μέσω της ολιστικότητας του θεάτρου, ενεργοποιώντας τη φαντα...

Αρχαίες τραγωδίες: Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης

Λειμών (2019)

Η Ασπασία Παπαθανασίου είναι αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας της αναβιώσεως του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος. Συνδέθηκε ιδιαίτερα με το Πειραϊκό Θέατρο και τον μεγάλο σκηνοθέτη Δημήτρη Ροντήρη, η συμβολή του οποίου στην αναβίωση και διάδοση του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος υπήρξε καθοριστική. Η Ασπασία Παπαθανασίου δεν περιορίσθηκε μόνο στο Αρχαίο Ελληνικό Δράμα. Ερμήνευσε και σημαντικούς ρόλους του Νέου Ελληνικού και του παγκόσμιου σύγχρονου θεάτρου. Η ζωή της όμως σημαδεύθηκε οριστικά από το Αρχαίο Δράμα και τους μεγάλους τραγικούς: τον Αισχύλο, τον Σοφοκλή και τον Ευριπίδη. Α...

Στρουφουλιδωτά

Περίπλους (2019)

- Έργα και ημέραι του Ζακύνθιου θιασάρχη νευροσπάστων Ανδρέα Πόγκη-Στραβού. Συμβολή στη μελέτη του ελληνικού κουκλοθεάτρου. - Ο νανιανός κώδικας & οι θεατρικές παραστάσεις στη Ζάκυνθο του 17ου αι.

Θεατρολογικοί προβληματισμοί

Δρόμων (2018)

Το βιβλίο αποτελεί στην ουσία δίπτυχο προβληματισμών γύρω από το θεατρικό φαινόμενο: Στα πρώτα κεφάλαια θίγονται ζητήματα-θεωρίας του θεάτρου των οποίων η σημασιολογία διοχετεύεται στη συνέχεια, υπό μορφήν εφαρμογής, σε αναλύσεις θεατρικών έργων συγκεκριμένης χρονικής και κοινωνικής περιόδου καθώς και συγκεκριμένης γραφής. Δι’ αυτής αναδεικνύεται η ιδιόλεκτος του έργου του εκάστοτε συγγραφέα που μελετάται. Καθίσταται δε εμφανής η χρησιμότητα της λεπτομερούς εξετάσεως των σχέσεων επιβολής μεταξύ θεωρητικών συντεταγμένων και εφαρμογής τους σε κειμενικές παραμέτρους υπό το πρί...

Μεσαιωνική φάρσα, Ρακίνας, Καστελλούτσι

Εκδόσεις Παπαζήση (2018)

Στο βιβλίο αυτό συγκεντρώνονται τρία κείμενα τα οποία διατρέχουν τρεις βασικούς σταθμούς της ιστορίας και εξέλιξης του Ευρωπαϊκού Θεάτρου. Ταυτόχρονα, προσεγγίζουν τις δύο βασικές κατευθύνσεις του θεάτρου από αρχαιοτάτων χρόνων, ήτοι το κωμικό (Μεσαιωνική φάρσα του 15ου αιώνα) και το τραγικό (Ρακίνας, τον 17ο αιώνα) όπως διαμορφώνονται στους νεότερους χρόνους αλλά και τον ανατρεπτικό συμφυρμό τους όπως αυτός προκύπτει από τη μεταμοντέρνα αιρετική προσέγγιση της έννοιας του τραγικού από τον Ρομέο Καστελλούτσι στο κατώφλι του 21ου αιώνα. Η Γαλλική Μεσαιωνική Φάρσα συνιστά τη...

Τα πλωτά νησιά. Πέρα απ' τα πλωτά νησιά

Δωδώνη (2018)

[...] Το θέατρο είναι χαράμισμα, μια σπατάλη, αλλά είναι και μια κοινωνικά αποδεκτή δραστηριότητα. Είναι φαινομενικά μη παραγωγικό, αλλά δικαιώνει τη συλλογική δουλειά. Μπορεί να προβάλλεις πάνω του τα όνειρά σου και τις έμμονες ιδέες σου, δίνοντας σάρκα και οστά, αγγίζοντας τους άλλους χωρίς να θίγεις επιπόλαια την επιφάνεια της κοινής γλώσσας. Είναι ένα μέσο να ξεφύγεις από τη λογική των θηριοδαμαστών, να σπάσεις τον κύκλο της μοναξιάς.

Δυτικό ηγεμονικό "παράδειγμα" και διαπολιτισμικό θέατρο

Εκδόσεις Παπαζήση (2017)

Το αρχαίο ελληνικό δράμα κατέχει σημαντική θέση στον συνεχιζόμενο διαπολιτισμικό διάλογο όπως αυτός εξελίσσεται, διευρύνεται, αναμορφώνεται. Το ερώτημα που θα ήθελα να θέσω εξαρχής είναι το εξής: κατά πόσο ένα θέατρο, δημιούργημα μιας κοινωνίας που άκμασε πριν από 2.500 χρόνια, μπορεί να αντιμετωπίζεται κατά τον διαπολιτισμικό διάλογο με μη δυτικούς πολιτισμούς (σκηνικές αναγνώσεις Ασιατών, Αφρικανών, κ.ά.) στην ίδια βάση με ευρωπαϊκά έργα (Ίψεν, Μπρεχτ, Τσέχωφ) του 19ου και 20ού αιώνα; Ως αιτία του ανωτέρω, κατά πόσο η Δύση δικαιούται να αυτο-ορίζεται κληρονόμος και...

Πιραντέλλο και Ζενέ

Δρόμων (2017)

Η σημειωτική βρίσκει στον Πιραντέλλο πρόσφορο έδαφος για να αναπτύξει τις δικές της δυνάμεις, όπως το πραξιακό διάγραμμα, το σημειωτικό τετράγωνο και άλλα, με γνώμονα την ανακάλυψη ενός βαθύτερου νοήματος, που παράγει το θεατρικό έργο κατά την πορεία του από το απλό σχηματικό αφήγημα στη σκηνική αναπαράσταση. Επισημαίνουμε ότι η μελέτη του Ζενέ μέσα από τον Πιραντέλλο και τον πιραντελλισμό, δηλώνει μία βαθύτερη διάθεση να αναδειχθούν συναρτήσεις και συνάψεις. Σημειωτέον ότι ο Ζαν Ζενέ εκκινεί από το τέλος της διαδρομής του Ιταλού συγγραφέα, που είναι το παράλογο και χρησιμ...

Άγρυπνος νους

Εκδόσεις Πατάκη (2017)

"Καλωσορίζω όσα βιβλία διασώζουν τα εφήμερα δημοσιεύματα. [...] Καθώς παραπέμπουν, συχνότατα, σε συλλογικές καλλιτεχνικές εμπειρίες, κεντρίζουν τη μνήμη μας, ανασύρουν πλούτη που θα κινδύνευαν να μείνουν ίσως καταχωνιασμένα [...] Διαπιστώνουμε ξαφνικά ότι η περιουσία μας είναι μεγαλύτερη απ' ό,τι λογαριάζαμε και ότι το ξεχνάμε ζώντας με τις δεκάρες που μας ρίχνει κάθε μέρα η καταναλωτική κοινωνία". Αυτά τα λόγια του Κωστή Σκαλιόρα, για την έκδοση σε βιβλίο, το 1973, των θεατρικών κριτικών του Βάσου Βαρίκα, φαίνονται σήμερα γραμμένα για τις δικές του επιφυλλίδες στο Βήμα...

Της γραφής και της σκηνής

Εύμαρος (2017)

Η πολλαπλή κρίση, όχι μόνο οικονομική, που περνούν οι χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου θα γίνει κάποτε αντικείμενο μελέτης των ιστορικών. Θα μας πουν τι και ποιοι έφταιξαν. Ωστόσο, εμείς βιώνουμε σήμερα την κρίση ως παροντικό γεγονός σε εξέλιξη και όχι ως τετελεσμένο ιστορικό συμβάν. Ο μόνος τρόπος, λοιπόν, για να "την πούμε" και για να σταθούμε απέναντι στο λόγο της, είναι να τη συλλαβίσουμε θεατρικά. Δεν φτάνει, όμως, να την αφηγηθούμε. Πρέπει και να τη σκηνοθετήσουμε! Να την "παραστήσουμε", δηλαδή, σε μια σκηνή, θεατρικά. Επειδή αυτό που λένε "έξοδο από την κρίση" ή "φως στ...

Το θέατρο του Carlo Gozzi

Πολύτροπον (2017)

Ο Ιταλός δραματουργός Κόμης Κάρλο Γκότσι (Conte Carlo Gozzi) που καθόρισε τις θεατρικές και πολιτιστικές εν γένει εξελίξεις στη Βενετία του 18ου αιώνα, έχει γίνει γνωστός στη χώρα μας μόνο διαμέσου δύο παραμυθοδραμάτων του που διασκευάστηκαν κατά τη σύγχρονη εποχή σε λιμπρέτα όπερας. Ο λόγος για τις όπερες "Τουραντώ" του Giacomo Puccini, σε λιμπρέτο των Giuseppe Adami και Renato Simoni, και "Η αγάπη για τα τρία πορτοκάλια" σε λιμπρέτο και σύνθεση του Sergei Prokofiev. Ο Γκότσι δραστηριοποιείται στη Βενετία, όπου εκείνα τα χρόνια είναι η κοιτίδα του πολιτισμού στην Ιταλία κα...

Η τελετουργία στο θέατρο του Θεόδωρου Τερζόπουλου

Άγρα (2016)

"Η τελετουργία στο θέατρο του Θεόδωρου Τερζόπουλου" αφηγείται την ιστορία του αθηναϊκού θεάτρου Άττις και του τρόπου με τον οποίο ο ιδρυτής και διευθυντής του Θεόδωρος Τερζόπουλος εισάγει στη σκηνή μια βιοενεργειακή εκδοχή του σώματος, σε μια προσπάθεια αναθεώρησης και επανεκτίμησης του τί σημαίνει σήμερα όχι μόνο να έχεις σώμα αλλά και να είσαι, ολοκληρωτικά, σώμα. Με αφετηρία την - ιστορική - πρώτη παραγωγή των "Βακχών", που συγκλόνισε το κοινό το 1986, ο Τερζόπουλος εφαρμόζει τη μέθοδό του σε έναν μεγάλο αριθμό αρχαιοελληνικών τραγωδιών αλλά και στα πλέον ετερογενή ποιητ...

Κριτικές προσεγγίσεις: Ευρωπαϊκό και αμερικανικό θέατρο

Οδός Πανός (2016)

Η θέση του Ευρωπαϊκού Θεάτρου είναι, αναμφισβήτητα κυρίαρχη στην ιστορία της παγκόσμιας δραματουργίας. Όχι μόνο για τη μακρά και αδιάπτωτη πορεία, που διέγραψε ήδη από τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση μέχρι τις μέρες μας αλλά και για τα διαφορετικά είδη που υπηρέτησε (Λειτουργικό Δράμα, τραγωδία, κωμωδία, φάρσα, μπουλβάρ, ιστορικό δράμα, στρατευμένο διδακτικό δράμα, ψυχόδραμα, ονειρόδραμα performance) και τα καλλιτεχνικά ρεύματα που ενσωμάτωσε στον κορμό του (ρομαντισμό, ρεαλισμό, εξπρεσσιονισμό, σουρρεαλισμό, υπαρξισμό, παράλογο, γκροτέσκο). Πολυτασικό και πολυμορφικό το Θ...

Συνολικά Βιβλία 131
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου