Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο παρών τόμος αποτελεί μια συνολική παρουσίαση του εικονογραφικού έργου που σχεδίασε και εκτέλεσε ο Σπύρος Παπαλουκάς (1892-1957) στον Μητροπολιτικό Ναό της Ευαγγελίστριας της Άμφισσας. Το 1927 ο Παπαλουκάς κέρδισε τον πανελλήνιο διαγωνισμό για την αγιογράφηση του ναού και τα επόμενα έξι χρόνια εργάστηκε στην Άμφισσα, συνθέτοντας "ένα πρωτοπόρο, ανεπανάληπτο και γι’ αυτό μοναδικό αγιογραφικό έργο" -όπως γράφει στο εισαγωγικό κείμενό του ο Νικόλαος Φουσέκης. Ο Παπαλουκάς απομακρύνεται "από τις κλασικές βυζαντινές αγιογραφικές φόρμες, δίχως όμως τη διάπραξη κανενός είδους ύβρ...

Πρόκειται λοιπόν για μια εικόνα πολυθεματική, καθώς ο Κορνάρος υπομνηματίζει με εικονίδια μία προς μία τις φράσεις της ωραίας ευχής του Σωφρονίου, τις οποίες μάλιστα αριθμεί από 1-61. Την εικόνα αυτή επέλεξε να παρουσιάσει στο ευρύ κοινό η γνωστή για τις πολυποίκιλες δραστηριότητές της, πρώην υψηλόβαθμο διευθυντικόκαι διοικητικό στέλεχος της Alpha Bank, και ξεναγός με πολυετή πείρα Αθηνά Κυριακάκη- Σφακάκη, με το ανά χείρας λαμπρό πόνημά της. Η μεγάλη επαγγελματική εμπειρία και η καλλιτεχνική ευαισθησία της την οδήγησαν σε ένα πεδίο που δεν είναι ξένο προς το επάγγελμά τ...

Ο Ευγένιος Τρουμπετσκόι (1863-1920) ανήκει στη χορεία εκείνων των Ρώσων στοχαστών, το έργο των οποίων αφενός μεν, σφράγισε ανεξίτηλα την πνευματική ζωή της πατρίδας του, αφετέρου δε, απετέλεσε τη γέφυρα του γόνιμου διαλόγου ανάμεσα στη χώρα των Ρως και τη Δύση. Μαθητής του γενάρχη της ρωσικής φιλοσοφίας Βλαδίμηρου Σολοβιόφ, συνέχισε το κοπιώδες και ουσιαστικό έργο του δασκάλου του, ανοίγοντας νέους δρόμους για το ρωσικό φιλοσοφικό στοχασμό. Γνώστης βαθύς όχι μόνο της οικείας φιλοσοφικής παράδοσης αλλά και της οικουμενικής, παρέμεινε πιστός στις ιδέες του, ενώ παράλληλα,...

... θέλησα να πραγματοποιήσω μία παλαιά μου επιθυμία, να συντάξω, δηλαδή, ένα κείμενο για το έργο του Θεοφάνη περιεκτικό και ουσιώδες, το οποίο να συνοδεύσω με εκτεταμένη εικονογράφηση, αντιπροσωπευτική της καλλιτεχνικής δραστηριότητος του Θεοφάνη στα Μετέωρα και στο Άγιον Όρος την περίοδο 1527-1546. Βασικός στόχος είναι να συγκεφαλαιώσω τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας, παλαιότερης και πρόσφατης, που οφείλεται πρωτίστως στο έργο του αειμνήστου ακαδημαϊκού Μ. Χατζηδάκη και δευτερευόντως εμού. Ειδικότερα, το βιβλίο αυτό είναι καρπός πολύχρονης ενασχόλησής μου με τη...

Lambros Kamperidis's study of Peris Ieremiadis is a work of therapy for our times. Not our modern introspection, but therapeia, the attending to and healing of wounds that sever the relationships between ourselves and others. This therapy is bodily, visceral, full of colour and of darkness. The death of his friend who spent his last creative energies painting variations of dragon-slaying Saint George on his regal horse triggers in Kamperidis an exuberant litany of associations, a delicate interlace linking pagan and Christian, Germanic and Greek, spiritual heroes and evil m...

Mέσα από τα θέματα: "εικόνα και προσευχή", "ο όρος εκκλησιαστική ζωγραφική", "η σημασία και το περιεχόμενο της εικόνας", "η θεολογία και η αισθητική της εικόνας", "η κρητική σχολή - μία ιστορικοθεολογική προσέγγιση", "ο τρόπος που μας αποκαλύπτεται το πρόσωπο ενός αγίου" και "η θεολογία της εικόνας του Νυμφίου", ο συγγραφέας, ως μελετητής (θεολόγος-θεωρητικός της βυζαντινής τέχνης) και συντηρητής των εικόνων, καταθέτει εδώ την προσωπική του σχέση με τις εικόνες και την τέχνη τους, συνοψίζοντας μέσα στα επτά αυτά δοκίμια την εικονολογική του σκέψη. Κατά την διάρκεια πολλ...

H απεικόνιση του θέματος της Αναστήλωσης δημιουργήθηκε το 14ο αιώνα υπό την επιρροή παραστάσεων λιτανειών των εικόνων, όπως ιστορούνται στην εικονογράφηση του Ακάθιστου Ύμνου. Πρόκειται για ένα θέμα που αρχικά αποδίδει το ιστορικό γεγονός και από το 18ο αιώνα την καθημερινή λειτουργική πρακτική της Εκκλησίας δηλώνοντας την περιφορά των εικόνων. Τα πρόσωπα, που εικονίζονται σε λειτουργικό χρόνο, σχετίζονται με την υπεράσπιση των εικόνων και στις δύο φάσεις της εικονομαχίας. Στη συνείδηση του κόσμου το μήνυμα της Αναστήλωσης των εικόνων έχει διαχρονικό χαρακτήρα. Όχι μόνο λ...

Ένα μοναδικό portfolio με αδημοσίευτα έργα του ιατρού και αγιογράφου π. Σταμάτη Σκλήρη. Με κείμενα των: Σεβ. Μητροπολίτου Περγάμου κ. Ιωάννου Ζηζιούλα, ζωγράφου κ. Αλέκου Φασιανού, ψυχίατρου-ψυχαναλυτή Δρ. Δημήτρη Κυριαζή, Καθηγητού Κων. Β. Σκουτέρη και π. Σταμάτη Σκλήρη.

Κάθε έργο τέχνης φανερώνει μία οργανική ενότητα. Στο δράμα του καλλιτέχνη, τα συστατικά στοιχεία του έργου είναι τόσο στενά συνυφασμένα ούτως ώστε να γεννούν μία νέα πραγματικότητα. Δύο παράγοντες καταξιώνουν το έργο τέχνης: 1) ο πλούτος των συστατικών μερών σε συνδυασμό με 2) την ακρίβεια της ολοκλήρωσής τους. Αυτό ισχύει για την [Βυζαντινή] εικόνα, καθώς και για κάθε άλλο έργο τέχνης. Το εικόνισμα, εντούτοις, εισάγει μια διαφορετική διάσταση στην παράσταση, την υπερβατικότητα, και εξ αυτής προβάλλεται πέραν των μορφικών σχημάτων του κόσμου μας, παροντοποιώντας τον κόσμο τ...

Στον ανά χείρας τόμο δημοσιεύονται μελέτες που αναφέρονται κυρίως σε ζητήματα εικονογραφίας. Από γεωγραφικής απόψεως καλύπτονται περιοχές όπως η Κωνσταντινούπολη, το Άγιον Όρος, η Θράκη, η Λήμνος, η Πάτρα και τα Επτάνησα, η Ήπειρος, η Μακεδονία και η Θεσσαλία. Επιχειρείται η ανάλυση εικονογραφικών και τεχνοτροπικών ζητημάτων, τα οποία προσεγγίζονται και από την οπτική γωνία της ιστορίας των ιδεών, λαμβάνεται επίσης υπ' όψιν το ιστορικό πλαίσιο εντός του οποίου δημιουργήθηκαν τα καλλιτεχνικά ρεύματα, δραστηριοποιήθηκαν οι ζωγράφοι και φιλοτεχνήθηκαν τα έργα τέχνης. Οι μελ...

H χριστιανική Ορθόδοξη εικονογραφία αποτελεί μία μεστή και υψηλής στάθμης θεολογική γλώσσα με κύριο άξονα την σύζευξι μορφής και φωτός, η οποία τελεσφορείται στο πρόσωπον. Το πρόσωπον είναι η όψις του ανθρώπου, το τιμιώτερο μέρος του σώματός του, εκείνο που τον αποκαλύπτει, παράθυρο της ψυχής, διά του οποίου συντελείται η διαπροσωπική ενατένισις και κοινωνία. Το έμφωτο πρόσωπον είναι ο τύπος της μέθεξης του κεκαθαρμένου ανθρώπου με τον Θεό. Ανακλά ως έσοπτρον διαυγές το άυλον υπερφυές φως Του, ενώ αλλοιούται θεοειδώς μορφολογικά, φωταγωγικά και οντολογικά. Αυτό το θεοε...

Από την παιδική μας ηλικία, αντλούσαμε ευχαρίστηση από την κατασκευή απλών αντικειμένων με πλαστελίνη, χαρτί, κόλλα, ακόμα και λάσπη. Κάθε αντικείμενο ήταν αφορμή για παιχνίδι. Κάθε αντικείμενο αποτελούσε την πρώτη ύλη, για να δημιουργηθεί κάτι άλλο. Στην ενήλικη ζωή, αντικαταστήσαμε τη λάσπη με τον πηλό, την απλή κόλλα με την εξειδικευμένη ατ-λακόλ και όλα μας τα υλικά με κάτι πιο συγκεκριμένο. Αλλά η επιθυμία μας να παίξουμε, να δημιουργήσουμε και να θαυμάσουμε τον καρπό της προσπάθειάς μας παραμένει η ίδια. Αυτό επιχειρώ να κάνω με το παρόν βιβλίο. Αρχικά, την εξοικείω...

Το βιβλίο εξετάζει τους δέκα εικονογραφικούς κύκλους της Αποκάλυψης του Ιωάννη που σώζονται στις τοιχογραφίες εννέα αθωνικών μονών. Η συνολική παρουσίαση - για πρώτη φορά - των σημαντικών αυτών τοιχογραφιών, που χρονικά εκτείνονται σε τρεις αιώνες (μέσα 16ου - μέσα 19ου αιώνα), καλύπτει ένα σημαντικό επιστημονικό κενό για τους ερευνητές της μεταβυζαντινής ζωγραφικής, δεδομένου ότι στον Άθωνα συγκεντρώνονται οι περισσότεροι, αλλά και οι εκτενέστεροι κύκλοι ιστόρησης του προφητικού βιβλίου του Ιωάννη.

Ο συγγραφέας επιχειρεί να φωτίσει τη ζωή ενός "απρόσιτου" και αδικημένου πρωταγωνιστή της μεταβυζαντινής τέχνης, συλλέγοντας και αξιοποιώντας κάθε στοιχείο από το ήδη υπάρχον πενιχρό βιβλιογραφικό υλικό -περιοδεύοντας ο ίδιος και μελετώντας διεξοδικά ένα προς ένα όλα τα μνημεία με τον πλούτο της καλλιτεχνικής δημιουργίας του στην Αθήνα, στη Σαλαμίνα, στην Πεντέλη, στην Παιανία, στο Κορωπί, στο Μαρκόπουλο, στον Κουβαρά. Επιχειρείται επίσης η ιστορική αποκατάσταση της μέχρι σήμερα ελάχιστης και αποσπασματικής θεώρησης της ζωής και του έργου του, η αισθητική αποτίμησή του, η κ...

Ο Χριστόδουλος Καλέργης θα παρέμενε καταχωρημένος στις λίγες παραγράφους των σελίδων των βιβλίων της μεταβυζαντινής αγιογραφίας, αν ο Γιώργος Ανωμερίτης, δεν είχε την τύχη, γράφοντας το βιβλίο του για τον ιστορικό ναό της Αγίας Αικατερίνας Οίας, να αποκαλύψει 17 εικόνες του στο ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού, οι οποίες παρέμεναν άγνωστες στη βιβλιογραφία. Ο συγγραφέας, κυκλαδικής άλλωστε καταγωγής, γνωστός για την αγωνιστική και πολιτική του δραστηριότητα, διαπιστώνοντας τη Μυκονιάτικη (με ρίζες Κρητικές) καταγωγή του ζωγράφου Καλέργη, άρχισε να αναζητά τα ίχνη του αγιογραφι...

Ο τόμος παρουσιάζει για πρώτη φορά τη συλλογή φορητών εικόνων της Ιεράς Μονής Καρακάλλου Αγίου Όρους. Παρουσιάζονται συνολικά 152 εικόνες (14ος μέχρι 19ος αιώνας) μέσα από 241 έγχρωμες φωτογραφίες υψηλής πιστότητας. Τα συνοδευτικά κείμενα, γραμμένα από Πανεπιστημιακούς Καθηγητές της Βυζαντινής Τέχνης, Ιστορικούς και Αρχαιολόγους, σχολιάζουν διεξοδικά τις εικόνες της Μονής, κατατάσσοντάς τες στο ευρύτερο ιστορικό και καλλιτεχνικό πλαίσιο της εποχής τους, μέσα από την προσεκτική μελέτη της εικονογραφίας και τεχνοτροπίας τους. Η Ιερά Μονή Καρακάλλου Αγίου Όρους μέ αφορμή τή...

Η έκδοση του τρίτου τόμου της επιβλητικής σειράς "Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση" συνιστά μια κατά πάντα σημαντική υπόμνηση της επιστημονικής στρατηγικής αλλά και του ερευνητικού κεκτημένου που προσδιόρισαν τη φυσιογνωμία του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών. Ως προς την επιστημονική στρατηγική, το πρόγραμμα των "Ελλήνων Ζωγράφων" που εμπνεύσθηκε, σχεδίασε και έθεσε στην οδό της πραγμάτωσής του ο Μανόλης Χατζηδάκης με την έκδοση του πρώτου τόμου το 1987 μας υπενθυμίζει ότι το ΙΝΕ μελετά τη νεοελληνική ιστορική εμπειρία συνολικά, προσπαθώντας να περιλάβει στη θεματολογία τω...

[...] Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται συστηματική διαπραγμάτευση του εικονογραφικού κύκλου των Εωθινών ευαγγελίων στα χρόνια των Παλαιολόγων, εποχή κατά την οποία εξελίσσεται σημαντικά και ιστορείται στην πιο εκτεταμένη του μορφή. Στο Α' μέρος εξετάζονται κείμενα της χριστιανικής γραμματείας, τα οποία αποτέλεσαν το θεωρητικό υπόβαθρο για τη δημιουργία του κύκλου. Τα ευαγγελικά κείμενα εξετάζονται λεπτομερειακά αφενός γιατί αποτέλεσαν τη βασική πηγή έμπνευσης των ζωγράφων για τη δημιουργία των εικονογραφικών θεμάτων του κύκλου, αφετέρου διότι ορισμένα επεισόδια περιγράφο...

[...] Η ιδιαιτερότητα του λευκώματος έγκειται στην αναλυτική παρουσίαση της αρχιτεκτονικής και του εντοίχιου διακόσμου. Αποφασίσαμε, σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα και τον αγιογράφο, να καταγραφεί και να τεκμηριωθεί η πορεία του έργου: οι λεπτομέρειες και προβληματισμοί για σχεδιαστικές, χρωματικές, θεολογικές και πρακτικές επιλογές που σηματοδοτούν το έργο. Τόσο ο ειδικός επιστήμονας όσο και ο απλός αναγνώστης μπορούν να λάβουν πληροφορίες χρήσιμες αλλά και ωφέλιμες. Το βιβλίο-λεύκωμα περιλαμβάνει επτά κείμενα επιστημόνων και ειδικών, που ασχολήθηκαν με την ανέγερση κ...