Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται κείμενα γνωστών ερευνητών και ερευνητριών που επιχειρούν να αναδείξουν, μέσα από τη μελέτη της γλώσσας και της λογοτεχνίας, ζητήματα ταυτότητας με αφετηρία το πλαίσιο της ελληνικής διασποράς. Κάθε κείμενο, μέσα από την εμπειρία και σκοπιά του/της συγγραφέα του, διαφωτίζει τη σύνδεση της γλώσσας και της λογοτεχνίας με τα ποικίλα ταυτοτικά θέματα, τα οποία χαρακτηρίζονται από πολύπλοκες και συχνά αντιφατικές διαδικασίες βίωσης της πραγματικότητας, ειδικά όταν αυτή διαμορφώνεται σε συνθήκες γλωσσικής και πολιτισμικής επαφής. Το πρώτο μέρος το...

Στόχος της παρούσας έκδοσης είναι η καταγραφή του προβληματισμού για θέματα γλώσσας και φύλου σε σχέση με την ελληνική -που αν και περιορισμένος παρ' όλα αυτά υπάρχει- και η αποτροπή μιας ενδεχόμενης παραγραφής των ζητημάτων που συνεπάγεται στην ελληνική κοινή γνώμη. Σημείο εκκίνησης στο εγχείρημα αυτό αποτελεί το κοινωνικό πρόβλημα, δηλαδή ο κοινωνικός σεξισμός σε βάρος των γυναικών που και σήμερα ακόμη (συν)καθορίζει την ελληνική πραγματικότητα. Αυτό δεν συνιστά φυσικά ένα "γυναικείο" ζήτημα, αλλά ένα ζήτημα σχέσεων, σχέσεων εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα. Γλωσσολογική αφε...

Το βιβλίο Κοινωνικό φύλο και ευγένεια θέτει υπό αμφισβήτηση την αντίληψη που επικρατεί ότι οι γυναίκες είναι σε κάθε περίπτωση πιο ευγενικές από τους άντρες, άποψη που υποστηρίζει ένα μεγάλο μέρος της βιβλιογραφίας που ασχολείται με το κοινωνικό φύλο και την ευγένεια. Η Sara Mills πραγματεύεται τις πολύπλοκες σχέσεις ανάμεσα στο κοινωνικό φύλο και την ευγένεια και υποστηρίζει πως, παρ’ όλο που υπάρχουν περιστάσεις κατά τις οποίες οι γυναίκες, προσαρμόζοντας τη συμπεριφορά τους σε στερεότυπα θηλυκότητας, φαίνεται να μιλούν με πιο ευγενικό τρόπο από ό,τι οι άντρες, ωστόσο...

Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει κείμενα που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της 28ης Ετήσιας Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ (21-21 Απριλίου 2007) με θέμα "Γλώσσα & κοινωνία". Οι ανακοινώσεις εντάσσονται σε μία ευρεία γκάμα φωνών στο χώρο της κοινωνιογλωσσολογίας, χωρίς όμως να διαχέονται ή να συγκαλύπτονται οι επιστημολογικές και μεθοδολογικές τους διαφοροποιήσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι οι κεντρικές ομιλίες της συνάντησης αντιπροσωπεύουν τρεις εξέχουσες σχολές στο χώρο της κοινωνιογλωσσολογίας: τη Νεότερη Ποικιλική Γλωσσολογία, την Κριτική Ανάλυση του...

- Τι εννοούμε όταν αναφερόμαστε στην έννοια του λόγου (discourse); - Ποιοι οι διαφορετικοί ορισμοί της έννοιας του λόγου και ποιες οι μέθοδοι της ανάλυσης του λόγου στις σύγχρονες κοινωνικές επιστήμες; - Με ποιο τρόπο η έννοια του λόγου μπορεί να συμβάλει στην διαλεύκανση βασικών θεωρητικών ζητημάτων; - Πώς μπορεί να ρίξει φως σε εμπειρικά παραδείγματα και περιπτώσεις; - Η έννοια του λόγου εγείρει πολλά ερωτήματα και κατανοείται με ποικίλους τρόπους στις σύγχρονες κοινωνικές επιστήμες. Το βιβλίο αυτό προσφέρει μία συνολική θεώρηση των διαφορετικών ορισμών και μεθόδ...

Η ειδησεογραφική συνέντευξη έχει γίνει ένας σημαντικός φορέας για την παρουσίαση των ραδιοτηλεοπτικών ειδήσεων και του πολιτικού σχολιασμού, καθώς επίσης και ένας βασικός χώρος διεπαφής των θεσμών της δημοσιογραφίας και της κυβέρνησης. Αυτό το ιδιαίτερα αναγκαίο κείμενο εξετάζει τη θέση της ειδησεογραφικής συνέντευξης στην αγγλο-αμερικανική κοινωνία και μελετά την ιστορική της εξέλιξη στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία. Το κύριο μέρος του βιβλίου ασχολείται με τους θεμελιώδεις κανόνες και τις συμβάσεις που διαμορφώνουν τη συνομιλιακή συμπεριφορά στη σύγχρονη ειδησε...

Το βιβλίο στοχεύει στην παρουσίαση ενός δυναμικά εξελισσόμενου κλάδου της γλωσσολογίας, αυτού της ποσοτικής κοινωνιογλωσσολογίας. Φιλοδοξεί να αποτελέσει εγχειρίδιο αναφοράς και να χρησιμοποιηθεί ως διδακτικό βιβλίο κοινωνιογλωσσολογίας, ως ερευνητική μονογραφία και ως εγχειρίδιο μεθοδολογίας. Η παρούσα έκδοση αναφέρεται στις ιστορικές αρχές της μελέτης της γλωσσικής ποικιλίας, στο σύγχρονο θεωρητικό της στίγμα καθώς και στα μεθοδολογικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τη διεξαγωγή ποσοτικών κοινωνιογλωσσολογικών ερευνών. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στην αναλυτική περιγρα...

Περιέχονται τα κείμενα: - Τριανταφυλλιά Κωστούλη, "Εισαγωγή: Η οικοδόμηση κοινωνικών νοημάτων μέσα σε πλαίσια επικοινωνίας - Alina Spinillo και Chris Pratt, "Κοινωνικοπολιτισμικές διαφορές στη γνώση των παιδιών για τα κειμενικά είδη" - Sigmund Ongstad, "Κοινωνικοποίηση στη θεσμοθετημένη παραγωγή γραπτού λόγου" - Linda Allal, Lucie Mottier Lopez, Katia Lehraus και Alexia Forget, "Διεπιδράσεις στην ολομέλεια της τάξης και μεταξύ συμμαθητών/τριών σε μια δραστηριότητα παραγωγής γραπτού λόγου και αναθεώρησης" - Τριανταφυλλιά Κωστούλη, "Συνοικοδόμηση πλαισίων γύρω από το γ...

[...] Μέσα από το βιβλίο αυτό, οι συγγραφείς επιχειρούν να διευρύνουν τις γνώσεις μας σχετικά με το πώς σχετίζεται η διδασκαλία και η εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας με ένα ευρύ φάσμα παραγόντων που συμπεριλαμβάνουν κοινωνικά, πολιτικά, πολιτισμικά, ψυχολογικά και διαπροσωπικά ζητήματα. Αυτά επηρεάζουν την αντίληψή μας για τη γλώσσα, τις στάσεις απέναντι στις γλώσσες και τους χρήστες τους, τις έννοιες της δομής, της καταλληλότητας, της ευγένειας και του κινήτρου για την εκμάθηση των γλωσσών, καθώς και τις επιλογές που κάνουμε όταν επικοινωνούμε με διαφορετικούς ανθρώπους. Κά...

Το βιβλίο αυτό προσφέρει μια συστηματική και ιδαίτερα προσβάσιμη εισαγωγή στην ανάλυση του λόγου, σε θεωρητικό και μεθοδολογικό επίπεδο. Επικεντρώνοντας σε τρεις βασικές προσεγγίσεις -τη θεωρία του λόγου των Laclau και Mouffe, την κριτική ανάλυση λόγου και τη λογοψυχολογία-, τις εμπλέκει σε έναν πρωτότυπο και ιδιαίτερα παραγωγικό διάλογο. Η "Ανάλυση λόγου: Θεωρία και μέθοδος" αναλύει τις τρεις αυτές προσεγγίσεις με απλό και κατανοητό τρόπο και εξηγεί τις φιλοσοφικές προκείμενες, τους θεωρητικούς προσανατολισμούς και τις μεθοδολογικές κατευθύνσεις στις οποίες στηρίζεται κ...

Πρόσφατες ερευνητικές εξελίξεις προσεγγίζουν την παραγωγή του γραπτού λόγου τόσο ως κοινωνιο-γνωσιακή, πολυσύνθετη, πολύπλοκη και πολυεπίπεδη διαδικασία, η οποία απαιτεί την ενορχήστρωση γνωσιακών, μεταγνωσιακών, γλωσσικών, μεταγλωσσικών, οπτικοκινητικών, κοινωνικών και πολιτισμικών γνώσεων και δεξιοτήτων όσο και ως κοινωνικοπολιτισμικά τοποθετημένη δραστηριότητα, η οποία μπορεί να ερμηνευθεί αποτελεσματικά εντός των αντίστοιχων πλαισίων. Ειδικότερα υποστηρίζεται και τεκμηριώνεται ότι μια επαρκής θεωρία μάθησης του γραπτού λόγου θα πρέπει να συνδυάζει αρμονικά τις σχετικές...

Η έρευνα αυτή αποτελεί μία πρώτη συστηματική και διεξοδική θεώρηση της γραμματικής του οπτικού σχεδιασμού. Πρόκειται για μία ανάλυση των διασημειωτικών σημασιολογικών σχέσεων μεταξύ των διαφορετικών τρόπων, κυρίως του λεκτικού και του οπτικού, που διαπλέκονται για την οικοδόμηση νοημάτων σε συγκεκριμένα κοινωνικά και πολιτισμικά πλαίσια. Οι συγγραφείς, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν στην εισαγωγή τους, παροτρύνθηκαν για την έρευνα αυτή από την ανάγκη για καλύτερη κατανόηση όλων των πραγμάτων που συνοδεύουν το λεκτικό τρόπο: τις εκφράσεις του προσώπου, τις χειρονομίες, τ...

Το βιβλίο αυτό χωρίζεται σε τρία μέρη, καθένα από τα οποία αντιστοιχεί στους τρεις όρους του τίτλου: "ταυτότητες, αφηγήσεις, γλωσσική εκπαίδευση". Κεντρικός στόχος του βιβλίου είναι να καταστήσει σαφή τη θέση ότι, στον σύγχρονο ρευστό και διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο, οι ταυτότητες επιλέγονται κατά περίσταση από τους ομιλητές και τις ομιλήτριες και συχνά κατασκευάζονται μέσω του αφηγηματικού λόγου. Οι συγγραφείς υποστηρίζουν τη θέση αυτή αναλύοντας ποικίλες αυθεντικές αφηγήσεις, προφορικές και γραπτές. Διατείνονται, τέλος, ότι η διαδικασία κατασκευής ταυτοτήτων μέσω του αφηγ...

Οι πρακτικές των νέων με τα ψηφιακά μέσα είναι ένα πολυσυζητημένο θέμα στον Τύπο και στην καθημερινότητα, αλλά ελάχιστα διευρυμένο επιστημονικά στην Ελλάδα. Το παρόν βιβλίο εξετάζει τη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών από παιδιά εφηβικής ηλικίας (14-16 χρόνων) με βάση δεδομένα που προέρχονται από πανελλήνιας εμβέλειας ποσοτική και ποιοτική έρευνα. Από την έρευνα προκύπτει ότι, παρότι η νέα γενιά είναι πλήρως εξοικειωμένη με τα νέα μέσα, ο τρόπος αξιοποίησής τους ποικίλλει με την οικογένεια, το σχολείο και τις ταυτότητες των παιδιών να παίζουν καθοριστικό ρόλο. Προκύπτει ε...

"Ο εθνικισμός, ιδιαίτερα αυτός του εθνοτικού τύπου, είναι γεμάτος σύμβολα: από μπλουζάκια με την πατρίδα και φωτογραφίες του αγαπημένου ηγέτη, ύμνους, σημαίες και λάβαρα, έως και τη γλώσσα. Και όταν πρόκειται για τη γλώσσα, ο εθνικισμός ξεχωρίζει, καλλιεργεί αλλά και υποστασιοποιεί ιδιαίτερα αυτήν ακριβώς τη συμβολική ή δηλωτική λειτουργία της - αυτή κατά την οποία η γλώσσα χρησιμεύει ως σύμβολο ένταξης σε κάποια ομάδα. Έτσι, στο επίπεδο της γλώσσας, διακρίνεται με ιδιαίτερη σαφήνεια και ένταση η αλληλεπίδραση της ενταξιακής και της οριοθετικής λειτουργίας του εθνικισμού. Τ...

Όταν πρωτοδημοσιεύτηκε το 1980, η "Διαλεκτολογία" αποτέλεσε μία ρηξικέλευθη τομή, ενσωματώνοντας τα υποδείγματα της αστικής διαλεκτολογίας (κοινωνιογλωσσολογίας), της διαλεκτικής γεωγραφίας και της χωρικής ποικιλίας σε έναν ενιαίο κλάδο. Σε αυτή τη νεότερη έκδοση, οι συγγραφείς λαμβάνουν υπόψη την αναγέννηση της διαλεκτικής έρευνας στο διάστημα των τελευταίων είκοσι χρόνων. Εισάγουν νέες ενότητες πάνω στη διαλεκτομετρία και τη χαρτογράφηση της ποικιλότητας, μία αναθεωρημένη ενότητα πάνω στη διαλεκτική γεωγραφία καθώς και σύγχρονες εκδοχές άλλων πρόσφατων εξελίξεων. Αξ...

Η μελέτη της σχέσης γλώσσας και σεξουαλικότητας, μετεξέλιξη της μελέτης γλώσσας και φύλου, αποτελεί το αντικείμενο αυτού του συλλογικού τόμου, στον οποίο συμπράττουν γλωσσολόγοι και ανθρωπολόγοι σε μια προσπάθεια διερεύνησης ποικίλων όψεων ενός ελάχιστα μελετημένου αντικειμένου. Δώδεκα κείμενα που οργανώνονται σε τέσσερις θεματικές ενότητες αναδεικνύουν την πολύπλοκη ενδεικτική σχέση γλώσσας-φύλου-σεξουαλικότητας σε ποικίλα συμφραζόμενα που περιλαμβάνουν τις γνωστές σεξουαλικές ταυτοτικές κατηγοριοποιήσεις χωρίς να περιορίζονται σε αυτές. Βασική αφετηρία για τους συγγραφείς...

Μετά τη σύσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η εμπειρική έρευνα για τη σχέση γλώσσας και κοινωνίας αποτέλεσε αιτία σοβαρών προβληματισμών, αλλά και συγκρούσεων. Αναπτύχθηκε έντονος γλωσσικός και πολιτικός διάλογος, στον οποίο η γλώσσα υπήρξε το θεματικό επίκεντρο. Ιδιαίτερα μετά την ίδρυση του Πανεπιστημίου Κύπρου, αυτή η συζήτηση έγινε αφορμή για σημαντικές επιστημονικές μελέτες. Μέχρι σήμερα, τα θέματα που αφορούν στο γλωσσικό τοπίο στην Κύπρο και, συγκεκριμένα, οι σχέσεις κοινωνίας και γλώσσας, έχουν ωριμάσει σε τέτοιον βαθμό, ώστε η έρευνα να μπορεί πλέον να θεωρηθεί ότι...

Εξετάζοντας το χιούμορ ως κοινωνιογλωσσικό φαινόμενο, θέτουμε ερωτήματα σχετικά με το πώς αυτό παράγεται από τους/τις ομιλητές/τριες· ποιες γλωσσικές και ευρύτερα κοινωνικές γνώσεις προϋποθέτει η λειτουργία του· σε ποια περικείμενα εμφανίζεται· ποιους στόχους των ομιλητών/τριών επιχειρεί να ικανοποιήσει κάθε φορά· τι αποτελέσματα έχει για την επικοινωνία, τις σχέσεις και τις ταυτότητες των ομιλητών/τριών· πώς τελικά όλα αυτά μπορούν να διδαχθούν, ώστε να καλλιεργηθεί η ικανότητα των ομιλητών/τριών αφενός να χρησιμοποιούν το χιούμορ για να πετύχουν τους επικοινωνιακούς τους...

Γράφουν οι: Αργύρης Αρχάκης, Αλεξάνδρα Βασιλοπούλου, Μαριάνθη Γεωργαλίδου, Διονύσης Γούτσος, Ειρήνη Θεοδωροπούλου, Κώστας Κανάκης, Σοφία Λαμπροπούλου, Σπυριδούλα Μπέλλα, Περικλής Πολίτης, Μαρία Σηφιανού, Αναστασία Στάμου, Βίλλυ Τσάκωνα. Αν και η ανάλυση της γλώσσας απασχολεί τους ανθρώπινους πολιτισμούς διαχρονικά, η γλώσσα στην καθημερινή χρήση της δεν αποτελεί πεδίο έρευνας μέχρι τον 20ό αιώνα. H επικοινωνιακή διάσταση της γλώσσας, κυρίως σε ό,τι αφορά τη διεκπεραίωση της καθημερινότητας, αποτελεί ένα νεότερο πεδίο ανάπτυξης της γλωσσολογίας. Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε ό...