Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οι εικόνες του ναού του Αγίου Δημήτριου έχουν να επιδείξουν θεματική και τεχνοτροπική πολυμορφία. Σε ό,τι αφορά στη θεματολογία τους παρατηρείται σταθερή προτίμηση στην απεικόνιση μεμονωμένων μορφών αγίων και στην απουσία πολυπρόσωπων αφηγηματικών παραστάσεων. Οι εικονιζόμενοι άγιοι προέρχονται από τον ευρύτερο χώρο της ορθόδοξης ανατολής (Κυριακή, Μαρίνα, Μηνάς, Γεώργιος) και κατέχουν σημαντική θέση στη λαϊκή θρησκευτική συνείδηση ως ιαματικοί (Παντελεήμων, Ερμόλαος, Κυριακή) ή ως στρατιωτικοί, προασπιστές της πίστης (Δημήτριος, Γεώργιος, Μηνάς). Είναι ενδεικτικό ότι για α...

Το Δυτικό Ζαγόρι μετά την οθωμανική κατάκτηση της Ηπείρου στα 1430, αποτέλεσε ξεχωριστή ημιαυτοδιοικούμενη ενότητα. Από το 16ο αιώνα και εξής η περιοχή γνωρίζει μεγάλη πνευματική, οικονομική και οικιστική ανάπτυξη, που αποτυπώνεται και στο μεγάλο αριθμό ναών που κτίζονται και διακοσμούνται αυτή την περίοδο. Στο Δυτικό Ζαγόρι έχουμε συνολικά δέκα τοιχογραφημένα σύνολα του 16ου και 17ου αιώνα, που καλύπτουν περίοδο από το 1576 έως το 1672/73. Τα μνημεία του 16ου αιώνα είναι: 1. Η μονή Ευαγγελίστριας στο Καστράκι του Αγίου Μηνά (1576) 2. Ο Άγιος Νικόλαος στα Καλύβια Ελα...

Ο Σπύρος Παπαλουκάς κατέχει εξέχουσα θέση ανάμεσα στους μεγάλους Έλληνες ζωγράφους του περασμένου αιώνα. Παράλληλα με τις ζωγραφικές του δημιουργίες αγιογράφησε πολλές εκκλησίες, μεταξύ άλλων και την περίφημη Μητρόπολη της Άμφισσας (1927-1932). Ακόμα και σήμερα προκαλούν εντύπωση οι ενότητες της δουλειάς του από το Άγιον Όρος (1923-1935), τα ψηφιδωτά του Οσίου Λουκά, τα οποία μελέτησε και αντέγραψε το 1925, η εικονογράφηση του ναού της Σχολής Νομικού και η διακόσμηση της Μονής Μεγάλου Σπηλαίου (1937-1939). Η έκθεση επικεντρώνεται στην αγιογραφική του δράση μέσα από...

Η τέχνη της αγιογραφίας, παράθυρο στο Αόρατο και τόπος Θεοφάνειας, αποτελεί τέχνη οντολογική που δανείζεται, το περιεχόμενο και τη μορφή της από το Αόρατο. Φύσει οικουμενική τέχνη, αφίσταται, κάθε ατομικισμού. Η ομορφιά μιας εικόνας συνιστά μια βουτιά στα βάθη του είναι, που αποκαλύπτονται και αναδύονται σε μια διάσταση που παραμένει άγνωστη χωρίς την εικόνα... Υπερευαίσθητος ο καλλιτέχνης, μοιάζει με ηχείο ή με καθρέφτη, που αντικατοπτρίζει αναπόφευκτα τον περιβάλλοντα χώρο, τον οποίο όμως μετασχηματίζει εμφυσώντας σε αυτόν μια νέα διάσταση. Δεν θα έπρεπε όμως να είναι απ...

Τα μνημεία αποδεικνύουν ότι κατά την βυζαντινή εποχή η μοναδική εορταστική εικόνα της Πεντηκοστής έφερε την επιγραφή "Η Πεντηκοστή". Η διαμόρφωση της εικόνας της Καθόδου του Αγίου Πνεύματος έγινε αμέσως μετά την εικονομαχική εποχή, στα χρόνια του Μεγάλου Φωτίου. Η αξία του βιβλίου του π. Νικολάου Ozoline σχετικά με την εικόνα της Πεντηκοστής έγκειται ακριβώς στο γεγονός ότι ο συγγραφέας, έχοντας λάβει μία κατάρτιση θεολογικής βάσης, προσπάθησε να εξοικειωθεί, με τις μεθόδους και τα δεδομένα της ιστορίας της τέχνης. Πιθανώς κάποια από τα συμπεράσματά του να τύχουν κριτικής...

Θαυματουργές, θαυμαστές και ονομαστές Παναγίες από όλη την Ελλάδα. Σε ένα μοναδικό οδοιπορικό, μια μοναχική αναζήτηση, ο συγγραφέας εντοπίζει και συλλέγει άγιες εικόνες της Παναγίας. Πέρα από ένα τάμα, που πραγματοποιήθηκε, το βιβλίο είναι ένας εύχρηστος οδηγός των θαυματουργών εικόνων της Μεγάλης Μητέρας.

Μια μελέτη πάνω στην κατασκευή εικόνων του Αγ. Γεωργίου από τον Πέρη Ιερεμιάδη.

[...] Το βιβλίο αυτό, καρπός μακροχρόνιας μελέτης και εντρύφησης στο αντικείμενο που πραγματεύεται, αποτελεί τη διδακτορική μου διατριβή που εγκρίθηκε μετά πολλών επαίνων από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επίσης θεωρώ ότι το έργο αυτό απευθύνεται σε όλους όσους ενδιαφέρονται να γίνουν κοινωνοί της βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης, η οποία αποτελεί ένα σπουδαίο τμήμα του ελληνικού πολιτισμού και συγκροτεί επιπλέον την πιο πρόσφατη πνευματική και καλλιτεχνική κληρονομιά μας. [...] (από τον πρόλογο της συγγραφέως)

[...] Η ιδιαιτερότητα του λευκώματος έγκειται στην αναλυτική παρουσίαση της αρχιτεκτονικής και του εντοίχιου διακόσμου. Αποφασίσαμε, σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα και τον αγιογράφο, να καταγραφεί και να τεκμηριωθεί η πορεία του έργου: οι λεπτομέρειες και προβληματισμοί για σχεδιαστικές, χρωματικές, θεολογικές και πρακτικές επιλογές που σηματοδοτούν το έργο. Τόσο ο ειδικός επιστήμονας όσο και ο απλός αναγνώστης μπορούν να λάβουν πληροφορίες χρήσιμες αλλά και ωφέλιμες. Το βιβλίο-λεύκωμα περιλαμβάνει επτά κείμενα επιστημόνων και ειδικών, που ασχολήθηκαν με την ανέγερση κ...

[...] Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται συστηματική διαπραγμάτευση του εικονογραφικού κύκλου των Εωθινών ευαγγελίων στα χρόνια των Παλαιολόγων, εποχή κατά την οποία εξελίσσεται σημαντικά και ιστορείται στην πιο εκτεταμένη του μορφή. Στο Α' μέρος εξετάζονται κείμενα της χριστιανικής γραμματείας, τα οποία αποτέλεσαν το θεωρητικό υπόβαθρο για τη δημιουργία του κύκλου. Τα ευαγγελικά κείμενα εξετάζονται λεπτομερειακά αφενός γιατί αποτέλεσαν τη βασική πηγή έμπνευσης των ζωγράφων για τη δημιουργία των εικονογραφικών θεμάτων του κύκλου, αφετέρου διότι ορισμένα επεισόδια περιγράφο...

Η έκδοση του τρίτου τόμου της επιβλητικής σειράς "Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση" συνιστά μια κατά πάντα σημαντική υπόμνηση της επιστημονικής στρατηγικής αλλά και του ερευνητικού κεκτημένου που προσδιόρισαν τη φυσιογνωμία του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών. Ως προς την επιστημονική στρατηγική, το πρόγραμμα των "Ελλήνων Ζωγράφων" που εμπνεύσθηκε, σχεδίασε και έθεσε στην οδό της πραγμάτωσής του ο Μανόλης Χατζηδάκης με την έκδοση του πρώτου τόμου το 1987 μας υπενθυμίζει ότι το ΙΝΕ μελετά τη νεοελληνική ιστορική εμπειρία συνολικά, προσπαθώντας να περιλάβει στη θεματολογία τω...

Ο τόμος παρουσιάζει για πρώτη φορά τη συλλογή φορητών εικόνων της Ιεράς Μονής Καρακάλλου Αγίου Όρους. Παρουσιάζονται συνολικά 152 εικόνες (14ος μέχρι 19ος αιώνας) μέσα από 241 έγχρωμες φωτογραφίες υψηλής πιστότητας. Τα συνοδευτικά κείμενα, γραμμένα από Πανεπιστημιακούς Καθηγητές της Βυζαντινής Τέχνης, Ιστορικούς και Αρχαιολόγους, σχολιάζουν διεξοδικά τις εικόνες της Μονής, κατατάσσοντάς τες στο ευρύτερο ιστορικό και καλλιτεχνικό πλαίσιο της εποχής τους, μέσα από την προσεκτική μελέτη της εικονογραφίας και τεχνοτροπίας τους. Η Ιερά Μονή Καρακάλλου Αγίου Όρους μέ αφορμή τή...

Ο Χριστόδουλος Καλέργης θα παρέμενε καταχωρημένος στις λίγες παραγράφους των σελίδων των βιβλίων της μεταβυζαντινής αγιογραφίας, αν ο Γιώργος Ανωμερίτης, δεν είχε την τύχη, γράφοντας το βιβλίο του για τον ιστορικό ναό της Αγίας Αικατερίνας Οίας, να αποκαλύψει 17 εικόνες του στο ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού, οι οποίες παρέμεναν άγνωστες στη βιβλιογραφία. Ο συγγραφέας, κυκλαδικής άλλωστε καταγωγής, γνωστός για την αγωνιστική και πολιτική του δραστηριότητα, διαπιστώνοντας τη Μυκονιάτικη (με ρίζες Κρητικές) καταγωγή του ζωγράφου Καλέργη, άρχισε να αναζητά τα ίχνη του αγιογραφι...

Ο συγγραφέας επιχειρεί να φωτίσει τη ζωή ενός "απρόσιτου" και αδικημένου πρωταγωνιστή της μεταβυζαντινής τέχνης, συλλέγοντας και αξιοποιώντας κάθε στοιχείο από το ήδη υπάρχον πενιχρό βιβλιογραφικό υλικό -περιοδεύοντας ο ίδιος και μελετώντας διεξοδικά ένα προς ένα όλα τα μνημεία με τον πλούτο της καλλιτεχνικής δημιουργίας του στην Αθήνα, στη Σαλαμίνα, στην Πεντέλη, στην Παιανία, στο Κορωπί, στο Μαρκόπουλο, στον Κουβαρά. Επιχειρείται επίσης η ιστορική αποκατάσταση της μέχρι σήμερα ελάχιστης και αποσπασματικής θεώρησης της ζωής και του έργου του, η αισθητική αποτίμησή του, η κ...

Το βιβλίο εξετάζει τους δέκα εικονογραφικούς κύκλους της Αποκάλυψης του Ιωάννη που σώζονται στις τοιχογραφίες εννέα αθωνικών μονών. Η συνολική παρουσίαση - για πρώτη φορά - των σημαντικών αυτών τοιχογραφιών, που χρονικά εκτείνονται σε τρεις αιώνες (μέσα 16ου - μέσα 19ου αιώνα), καλύπτει ένα σημαντικό επιστημονικό κενό για τους ερευνητές της μεταβυζαντινής ζωγραφικής, δεδομένου ότι στον Άθωνα συγκεντρώνονται οι περισσότεροι, αλλά και οι εκτενέστεροι κύκλοι ιστόρησης του προφητικού βιβλίου του Ιωάννη.

Από την παιδική μας ηλικία, αντλούσαμε ευχαρίστηση από την κατασκευή απλών αντικειμένων με πλαστελίνη, χαρτί, κόλλα, ακόμα και λάσπη. Κάθε αντικείμενο ήταν αφορμή για παιχνίδι. Κάθε αντικείμενο αποτελούσε την πρώτη ύλη, για να δημιουργηθεί κάτι άλλο. Στην ενήλικη ζωή, αντικαταστήσαμε τη λάσπη με τον πηλό, την απλή κόλλα με την εξειδικευμένη ατ-λακόλ και όλα μας τα υλικά με κάτι πιο συγκεκριμένο. Αλλά η επιθυμία μας να παίξουμε, να δημιουργήσουμε και να θαυμάσουμε τον καρπό της προσπάθειάς μας παραμένει η ίδια. Αυτό επιχειρώ να κάνω με το παρόν βιβλίο. Αρχικά, την εξοικείω...

H χριστιανική Ορθόδοξη εικονογραφία αποτελεί μία μεστή και υψηλής στάθμης θεολογική γλώσσα με κύριο άξονα την σύζευξι μορφής και φωτός, η οποία τελεσφορείται στο πρόσωπον. Το πρόσωπον είναι η όψις του ανθρώπου, το τιμιώτερο μέρος του σώματός του, εκείνο που τον αποκαλύπτει, παράθυρο της ψυχής, διά του οποίου συντελείται η διαπροσωπική ενατένισις και κοινωνία. Το έμφωτο πρόσωπον είναι ο τύπος της μέθεξης του κεκαθαρμένου ανθρώπου με τον Θεό. Ανακλά ως έσοπτρον διαυγές το άυλον υπερφυές φως Του, ενώ αλλοιούται θεοειδώς μορφολογικά, φωταγωγικά και οντολογικά. Αυτό το θεοε...

Στον ανά χείρας τόμο δημοσιεύονται μελέτες που αναφέρονται κυρίως σε ζητήματα εικονογραφίας. Από γεωγραφικής απόψεως καλύπτονται περιοχές όπως η Κωνσταντινούπολη, το Άγιον Όρος, η Θράκη, η Λήμνος, η Πάτρα και τα Επτάνησα, η Ήπειρος, η Μακεδονία και η Θεσσαλία. Επιχειρείται η ανάλυση εικονογραφικών και τεχνοτροπικών ζητημάτων, τα οποία προσεγγίζονται και από την οπτική γωνία της ιστορίας των ιδεών, λαμβάνεται επίσης υπ' όψιν το ιστορικό πλαίσιο εντός του οποίου δημιουργήθηκαν τα καλλιτεχνικά ρεύματα, δραστηριοποιήθηκαν οι ζωγράφοι και φιλοτεχνήθηκαν τα έργα τέχνης. Οι μελ...