Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οι "Αναπολήσεις II" έχουν θέμα ιστορικά γεγονότα και φάσεις της ζωής μου στις δεκαετίες 1940-1950 και 1950-1960. Η πρώτη δεκαετία είναι μεστή από συγκλονιστικά ιστορικά γεγονότα και τις φοβερές συνέπειές τους για τα πεπρωμένα της γενεάς μου. Η άλλη φέρει τα κατάλοιπα της προηγούμενής της και βαρύνεται από την προσπάθεια για υπερνίκησή τους. Και στις δύο δεκαετίες η ζωή μου ενέχει ελεύθερη συμμόρφωση προς τις υπαγορεύσεις των περιστάσεων, ιδιαίτερα δεινών στην πρώτη, γλίσχρα ευνοϊκών στη δεύτερη. Ευτύχησα να μη παρασυρθώ από τη δίνη των γεγονότων, αλλά και να μοχθήσω δημιουρ...

Στα όσα πράξατε, ο λαός αυτός, πολύ σοφώτερός σας, πολύ ανθρωπινώτερός σας, δε σας αντέτασσε τα όπλα, που όλοι του βάζατε στα χέρια, παρά ένα τραγούδι, ένα πόνο του ανθρώπου! Δεν σας έλεγε να πάτε να πεθάνετε -καθώς τον στέλνατε σεις. Σας θύμιζε μόνο τη μάνα σας, τη δικιά σας τη μάνα, που όμοια και για σας θα πονούσε, όσο ένοχοι κι αν είσαστε! Πάνω στα υψώματα, απ' τα μεγάφωνα των μονάδων, που ήταν στημένα για την προπαγάνδα, κι απ' τα χωνιά τ' αντάρτικα, που ήταν για τη "διαφώτιση", τρία ολάκερα χρόνια, σαν τελείωναν τα διαταγμένα λόγια τους οι "επίτροποι" κ' οι "Α2", τραγ...

Από πολύ καιρό είχα στη σκέψη μου να δημοσιεύσω το βιβλίο αυτό, το περιεχόμενο του οποίου καλύπτει τα πρώτα τριάντα χρόνια της ζωής μου, μια περίοδο που έζησα πολύ έντονα και είναι -το λιγότερο- παρεξηγημένη. Η απόφασή μου να γράψω αυτό το βιβλίο οφείλεται στον αείμνηστο Κωνσταντίνο Τσάτσο, ο οποίος με παρωθούσε συνεχώς και με επιμονή να το πράξω, τονίζοντας πάντοτε την ιερή υποχρέωση που είχα να εκθέσω δημόσια τις αναμνήσεις μου, κυρίως από την περίοδο της κατοχής. Έτσι, με την ευκαιρία αυτή, το βιβλίο συνδέθηκε και με τα γεγονότα της περιόδου του μεσοπολέμου ανατρέχοντας...

[...] Δεν έχω συνηθίσει να βγάζω μεγάλους λόγους. Μια φορά κι ένα καιρό έβγαζα, τώρα θα ας πω μόνο δυο λόγια. [...] Ένα άλλο ζήτημα που θέλω να πω. Μη παίρνετε υπόψη ό,τι διαβάζετε στα βιβλία. Έχω, χιλιάδες μπορούσα να σας αναφέρω τόσα και τόσα παραδείγματα. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι στα βιβλία τους με τοποθετούν ότι ήμουν στην τάδε μάχη, στη[ν] τάδε μάχη και είπα αυτό και έκανα τούτο και ... εγώ δεν ήμουν και τους λέω ότι δεν ήμουν εγώ παιδιά, κάνετε λάθος. Όχι ήσουν και μαζί και στο βιβλίο ότι ήμουν. Αυτά δεν είναι αστεία. Είναι πολύ σοβαρά πράγματα [...] Μην, λοιπόν, π...

[...] Δεν έχω συνηθίσει να βγάζω μεγάλους λόγους. Μια φορά κι ένα καιρό έβγαζα, τώρα θα ας πω μόνο δυο λόγια. [...] Ένα άλλο ζήτημα που θέλω να πω. Μη παίρνετε υπόψη ό,τι διαβάζετε στα βιβλία. Έχω, χιλιάδες μπορούσα να σας αναφέρω τόσα και τόσα παραδείγματα. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι στα βιβλία τους με τοποθετούν ότι ήμουν στην τάδε μάχη, στη[ν] τάδε μάχη και είπα αυτό και έκανα τούτο και ... εγώ δεν ήμουν και τους λέω ότι δεν ήμουν εγώ παιδιά, κάνετε λάθος. Όχι ήσουν και μαζί και στο βιβλίο ότι ήμουν. Αυτά δεν είναι αστεία. Είναι πολύ σοβαρά πράγματα [...] Μην, λοιπόν, π...

Ο Βασίλης Λασκαρίδης αφηγείται απλά, με σαφήνεια και αμεσότητα. Θα μπορούσε ασφαλώς τη διήγησή του να τη διανθίσει με στόμφο και μεγαλοστομίες, δεν το έχει όμως ανάγκη: τα όσα έζησε και γράφει είναι, αυτά καθαυτά, αρκούντως σημαντικά, πολλές φορές και συγκλονιστικά, τόσο που δεν χρειάζονται πρόσθετη τόνωση και φραστικές υπερβολές. Η ιστορία που μας αφηγείται ο Λασκαρίδης είναι, βέβαια, η προσωπική του ιστορία. Ταυτόχρονα όμως είναι και η ιστορία πολλών αγωνιστών της γενιάς του, που και αυτοί βρέθηκαν στη "μισοπαρανομία" μετά την Απελευθέρωση, αντιμετώπισαν τις διώξεις και τ...

Τα τραγικά χρόνια του Εμφυλίου, μιας ηρωικής εποχής, σκληρής και απάνθρωπης συνάμα, αντικριστά με το θάνατο, όπως τα βίωσε μια τρυφερή, νεαρή κοπέλα που μόλις είχε κάνει τα πρώτα της βήματα, με το όραμα της κατάκτησης ενός καινούργιου, πιο δίκαιου κόσμου, που ποθούσε να γευθεί με το σύντροφο της ζωής της, Ηλία. Μια στάση ζωής, μια ζωντανή μαρτυρία αγωνιστικής θέλησης, σταθερής αντίστασης στο μίσος και στην απανθρωπιά των κρατούντων, στους τόπους εξορίας των γυναικών στο τρίπτυχο μαρτυρίου: Χίος - Τρίκερι - Μακρόνησος, στα διαβόητα "Στρατόπεδα Πειθαρχημένης Διαβίωσης Γυνα...

Η άρνηση της μητέρας μου να παραδώσει εμένα και τον μικρό αδελφό μου στο παιδομάζωμα που είχε οργανώσει το ΚΚΕ, κατάταξε την ίδια στην μαύρη "αντίδραση" και έβαλε όλη μας την οικογένεια στο στόχαστρο του ΚΚΕ για εκδίκηση. Πρώτα πήραν την μητέρα μου να βοηθήσει τους αντάρτες μεταφέροντας υλικά στα βουνά, όπου συχνά την βασάνιζαν και σωματικά. Εγώ με τον αδελφό μου, μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους του χωριού μας, διαταχθήκαμε να εγκαταλείψουμε τα σπίτια μας και αναγκασθήκαμε να ζούμε σε πρόχειρες καλύβες μέσα στο κοντινό δάσος.[...] (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)...

Θόδωρος Αγγελόπουλος, Αλέκος Φασιανός, Χρήστος Γιανναράς. O καθένας, σημαντικός στο χώρο του. Μεγαλώνουν με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο στην ίδια γειτονιά, πηγαίνουν στο ίδιο Γυμνάσιο, ένα αυστηρό, σχεδόν αυταρχικό σχολείο, όπου κυριαρχούν ένας θεολόγος διευθυντής και πολλοί -με ελάχιστες εξαιρέσεις- καθηγητές φιλόλογοι που είναι "φροντιστηριάδες". Όλα αυτά σε μια κρίσιμη και επικίνδυνη για την Eλλάδα περίοδο: λίγο μετά την Κατοχή και τα Δεκεμβριανά, στην καρδιά του Εμφυλίου, με δεκάδες νεκρούς, κάθε μέρα, και από τις δυο μεριές, με εκτελεστικά αποσπάσματα, αποχή από τις εκλογέ...

Ένα ιστορικό οδοιπορικό από την οργανωμένη ένταξη στην ΕΠΟΝ, ως την κατάταξη στο ΔΣΕ, από το 1947 στην περιοχή Αγράφων ως τις μάχες του Γράμμου και του Βίτσι το 1948 και το 1949. Δίνονται λεπτομέρειες για το νοσοκομείο στο Γράμμο όπου ο συγγραφέας επισκέφτηκε κατά τους αλλεπάλληλους τραυματισμούς του. Η υποχώρηση του ΔΣΕ, η πολιτική προσφυγιά και ο επαναπατρισμός ολοκληρώνουν τη μαρτυρική αυτή κατάθεση. Το βιβλίο αυτό αποτελεί, με τις λεπτομέρειές του, μια ακόμα ιστορική καταγραφή του τρίχρονου ηρωικού αγώνα του ΔΣΕ, με τα βιώματα ενός μαχητή του.

Το συγκρότημα του Γιαννούλη-Πατσιούρα χτύπησε το σταθμό χωροφυλακής του χωριού μου. Οι χωροφύλακες ταμπουρώθηκαν στην εκκλησία του. Απ' αυτούς νεκροί ήταν ο αγροφύλακας Μάμαλης απ' τη Ζικόβιστα που ήταν μαζί τους, ένας ακόμη χωροφύλακας κι άλλοι δυο τραυματίες. Οι άλλοι κλεισμένοι στην εκκλησία γλίτωσαν γιατί οι αντάρτες δεν ήθελαν να την κάψουν. Αλλά κι οι αντάρτες είχαν ένα νεκρό. Την ίδια εποχή με εντολή του Ζαχαριάδη βγαίνει στο βουνό ο Μάρκος ως αρχηγός του αντάρτικου. Ο κόσμος από χωριά και πόλεις βγαίνει στο βουνό, όμως ο Μάρκος τους γυρίζει πίσω γιατί ούτε εντολή έχ...

Ένας ποταμός αλήθειας ξεχύνεται από το βιβλίο αυτό για τη ζωή και τον θάνατο των 116 Νεστοριτών και των άλλων αγωνιστών της εθνικής αντίστασης και του εμφύλιου πόλεμου. Στην πραγματικότητα ο Λάμπρος Σαμπάνης κατορθώνει να δώσει την έκταση του δράματος που παίχθηκε στα δασωμένα βουνά της Μακεδονίας κάτω από το φως μιας πύρινης αλήθειας που μας καίει.

Στο βιβλίο αυτό ο αναγνώστης θα διαβάσει, ή μάλλον θα αφουγκραστεί, τη γλώσσα του λαού μας. Θα "ακούσει", κατ' αρχάς, τις φωνές των κατοίκων του Χελμού και του Παναχαϊκού που αφηγούνται τα βιώματά τους από τα χρόνια της πολυτάραχης περιόδου 1940-1949. Συγκεκριμένα, άντρες και γυναίκες αγρότες, κτηνοτρόφοι, αστοί, τοπικά στελέχη, απλά μέλη αντιστασιακών και άλλων οργανώσεων, "αμέτοχοι", αριστεροί, δεξιοί και φιλελεύθεροι, περιγράφουν τα γεγονότα και τις εμπειρίες του επιπέδου τους με τη δική τους παραστατική εικόνα και τη δικιά τους γλώσσα. Έτσι όπως τα είδαν ή τα έζησαν. Κ...

Το βιβλίο αναφέρεται στην εποχή μετά την επίθεση του κυβερνητικού στρατού ενάντια στις θέσεις όπου βρίσκονταν οι δυνάμεις του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, τον Αύγουστο του 1949. Αν θα ήθελε κανείς ν' αναζητήσει το βασικό, το κύριο που μας προσφέρει αυτό το βιβλίο, θα έβλεπε να ορθώνεται μπροστά του ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος-λαϊκός αγωνιστής. Τον βλέπουμε στις 292 ημέρες να υποβάλλεται σε μια σωματική και ψυχική δοκιμασία που φτάνει ως τα έσχατα, που δεν έχει άλλα όρια, μα που δεν υποτάσσεται. Ταυτόχρονα, υποβάλλεται σε δοκιμασία χωρίς όρια και η πίστη στα ιδανικά, στις ιδέες...

Δυο τομείς που παρέμεναν άγνωστοι για δεκαετίες μέχρι σήμερα, από τη δράση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, ήταν το Επιμελητειακό και το Υγειονομικό. Ιδιαίτερα για την περιοχή της Ρούμελης, όπου δεινοπάθησε το μεγαλύτερο κομμάτι των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, από την πρώτη στιγμή. Όταν δηλαδή καταδιώκονταν όσοι είχαν αντισταθεί στους γερμανοϊταλούς κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους. Και ήρθε το βιβλίο του Κώστα Δ. Πεντεδέκα, να καλύψει το κενό στη βιβλιογραφία του Εμφυλίου Πολέμου με στοιχεία που δεν επιδέχονται διαψεύσεις. Με ονόματα, αριθμούς, διαδρομ...

"Το χειρόγραφο ήταν καλά κρυμμένο από τον [πατέρα μου] μέσα στον διπλό πάτο μιας βαλίτσας που την εμπιστεύτηκε στον Αντώνη, λίγο πριν φύγουμε από τη [Ρουμανία] το 1967. Δεν το προόριζε για δημοσίευση, αν και το είχε χρησιμοποιήσει ως υλικό στη συγγραφή των βιβλίων του. Όταν του το έφερα από τη Ρουμανία, το κατέθεσε στη Βιβλιοθήκη του Εργατικού Κινήματος του Πανεπιστημίου της Nanterre, όπου το εντόπισε τριάντα χρόνια αργότερα ο Νίκος Μαραντζίδης. Το γεγονός ότι ο πατέρας μου δεν το κατέστρεψε ήταν ένας από τους λόγους που με έκανε να συναινέσω στην έκδοσή του. Άλλος λόγος ήτ...

Το βιβλίο του Τάκη Ψημμένου Αντάρτες στ'Αγραφα με το αυθεντικό και πλούσιο υλικό του, αποτελεί πολύτιμη συμβολή για τη μελλοντική συγγραφή της ιστορίας αυτού του τόπου και προσφορά ανεκτίμητη σ'αυτούς που διψούν για την ιστορική αλήθεια.

Στο πλαίσιο της έκδοσης των δημοσιευμένων και αδημοσίευτων έργων της Έλλης Παππά, οι Εκδόσεις Άγρα κυκλοφορούν τα περίφημα μερικώς δημοσιευμένα "Γράμματα στο γιο μου", που γράφτηκαν στις φυλακές με σκοπό να τα διαβάσει ο γιος της με τον Νίκο Μπελογιάννη όταν θα έφτανε στην ηλικία των 16 χρόνων. Στα γράμματα αυτά περιγράφεται η σχέση της Έλλης Παππά με τον Νίκο Μπελογιάννη και η συγκλονιστική δίκη που τους καταδίκασε σε θάνατο. Η έκδοση συνοδεύεται από φωτογραφίες και αναπαραγωγές χειρογράφων. Όταν έγραφα από τη φυλακή αυτά τα γράμματα, δεν περίμενα ποτέ πως θα τα έβλεπα...

[...] Το πρώτο κείμενο που δημοσιεύεται στο βιβλίο αυτό, η αφήγηση (Α), αποτελεί απομαγνητοφώνηση συνέντευξης που έδωσε στο γιο του Δημήτρη το 2003 και 2004. Παρά τις αδυναμίες του προφορικού λόγου, με τις επαναλήψεις και την έλλειψη χρονολογιών, αποτελεί μια συνοπτική αυτοβιογραφία του. Το δεύτερο τμήμα (Β) αποτελούν τα χειρόγραφα του Κώστα Ζαφείρη, όλα γραμμένα τη δεκαετία του 1960, εκτός από το 1 που γράφτηκε στην περίοδο της γερμανικής κατοχής, περίπου από τον Μάιο έως τον Αύγουστο του 1944, και που καταγράφει με μορφή σημειώσεων διάφορα συμβάντα, αλλά και τη δύναμη...